Trong suốt ngày tông du đầu tiên ở Trung Âu, 12/9/2021, ở Budapest, Đức Phanxicô đã khuyến khích những người đối thoại với ngài vừa phải « bén rễ sâu » vừa « rộng mở ». Ngài đặc biệt kêu gọi các Kitô hữu đừng giảm thiểu Kitô giáo thành việc « bảo vệ hình ảnh của mình », nhưng biến Kitô giáo thành nơi mở ra khai phóng.

Tình bạn với Thiên Chúa, đời sống huynh đệ và sứ mạng, nhưng cả niềm vui và óc hài hước : rất nhiều phương thuốc cho « tính trần tục thiêng liêng » mà Đức Phanxicô đã chỉ ra cho các đan sĩ dòng Cát Minh.

Vương cung thánh đường Đức Bà Cả là Đền Thờ tôn kính Đức Maria cổ kính nhất không chỉ của Rôma nhưng còn cả Tây phương. Được xây dựng bởi Đức Giáo hoàng Libère vào thế kỷ IV, tiếp đến được phục hồi và mở rộng bởi Đức Sixtô III dịp công đồng Êphêsô năm 431, công đồng đã xác định tín điều Đức Maria là Mẹ Thiên Chúa.

Như truyền thống trước mỗi chuyến tông du, Đức Thánh Cha Phanxicô đã đến Vương cung thánh đường Đức Bà Cả để phó dâng cho  Đức Mẹ chuyến đi đến Hội nghị Thánh Thể ở Budapest và chuyến viếng thăm Slôvakia.

Tom Colucci, đội trưởng lực lượng cứu hỏa New York ngày 11/9/2001, người nỗ lực cứu giúp các nạn nhân trong vụ tấn công Trung Tâm Thương Mại Thế Giới, đã thay đổi hoàn toàn quỹ đạo của mình sau bi kịch này : đã trở thành linh mục.

Hai vị Giáo hoàng đã có những chuyến viếng thăm lịch sử và cầu nguyện ở khu Ground Zero, nơi Tòa Tháp Đôi của Trung Tâm Thương Mại Thế Giới bị tấn công khủng bố. Gần 3000 người chết trong vụ tấn công này của Al- Qaïda.

Hôm 9/9/2021, Tòa án tối cao Ý đã bác bỏ khiếu nại của một giáo sư vô thần, bị trừng phạt vì đã tháo thánh giá ra khỏi lớp học của mình cách có hệ thống. Theo tòa án, viện dẫn « truyền thống văn hóa của một dân tộc », sự hiện diện của thánh gia không tạo nên một « hành vi phân biệt kỳ thị đối với giáo viên này ».

ĐHY Koch, Chủ tịch Hội đồng Tòa Thánh về quan hệ tôn giáo với Do Thái giáo, đã viết một lá thư gởi cho các giáo sĩ Arussi và Sandmel liên quan đến « những quan ngại » mà một số thành viên của cộng đồng Do Thái đã bày tỏ về những tuyên bố của Đức Phanxicô trong buổi tiếp kiến chung ngày 11/8/2021. ĐHY Koch quả quyết rằng « những lời khẳng định tích cực đối với thế giới Do Thái luôn đến từ Đức Thánh Cha ».

Đức cha Jean-Marc Aveline, Tổng Giám mục giáo phận Marseille, Pháp, và ĐHY Peter Turkson, Tổng trưởng Bộ Phát triển con người toàn diện của Tòa Thánh, đã phát động bản kiến nghị Công giáo toàn cầu « Sức khỏe của trái đất, sức khỏe của nhân loại ». Bản kiến nghị này, được soạn thảo bởi 300 tổ chức Công giáo phi chính phủ do phong trào Laudato Si’ điều phối, liên kết giữa sự đa dạng sinh học và khí hậu, nhắm đến cuộc hội nghị COP sắp đến. Laura Morosini đặc trách phong trào Laudato Si’ ở Pháp trả lời phỏng vấn của nhật báo La Croix.

Sáng ngày 9/9/2021, Đức Phanxicô đã tiếp kiến các tham dự viên của Tổng Công nghị của dòng Con Trái Tim Vỗ Nhiễm Đức Trinh Nữ Maria, còn được gọi là các thừa sai dòng Claret. Khoảng một trăm tu sĩ mà ngài đã mởi gọi đừng tách rời việc cầu nguyện khỏi hoạt động truyền giáo, và đồng thời lưu ý đến sứ mạng tông đồ gẫn gũi.

Đứng trước cuộc khủng hoảng khi hậu và những hậu quả bi thảm cả nó, Đức Thánh Cha Phanxicô, Đức Thượng phụ Giáo chủ Bartôlômêô và Đức Tổng Giám mục Justin Welby kêu gọi « cùng nhau » hành động : « Cùng nhau, nhân danh các cộng đồng của chúng tôi, chúng tôi kêu gọi tâm hồn và tâm trí của mỗi Kitô hữu, mỗi tín hữu và mỗi người thành tâm thiện chí ».

Đức Maria là « điểm quy chiếu cho một nền văn hóa có khả năng vượt qua các rào cản vốn có thể tạo ra những chia rẽ », Đức Phanxicô khẳng định như thế hôm 8/9/2021, trong một Sứ điệp gởi cho các tham dự viên của Hội nghị quốc tế lần thứ 25 về Thánh Mẫu học : « Mẹ là Mẹ của tất cả mọi người, không phân biệt sắc  tộc hay quốc tịch ».

Trong bài giáo lý về Thư của thánh Phaolô gởi tín hữu Galát hôm 8/9/2021, Đức Phanxicô cho thấy rằng, đối với thánh Phaolô, niềm tin vào Chúa Kitô, qua phép Rửa, đã làm nên sự khác biệt và mang lại sự mới mẻ có tính cách mạng như thế nào cho đời sống Kitô hữu.

Hôm 7/9/2021, Vatican đã công bố bảng câu hỏi sẽ được gởi trong những tuần tới cho người Công giáo trên toàn thế giới. Tiếp đến, những kết quả của « tiến trình lắng nghe rộng rãi » này sẽ được nghiên cứu bởi các Giám mục trên khắp thế giới, rồi bởi Thượng hội đồng, vào tháng 10/2023.

Chiêm ngưỡng 10 tác phẩm nghệ thuật đẹp tiêu biểu nhất về Sinh nhật Đức Mẹ.

Tuyên úy quân đội Hoa Kỳ trong suốt Chiến tranh Thế giới thứ II, linh mục George Zabelka đã đồng hành với đơn vị có trách nhiệm thả bom nguyên tử ở Nhật Bản. Nếu ngài đã dung thứ cho việc ném bom này vào năm 1945, thì ngài đã ăn năn hối lỗi về điều đó suốt cả đời ngài.

Viếng thăm « ad limina » là gì ? Hôm 6/9/2021, trong Thánh lễ khai mạc chuyến viếng thăm « ad limina » của các Giám mục miền Nam nước Pháp, ở Rôma, Đức cha Robert Le Gall, Tổng Giám mục giáo phận Toulouse, đã khích lệ các anh em Giám mục khác tiếp tục « thả lưới » bất chấp « thời điểm mất cân bằng nghiêm trọng này ».

Ngày 6/9/2021, các Giám mục Pháp bắt đầu chuyến viếng thăm « ad limina » ở Rôma. Trong cuốn sách cuối cùng của mình, sử gia Guillaume Cuchet đặt ra câu hỏi về tương lai của đạo Công giáo ở Pháp sau ba thế hệ « bỏ bê ». Nhật báo « La Croix » đã chọn để ông đối thoại với Đức cha Eric de Moulins-Beaufort, Tổng Giám mục Reims và là Chủ tịch của Hội đồng Giám mục Pháp.

“Chúng ta có nhớ lắng nghe Chúa không? Chúng ta là những Kitô hữu, nhưng đôi khi với hằng ngàn lời nói chúng ta nghe mỗi ngày, chúng ta không tìm được một chút thời gian để để cho một vài lời của Tin Mừng vang vọng trong chúng ta.” Đức Phanxicô nhắc nhớ các Kitô hữu như thế trong buổi đọc Kinh Truyền Tin hôm Chúa Nhật 5/9/2021.

Trong một thông cáo ngày 2/9/2021, Đức cha Guy đã bảo vệ Tự sắc của Đức Phanxicô và kêu gọi người Công giáo hiệp nhất trước những khủng hoảng của  thế giới và Giáo hội. Theo ngài, Thánh lễ của Công đồng Triđentinô đã trở thành một phương tiện để đặt vấn đề Vatican II.