BÀI GIÁO LÝ VỀ TẬT XẤU VÀ NHÂN ĐỨC – BÀI 6 : HỜN GIẬN

Tóm tắt bài giáo lý của Đức Thánh Cha :

Anh chị em thân mến,

Hôm nay chúng ta hãy suy nghĩ về tật xấu hờn giận. Nó xâm chiếm và có khả năng làm chúng ta mất ngủ. Đó là một tật xấu phá hủy các mối quan hệ của con người. Một trong những đặc điểm của sự hờn giận là nó không phải lúc nào cũng nguôi ngoai theo thời gian. Nó trái ngược với lòng nhân từ, sự rộng mở của trái tim, sự dịu dàng và kiên nhẫn. Chúng ta không chịu trách nhiệm về sự tức giận nhưng chịu trách nhiệm về sự phát triển của nó. Đôi khi thật tốt là nó được thể hiện đúng cách. Do đó, với sự trợ giúp của Chúa Thánh Thần, chúng ta phải tìm ra thước đo đúng đắn cho những đam mê, để giáo dục chúng hướng chúng về điều thiện.

Dưới đây là bài giáo lý của Đức Thánh Cha, ngày 31/1/2024 :

Anh chị em thân mến, chào anh chị em !

Trong những tuần này, chúng ta bàn về chủ đề các tật xấu và nhân đức, và hôm nay chúng ta dừng lại để suy nghĩ về tật xấu hờn giận. Đây là một tật xấu đặc biệt đen tối, và có lẽ dễ dàng phát hiện nhất về mặt thể lý. Người bị cơn hờn giận thống trị khó có thể che giấu được nó: người ta nhận ra điều đó qua những chuyển động của cơ thể họ, sự hung hăng của họ, hơi thở mệt nhọc của họ, cái nhìn đen tối và cau có của họ.

Trong biểu hiện gay gắt nhất của nó, sự hờn giận là một tật xấu không có thời gian nghỉ ngơi. Nếu nó nảy sinh từ một sự bất công phải gánh chịu (hoặc cảm thấy như vậy), thì nó thường không nổi giận với thủ phạm, nhưng với người đen đủi đầu tiên. Có những người kìm nén cơn giận ở nơi làm việc, tỏ ra điềm tĩnh và trắc ẩn, nhưng khi về nhà lại trở nên khó chịu với vợ con. Hờn giận là một tật xấu có mặt khắp nơi: nó có khả năng lấy đi giấc ngủ của chúng ta và khiến chúng ta liên tục âm mưu trong tâm trí, cản trở lý trí và suy nghĩ.

Hờn giận là một tật xấu phá hủy các mối quan hệ con người. Nó thể hiện sự bất lực trong việc chấp nhận sự đa dạng của người khác, đặc biệt khi những lựa chọn trong cuộc sống của họ khác với chúng ta. Nó không dừng lại ở hành vi xấu của một người, nhưng ném mọi thứ vào nồi: chính người khác, người khác như họ là, người khác như vậy mới là người khơi dậy sự hờn giận và oán thù. Người ta bắt đầu ghét giọng nói của họ, những cử chỉ tầm thường trong cuộc sống hàng ngày, cách suy luận và cảm nhận của họ.

Khi mối quan hệ đạt đến mức độ thoái hóa này, sự sáng suốt lúc này sẽ mất đi. Sự hờn giận làm mất đi sự sáng suốt. Bởi vì một trong những đặc điểm của sự hờn giận là đôi khi nó không nguôi ngoai theo thời gian. Trong trường hợp này, ngay cả khoảng cách và sự im lặng, thay vì giảm bớt sức nặng của sự khó hiểu, lại khuếch đại nó. Chính vì lý do này mà thánh Phaolô Tông đồ – như chúng ta đã nghe – khuyên các Kitô hữu của mình hãy đề cập ngay vấn đề và cố gắng hòa giải: “Chớ để mặt trời lặn mà cơn giận vẫn còn” (Êph 4,26). Điều quan trọng là mọi việc phải được giải quyết ngay lập tức, trước khi mặt trời lặn. Nếu ban ngày xảy ra hiểu lầm, hai người không còn hiểu nhau, bỗng cảm thấy xa cách nhau, thì ban đêm không nên giao cho ma quỷ. Tật xấu sẽ duy trì chúng ta tỉnh táo trong bóng tối, ngẫm nghĩ về những lý do và những lỗi lầm không thể giải thích được của chúng ta, những lỗi lầm vốn không bao giờ là của chúng ta và luôn là của người khác. Nó giống như thế này: khi một người bị sự hờn giận chi phối, người ấy luôn nói rằng vấn đề là do người khác; người ấy không bao giờ có khả năng nhận ra lỗi lầm, khuyết điểm của chính mình.

Trong Kinh Lạy Cha, Chúa Giêsu khiến chúng ta cầu nguyện cho các mối quan hệ con người của chúng ta vốn là một bãi mìn: một kế hoạch không bao giờ được cân bằng một cách hoàn hảo. Trong cuộc sống, chúng ta đối phó với những con nợ đang mắc nợ chúng ta, cũng như chắc chắn không phải lúc nào chúng ta cũng yêu thương mọi người theo đúng mức độ của họ. Đối với một số người, chúng ta đã không đáp lại được tình yêu mà họ đáng được hưởng. Tất cả chúng ta đều là tội nhân, tất cả chúng ta, và tất cả chúng ta đều có sổ sách phải giải quyết: không được quên điều đó! Vì thế, tất cả chúng ta phải học cách tha thứ để được tha thứ. Con người sẽ không ở bên nhau nếu họ không thực hành nghệ thuật tha thứ, trong chừng mực điều đó là khả thi về mặt con người. Điều có thể làm dịu sự hờn giận là lòng tốt, sự rộng mở của trái tim, sự dịu dàng và kiên nhẫn.

Nhưng về sự hờn giận, phải nói một điều cuối cùng. Người ta nói rằng đó là một tật xấu khủng khiếp, nó là nguồn gốc của chiến tranh và bạo lực. Bài thơ trong Anh hùng ca Iliad miêu tả “cơn giận của Achilles”, vốn sẽ là nguyên nhân của “sự thương tiếc vô tận”. Nhưng không phải mọi thứ nảy sinh từ sự tức giận đều xấu. Người xưa biết rõ rằng trong chúng ta có một phần tính nóng giận không thể và không được phủ nhận. Ở một mức độ nào đó, những đam mê là vô thức: chúng xảy ra, đó là những kinh nghiệm của cuộc sống. Chúng ta không chịu trách nhiệm về sự xuất hiện của sự hờn giận, nhưng luôn chịu trách nhiệm về sự phát triển của nó. Và đôi khi việc trút giận đúng cách lại là điều tốt. Nếu một người không bao giờ tức giận, nếu người ấy không phẫn nộ trước một sự bất công, nếu người ấy không cảm thấy giận run lên trong lòng trước sự áp bức một người yếu đuối, thì điều đó có nghĩa là người này không phải là con người, và càng không phải là Kitô hữu.

Có sự phẫn nộ thánh thiện, vốn không phải là sự hờn giận nhưng là một chuyển động nội tâm, một sự phẫn nộ thánh thiện. Chúa Giêsu đã biết đến điều đó nhiều lần trong đời (x. Mc 3, 5): Người không bao giờ lấy ác đáp trả sự ác, nhưng trong tâm hồn Người, Người cảm nhận được cảm giác này và, trong trường hợp những người buôn bán trong Đền Thờ, Người đã thực hiện một hành động mạnh mẽ và ngôn sứ, được mách bảo không phải bằng sự giận dữ, nhưng bằng lòng nhiệt thành đối với nhà Chúa (x. Mt 21, 12-13). Chúng ta phải phân biệt rõ ràng: lòng nhiệt thành, sự phẫn nộ thánh thiện, là một chuyện, sự hờn giận vốn là điều xấu lại là chuyện khác.

Với sự trợ giúp của Chúa Thánh Thần, chúng ta phải tìm ra thước đo đúng đắn cho những đam mê, giáo dục chúng thật tốt để chúng hướng về điều thiện chứ không hướng về điều ác. Cảm ơn anh chị em.

———————————–

Tý Linh chuyển ngữ

(nguồn : vatican.va)