Phiên họp chung lần thứ 12 của Thượng hội đồng, dành cho phần thứ 4 của Tài liệu làm việc về các chủ đề quyền bính, phục vụ, phân định, phân quyền, đã được tổ chức vào sáng thứ Tư tuần này. ĐHY Tổng tường trình viên tin rằng đây là “những vấn đề tế nhị liên quan đến sự phát triển của truyền thống: sự phân định tồi có thể phá vỡ hoặc làm tê liệt nó”. Đại hội cũng hoan nghênh việc giải cứu khoảng một trăm người di cư ở Địa Trung Hải.

Trong một cuộc phỏng vấn với hãng thông tấn Télam của Argentina, Đức Phanxicô được hỏi về nhiều chủ đề: chiến tranh, lao động, Thượng hội đồng, những thách thức của trí tuệ nhân tạo hay thậm chí là đức cậy.

“Hôm nay Chúa Giêsu mời gọi chúng ta tìm thời gian giải phóng: thời gian dành cho Thiên Chúa, thời gian soi sáng và chữa lành tâm hồn chúng ta, gia tăng bình an, niềm tin và niềm vui trong chúng ta, cứu chúng ta khỏi sự dữ, sự cô đơn và mất đi ý nghĩa”. Đức Phanxicô nhắc nhở như thế trong buổi đọc Kinh Truyền Tin hôm Chúa Nhật 15/10/2023, và đồng thời cho thấy việc nói không với Thiên Chúa là bi kịch của cuộc sống con người.

Thứ Bảy ngày 14/10/2023, Đức Thánh Cha đã tiếp kiến các nhà truyền giáo là thành viên của dòng truyền giáo do thánh Jean-Baptiste Scalabrini thành lập. Ngài mời gọi họ khám phá lại đặc sủng của đấng sáng lập họ, trong việc phục vụ những người di cư, bằng cách bám rễ vào đời sống cầu nguyện và việc chầu Thánh Thể.

Trong một cuốn sách minh họa do Domenico Agasso, chuyên viên về Vatican của tờ nhật báo La Stampa của Turin, biên tập và được Mondadori xuất bản bằng tiếng Ý, Đức Thánh Cha đã trả lời các câu hỏi của trẻ em trên khắp thế giới. Qua đó, ngài mời gọi những người lớn, kể cả các nhà lãnh đạo các quốc gia, cần học hỏi từ các trẻ em.

Quốc vụ khanh Tòa Thánh nói chuyện với truyền thông Vatican về cuộc xung đột đang diễn ra giữa Hamas và Israel. Đối với ĐHY Parolin, ưu tiên hàng đầu là thả các con tin bị Hamas bắt giữ. Về vấn đề này, Tòa Thánh sẵn sàng cho bất kỳ sự trung gian hòa giải cần thiết nào.

Công việc của thứ Năm 12/10/2023 được mở đầu bằng lời cầu nguyện đặc biệt tập trung vào Thánh Địa. Công việc tập trung vào các báo cáo của các nhóm nhỏ trong phần thứ hai của Tài liệu làm việc. Các tham dự viên Thượng hội đồng đã thực hiện một chuyến hành hương vào buổi chiều tới Hang toại đạo Thánh Sébastien.

Nghèo đói, di cư, các vụ lạm dụng, vai trò của phụ nữ và căn tính giới tính là trọng tâm công việc của Thượng hội đồng trong những giờ gần đây. Paolo Ruffini cho biết trong cuộc họp báo ngày 11 tháng 10, không có “sự phân cực”, nhưng có “trải nghiệm chia sẻ”.

Tóm tắt bài giáo lý của Đức Thánh Cha :

Anh chị em thân mến, trong loạt bài giáo lý về lòng nhiệt thành tông đồ, hôm nay chúng ta để cho mình được truyền cảm hứng bởi chứng từ của Thánh Joséphine Bakhita, một vị thánh người Sudan. Đây là cơ hội để chúng ta cầu nguyện cho dân tộc này đang bị ảnh hưởng bởi một cuộc xung đột vũ trang khủng khiếp. Danh tiếng của Thánh Bakhita đã vượt qua các biên giới và đến với tất cả những người mà căn tính và phẩm giá bị khước từ.

Trong buổi đọc Kinh Truyền Tin hôm Chúa Nhật 8/10/2023, Đức Phanxicô nhắc nhở các tin hữu về tầm quan trọng của việc vun trồng lòng biết ơn đối với ân sủng của Thiên Chúa, biết ơn về ánh sáng hằng ngày đang chiếu rọi trong tâm hồn chúng ta. Vì ở cội nguồn của những xung đột và bạo lực, luôn có sự vô ơn và long tham lam.

“Con đường của tính hiệp hành là con đường mà Thiên Chúa mong đợi nơi Giáo hội của thiên niên kỷ thứ ba”. Hành trình này nằm trong đường hướng “aggiornamento” (cập nhật hóa) của Giáo hội do Công đồng Vatican II đề xuất. Do đó, Đức Thánh Cha Phanxicô kêu gọi các Giáo hội địa phương suy nghĩ về những cách thức làm cho Giáo hội hoàn vũ trở nên có tính hiệp hành hơn, thông qua sự hiệp thông, tham gia và sứ vụ. Về điều này, lắng nghe và đối thoại là chủ yếu như một phong cách sống. Cha Christoph Theobald, một nhà thần học nổi tiếng của Dòng Tên, là một trong những tham dự viên “chuyên gia” của Đại hội Thượng hội đồng. Vị giáo sư danh dự của khoa thần học của Trung tâm Sèvres ở Paris trình bày cho chúng ta các vấn đề.

Trong buổi họp báo lần hai, chủ tịch Ủy ban Thông tin Thượng hội đồng, ông Paolo Ruffini, đã trình bày các chủ đề được thảo luận từ hôm qua đến hôm nay trong các nhóm nhỏ và trong các bài phát biểu được đưa ra trong phòng bán nguyệt. Trong số đó có việc xem xét lại các cơ cấu của Giáo hội, các vụ lạm dụng, đối thoại liên tôn và “sự lựa chọn” dành cho người nghèo. “Tầm quan trọng của việc trút bỏ mọi thứ không phù hợp với Tin Mừng” đã được nhấn mạnh. Vả cả việc liên quan đến cuộc phỏng vấn của ĐHY Müller.

Trong Tông huấn Laudate Deum về khí hậu được công bố hôm thứ Tư ngày 4 tháng 10, Đức Phanxicô đã đưa ra một tiếng kêu báo động mới, không để người ta thờ ơ. Bộ trưởng Chuyển đổi Sinh thái Christophe Béchu, Marine Tondelier, thư ký quốc gia của Europe Écologie-Les Verts, Đức Tổng Giám mục giáo phận Potiers, Đức cha Pascal Wintzer, và thậm chí cả François Asselin, chủ tịch Liên đoàn các Doanh nghiệp vừa và nhỏ đều có phản ứng.

 Tông huấn Laudate Deum làm sáng tỏ và bổ sung cho thông điệp Laudato si’ năm 2015 đã được công bố vào thứ Tư 4/10/2023, nhân lễ Thánh Phanxicô Assisi. “Chúng ta chưa phản ứng đủ, chúng ta đang tiến gần đến điểm tan vỡ”. Phê bình những người theo chủ thuyết phủ nhận, Đức Phanxicô cho thấy nguồn gốc chắc chắn của con người đối với hiện tượng nóng lên toàn cầu và đồng thời kêu gọi “hãy chấp nhận rằng đây là một vấn đề con người và xã hội“, chứ không chỉ môi trường. Ngài đảm bảo rằng sự dấn thân chăm sóc Ngôi nhà chung bắt nguồn từ đức tin Kitô giáo.

Trong bài suy niệm thứ năm và thứ sáu của cha Timothy Radcliffe, hôm 3/10/2023, cho khóa tĩnh tâm của các tham dự viên của hội nghị Thượng hội đồng sắp diễn ra, Cha Radcliffe mời gọi “từ bỏ quyền kiểm soát cuộc sống của chúng ta và để cho Thiên Chúa là Thiên Chúa”, và đồng thời nói về một cuộc đau đớn sinh hạ, nhưng từ đó có thể hy vọng về một Giáo hội tái sinh.

Được chất vấn vào ngày 13/7/2023 bởi Đức Hồng y Dominik Duka, OP, nhân danh Hội đồng Giám mục Séc, Đức tân Tổng trưởng Bộ Giáo lý Đức tin, Đức Hồng y Victor Manuel Fernández, đưa ra một loạt câu trả lời về việc ban các bí tích cho người ly dị tái hôn.

« Luôn luôn có niềm hy vọng cứu độ cho tội nhân; trái lại, đối với những kẻ hư hỏng thì khó khăn hơn nhiều ». Đức Phanxicô lưu ý như thế trong buổi đọc Kinh Truyền Tin hôm Chúa Nhật 1/10/2023, khi suy niệm về đoạn Tin Mừng về hai người con trai, đứa thì chân thành, đứa thì hư hỏng. Và ngài nhắc nhở, « tội nhân, vâng – tất cả chúng ta đều vậy – hư hỏng, không! Tội nhân, vâng, hư hỏng, không! », và mời gọi xin ơn « trở thành những Kitô hữu chân thành».

Vài ngày trước khi khai mạc phiên họp đầu tiên của Thượng hội đồng Giám mục thông thường lần thứ XVI, thứ Tư ngày 4 tháng 10, Quảng trường thánh Phêrô đã đón tiếp một buổi cầu nguyện đại kết, trong đó Đức Phanxicô đã phát biểu, nhắc lại tầm quan trọng của sự thinh lặng trong đời sống tín hữu và Giáo hội. Buổi canh thức cầu nguyện được tổ chức để phó thác những người tham dự Thượng Hội đồng cho Chúa Thánh Thần.

Sau chuyến đi tới Marseille, nhiều bình luận đã đối lập Đức Phanxicô với Bênêđíctô XVI về vấn đề nhập cư. Nếu hai Đức Giáo hoàng không mâu thuẫn với nhau vì cả hai đều bảo vệ tư tưởng xã hội của Giáo hội, thì Đức Phanxicô đã đưa ra một sự chuyển hướng chưa từng có về vấn đề này.

Tiêu đề tông huấn tiếp theo của Đức Phanxicô sẽ là “Laudate Deum” (Hãy ngợi khen Thiên Chúa). Đức Thánh Cha đã đưa ra thông báo này khi nói chuyện với những người tham dự cuộc họp của các hiệu trưởng các trường đại học Châu Mỹ Latinh vào thứ Năm 21/9/2023, nơi ngài đề cập đến nhiều chủ đề khác nhau như di cư, biến đổi khí hậu, chính trị và sự loại trừ.