Báo cáo tổng hợp sau Đại hội đồng lần thứ 16 của Thượng hội đồng về tính hiệp hành đã được công bố vào thứ Bảy ngày 28 tháng 10. Trong khóa họp thứ hai vào năm 2024, các suy tư và đề xuất được đưa ra về các chủ đề như vai trò của phụ nữ và giáo dân, thừa tác vụ của các giám mục, chức linh mục và phó tế, tầm quan trọng của người nghèo và người di cư, sứ mạng kỹ thuật số, đối thoại đại kết hoặc các vụ lạm dụng.

Chủ tịch Ủy ban thông tin Thượng Hội đồng, Paolo Ruffini, tuyên bố rằng việc đọc phiên bản đầu tiên của bức thư, vào cuối buổi sáng thứ Hai ngày 23/10 đã được chào đón bằng những tràng pháo tay, nhưng vẫn có thể có một số điều chỉnh. Đối với văn kiện tổng hợp của Thượng Hội đồng, nó sẽ được biết vào tối thứ Bảy, khi kết thúc công việc.

Vấn đề di cư là trọng tâm của cuộc họp báo được đưa ra vào thứ Năm ngày 19/10/2023 bởi các tham dự viên Thượng hội đồng. ĐHY Michael Czerny nhấn mạnh: “Sự hòa hợp và thiện chí của Thượng hội đồng làm nổi bật sự lo lắng, dễ bị tổn thương và bị gạt ra ngoài lề của rất nhiều người di cư”.

Lời giới thiệu: 

Đức Thánh Cha Phanxicô từ khi được bầu lên ngôi vị Giáo hoàng, Đấng kế vị Thánh Phêrô để điều hành và cai quản Giáo hội Công giáo hoàn vũ, đã không ngừng lên tiếng kêu gọi bãi bỏ hình phạt tử hình, cũng như tù chung thân mà Ngài đã mô tả nó như là một bản án tử hình ẩn dấu.[1] 

Trong buổi tiếp kiến chung hôm thứ Tư ngày 18/10/2023, Đức Phanxicô tiếp tục kêu gọi hòa bình trên thế giới, đặc biệt cuộc xung đột mới giữa Israel và Palestine, mời gọi các tín hữu chỉ đứng về phía hòa bình. Đồng thời, mời gọi các tín hữu và mọi người cùng nhau ăn chay và cầu nguyện cho hòa bình vào tối 27/10/2023. Dưới đây là lời kêu gọi :

Trong một cuộc phỏng vấn với hãng thông tấn Télam của Argentina, Đức Phanxicô được hỏi về nhiều chủ đề: chiến tranh, lao động, Thượng hội đồng, những thách thức của trí tuệ nhân tạo hay thậm chí là đức cậy.

Thứ Bảy ngày 14/10/2023, Đức Thánh Cha đã tiếp kiến các nhà truyền giáo là thành viên của dòng truyền giáo do thánh Jean-Baptiste Scalabrini thành lập. Ngài mời gọi họ khám phá lại đặc sủng của đấng sáng lập họ, trong việc phục vụ những người di cư, bằng cách bám rễ vào đời sống cầu nguyện và việc chầu Thánh Thể.

Trong một cuốn sách minh họa do Domenico Agasso, chuyên viên về Vatican của tờ nhật báo La Stampa của Turin, biên tập và được Mondadori xuất bản bằng tiếng Ý, Đức Thánh Cha đã trả lời các câu hỏi của trẻ em trên khắp thế giới. Qua đó, ngài mời gọi những người lớn, kể cả các nhà lãnh đạo các quốc gia, cần học hỏi từ các trẻ em.

Quốc vụ khanh Tòa Thánh nói chuyện với truyền thông Vatican về cuộc xung đột đang diễn ra giữa Hamas và Israel. Đối với ĐHY Parolin, ưu tiên hàng đầu là thả các con tin bị Hamas bắt giữ. Về vấn đề này, Tòa Thánh sẵn sàng cho bất kỳ sự trung gian hòa giải cần thiết nào.

Công việc của thứ Năm 12/10/2023 được mở đầu bằng lời cầu nguyện đặc biệt tập trung vào Thánh Địa. Công việc tập trung vào các báo cáo của các nhóm nhỏ trong phần thứ hai của Tài liệu làm việc. Các tham dự viên Thượng hội đồng đã thực hiện một chuyến hành hương vào buổi chiều tới Hang toại đạo Thánh Sébastien.

Đúng ba mươi năm trước, thông điệp « Veritatis Splendor » của Đức Gioan-Phaolô II ra đời. Thông điệp này nhắc nhớ đặc tính phổ quát và bắt buộc của luật luân lý của Giáo hội. Cha Alain Thomasset (1), thần học gia luân lý, giải thích tầm quan trọng của nó cũng như sự thay đổi viễn cảnh mà tông huấn « Amoris Laetitia », năm 2006, đã mang lại.

Trong Tông huấn Laudate Deum về khí hậu được công bố hôm thứ Tư ngày 4 tháng 10, Đức Phanxicô đã đưa ra một tiếng kêu báo động mới, không để người ta thờ ơ. Bộ trưởng Chuyển đổi Sinh thái Christophe Béchu, Marine Tondelier, thư ký quốc gia của Europe Écologie-Les Verts, Đức Tổng Giám mục giáo phận Potiers, Đức cha Pascal Wintzer, và thậm chí cả François Asselin, chủ tịch Liên đoàn các Doanh nghiệp vừa và nhỏ đều có phản ứng.

 Tông huấn Laudate Deum làm sáng tỏ và bổ sung cho thông điệp Laudato si’ năm 2015 đã được công bố vào thứ Tư 4/10/2023, nhân lễ Thánh Phanxicô Assisi. “Chúng ta chưa phản ứng đủ, chúng ta đang tiến gần đến điểm tan vỡ”. Phê bình những người theo chủ thuyết phủ nhận, Đức Phanxicô cho thấy nguồn gốc chắc chắn của con người đối với hiện tượng nóng lên toàn cầu và đồng thời kêu gọi “hãy chấp nhận rằng đây là một vấn đề con người và xã hội“, chứ không chỉ môi trường. Ngài đảm bảo rằng sự dấn thân chăm sóc Ngôi nhà chung bắt nguồn từ đức tin Kitô giáo.

Được chất vấn vào ngày 13/7/2023 bởi Đức Hồng y Dominik Duka, OP, nhân danh Hội đồng Giám mục Séc, Đức tân Tổng trưởng Bộ Giáo lý Đức tin, Đức Hồng y Victor Manuel Fernández, đưa ra một loạt câu trả lời về việc ban các bí tích cho người ly dị tái hôn.

Các Hồng y Brandmüller, Burke, Sandoval Íñiguez, Sarah và Zen Ze-kiun đã trình bày với Đức Thánh Cha năm câu hỏi yêu cầu làm sáng tỏ một số điểm liên quan đến việc giải thích Mặc khải của Thiên Chúa, việc chúc lành cho các kết hợp đồng giới, tính hiệp hành như một chiều kích cấu thành của Giáo hội , việc truyền chức linh mục cho phụ nữ và việc sám hối như một điều kiện cần thiết để được lãnh nhận bí tích giải tội.

Cuối cùng, Giáo hội đã tập làm quen, nếu không nói là theo, nền dân chủ tự do. Việc tán thành quyền tự do lương tâm và nhân quyền dần dần được thừa nhận. Trái lại, chủ nghĩa tư bản tự do, ngày nay bị thống trị bởi lĩnh vực tài chính, kêu gọi sự phân định có tính phê phán, đặc biệt hơn nữa vì tính cấp bách của vấn đề sinh thái đặt ra vấn đề theo những cách mới – vốn không được giải quyết bằng tư tưởng tự do, vì dễ dàng bị bác bỏ – về sự thâm nhập lẫn nhau của kinh tế, xã hội và chính trị.

Sau chuyến đi tới Marseille, nhiều bình luận đã đối lập Đức Phanxicô với Bênêđíctô XVI về vấn đề nhập cư. Nếu hai Đức Giáo hoàng không mâu thuẫn với nhau vì cả hai đều bảo vệ tư tưởng xã hội của Giáo hội, thì Đức Phanxicô đã đưa ra một sự chuyển hướng chưa từng có về vấn đề này.

Tiêu đề tông huấn tiếp theo của Đức Phanxicô sẽ là “Laudate Deum” (Hãy ngợi khen Thiên Chúa). Đức Thánh Cha đã đưa ra thông báo này khi nói chuyện với những người tham dự cuộc họp của các hiệu trưởng các trường đại học Châu Mỹ Latinh vào thứ Năm 21/9/2023, nơi ngài đề cập đến nhiều chủ đề khác nhau như di cư, biến đổi khí hậu, chính trị và sự loại trừ.

Trên chuyến bay đưa ngài từ Marseille về Rôma, thứ Bảy 23/9/2023, Đức Phanxicô đã được các nhà báo hỏi về dự luật tương lai của Pháp về an tử.

Trước hơn 50.000 tín hữu tụ tập tại sân vận động Vélodrome ở Marseille, ngày 23/9/2023, Đức Phanxicô đã chủ sự thánh lễ kết thúc chuyến viếng thăm của ngài tại thành phố Marseille. Trong bài giảng, ngài mong ước rằng chúng ta sẽ nhảy mừng trước cuộc sống và trước những người lân cận của chúng ta như người con của bà Elisabét đã nhảy mừng trước Đức Maria: