BÀI GIÁO LÝ VỀ NIỀM SAY MÊ LOAN BÁO TIN MỪNG: LÒNG NHIỆT THÀNH TÔNG ĐỒ CỦA NGƯỜI TÍN HỮU – BÀI 24. THÁNH CYRILLÔ VÀ THÁNH MÊTÔĐIÔ, TÔNG ĐỒ CÁC DÂN TỘC SLAVƠ

Tóm tắt bài giáo lý của Đức Thánh Cha :

Anh chị em thân mến, trong loạt bài giáo lý về lòng nhiệt thành tông đồ, chúng ta đã suy nghĩ về việc truyền bá Tin Mừng qua chứng tá của các Kitô hữu ở mọi thời và mọi nơi. Hôm nay, chúng ta hướng về thánh Cyrillô và thánh Mêtôđiô, hai anh em được tôn kính là “Tông đồ của các dân tộc Slavơ” vì công việc truyền giáo xuất sắc của các ngài giữa các dân tộc Moravia. Là một phần trong nỗ lực rao giảng và hội nhập Lời Chúa giữa các dân tộc Slavơ, các ngài đã phát triển bảng chữ cái Cyrillic, giúp các ngài có thể rao giảng Lời Chúa và cử hành Phụng vụ Thánh bằng ngôn ngữ của người dân. Gặp phải sự phản đối, các ngài đến Rôma, nơi các ngài nhận được sự ủng hộ từ Đức Giáo hoàng. Thánh Cyrillô qua đời ở Rôma, trong khi thánh Mêtôđiô, bấy giờ đã được tấn phong Giám mục, đã trở lại để tiếp tục công việc truyền giáo ở vùng đất Slavơ, nơi ngài chết như một vị tử đạo. Thánh Gioan Phaolô II đã tuyên bố thánh Cyrillô và thánh Mêtôđiô là Đồng Bổn Mạng của Châu Âu để ghi nhận mùa gặt dồi dào đức tin và văn hóa Kitô giáo mà các ngài đã gieo hạt giống. Ước gì lời cầu nguyện của hai vị Thánh vĩ đại này truyền cảm hứng cho các dân tộc ở Châu Âu ngày nay một cam kết mới mẻ cho sự hòa giải, hiệp nhất và hòa bình vốn là những ân huệ của Chúa Thánh Thần, để hoán cải tâm hồn và xây dựng một nền văn hóa công lý và tình huynh đệ đích thực.

Dưới đây là bài giáo lý của Đức Thánh Cha ngày 25/10/2023:

Anh chị em thân mến, chào anh chị em!

Hôm nay, tôi sẽ nói với anh chị em về hai anh em, rất nổi tiếng ở phương đông, đến mức được gọi là “tông đồ của các dân tộc Slavơ”: Thánh Cyrillô và Mêtôđiô. Sinh ra ở Hy Lạp vào thế kỷ thứ chín trong một gia đình quý tộc, các ngài từ bỏ sự nghiệp chính trị để dâng hiến chính mình cho đời sống đan tu. Nhưng giấc mơ về một cuộc sống ẩn dật của các ngài chỉ tồn tại trong thời gian ngắn. Các ngài được cử đi truyền giáo đến Great Moravia, nơi vào thời điểm đó bao gồm nhiều dân tộc khác nhau, đã được loan báo Tin Mừng một phần nào rồi, nhưng trong đó nhiều phong tục và truyền thống ngoại giáo vẫn còn tồn tại. Hoàng tử của họ xin một giáo viên giải thích đức tin Kitô giáo bằng ngôn ngữ của họ.

Do đó, nhiệm vụ đầu tiên của thánh Cyrillô và Mêtôđiô là nghiên cứu sâu về văn hóa của những dân tộc đó. Luôn luôn có cùng một điệp khúc: đức tin phải được hội nhập văn hóa và văn hóa phải được Phúc Âm hóa. Luôn luôn hội nhập văn hóa đức tin, luôn luôn Phúc Âm hóa văn hóa. Thánh Cyrillô hỏi họ có bảng chữ cái không; họ nói với ngài rằng họ không có. Ngài trả lời: “Ai có thể viết diễn văn trên mặt nước?”. Thật vậy, để loan báo Tin Mừng và cầu nguyện, người ta cần một công cụ thích đáng, phù hợp và đặc trưng. Vì vậy, ngài đã phát minh ra bảng chữ cái Glagolitic. Ngài đã dịch Thánh Kinh và các văn bản phụng vụ. Người ta cảm thấy đức tin Kitô giáo không còn ‘xa lạ’ nữa, mà đúng hơn nó đã trở thành đức tin của họ, được nói bằng tiếng mẹ đẻ của họ. Hãy thử nghĩ xem: hai đan sĩ Hy Lạp trao bảng chữ cái cho các dân tộc Slavơ. Chính sự cởi mở của trái tim này đã bắt bén rễ Tin Mừng nơi các ngài. Cả hai ngài không hề sợ hãi, các ngài rất can đảm.

Tuy nhiên, rất nhanh chóng, một số người nói tiếng Latinh đã phản đối, họ cho rằng mình bị tước độc quyền rao giảng cho các dân tộc Slavơ; cuộc đấu đá trong Giáo hội luôn là như vậy. Sự phản đối của họ mang tính tôn giáo, nhưng chỉ ở bề ngoài: họ nói, Thiên Chúa chỉ có thể được ca ngợi bằng ba ngôn ngữ được viết trên thập tự giá: tiếng Do Thái, tiếng Hy Lạp và tiếng Latinh. Họ có tư duy khép kín, muốn bảo vệ quyền tự trị của mình. Nhưng thánh Cyrillô trả lời một cách mạnh mẽ: Thiên Chúa muốn mọi người ca ngợi Người bằng ngôn ngữ của họ. Cùng với anh trai Mêtôđiô, ngài đã thỉnh cầu Đức Giáo hoàng và Đức Giáo hoàng đã chấp thuận các văn bản phụng vụ của các ngài bằng ngôn ngữ Slavơ. Ngài đã đặt chúng trên bàn thờ của Nhà thờ Đức Bà Cả, và cùng với họ hát những lời ca ngợi Chúa theo những cuốn sách đó. Thánh Cyrillô qua đời vài ngày sau đó, và thánh tích của ngài vẫn được tôn kính ở Rôma, trong Vương cung thánh đường thánh Clementê. Để thay thế, thánh Mêtôđiô được tấn phong làm giám mục và được gửi trở lại vùng lãnh thổ Slavơ. Ở đây ngài sẽ phải chịu đau khổ rất nhiều: thậm chí ngài sẽ bị cầm tù, nhưng, thưa anh chị em, chúng ta biết rằng Lời Chúa không bị xiềng xích và lan truyền khắp các dân tộc đó.

Nhìn vào chứng từ của hai nhà loan báo Tin Mừng này, những người được Thánh Gioan Phaolô II chọn làm đồng bổn mạng của Châu Âu và là những người mà ngài đã viết Thông điệp Slavorum Apostoli, chúng ta hãy nhìn vào ba khía cạnh quan trọng.

Trước hết là sự hiệp nhất. Người Hy Lạp, Đức Giáo hoàng, người Slavơ: vào thời điểm đó, ở châu Âu có một Kitô giáo thống nhất, cộng tác để loan báo Tin Mừng.

Khía cạnh quan trọng thứ hai là hội nhập văn hóa, điều mà tôi đã nói trên đây: Phúc Âm hóa văn hóa và hội nhập văn hóa cho thấy rằng Phúc Âm hóa và văn hóa có mối liên hệ chặt chẽ với nhau. Người ta không thể rao giảng Tin Mừng một cách trừu tượng, khép kín, không: Tin Mừng phải được hội nhập văn hóa và Tin Mừng cũng là một biểu hiện của văn hóa.

Khía cạnh cuối cùng là sự tự do. Việc rao giảng đòi hỏi sự tự do, nhưng tự do luôn cần lòng can đảm; con người được tự do ở mức độ họ dũng cảm và không để mình bị xiềng xích bởi nhiều thứ vốn cướp đi tự do của họ.

Thưa anh chị em, chúng ta hãy cầu xin các thánh Cyrillô và Mêtôđiô, những tông đồ của các dân tộc Slavơ, để chúng ta có thể trở thành những khí cụ “tự do trong bác ái” cho người khác. Hãy sáng tạo, trung kiên và khiêm tốn, bằng cầu nguyện và phục vụ.

———————————————–

Tý Linh chuyển ngữ

(nguồn : Vatican.va)