BÀI GIẢNG CỦA ĐỨC PHANXICÔ TRONG THÁNH LỄ ĐỨC MARIA MẸ THIÊN CHÚA 1/1/2023 : ĐỨC MARIA MANG LẠI CHO CHÚNG TA NIỀM HY VỌNG

Đức Thánh Cha Phanxicô đã chủ sự thánh lễ trọng thể Đức Maria, Mẹ Thiên Chúa, hôm 1/1/2023. Trong bài giảng, với niềm xác tín « Thiên Chúa có một người Mẹ », ngài đã khích lệ khởi đầu năm mới dưới cái nhìn của Mẹ Thiên Chúa và đồng thời mời gọi các tín hữu hướng về Đức Maria để giữ vững niềm hy vọng, và bắt chước những người chăn chiên ra đi và gặp gỡ tha nhân.

Quả thế, Đức Thánh Cha nói : « Khởi đầu năm mới này, chúng ta cần niềm hy vọng như đất cần mưa. Năm mở ra dưới dấu hiệu của Mẹ Thiên Chúa, là Mẹ của chúng ta, nói với chúng ta rằng chìa khóa của niềm hy vọng là Đức Maria, và điệp ca của niềm hy vọng, đó là lời cầu khẩn Lạy Thánh Mẫu Thiên Chúa. » Và « để đón nhận Thiên Chúa và sự bình an của Ngài, chúng ta không thể đứng yên bất động, chúng ta không thể ở yên thoải mái, chờ đợi mọi sự được cải thiện. Cần phải đứng dậy, nắm lấy cơ hội ân sủng, ra đi, chấp nhận rủi ro. »

Dưới đây là bài giảng của Đức Thánh Cha :

Lạy Thánh Mẫu Thiên Chúa ! Đó là lời tung hô vui mừng mà dân thánh của Thiên Chúa đã vang lên trên các đường phố ở Êphêsô vào năm 431, khi các Nghị Phụ của Công đồng tuyên xưng Đức Maria là Mẹ Thiên Chúa. Đó là một yếu tố thiết yếu của đức tin, nhưng trên hết, là một tin rất tuyệt vời : Thiên Chúa có một người Mẹ. Vì thế, Ngài mãi mãi liên kết với nhân tính của chúng ta, như trẻ thơ với mẹ mình, đến nỗi nhân tính của chúng ta cũng là nhân tính của Ngài. Chân lý này thật đảo lộn và an ủi đến độ Công đồng cuối cùng, được cử hành ở đây, đã khẳng định : « Bằng việc nhập thể, Con Thiên Chúa cách nào đó đã liên kết với mọi người. Ngài làm việc với đôi bàn tay con người, Ngài suy nghĩ bằng trí tuệ con người, Ngài đã hành động bằng ý chí con người, Ngài yêu thương bằng trái tim con người. Được sinh ra bởi Đức Trinh Nữ Maria, Ngài thực sự đã trở thành một người trong chúng ta, giống chúng ta mọi sự, ngoại trừ tội lỗi » (Hiến chế Gaudium et spes, số 22). Đó là những gì Thiên Chúa đã thực hiện khi được sinh ra bởi Đức Maria : Ngài đã cho thấy tình yêu cụ thể của mình đối với nhân tính của chúng ta, bằng cách thực sự và trọn vẹn đón nhận nó. Thưa anh chị em, Thiên Chúa không yêu thương chúng ta bằng lời nói, nhưng bằng hành động ; không phải « từ trên cao », từ xa, nhưng « gần gũi », từ trong thân xác của chúng ta, bởi vì, nơi Đức Maria, Ngôi Lời đã trở thành xác phàm, bởi vì, trong lòng Chúa Kitô, một trái tim bằng thịt tiếp tục đập, phập phồng vì mỗi người chúng ta !

Lạy Thánh Mẫu Thiên Chúa ! Nhiều cuốn sách và chuyên luận lớn đã được viết về tước hiệu này. Nhưng những lời này đặc biệt đã đi vào tâm hồn của dân thánh của Thiên Chúa, trong lời kinh quen thuộc nhất và thân thiết nhất đi cùng với nhịp điệu của những ngày sống, những thời điểm mệt mỏi nhất và những niềm hy vọng táo bạo nhất : Kinh Kính Mừng. Sau vài câu trích từ Lời Chúa, phần thứ hai của lời kinh mở đầu như sau : « Thánh Maria, Đức Mẹ Chúa Trời, cầu cho chúng con là kẻ có tội ». Lời cầu khẩn này thường làm nên nhịp điệu ngày sống của chúng ta và cho phép Thiên Chúa, qua Đức Maria, đến gần cuộc sống và lịch sử của chúng ta. Đức Mẹ Chúa Trời, cầu cho chúng con là kẻ có tội : được đọc bằng nhiều ngôn ngữ khác nhau, trên chuỗi hạt Mân Côi và trong những lúc cần thiết, trước một ảnh tượng thánh hay trên đường phố, Mẹ Thiên Chúa luôn đáp lại lời cầu khẩn này, Mẹ lắng nghe lời cầu xin của chúng ta, chúc lành cho chúng ta với Con của mình trong vòng tay, mang lại cho chúng ta sự dịu dàng của Thiên Chúa nhập thể. Tóm lại, Mẹ mang lại cho chúng ta hy vọng. Và chúng ta, khởi đầu năm mới này, chúng ta cần niềm hy vọng như đất cần mưa. Năm mở ra dưới dấu hiệu của Mẹ Thiên Chúa, là Mẹ của chúng ta, nói với chúng ta rằng chìa khóa của niềm hy vọng là Đức Maria, và điệp ca của niềm hy vọng, đó là lời cầu khẩn Lạy Thánh Mẫu Thiên Chúa. Và hôm nay, chúng ta hãy phó thác Đức nguyên Giáo hoàng Bênêđíctô XVI kính mến cho Mẹ Rất Thánh để Mẹ đồng hành với ngài trong cuộc ngang qua trần gian này về với Thiên Chúa.

Chúng ta hãy cầu nguyện với Mẹ một cách đặc biệt cho những trẻ em đau khổ và không còn sức để cầu nguyện, cho biết bao anh chị em bị ảnh hưởng bởi chiến tranh ở nhiều nơi trên thế giới, và đang trải qua những ngày lễ này trong bóng tối và giá lạnh, trong sự khốn khổ và sợ hãi, chìm trong bạo lực và thờ ơ ! Đối với những người không có hòa bình, chúng ta hãy tung hô Đức Maria, người nữ đã sinh ra Hoàng Tử Hòa Bình (x. Is 9, 5 ; Gl 4, 4). Nơi Mẹ, Nữ Vương Hòa Bình, sẽ được thực hiện lời chúc lành mà chúng ta đã nghe trong Bài đọc thứ nhất : « Nguyện Đức Chúa ghé mắt nhìn, và ban bình an cho anh em ! «  (Ds 6, 26). Qua bàn tay của một người Mẹ, bình an của Thiên Chúa muốn đi vào nhà chúng ta, tâm hồn chúng ta, thế giới chúng ta. Nhưng làm thế nào để đón nhận nó ?

Chúng ta hãy nghe theo lời khuyên của các nhân vật trong bài Tin Mừng hôm nay, những người đầu tiên đã nhìn thấy Đức Mẹ cùng với Chúa Hài Nhi : những người chăn chiên ở Bêlem. Đó là những người nghèo và thậm chí có thể khá thô lỗ. Họ đang làm việc đêm hôm đó.  Chính họ, không phải những người khôn ngoan hay quyền lực, là những người đầu tiên đã nhận ra Thiên Chúa gần gũi, Thiên Chúa đã đến trở nên người nghèo khó và muốn ở với người nghèo. Trên hết, bài Tin Mừng nhấn mạnh hai cử chỉ rất đơn giản của những người chăn chiên, nhưng không phải lúc nào cũng dễ thực hiện. Họ đã ra đi và họ đã gặp thấy. Hai cử chỉ : ra đi và gặp thấy.

Trước tiên, ra đi. Bản văn nói rằng những người chăn chiên « vội vã ra đi » (Lc 2, 16). Họ không đứng yên. Trời đã tối, họ phải canh giữ đàn chiên của họ và chắc chắn họ đã mệt mỏi. Họ có thể đợi đến rạng đông, đợi khi mặt trời mọc để đi xem một Hài Nhi nằm trong máng cỏ. Trái lại, họ vội vã ra đi bởi vì, đứng trước những việc quan trọng, cần phải phản ứng nhanh, không để đến ngày mai ; bởi vì « ân sủng của Chúa Thánh Thần không cho phép chậm trễ » (Thánh Ambrôsiô, Commentaire de saint Luc, 2). Và chính như thế mà họ đã tìm thấy Đấng Mêsia, Đấng đã được mong đợi từ hàng thế kỷ và là Đấng  mà biết bao người đang tìm kiếm.

Thưa anh chị em, để đón nhận Thiên Chúa và sự bình an của Ngài, chúng ta không thể đứng yên bất động, chúng ta không thể ở yên thoải mái, chờ đợi mọi sự được cải thiện. Cần phải đứng dậy, nắm lấy cơ hội ân sủng, ra đi, chấp nhận rủi ro. Cần phải chấp nhận rủi ro. Hôm nay, khởi đầu năm mới, thay vì cứ ngồi suy nghĩ và hy vọng rằng mọi thứ sẽ thay đổi, sẽ tốt hơn để tự hỏi : « Tôi, tôi muốn đi đâu trong năm nay ? Tôi sẽ làm điều tốt cho ai ? ». Biết bao người, trong Giáo hội và ngoài xã hội, đang chờ đợi điều tốt lành mà bạn, và chỉ mình bạn, có thể mang lại, sự phục vụ của bạn. Và đối mặt với sự lười biếng gây mê man, và với sự dửng dưng làm tê liệt, đối mặt với nguy cơ tự giới hạn mình cứ ngồi yên trước màn hình, tay trên bàn phím, hôm nay những người chăn chiên thúc giục chúng ta ra đi, cảm động trước những gì đang diễn ra trên thế giới, chấp nhận bẩn tay để làm điều thiện, từ bỏ nhiều thói quen và tiện nghi để mở mình ra trước những điều mới mẻ của Thiên Chúa, những điều được tìm thấy sự khiêm tốn phục vụ, trong sự can đảm chăm sóc. Thưa anh chị em, chúng ta hãy bắt chước những người chăn chiên : hãy ra đi !

Tin Mừng cho biết, khi đến nơi, những người chăn chiên « đã gặp bà Maria và ông Giuse, cùng với Hài Nhi đặt nằm trong máng cỏ » (c. 16). Rồi Tin Mừng nhấn mạnh rằng chỉ « sau khi thấy thế » (c. 17) họ mới bắt đầu, đầy kinh ngạc, nói về Chúa Giêsu cho những người khác và tôn vinh ca ngợi Thiên Chúa về tất cả những  gì họ đã nghe và đã thấy (x.c 17-18.20).

Sự thay đổi xảy đến khi đã thấy thế. Điều quan trọng là gặp thấy, ôm lấy bằng ánh mắt, đứng trước Hài Nhi trong vòng tay của Mẹ Ngài như những người chăn chiên. Không nói gì, không hỏi gì, không làm gì. Thinh lặng ngắm nhìn, tôn thờ, đón nhận bằng ánh mắt sự dịu dàng an ủi của Thiên Chúa làm người và của Mẹ Ngài cũng là Mẹ chúng ta. Khởi đầu năm mới này, trong số rất nhiều điều mới mẻ mà chúng ta muốn cảm nghiệm và nhiều điều chúng ta muốn làm, chúng ta hãy dành thời gian để gặp thấy, nghĩa là mở rộng ánh mắt và để mắt đến những gì quan trọng : Thiên Chúa và tha nhân. Chúng ta hãy có can đảm cảm nhận sự kinh ngạc của cuộc gặp gỡ, vốn là phong cách của Thiên Chúa, một điều hoàn toàn khác với sự quyến rũ của thế gian vốn làm chúng ta yên thân. Sự kinh ngạc về Thiên Chúa, về sự gặp gỡ, mang lại cho bạn sự bình an ; còn thế gian chỉ làm ban tê liệt và cho bạn sự yên thân.

Biết bao lần, trong lúc vội vàng, chúng ta thậm chí không có thời gian để dừng lại một phút để đồng hành với Chúa, để lắng nghe Lời Ngài, để cầu nguyện, tôn thờ, ca ngợi…Điều tương tự cũng xảy ra với người khác : bị cuốn theo sự vội vàng và công việc, không còn thời gian để lắng nghe vợ, chồng, để nói chuyện với con cái, hỏi chúng cảm thấy thế nào về bản thân, chứ không chỉ việc học tập và sức khỏe thế nào. Và thật tốt biết bao khi lắng nghe người cao tuổi, lắng nghe ông bà, để nhìn vào chiều sâu của cuộc sống và tái khám phá cội nguồn. Vì thế, chúng ta hãy tự hỏi liệu chúng ta có khả năng gặp thấy người đang sống bên cạnh chúng ta hay không, người đang sống trong chung cư của chúng ta hay không, người mà chúng ta gặp thấy hằng ngày trên đường phố hay không. Thưa anh chị em, chúng ta hãy bắt chước những người chăn chiên : hãy học cách gặp thấy ! Hiểu bằng trái tim khi gặp thấy. Hãy học cách gặp thấy.

Ra đi và gặp thấy. Hôm nay, Chúa đã đến giữa chúng ta và Thánh Mẫu Thiên Chúa đặt Ngài trước mắt chúng ta. Chúng ta hay khám phá lại, trong sự năng động ra đi và trong sự ngạc nhiên gặp thấy, những bí mật để làm cho năm này thực sự mới mẻ và vượt qua sự khôn khan của việc ở yên bất động hay sự bình an giả tạo của sự quyến rũ.

Và giờ đây thưa anh chị em, tôi muốn mời gọi tất cả anh chị em hãy nhìn vào Đức Trinh Nữ. Chúng ta hãy tung hô Mẹ ba lần : Lạy Thánh Mẫu Thiên Chúa, như người dân thành Êphêsô đã làm.

Lạy Thánh Mẫu Thiên Chúa ! Lạy Thánh Mẫu Thiên Chúa ! Lạy Thánh Mẫu Thiên Chúa !

——————————

Tý Linh chuyển ngữ

(nguồn: vatican.va)