Trong buổi đọc Kinh Truyền Tin hôm Chúa Nhật 8/10/2023, Đức Phanxicô nhắc nhở các tin hữu về tầm quan trọng của việc vun trồng lòng biết ơn đối với ân sủng của Thiên Chúa, biết ơn về ánh sáng hằng ngày đang chiếu rọi trong tâm hồn chúng ta. Vì ở cội nguồn của những xung đột và bạo lực, luôn có sự vô ơn và long tham lam.

“Con đường của tính hiệp hành là con đường mà Thiên Chúa mong đợi nơi Giáo hội của thiên niên kỷ thứ ba”. Hành trình này nằm trong đường hướng “aggiornamento” (cập nhật hóa) của Giáo hội do Công đồng Vatican II đề xuất. Do đó, Đức Thánh Cha Phanxicô kêu gọi các Giáo hội địa phương suy nghĩ về những cách thức làm cho Giáo hội hoàn vũ trở nên có tính hiệp hành hơn, thông qua sự hiệp thông, tham gia và sứ vụ. Về điều này, lắng nghe và đối thoại là chủ yếu như một phong cách sống. Cha Christoph Theobald, một nhà thần học nổi tiếng của Dòng Tên, là một trong những tham dự viên “chuyên gia” của Đại hội Thượng hội đồng. Vị giáo sư danh dự của khoa thần học của Trung tâm Sèvres ở Paris trình bày cho chúng ta các vấn đề.

Trong buổi họp báo lần hai, chủ tịch Ủy ban Thông tin Thượng hội đồng, ông Paolo Ruffini, đã trình bày các chủ đề được thảo luận từ hôm qua đến hôm nay trong các nhóm nhỏ và trong các bài phát biểu được đưa ra trong phòng bán nguyệt. Trong số đó có việc xem xét lại các cơ cấu của Giáo hội, các vụ lạm dụng, đối thoại liên tôn và “sự lựa chọn” dành cho người nghèo. “Tầm quan trọng của việc trút bỏ mọi thứ không phù hợp với Tin Mừng” đã được nhấn mạnh. Vả cả việc liên quan đến cuộc phỏng vấn của ĐHY Müller.

Trong Tông huấn Laudate Deum về khí hậu được công bố hôm thứ Tư ngày 4 tháng 10, Đức Phanxicô đã đưa ra một tiếng kêu báo động mới, không để người ta thờ ơ. Bộ trưởng Chuyển đổi Sinh thái Christophe Béchu, Marine Tondelier, thư ký quốc gia của Europe Écologie-Les Verts, Đức Tổng Giám mục giáo phận Potiers, Đức cha Pascal Wintzer, và thậm chí cả François Asselin, chủ tịch Liên đoàn các Doanh nghiệp vừa và nhỏ đều có phản ứng.

 Tông huấn Laudate Deum làm sáng tỏ và bổ sung cho thông điệp Laudato si’ năm 2015 đã được công bố vào thứ Tư 4/10/2023, nhân lễ Thánh Phanxicô Assisi. “Chúng ta chưa phản ứng đủ, chúng ta đang tiến gần đến điểm tan vỡ”. Phê bình những người theo chủ thuyết phủ nhận, Đức Phanxicô cho thấy nguồn gốc chắc chắn của con người đối với hiện tượng nóng lên toàn cầu và đồng thời kêu gọi “hãy chấp nhận rằng đây là một vấn đề con người và xã hội“, chứ không chỉ môi trường. Ngài đảm bảo rằng sự dấn thân chăm sóc Ngôi nhà chung bắt nguồn từ đức tin Kitô giáo.

Trong bài suy niệm thứ năm và thứ sáu của cha Timothy Radcliffe, hôm 3/10/2023, cho khóa tĩnh tâm của các tham dự viên của hội nghị Thượng hội đồng sắp diễn ra, Cha Radcliffe mời gọi “từ bỏ quyền kiểm soát cuộc sống của chúng ta và để cho Thiên Chúa là Thiên Chúa”, và đồng thời nói về một cuộc đau đớn sinh hạ, nhưng từ đó có thể hy vọng về một Giáo hội tái sinh.

Được chất vấn vào ngày 13/7/2023 bởi Đức Hồng y Dominik Duka, OP, nhân danh Hội đồng Giám mục Séc, Đức tân Tổng trưởng Bộ Giáo lý Đức tin, Đức Hồng y Victor Manuel Fernández, đưa ra một loạt câu trả lời về việc ban các bí tích cho người ly dị tái hôn.

« Luôn luôn có niềm hy vọng cứu độ cho tội nhân; trái lại, đối với những kẻ hư hỏng thì khó khăn hơn nhiều ». Đức Phanxicô lưu ý như thế trong buổi đọc Kinh Truyền Tin hôm Chúa Nhật 1/10/2023, khi suy niệm về đoạn Tin Mừng về hai người con trai, đứa thì chân thành, đứa thì hư hỏng. Và ngài nhắc nhở, « tội nhân, vâng – tất cả chúng ta đều vậy – hư hỏng, không! Tội nhân, vâng, hư hỏng, không! », và mời gọi xin ơn « trở thành những Kitô hữu chân thành».

Vài ngày trước khi khai mạc phiên họp đầu tiên của Thượng hội đồng Giám mục thông thường lần thứ XVI, thứ Tư ngày 4 tháng 10, Quảng trường thánh Phêrô đã đón tiếp một buổi cầu nguyện đại kết, trong đó Đức Phanxicô đã phát biểu, nhắc lại tầm quan trọng của sự thinh lặng trong đời sống tín hữu và Giáo hội. Buổi canh thức cầu nguyện được tổ chức để phó thác những người tham dự Thượng Hội đồng cho Chúa Thánh Thần.

Sau chuyến đi tới Marseille, nhiều bình luận đã đối lập Đức Phanxicô với Bênêđíctô XVI về vấn đề nhập cư. Nếu hai Đức Giáo hoàng không mâu thuẫn với nhau vì cả hai đều bảo vệ tư tưởng xã hội của Giáo hội, thì Đức Phanxicô đã đưa ra một sự chuyển hướng chưa từng có về vấn đề này.

Tiêu đề tông huấn tiếp theo của Đức Phanxicô sẽ là “Laudate Deum” (Hãy ngợi khen Thiên Chúa). Đức Thánh Cha đã đưa ra thông báo này khi nói chuyện với những người tham dự cuộc họp của các hiệu trưởng các trường đại học Châu Mỹ Latinh vào thứ Năm 21/9/2023, nơi ngài đề cập đến nhiều chủ đề khác nhau như di cư, biến đổi khí hậu, chính trị và sự loại trừ.

Trên chuyến bay đưa ngài từ Marseille về Rôma, thứ Bảy 23/9/2023, Đức Phanxicô đã được các nhà báo hỏi về dự luật tương lai của Pháp về an tử.

Trong buổi đọc Kinh Truyền Tin hôm Chúa Nhật 24/9/2023, khi giải thích dụ ngôn thợ làm vườn nho, Đức Phanxicô lưu ý với các Kitô hữu rằng dụ ngôn không được đọc qua tiêu chí về công bằng, nhưng qua tiêu chí tình yêu thương vô điều kiện và nhưng không của Thiên Chúa, và đồng thời cảnh giác nguy cơ chúng ta “có mối quan hệ ‘thương mại’ với Thiên Chúa”, cũng như mối tương quan tính toán với tha nhân.

Trước hơn 50.000 tín hữu tụ tập tại sân vận động Vélodrome ở Marseille, ngày 23/9/2023, Đức Phanxicô đã chủ sự thánh lễ kết thúc chuyến viếng thăm của ngài tại thành phố Marseille. Trong bài giảng, ngài mong ước rằng chúng ta sẽ nhảy mừng trước cuộc sống và trước những người lân cận của chúng ta như người con của bà Elisabét đã nhảy mừng trước Đức Maria:

Kết thúc Cuộc gặp ở Địa Trung Hải, vào thứ Bảy 23/9 tại Marseille, Đức Phanxicô đã đưa ra lời kêu gọi về “bước nhảy vọt của lương tâm để ngăn chặn sự đắm tàu ​​của nền văn minh”. Trước Emmanuel Macron, ngài đã cầu xin “một số lượng lớn các cuộc nhập cư hợp pháp và thường xuyên” và chỉ trích mô hình đồng hóa người nước ngoài.

Trong cuộc gặp gỡ thứ hai trong ngày đầu tiên này tại thành phố Marseille, thứ Sáu 22/9, sau buổi cầu nguyện tôn kính Đức Mẹ tại Vương cung thánh đường Notre-Dame de la Garde, vào lúc 6 giờ chiều (23g VN), Đức Phanxicô đã hướng dẫn lễ tưởng niệm những người di cư và mất tích trên biển, để có giây phút mặc niệm cảm động với các vị lãnh đạo tôn giáo.

Điểm dừng chân đầu tiên trong chuyến tông du thứ 44 của mình, Đức Phanxicô đã đến Vương cung thánh đường Notre-Dame de la Garde để gặp gỡ hàng giáo sĩ địa phương vào thứ Sáu, 22/9/2023. Trước gần 200 linh mục, phó tế, chủng sinh và những người thánh hiến, trong vương cung thánh đường lâu đời này, Đức Thánh Cha đã nhắc nhở họ về sứ mệnh gần gũi, dịu dàng và cảm thương đối với tất cả những người bị thương trong cuộc sống. “Hãy là bến cảng an toàn.”

Kể từ khi bắt đầu triều đại giáo hoàng của mình vào năm 2013, Đức Phanxicô đã không ngừng ủng hộ việc đón tiếp những người di cư. Một quan điểm càng trở nên thời sự hơn bởi sự xuất hiện ồ ạt của những người di cư đến Lampedusa trong những ngày gần đây và ngài cũng sẽ bảo vệ quan điểm này ở Marseille, vào thứ Sáu ngày 22 tháng 9 và thứ Bảy ngày 23 tháng 9.

Tóm tắt bài giáo lý của Đức Thánh Cha :

Anh chị em thân mến,

Trong hành trình về niềm say mê loan báo Tin Mừng của chúng ta, tôi muốn giới thiệu với anh chị em một vị tông đồ đầy lòng nhiệt thành đối với Châu Phi: thánh Daniel Comboni.

Trong buổi tiếp kiến ​​sáng thứ Hai 18/9/2023 tại Vatican, trong diễn văn của mình, Đức Phanxicô đã khuyến khích Dòng Rogationnistes du Cœur de Jésus (Các Tu Huynh Cầu nguyện Thánh Tâm Chúa Giêsu) và Filles du Divin zèle (Các Nữ tử của Lòng Nhiệt Thành của Thiên Chúa), hai dòng được thành lập vào cuối thế kỷ 19 bởi Thánh Hannibal Marie Di Francia, trở thành những chuyên gia về cầu nguyện và lòng bác ái.