Trong Lễ Lá, hôm Chúa Nhật 2/4/2023, Đức Phanxicô đã mời gọi các tín hữu hướng đến “những người bị bỏ rơi”. Ngài cảm ơn mọi người về lời cầu nguyện dành cho ngài trong thời gian nằm viện.

Một « thông tri » chung từ các Bộ Văn hóa và Phát triển con người toàn tiện thừa nhận rằng « nhiều Kitô hữu đã thực hiện những hành vi ác ý » đối với người dân bản địa. Nhưng những sắc lệnh của các Đức Giáo hoàng vào thế kỷ XV nhượng lại tài sản của các dân tộc nguyên thủy cho những quốc vương thực dân là các tài liệu chính trị, được dùng làm công cụ cho các hành vi vô đạo đức. Từ năm 1537, Đức Giáo hoàng Phaolô III đã long trọng tuyên bố rằng người bản địa không được bị biến thành nô lệ hay bị tước đoạt.

Bộ trưởng ngoại giao của Tòa Thánh, Đức cha Paul Richard Gallagher, đã có bài phát biểu về nền dân chủ « theo sự khôn ngoan của các Giáo hoàng » trong bối cảnh địa chính trị hiện nay. Bài phát biểu tại một hội nghị ở phân khoa khoa học xã hội của đại học giáo hoàng Grégorien ở Rôma, vào ngày 27/3/2023.

Cho Ngày  thế giới di dân và tỵ nạn lần thứ 109, sẽ diễn ra vào ngày 24/9/2023, Đức Phanxicô đã chọn chủ đề « Tự do lựa chọn giữa di cư hoặc ở lại ». Chủ đề đã được công bố vào ngày 21/3/2023 trong một thông cáo của Bộ phục vụ sự phát triển con người toàn diện.

LUẬT TỰ NHIÊN[1]

Lý thuyết về luật tự nhiên hướng dẫn đời sống luân lý cũng như những quyết định luân lý, đã xuất hiện khá lâu rồi trong tiến trình tư tưởng Tây phương. Kể từ khi người Hy Lạp đầu tiên suy tư về triết học. Trong tác phẩm của Aristote, Rhetoric and Ethics, (Tu Từ Học và Đạo đức học), ta thấy có mô tả về thứ luật phổ quát này đang áp đặt cho con người.

Đối với Đức Thánh Cha, việc ngài tiếp kiến phái đoàn tu sĩ Phật giáo từ Đài Loan tại Vatican vào ngày 16/3/2023 là một ví dụ đẹp đẽ về « nền văn hóa gặp gỡ » mà ngài rất tha thiết trong khuôn khổ đối thoại liên tôn. Đó là cơ hội cho mỗi người đối thoại biết mình rõ hơn.

Đức Phanxicô đã dành một cuộc phỏng vấn cho trang web Infobae của Argentina, nhân kỷ niệm 10 năm làm giáo hoàng : ngài cho biết hy vọng của ngài về sự thay đổi ở Venezuela và chấm dứt chiến tranh ở Ucraina, trước khi khơi lên hoàn cảnh ở Nicaragua, sự độc thân linh mục và « những kháng cự xấu » trong Giáo hội. Cuộc phỏng vấn được thực hiện từ nhà Thánh Mátta với chủ sở hữu của trang web, Daniel Hadad, cuộc phỏng vấn cũng cho phép đề cập các vấn đề địa chính trị và Giáo hội.

Được chính Chúa Giêsu khởi xướng trong Tin Mừng, việc phân định « các dấu chỉ thời đại » là trách nhiệm của mọi Kitô hữu muốn đáp lại những khát vọng và mong đợi của người đương thời.

Cách đây mười năm, vào ngày 13/3/2013, Đức Jorge Bergoglio đã được bầu làm Giáo hoàng. Đối với bà Emilce Cuda, thần học gia người Argentina, một trong những vị hữu trách của Ủy ban Giáo hoàng về Châu Mỹ Latinh, Đức Thánh Cha Phanxicô dựa vào kinh nghiệm Châu Mỹ Latinh của mình về dân Thiên Chúa để áp dụng Công đồng Vatican II trong toàn Giáo hội.

Kỷ niệm 10 năm triều đại giáo hoàng của mình, Đức Thánh Cha Phanxicô đã chấp nhận trả lời các câu hỏi của Emmanuel Van Lierde của  tuần báo Tertio. Cuộc phỏng vấn được thực hiện ngày 19/12/2022 và được đăng vào ngày 28/2 và 1/3/2023 trên Cathobel. Chúng tôi chuyển ngữ một số phần chính.

Nếu đạo đức học liên quan đến tính chất đúng hoặc sai của hành vi con người, thì ta cần nêu lên câu hỏi cái gì cấu thành hành vi nhân loại? Trong triết lẫn thần học đã có sự phân biệt truyền thống giữa (a) actus humanus và (b) actus hominis.

Tóm tắt bài giáo lý của Đức Thánh Cha :

Anh chị em thân mến, trong hành trình giáo lý của chúng ta về niềm đam mê loan báo Tin Mừng, hôm nay chúng ta hãy khởi đi từ những lời của Chúa Giêsu, Đấng yêu cầu các môn đệ của Ngài hãy đi làm cho trở thành môn đệ và hãy đi làm phép rửa, bằng cách mang niềm vui về sự hiện diện của Thiên Chúa, Đấng gần gũi và hành động trong chúng ta.

Mỗi thảm họa đều dẫn đên một loạt những nghi ngờ : Thiên Chúa không thể ngăn chặn nó sao ? Làm sao còn có thể tin vào sự hiện diện tích cực của một Thiên Chúa mà chúng ta gọi là « tình yêu » và toàn năng ? Cha Marcel Domergue, s.j, tra vấn Thánh Kinh để giúp chúng ta đương đầu với vấn đề không thể tránh khỏi này.

Gần 350000 binh sĩ Hàn quốc đã chiến đấu tại Việt Nam bên cạnh lính Mỹ từ năm 1964 đến năm 1973. Hôm 5/2/2023, một phái đoàn Công giáo Hàn quốc đã đến miền bắc VN, để xin người dân VN tha thứ cho những hành động tàn bạo mà quân đội Hàn quốc đã gây ra trong cuộc xung đột.

Trong Sứ điệp cho Ngày Thế giới Bệnh nhân 2023, được cử hành vào ngày 11/2, Đức Phanxicô mời gọi, trong tinh thần Giáo hội hiệp hành, hãy « suy nghĩ về sự kiện rằng chính qua kinh nghiệm về sự mong manh và bệnh tật mà chúng ta có thể học cách bước đi cùng nhau theo phong cách của Thiên Chúa, Đấng gần gũi, trắc ẩn và dịu dàng ».

Đức Thánh Cha Phanxicô đã gặp gỡ các Giám mục, Linh mục, Phó tế, Tu sĩ nam nữ và chủng sinh của Nam Sudan tại nhà thờ Chánh tòa Thánh Têrêsa, ở Juba, hôm 4/1/2023. Ngài khuyến khích họ trở nên ngoan ngoãn trong bàn tay Thiên Chúa và chuyển cầu cho dân chúng, mời gọi họ « lên tiếng chống lại bất công ».

Trong ngày đầu tiên của chuyến tông du Nam Sudan, ngày 3/2/2023, Đức Phanxicô đã mạnh mẽ thúc giục các nhà lãnh đạo của đất nước thi hành các thỏa thuận hòa bình, trong một bài phát biểu mà ngài không che giấu sự sốt ruột.

Kết thúc chặng Congo của chuyến tông du châu Phi của mình, hôm 3/2/2023, Đức Thánh Cha Phanxicô đã yêu cầu các Giám mục Congo đừng giới hạn hành động của họ vào việc dấn thân chính trị.

Trong một thánh lễ khổng lồ được cử hành hôm 1/2/2023, Đức Phanxicô đã tha thiết cầu xin cho hòa bình, trong một đất nước bị bạo lực xâu xé. Trước mặt ngài, bóng ma chiến tranh dường như hiện hữu trong tâm trí của hàng triệu người đến tham dự thánh lễ.