BÀI GIÁO LÝ VỀ TUỔI GIÀ – BÀI 17. « ĐẤNG LÃO THÀNH ». TUỔI GIÀ LÀ MỘT BẢO ĐẢM ĐỐI VỚI ĐÍCH ĐẾN CỦA MỘT CUỘC SỐNG KHÔNG BAO GIỜ CHẾT NỮA

Tóm tắt bài giáo lý của Đức Thánh Cha:

Anh chị em thân mến,

Tiếp tục các bài giáo lý về tuổi già dưới ánh sáng của Lời Chúa, giờ đây chúng ta hướng đến hình ảnh huyền bí về “Đấng Lão Thành”, được trình bày trong một thị kiến của ngôn sứ Đanien (Đn 7, 9) và được vang vọng lại trong Sách Khải Huyền (x. Kh 1, 13-14). Hình ảnh này về Thiên Chúa Cha, đáng kính về tuổi tác và uy quyền, diễn tả sự siêu việt của Thiên Chúa, sự vĩnh hằng và sự quan tâm liên lỉ của Ngài đối với thế giới này và lịch sử của nó. Hình ảnh “có ai như một Con Người” là một lời tiên báo về Chúa Giêsu, Người Con đời đời của Chúa Cha, được sai đến trong trần gian để cứu độ chúng ta. Vào lúc dâng Ngài trong Đền Thờ, Hài Nhi Giêsu được bồng ẵm bởi ông Simêon và bà Anna, hai người cao tuổi đã nhận ra nơi Ngài sự ứng nghiệm những lời hứa của Thiên Chúa được mong đợi từ lâu. Sự hiện diện của hai người cao tuổi nói cho chúng ta biết về ơn gọi đặc biệt của người già: đón tiếp người trẻ vào thế giới của chúng ta, vui mừng về cuộc sống của họ như một phúc lành và làm chứng cho sự hiệp nhất của các thế hệ khác nhau trong kế hoạch cứu độ của Thiên Chúa. Người cao tuổi đóng một vai trò quan trọng trong việc giúp đỡ người trẻ trưởng thành trong sự khôn ngoan, bén rễ liên tục vào quá khứ và nhìn về tương lai hy vọng mà Thiên Chúa, “Đấng Lão Thành”, mở ra trước mắt tất cả chúng ta.

——————————————————

Anh chị em thân mến, chào anh chị em !

Những lời chúng ta đã nghe về giấc mơ của Đanien gợi lên một thị kiến huyền bí, và đồng thời, vinh quang về Thiên Chúa. Thị kiến này được lấy lại ở phần đầu của sách Khải huyền, quy chiếu đến Chúa Giêsu Phục Sinh, Đấng hiện ra với Thị Nhân với tư cách là Mêsia, Tư Tế và Vua, vĩnh hằng, toàn tri và bất biến (1, 12-15). Ngài đặt tay mình lên vai Thị Nhân và trấn an ông, « Đừng sợ, Ta là Đầu và là Cuối. Ta là Đấng Hằng Sống, Ta đã chết, và nay Ta sống đến muôn đời » (cc. 17-18). Như thế biến mất rào cản cuối cùng của nỗi sợ hãi và nỗi thống khổ mà một cuộc thần hiển đã luôn khơi lên. Đấng Hằng Sống trấn an chúng ta, Ngài ban cho chúng ta sự an toàn. Ngài cũng đã chết, nhưng bây giờ đang chiếm chỗ dành cho Ngài – chỗ Nhất và Cuối.

Trong sự đan xen của các biểu tượng – có nhiều biểu tượng ở đây – có một khía cạnh có lẽ có thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn mối liên hệ của cuộc thần hiển này, cuộc xuất hiện của Thiên Chúa, với vòng đời, thời gian lịch sử, uy quyền của Thiên Chúa trên thế giới thụ tạo. Và khía cạnh này đặc biệt liên hệ đến tuổi già. Nó liên hệ như thế nào? Chúng ta hãy xem.

Thị kiến truyền đạt một ấn tượng về sức sống và sức mạnh, về sự cao quý, vẻ đẹp và sự quyến rũ. Trang phục của Ngài, ánh mắt, giọng nói, đôi chân – mọi thứ đều vinh quang trong thị kiến này: tất cả đó đều là một thị kiến! Tuy nhiên, tóc của Ngài trắng – như len, như tuyết – như tóc của một người già. Thuật ngữ Thánh Kinh được sử dụng rộng rãi nhất để chỉ một người già là “zaqen”, xuất phát từ “zaqan”, và có nghĩa là “râu”. Tóc trắng như tuyết là một biểu tượng cổ xưa về một thời gian rất lâu dài, về thời gian xa xưa, về một cuộc sống vĩnh hằng. Chúng ta không cần phi huyền thoại mọi sự đối với trẻ em – hình ảnh về một vị Thiên Chúa, Đấng đang trông coi mọi thứ với mái tóc trắng như tuyết, không phải là một biểu tượng ngớ ngẩn, đó là một hình ảnh Thánh Kinh, đó là một hình ảnh cao quý, thậm chí là một hình ảnh dịu dàng. Nhân vật đứng giữa các cây đèn vàng trong sách Khải Huyền gợi lên “Đấng Lão Thành” trong lời tiên tri của Đanien. Ngài gìa như toàn thể nhân loại, nhưng thậm chí còn già hơn. Ngài cổ xưa và mới mẻ như sự vĩnh hằng của Thiên Chúa. Vì sự vĩnh hằng của Thiên Chúa thì như thế này, cổ xưa và mới mẻ, bởi vì Thiên Chúa làm cho chúng ta ngạc nhiên bằng sự mới mẻ của Ngài, Ngài luôn đến gặp chúng ta mỗi ngày theo cách đặc biệt dành cho chúng ta, vào thời điểm đó. Ngài luôn đổi mới chính mình: Thiên Chúa là vĩnh hằng, Ngài đến từ mọi thời đại, chúng ta có thể nói rằng như có một tuổi già với Thiên Chúa, điều đó không đúng, nhưng Ngài là vĩnh hằng, Ngài đổi mới chính mình.

Nơi các Giáo hội Đông phương, Lễ Gặp Gỡ Chúa, được cử hành vào ngày 2/2, là một trong những 12 đại lễ của năm phụng vụ. Lễ này nhấn mạnh đến cuộc gặp gỡ của Chúa Giêsu với cụ già Simêon trong Đền Thờ, nó nhấn mạnh đến sự gặp gỡ giữa nhân loại, được đại diện bởi người canh giữ Simêon và bà Anna, với Chúa Kitô Hài Nhi, Con vĩnh hằng của Thiên Chúa, đã làm người. Một ảnh tượng cực kỳ đẹp về cảnh này có thể được chiêm ngưỡng ở đây tại Rôma trong số các bức tranh khảm trong nhà thờ Santa Maria ở Trastevere.

Trong Phụng vụ Byzantin, Đức Giám mục cầu nguyện với ông Simêon: “Ngài là đứa trẻ do Đức Trinh Nữ sinh ra. Ngài là Ngôi Lời và là Thiên Chúa bởi Thiên Chúa, Đấng vì chúng ta đã nhập thể và cứu độ con người.” Và lời cầu nguyện tiếp tục, “Cửa trời được mở ra hôm nay: Ngôi Lời vĩnh hằng của Chúa Cha, đã đảm nhận bản tính thời gian, mà không từ bỏ thần tính, do bởi ý muốn của Ngài được Đức Trinh Nữ Maria dâng trong đền thánh theo lề luật, và người canh giữ ẵm bồng Ngài trong vòng tay của mình”. Những lời này diễn tả lời tuyên xưng đức tin từ bốn Công đồng đại kết đầu tiên, là những Công đồng thánh thiêng đối với tất cả các Giáo hội. Nhưng hành động của ông Simêon cũng là biểu tượng đẹp nhất cho ơn gọi đặc biệt của tuổi già. Nhìn vào ông Simêon, chúng ta nhận thấy biểu tượng đẹp nhất của tuổi già – dâng tiến cho Thiên Chúa các trẻ em đến trong thế giới này như một món quà liên lỉ, biết rằng một trong số đó là Người Con được sinh ra từ trong tình yêu sâu thẳm của Thiên Chúa, từ trước muôn đời.

Trên đường đến một thế giới trong đó tình yêu mà Thiên Chúa đã thông truyền cho Công trình tạo dựng cuối cùng sẽ tỏa sáng mà không có trở ngại, tuổi già phải thực hiện cử chỉ của ông Simêon và bà Anna, trước khi từ biệt. Tuổi già phải làm chứng – đối với tôi đây là cốt lõi, khía cạnh trọng tâm nhất của tuổi già – tuổi già phải làm chứng cho trẻ em rằng họ là một phúc lành. Chứng tá này hệ tại ở sự khởi đầu – đẹp đẽ và khó khăn – đến mầu nhiệm về đích đến của chúng ta trong cuộc sống mà không ai có thể hủy diệt được, ngay cả cái chết. Mang chứng tá đức tin trước một đứa trẻ là gieo mầm sự sống đó. Làm chứng cho nhân loại và cho đức tin cũng thế, là ơn gọi của người cao tuổi. Làm chứng, cho con cháu thấy thực tại mà họ đã sống như một nhân chứng. Người cao tuổi chúng ta được mời gọi về điều này, làm chứng, để họ có thể tiến bước.

Chứng tá của người cao tuổi là khả tín đối với trẻ  em. Người trẻ và người lớn không thể làm chứng một cách chân thật, dịu dàng và sâu sắc như người cao tuổi có thể làm. Thật lôi cuốn khi một người cao tuổi chúc lành cho cuộc sống đến với họ, gạt bỏ mọi oán hận đối với cuộc sống đang trôi đi. Không có gì cay đắng bởi vì thời gian đang trôi qua và người ấy vẫn tiếp tục tiến bước. Không. Đó là niềm vui của rượu ngon, rượu lâu năm. Chứng tá của người cao tuổi nối kết các thế hệ của cuộc đời, cũng thế với các chiều kích của thời gian: quá khứ, hiện tại và tương lai, vì họ không chỉ là ký ức, họ còn là hiện tại cũng như lời hứa. Thật đau đớn – và tai hại – khi thấy rằng các lứa tuổi của cuộc đời được coi như những thế giới tách biệt, cạnh tranh với nhau, mỗi người tìm cách sống bằng sự trả giá của người khác: điều này không đúng. Nhân loại là cổ xưa, rất cổ xưa, nếu chúng ta coi thơi gian được đo bằng đồng hồ. Nhưng Con Thiên Chúa, Đấng được sinh ra bởi một người phụ nữ, là Đấng Đầu Tiên và Cuối Cùng cho mọi thời đại. Điều này có nghĩa rằng không ai nằm ngoài sự sinh ra từ đời đời của Ngài, sức mạnh vinh quang của Ngài, sự gần gũi yêu thương của Ngài.

Giao ước – và tôi đang nói giao ước – giao ước giữa người cao tuổi và trẻ em sẽ cứu lấy gia đình nhân loại. Có một tương lai, nơi trẻ em, người trẻ nói chuyện với người cao tuổi. Nếu cuộc đối thoại này không diễn ra giữa người cao tuổi và người trẻ, thì tương lai không thể được nhìn thấy rõ ràng. Giao ước giữa người cao tuổi và trẻ em sẽ cứu lấy gia đình nhân loại. Chúng ta có thể vui lòng trả lại cho trẻ em, những người cần học biết được sinh ra, chứng tá dịu dàng của người cao tuổi vốn sở hữu sự khôn ngoan về việc chết đi không? Liệu nhân loại này, với tất cả sự tiến bộ của nó, dường như là một thanh thiếu niên được sinh ra ngày hôm qua, có thể tìm lại được ân sủng của một tuổi già vốn giữ vững chân trời của đích đến của chúng ta không? Sự chết chắc chắn là một chặng đường khó khăn của cuộc đời, đối với tất cả chúng ta, nó là một chặng đường khó khăn. Tất cả chúng ta đều phải đi đến đó, nhưng thật không dễ dàng. Nhưng cái chết cũng là một chặng đường kết thúc thời gian bất định và vất bỏ chiếc đồng hồ. Điều này thật khó khăn vì đây là chặng đường của cái chết. Vì phần tươi đẹp của cuộc sống, vốn có không đường giới hạn nào nữa, sẽ bắt đầu chính lúc đó. Nhưng nó bắt đầu từ sự khôn ngoan của người nam và người nữ đó, người cao tuổi, vốn có khả năng làm chứng cho người trẻ. Chúng ta hãy nghĩ về cuộc đối thoại, về giao ước giữa người cao tuổi và trẻ em, của người cao tuổi với người trẻ, và chúng ta hãy thực hiện nó sao cho mối liên hệ này không bị phá vỡ. Ước mong người cao tuổi có niềm vui được nói, được diễn tả chính mình với người trẻ, và ước mong người  trẻ tìm đến người cao tuổi để đón nhận sự khôn ngoan sống từ họ.

—————————————

Tý Linh chuyển ngữ

(nguồn: vatican.va)