CHÚC LÀNH CHO CÁC CẶP ĐỒNG TÍNH: LÝ DO CHO PHÉP CỦA VATICAN

Trong một tài liệu có nội dung mới mẻ, Bộ Giáo lý Đức tin đã rõ ràng bật đèn xanh cho việc chúc lành cho “các đôi bạn trong hoàn cảnh bất quy tắc”, bao gồm cả những người đã ly dị và tái hôn cũng như các cặp đồng tính luyến ái. Một sự tiến triển lớn, ngay cả khi Vatican phân biệt rõ ràng khả năng này với bất kỳ cuộc hôn nhân nào.

Một tài liệu khoảng mười trang cho một sự thay đổi cơ bản. Trong một Tuyên ngôn giáo thuyết được công bố hôm thứ Hai 18/12/2023, lần đầu tiên Vatican đã cho phép một cách rõ ràng việc chúc lành cho các cặp đồng tính luyến ái.

“Có thể chúc lành cho các đôi bạn trong hoàn cảnh bất quy tắc và các cặp đồng giới”, Bộ Giáo lý Đức tin khẳng định trong một Tuyên ngôn dài khoảng mười trang có tựa đề “Fiducia supplicans” (“Sự tin tưởng cầu xin”), về ý nghĩa mục vụ của các cuộc chúc lành, được Đức Thánh Cha Phanxicô phê chuẩn và được Vatican đăng tải bằng năm thứ tiếng: Ý, Pháp, Anh, Đức, Tây Ban Nha. Các tác giả của tài liệu nhấn mạnh, việc chúc lành này có thể được thực hành miễn là “không tạo ra sự nhầm lẫn với lời chúc hôn”.

Để tránh bất kỳ sự nhầm lẫn nào với một cuộc hôn nhân, mà Vatican tái khẳng định phải liên quan riêng biệt đến các cặp vợ chồng gồm một người nam và một người nữ, việc chúc lành cho các cặp đồng tính “sẽ không bao giờ được thực hiện cùng lúc với các nghi thức kết hợp dân sự”. Các cặp đôi cũng sẽ không phải mặc trang phục “dành riêng cho hôn nhân”. Một cách để tránh bất kỳ hình thức “bê bối” nào.

Các cuộc gặp gỡ với một linh mục

Cụ thể, Rôma tỏ ra khá chính xác trong các khuyến nghị của mình. Do đó, Vatican tuyên bố, một chúc lành như vậy có thể tìm thấy vị trí của nó “trong những bối cảnh khác” hơn là trong một thánh lễ. Chẳng hạn, nó có thể diễn ra “nơi một đền thánh”, trong “cuộc gặp gỡ với một linh mục”, một “lời cầu nguyện được đọc trong một nhóm” hoặc thậm chí là trong một “cuộc hành hương”.

Tiếp tục đi trên con đường gay cấn này, cho phép chúc lành cho các cặp đồng giới mà không ảnh hưởng đến giáo lý về hôn nhân, trái ngược với những gì các giám mục Bỉ đã làm vào mùa thu năm 2022, Rôma không muốn công bố một nghi thức cụ thể về chủ đề này . Tổng trưởng Bộ Giáo lý Đức tin, Đức Hồng y Victor Manuel Fernandez, người ký văn bản này, viết : “Không được cổ vũ hay dự kiến một nghi thức chúc lành cho các cặp vợ chồng trong hoàn cảnh bất quy tắc”. Tuy nhiên, Vatican tiếp tục, “cũng không được ngăn cản hoặc cấm đoán sự gần gũi của Giáo hội với bất kỳ hoàn cảnh nào trong đó người ta tìm kiếm sự giúp đỡ của Thiên Chúa bằng một chúc lành đơn giản”.

“Những chúc lành tự phát”

Rất cụ thể, Vatican thậm chí còn cung cấp các yếu tố cho việc chúc lành này: “Trong lời cầu nguyện ngắn có thể diễn ra trước chúc lành tự phát này, thừa tác viên chức thánh có thể cầu xin cho họ sự bình an, sức khỏe, tinh thần kiên nhẫn, đối thoại và tương trợ, cũng như ánh sáng và sức mạnh của Thiên Chúa để có thể hoàn thành trọn vẹn ý muốn của Ngài.”

Trong văn bản của mình, Rôma dành “việc chúc lành tự phát” này cho “các thừa tác viên chức thánh”. Tài liệu giải thích: “Sự nhạy cảm mục vụ của các thừa tác viên chức thánh cũng phải được giáo dục để thực hiện các cuộc chúc lành một cách tự phát vốn không có trong Nghi thức chúc lành”.

Do đó, việc chúc lành cho “các đôi bạn trong hoàn cảnh bất quy tắc”, vốn cũng có thể liên quan đến những người ly dị và tái hôn, không nằm trong khuôn khổ phụng vụ mà nằm trong khuôn khổ “lòng đạo đức bình dân” khác. Một sự phân biệt tinh tế nhưng rất quan trọng được thực hiện bởi Vatican.

Đức ông Philippe Bordeyne, Viện trưởng Viện Thần học Giáo hoàng về Khoa học Hôn nhân và gia đình, giải thích: “Trong lòng đạo đức bình dân, linh mục có một vị trí và lời nói khác với những gì ngài đảm nhận trong phụng vụ. Trong phụng vụ, linh mục chủ sự. Trong lòng đạo đức bình dân thì không.”

“Một chúc lành đơn giản” không phải là một bí tích

Để đối diện với câu hỏi này, Bộ Giáo lý Đức tin ngang qua việc đào sâu thần học về chính khái niệm chúc lành. Vatican viết, những chúc lành này thuộc phần những nghi thức phổ biến nhất và “liên lỉ tiến triển”.

Theo quan điểm này, Rôma phân biệt hai hình thức chúc lành. Trước tiên, những chúc lành được ban “trong khuôn khổ phụng vụ”, vốn “đòi hỏi những gì được chúc lành phải phù hợp với ý muốn của Thiên Chúa như được diễn tả trong giáo huấn của Giáo hội”. Theo định nghĩa này, hôn nhân chỉ có thể được dành cho một cặp vợ chồng gồm một người nam và một người nữ.

Nhưng “cũng cần phải tránh nguy cơ giảm thiểu ý nghĩa của các chúc lành theo quan điểm duy nhất này”, ĐHY Tổng trưởng cảnh báo và do đó phân biệt một bí tích, chẳng hạn như Bí tích Hôn nhân, và một “chúc lành đơn giản”. Tuy nhiên, “các điều kiện luân lý” để tiếp cận hai thực hành này của Giáo hội Công giáo không thể giống nhau.

Trong trường hợp thứ hai này, các chúc lành thực sự là “một lời cầu xin giúp đỡ dâng lên Thiên Chúa”, Đức Thánh Cha cũng đã khẳng định trong một câu trả lời gửi vào ngày 2 tháng 10 tới một số Hồng y đã chất vấn ngài về một số điểm, bao gồm cả việc chúc lành cho các cặp đồng tính luyến ái. Đức Phanxicô đã khẳng định rằng “Giáo hội tránh bất kỳ loại nghi thức nào có thể mâu thuẫn” với niềm xác tín rằng hôn nhân chỉ dành cho các cặp vợ chồng gồm một người nam và một người nữ. Nhưng rõ ràng ngài đã mở ra cánh cửa chúc lành cho các cặp đồng tính bằng cách đặc biệt kêu gọi “đức ái mục tử”.

Không bảo lãnh lối sống

Lần này, Tòa Thánh đi xa hơn nhiều, và nhất là một cách rõ ràng hơn nhiều, bằng cách nhấn mạnh rằng việc chúc lành cho những người được Giáo hội xem xét trong hoàn cảnh bất quy tắc không hệ tại bảo lãnh lối sống của họ, cũng không phải “chính thức hợp thức hóa quy chế của họ, cũng không sửa đổi bất kỳ cách nào giáo huấn lâu đời của Giáo hội về hôn nhân”, Đức Hồng y Fernandez nhấn mạnh.

Tuyên ngôn nêu chi tiết: “Những hình thức chúc lành này diễn tả lời cầu xin Thiên Chúa để Ngài ban cho sự trợ giúp đến từ sự thúc đẩy của Thánh Thần Ngài”. Mục tiêu là “các mối quan hệ giữa con người có thể trưởng thành và phát triển trong sự trung thành với sứ điệp Tin Mừng, thoát khỏi những bất toàn và mong manh của mình và thể hiện mình trong chiều kích ngày càng gia tăng của tình yêu Thiên Chúa”.

Đối với ĐHY Tổng trưởng Bộ giáo lý Đức tin, người đã trích dẫn Đức Phanxicô nhiều lần trong 10 trang tài liệu này, không ai phải thấy mình bị từ chối chúc lành. Vatican giải thích: “Có nhiều dịp người ta tự phát đến xin chúc lành, dù là trong các chuyến hành hương, tại các đền thánh, hay thậm chí trên đường phố khi họ gặp một linh mục”.

Nếu sự từ chối là không thể, thì đó là vì người xin chúc lành “cho thấy rằng họ cần sự hiện diện cứu độ của Thiên Chúa trong lịch sử của mình”. Khi hướng về Giáo Hội, những người xin chúc lành như thế cũng thừa nhận rằng “đời sống của Giáo Hội giúp chúng ta tiến về phía trước, sống tốt hơn, đáp lại ý muốn của Chúa”.

———————————————-

Vatican và việc chúc lành cho các cặp đồng tính

Trong một thông tri được công bố vào tháng 3 năm 2021, Bộ Giáo lý Đức tin đã tuyên bố “bất hợp pháp bất kỳ hình thức chúc lành nào có xu hướng công nhận (các) cuộc kết hợp” đồng tính, nói rõ rằng chúng ta không thể chúc lành cho một mối quan hệ liên quan đến thực hành tình dục ngoài hôn nhân và do đó “ bên ngoài sự kết hợp bất khả phân ly của một người nam và một người nữ, tự nó được mở ra cho việc truyền sinh”.

Vào ngày 2 tháng 10 năm 2023, để đáp lại các nghi vấn (dubia) do năm vị Hồng y gửi đến, Đức Thánh Cha Phanxicô tái khẳng định rằng Giáo hội chỉ công nhận hôn nhân giữa một người nam và một người nữ, nhưng mời gọi tìm kiếm một số hình thức chúc lành có thể nằm trong khuôn khổ này và “không không truyền tải một quan niệm sai lầm về hôn nhân”.

—————–

Tý Linh

(theo Loup Besmond de Senneville, nhật báo La Croix)