ĐỨC PHANXICÔ : CỐ TÌNH ĐẨY LÙI NGƯỜI DI CƯ MỘT CÁCH CÓ HỆ THỐNG LÀ MỘT TỘI TRỌNG

Trong bài giáo lý hôm thứ Tư 28/8/2024 về “Biển và sa mạc”, đề cập đến vấn đề người di cư, « mà ngay cả vào lúc này, đang vượt biển và sa mạc để đến một vùng đất nơi họ có thể sống trong hòa bình và an toàn », Đức Phanxicô cảnh báo biển và sa mạc, « những nơi đau khổ, sợ hãi, tuyệt vọng », nhưng cũng là « nơi được giải thoát và tự do », lại đang « trở thành những nghĩa trang » chôn vùi họ, và đồng thời coi mưu toan đẩy lùi họ một cách có hệ thống là « một tội trọng ».

Hoãn lại loạt bài giáo lý về « Chúa Thánh Thần và Hiền Thê », Đức Thánh Cha muốn kêu gọi mọi người hãy nghĩ đến người di cư hiện nay và coi việc cố tình « đẩy lùi họ một cách có hệ thống là một tội trọng ». Ngài nói : « Tôi thường nói về Địa Trung Hải, vì tôi là Giám mục Rôma và vì nó mang tính biểu tượng: mare nostrum (biển của chúng ta), nơi giao tiếp giữa các dân tộc và các nền văn minh, đã trở thành một nghĩa trang. Và bi kịch, đó là nhiều người, hầu hết những cái chết này, lẽ ra đã được cứu. Phải nói rõ ràng: có những người đang làm mọi cách một cách có hệ thống để đẩy lùi người di cư – để đẩy lùi người di cư. Và điều này, với tất cả ý thức và trách nhiệm, là một tội trọng. Chúng ta đừng quên những gì Thánh Kinh dạy: “Người ngoại kiều, ngươi không được ngược đãi và áp bức” (Xh 22, 20). Trẻ mồ côi, góa phụ và người ngoại kiều là những người nghèo khổ nhất mà Thiên Chúa luôn bênh vực và yêu cầu bảo vệ.»

Lời kêu gọi mới này được đưa ra một ngày sau khi Bộ Nội vụ Ý công bố số liệu thống kê về số người di cư bất hợp pháp vào nước này, giảm 65% so với năm 2023 (40.138, so với 113.469 năm 2023) .

Đức Thánh Cha không đề cập trực tiếp đến những con số này hoặc đến chính sách đóng cửa di cư do người đứng đầu chính phủ cực hữu Ý, bà Giorgia Meloni, thực hiện, nhưng ngài đã lên án mạnh mẽ “những người đang làm mọi cách một cách có hệ thống để đẩy lùi người di cư…. Và điều này, với tất cả ý thức và trách nhiệm, là một tội trọng”.

Hướng tới việc quản trị di cư toàn cầu

ĐTC Phanxicô nói tiếp: « Tất cả chúng ta đều có thể đồng ý về một điều: những người di cư ngày nay không nên đến những vùng biển và sa mạc chết chóc này. Nhưng không phải thông qua những luật hạn chế hơn, không phải thông qua việc quân sự hóa biên giới, không phải thông qua sự từ chối mà chúng ta sẽ đạt được điều này.» Ngược lại, để đạt được điều đó, ngài kêu gọi « mở rộng các tuyến đường nhập cảnh an toàn và hợp pháp cho những người di cư, tạo điều kiện dễ dàng hơn để chào đón những người chạy trốn chiến tranh, bạo lực, bách hại và vô số tai họa; chúng ta sẽ đạt được điều này bằng cách khuyến khích bằng mọi cách có thể việc quản trị di cư toàn cầu dựa trên công lý, tình huynh đệ và tình liên đới. Và bằng cách hợp lực để đấu tranh chống lại nạn buôn người, ngăn chặn những kẻ buôn người tội phạm vốn khai thác một cách không thương tiếc sự khốn khổ của người khác.»

Không giống như các vấn đề khác như y tế, an toàn thực phẩm hay môi trường, ngày nay không có sự phối hợp quốc tế thực sự về chủ đề này. “Quản trị di cư toàn cầu được mô tả là không ổn định, linh hoạt, hay thay đổi, manh mún và yếu kém, hoặc thậm chí không tồn tại ở một số lĩnh vực”, Tổ chức Di cư Quốc tế (OIM) lưu ý trong báo cáo năm 2024 và đồng thời lấy làm tiếc rằng các cuộc thảo luận về chủ đề này diễn ra ở các diễn đàn khác nhau.

Những người Samaritanô nhân hậu, không bị lây nhiễm bởi nền văn hóa thờ ơ và vứt bỏ

Trước những thảm kịch buồn bã của người di cư, Đức Thánh Cha « nhìn nhận và ca ngợi những nỗ lực của rất nhiều người Samaritanô nhân hậu, những người đang làm mọi điều có thể để giúp đỡ và cứu những người di cư bị thương và bị bỏ rơi trên những con đường tuyệt vọng, trên khắp năm châu ». Đối với ngài, « những người nam và người nữ can đảm này là dấu chỉ của một nhân loại không để mình bị lây nhiễm nhiễm bởi nền văn hóa thờ ơ và vứt bỏ tai hại: điều giết chết những người di cư chính, đó là sự thờ ơ và thái độ vứt bỏ của chúng ta. »

Không ai bị loại trừ khỏi cuộc chiến đấu cho nền văn minh

Đức Phanxicô cũng lưu ý đối với những người không thể giống như những người và tổ chức ở tiền tuyến như Mediterranea Saving Humans và rất nhiều hiệp hội khác, thì họ « cũng không vì thế mà bị loại trừ khỏi cuộc chiến đấu như thế cho nền văn minh: chúng ta không thể ở tuyến đầu, nhưng chúng ta không bị loại trừ; có nhiều cách để giúp đỡ, và trước hết là cầu nguyện. Và tôi hỏi anh chị em: anh chị em có cầu nguyện cho những người di cư, cho những người đến vùng đất của chúng ta để cứu mạng sống họ không? Và “anh chị em” muốn xua đuổi họ đi ».

Đức Thánh Cha kết thúc bài giáo lý bằng lời mời gọi chúng ta « hãy hiệp nhất trái tim và sức mạnh của mình để biển cả và sa mạc không trở thành nghĩa trang, nhưng là không gian nơi Thiên Chúa có thể mở ra những con đường tự do và tình huynh đệ ».

Kể từ khi Đức Phanxicô được bầu vào năm 2013 và chuyến đi đầu tiên của ngài tới đảo Lampedusa, mà ngài đề cập đến vào ngày 28/8/2024, việc thúc đẩy sự hợp tác quốc tế này đã trở thành một ưu tiên ngoại giao của Tòa Thánh, dẫn đến chủ đề cụ thể này được vận động thường xuyên tại cấp độ của Liên Hợp Quốc, cả ở Genève và New York.

Vào năm 2018, trước khi ký kết Hiệp ước Toàn cầu đầu tiên về Di cư của Liên Hợp Quốc tại Marrakech, vốn không ràng buộc về mặt pháp lý đối với các Quốc gia, Đức Thánh Cha Phanxicô đã ký một tài liệu trình bày “20 điểm hành động cho các hiệp ước toàn cầu”. Kêu gọi tôn trọng nguyên tắc “không đẩy lùi” và không tiến hành trục xuất tập thể và tùy tiện những người di cư và người tị nạn, văn bản đã kêu gọi mở rộng việc thiết lập “các con đường pháp lý để di cư an toàn và tự nguyện”, nhất là bằng cách cấp thêm những thị thực đặc biệt là nhân đạo, dành cho sinh viên hoặc thậm chí là đoàn tụ gia đình. Sau đó, văn bản đòi hỏi “Quan điểm về an ninh của con người phải luôn được ưu tiên hơn quan điểm về an ninh quốc gia”.

Tý Linh

(theo vatican.va và Mikael Corre, đặc phái viên thường trực tại Rôma của nhật báo La Croix)