Lòng biết ơn đối với sự tốt lành do Chúa ban, sự hoán cải thường xuyên, sự tỉnh thức trước những hình thức mới của sự dữ, và xây dựng hòa bình bằng cách bắt đầu từ tâm hồn của chúng ta : Đức Phanxicô đã gởi lời chúc mừng Giáng Sinh đến Giáo triều Rôma vào sáng thứ Năm ngày 22/12/2022. Trong bài phát biểu trong số những bài phát biểu được chờ đợi nhất trong năm nay, Đức Thánh Cha muốn « tìm thấy can đảm để ‘làm khổ những người được an ủi’ » để ngăn chặn tốt hơn những mưu mô của ma quỷ,  « bởi vì đôi khi sự an ủi của họ chỉ là một mưu mẹo của ma quỷ chứ không phải là một ân ban của Chúa Thánh Thần ».

Tóm tắt bài giáo lý của Đức Thánh Cha :

Anh chị em thân mến,

Hôm nay chúng ta kết thúc loạt bài giáo lý về sự phân định thiêng liêng bằng cách xem xét một số trợ giúp có thể giúp chúng ta phân định đúng đắn ý muốn của Thiên Chúa đối với cuộc sống và hạnh phúc của chúng ta. Dĩ nhiên, chúng ta bắt đầu bằng việc gặp gỡ với Lời Chúa và giáo huấn của Giáo hội.

Hôm 16/12/2022, Tòa Thánh đã công bố Sứ điệp của Đức Thánh Cha Phanxicô cho Ngày thế giới hòa bình lần thứ 56, được cử hành vào ngày 1/1/2023. Đức Thánh Cha đề cập đến đại dịch Covid-19 và cuộc chiến ở Ucraina, một cuộc chiến « do chọn lựa tội lỗi của con người », hai cuộc khủng hoảng lớn làm cho nhân loại phải tự vấn và phải vượt qua. Đối với ngài, chỉ tình huynh đệ và lòng trắc ẩn, được thúc đẩy bởi tình yêu thương của Thiên Chúa, mới có thể giúp nhân loại vạch ra những nẻo đường hòa bình.

Trong bài diễn văn nói với các bạn trẻ của phong trào Công giáo Tiến hành Ý, được tiếp kiến hôm 15/12/2022, Đức Phanxicô đã khích lệ họ truyền giáo, gặp gỡ và tin tưởng vào Chúa Kitô. « Chúng ta không được sợ hãi khi xuống thực địa, nhập  cuộc », Đức Thánh Cha nhấn mạnh và đồng thời kêu gọi đến thực tại hơn là ảo.

Tóm tắt bài giáo lý của Đức Thánh Cha :

Anh chị em thân mến,

Chúng ta đang đến cuối cuộc hành trình của mình, theo bước thánh Inhaxiô Loyola, về sự phân định. Sau khi xem xét các yếu tố thiết yếu của sự phân định là cầu nguyện và biết mình, “cuốn sách của cuộc đời”, những an ủi và phiền muộn dẫn chúng ta đến việc chọn lựa, giờ đây chúng ta phải sống trong thái độ tỉnh thức, để đảm bảo sự trung thành theo đuổi các chọn lựa đã được phân định của chúng ta.

Đối với một vận động viên, đôi khi thật khó để tìm được thái độ đúng đắn sau một thất bại, lúc mà sự thất vọng xen lẫn với sự oán giận và mặc cảm thất đoạt.  Tuy nhiên, một số người có thể cho thấy một tâm trạng tốt khác, cụ thể là Neymar, thủ quân đội tuyển bóng đá Braxin.

Hôm 8/12/2022, ngày lễ Đức Mẹ Vô Nhiễm Nguyên Tội, Đức Phanxicô đã đến quảng trường Tây Ban Nha để tôn kính Đức Maria như truyền thống mọi năm. Trong lời cầu nguyện đầy xúc động, ngài đặc biệt cầu xin ơn bình an cho Ucraina đang bị chiến tranh xâu xé.

Tóm tắt bài giáo lý của Đức Thánh Cha :

Anh chị em thân mến,

Trong quá trình phân định, điều quan trọng là chú ý đến giai đoạn ngay sau quyết định được đưa ra, để nắm bắt các dấu hiệu xác nhận hay bác bỏ nó. Một trong những dấu hiệu này là biết liệu quyết định được đưa ra có đáp lại tình yêu và lòng quảng đại của Chúa đối với chúng ta hay không.

Đức Phanxicô nhìn thấy nơi tính trần tục một sự bại hoại của đời sống thiêng liêng. Ngài nhìn thấy ở đó việc chiều theo tính tự mãn quy ngã (autosuffisance)… nhiều hơn là một sự gắn bó với thế gian.

“Mùa Vọng là thời điểm ân sủng để cất bỏ những chiếc mặt nạ của chúng ta … và xếp hàng với những người khiêm tốn, … để đón nhận ơn tha thứ của Thiên Chúa, để xin sự tha thứ từ những người chúng ta đã xúc phạm. Đây là cách bắt đầu một cuộc sống mới”. Đức Phanxicô nhắc nhở như thế trong buổi đọc Kinh Truyền Tin Chúa Nhật II Mùa Vọng, hôm 4/12/2022,

“Sự an ủi đích thực là một hình thức xác nhận rằng chúng ta đang làm những gì Thiên Chúa muốn nơi chúng ta, chúng ta đang bước đi trên con đường của Ngài, tức là trên con đường của sự sống, niềm vui và bình an. Quả thế, sự phân định không chỉ liên quan đến những gì tốt hay điều tốt nhất có thể, nhưng còn điều gì tốt cho tôi ở đây và bây giờ : như thế, tôi được mời gọi lớn lên, bằng cách đặt ra giới hạn cho những đề nghị khác, quyến rũ nhưng không thực tế, để không bị lừa phỉnh trong khi tìm kiếm điều tốt thực sự.”

Trong cuộc phỏng vấn dành cho « America Magazine », Đức Phanxicô đã đề cập đến các chủ đề khác nhau : phá thai, lạm dụng tính dục, vai trò của nữ giới trong Giáo hội hay sự thỏa thuận giữa Tòa Thánh và Trung quốc. Gợi lên cuộc chiến tranh ở Ucraina, Đức Thánh Cha đảm bảo rằng « Tòa Thánh sẵn sàng làm trung gian cho hòa bình ».

Hôm 24/11/2022, Đức Phanxicô đã gởi thư cho người dân Ucraina, để an ủi và khích lệ họ trước sự dã man mà quân xâm lược Nga gây ra cho đất nước này. Ngài cho thấy nỗi đau đớn của họ là nỗi đau đớn của ngài và bày tỏ « sự gần gũi …, trong tâm hồn và trong lời cầu nguyện, với sự quan tâm nhân đạo, để anh chị em cảm thấy được đồng hành, để anh chị em không quen với chiến tranh, để anh chị em không bị bỏ rơi một mình hôm nay và nhất là mai ngày, khi cám dỗ có thể đến là quên đi nỗi đau khổ của anh chị em ».

Tóm tắt bài giáo lý của Đức Thánh Cha:

Anh chị em thân mến,

Sau khi bàn về sự phiền muộn, hôm nay chúng ta nói về sự an ủi, vốn là một yếu tố quan trọng khác để phân định.

Tóm tắt bài giáo lý của Đức Thánh Cha:

Anh  chị em thân mến,

Lấy lại loạt bài giáo lý về chủ đề phân định, hôm nay chúng ta bàn về sự phiền muộn, một tình trạng tinh thần có thể là một cơ hội tăng trưởng. Không có sự bất mãn, sự buồn phiền bổ ích, một khả năng lành mạnh sống trong cô tịch, thì sẽ có nguy cơ ở lại trên bề mặt và mất đi sự tiếp xúc với trung tâm của cuộc sống. Sự phiền muộn gây nên một “sự rung động của tâm hồn”, thúc đẩy sự tỉnh thức và lòng khiêm tốn và bảo vệ chúng ta khỏi cơn gió của sự thay đổi thất thường.

Cử hành Ngày Thế giới người nghèo lần thứ VI hôm Chúa Nhật 13/11, Đức Phanxicô đã kêu gọi « đừng để mình bị mê hoặc bởi tiếng còi của chủ nghĩa dân túy ». Lo lắng về « nỗi sợ hãi » và « chủ nghĩa chủ bại », ngài khích lệ « đừng chạy trốn để bảo vệ mình khỏi lịch sử, nhưng mang lại cho lịch sử một khuôn mặt khác ».

Trong bài suy niệm trong buổi đọc Kinh Truyền Tin hôm Chúa Nhật 13/11/2022, Đức Phanxicô dựa vào bài Tin Mừng trong ngày để suy niệm về ý nghĩa của sự kiên trì. « Kiên trì là liên lỉ ở lại trong sự thiện, đặc biệt khi thực tế xung quanh thúc giục chúng ta làm cách khác ». « Kiên trì là phản ảnh của tình yêu của Thiên Chúa trong thế giới, bởi vì tình yêu của Thiên Chúa thì trung thành, nó là kiên trì, nó không bao giờ thay đổi ».

Gặp gỡ các nhân viên và các tham dự viên khóa họp khoáng đại của Bộ Truyền thông, Đức Phanxicô đã đưa ra những chìa khóa cho một sự truyền thông tốt : nó phải làm cho tính đa dạng các quan điểm được khả thi, tìm cách bảo vệ sự hiệp nhất và sự thật, chống lại sự vu khống, bạo lực bằng lời nói, chủ nghĩa cá nhân và chủ nghĩa chính thống quá khích.

Phát biểu trước các Giám đốc và các nhà đào tạo của các chủng viện ở Châu Mỹ Latinh hôm 10/11/2022, Đức Phanxicô đôi khi đã để sang một bên các nhận xét đã được chuẩn bị sẵn và ứng khẩu về những chủ đề mà ngài nói là gần gũi với tâm hồn của mình. Đức Phanxicô đã nhấn mạnh các nguy cơ của « sự cứng nhắc » trong việc đào tạo linh mục và đồng thời lưu ý rằng họ phải nỗ lực đạt được « sự gần gũi » theo bốn cách khác nhau :

Trong bài phát biểu , hôm 10/11/2022, trước các tham dự viên khóa học dành cho các Giám đốc và các nhà đào tạo của các chủng viện ở Châu Mỹ Latinh do Bộ Giáo sĩ tổ chức, Đức Phanxicô nhấn mạnh rằng những động cơ đích thực của ơn gọi là « bước theo Chúa và xây dựng Nước Thiên Chúa » và “toàn bộ việc đào tạo linh mục, cách riêng việc đào tạo mục tử tương lai, nằm ở trọng tâm của việc loan báo Tin Mừng” . Những người tham gia khóa đào tạo các linh mục được mời gọi giáo dục « bằng cuộc sống của mình, hơn là bằng lời nói ».