MỘT VÀI SUY NGHĨ XUNG QUANH DANH HIỆU « PHANXICÔ » CỦA ĐỨC TÂN GIÁO HOÀNG

Cuộc bầu chọn Giáo Hoàng lần này « làm rối trí » các « chuyên viên dự đoán », điều đó càng làm tăng thêm xác tín Giáo Hội là công trình của Thiên Chúa : cái tên Jorge Mario Bergoglio không được nhắc đến trong danh sách các « papabili ». Và dù người ta vẫn nói đến khả năng một vị Giáo Hoàng đến từ Châu Mỹ Latinh, nhưng « ứng viên » vị trí này lại được dành cho vị Hồng y đến từ Braxin, chứ không phải Argentina.

Danh hiệu được Đức Tân Giáo Hoàng chọn cũng nằm ngoài dự đoán của nhiều « chuyên viên dự đoán » và lần đầu tiên một vị Giáo Hoàng thuộc dòng Tên đã chọn tên tuổi của đấng sáng lập dòng Phan Sinh, chứ không phải một tên tuổi nào trong dòng của mình.

Danh hiệu « Phanxicô » (I) này gợi lên nhiều ý tưởng quan trọng đối với Giáo Hội hôm nay :

+ Thứ nhất, nó thể hiện tinh thần nghèo khó, « bà chúa nghèo » mà thánh Phanxicô Assidi chọn làm lý tưởng sống. Thượng Hội Đồng Giám Mục về Tân Phúc Âm Hóa vừa qua đã nhấn mạnh nhiều đến một Giáo Hội khiêm hạ, Giáo Hội nghèo và Giáo Hội của người nghèo. Đó là cách thế hiện hữu mà Giáo Hội chứng tỏ giống với Chúa Giêsu, Đấng Sáng Lập của mình. Hình ảnh mà thế giới có về Đức Tổng Giám Mục giáo phận Buenos Aires là hình ảnh của một người nghèo (suốt nhiều năm, ngài vẫn sử dụng các phương tiên giao thông công cộng và tự nấu nướng, sống trong một căn hộ chung cư, ngài dành nhiều thời gian cho các khu ổ chuột…).

+ Thứ hai, nó thể hiện cách thế Giáo Hội hiện hữu hôm nay : đối thoại liên tôn, nói riêng, và đối thoại với thế giới, nói chung. Cái tên « Phanxicô Assidi » đã gắn liền với Đức Gioan-Phaolô II và Đức Bênêđíctô XVI trong nỗ lực của Giáo Hội muốn đối thoại với mọi tôn giáo, để hiểu nhau hơn và để cùng nhau xây dựng một thế giới huynh đệ đại đồng và hòa bình.

+ Thứ ba, danh hiệu này do đó gắn liền với mong muốn hòa bình và dấn thân vì hòa bình thế giới. Tinh thần của thánh Phanxicô là một tinh thần hòa bình, được thể hiện rõ nét trong Kinh Hòa Bình, trong đó người Kitô hữu xin Chúa biến họ trở thành những «khí cụ bình an » của Ngài.

+ Thứ tư, danh xưng « Phanxicô » gắn liền với việc bảo vệ môi trường sình thái. Thánh Phanxicô là bổn mạng của những người dấn thân bảo vệ sinh thái, một thế giới  xanh. Đức Bênêđictô XVI được gọi là vị « Giáo Hoàng xanh » do nỗ lực của ngài trong việc bảo vệ môi trường thiên nhiên và nhất là hệ sinh thái nhân bản. Ngài đặc biệt chịu ảnh hưởng của thánh Phanxicô, một vị thánh cũng nối tiếng với « Bài Ca Mặt Trời », với các anh Mặt Trời, chị Mặt Trăng, chị Gió… Đức Tân Giáo Hoàng cũng là người dấn thân bảo vệ « nền sinh thái nhân bản » này.

+ Thứ năm, với những gì nói trên, Đức Tân Giáo Hoàng, qua việc chọn danh xưng này, đã thể hiện một tính liên tục tuyệt vời với các vị tiền nhiệm.

+ Sau cùng, danh xưng này vẫn nói lên điều gì đó mới mẻ nơi Đức Tân Giáo Hoàng. Lần đầu tiên sau bao đời Giáo hoàng, danh xưng « Phanxicô » đã được chọn. Nét mới mẻ của một vị thánh đơn sơ, khiêm nhường và nghèo khó được thể hiện, cách nào đó, qua cử chỉ ngài cúi mình xin sự chúc lành của các tín hữu, trước khi ban phép lành trọng thể cho thành Rôma và thế giới.

Một vị Giáo Hoàng là một sứ điệp Chúa gởi cho Giáo Hội và thế giới. Sứ điệp lần này được gói gọn trong danh xưng  « Phanxicô ». Chúng ta chờ đợi « sứ điệp Phanxicô » được thể hiện cách cụ thể như thế nào trong triều đại giáo hoàng mới này. Những lời phát biểu đầu tiên của ngài đã nói đến tình « bác ái », « huynh đệ », « yêu thương » cần được thể hiện trong Giáo Hội và trên thế giới. Đó là những từ ngữ mà tên gọi Phanxicô mở ra.

Tý Linh