Vào ngày 27 tháng 12, Giáo hội Công giáo mừng lễ “thánh Gioan Tông đồ và thánh sử”. Thánh Tông đồ và thánh sử có phải là cùng một người không? Và ai là “người môn đệ được Chúa Giêsu yêu mến” bí ẩn, người thường được đồng hóa với thánh Gioan Tông đồ ? Tại sao tên của ngài không bao giờ được nhắc đến? Cha Yves-Marie Blanchard (1) giải thích.

Trong Sứ điệp cho Ngày Thế giới Hòa bình lần thứ 57 (1/1/2024), với tựa đề “Trí tuệ nhân tạo và hòa bình”, Đức Phanxicô cho thấy « trí tuệ nhân tạo sắp ngày càng trở nên quan trọng hơn. Những thách thức mà nó đặt ra không chỉ là kỹ thuật mà còn cả nhân chủng học, giáo dục, xã hội và chính trị », do đó ngài mời gọi suy nghĩ về tác động của trí tuệ nhân tạo đối với hòa bình toàn cầu và kêu gọi cộng đồng quốc tế thông qua một hiệp ước ràng buộc để thiết lập các quy tắc quốc tế nhằm điều chỉnh sự phát triển và sử dụng nó.

Tóm tắt bài giáo lý của Đức Thánh Cha :

Anh chị em thân mến, chúng ta bắt đầu một chu kỳ giáo lý về chủ đề tật xấu và nhân đức. Chúng ta khởi đi từ phần đầu của Thánh Kinh, ở đó trong sách Sáng Thế ký, câu chuyện về Adam và Ava trình bày động thái của sự dữ và cám dỗ.

Việc công bố một bản văn của Vatican cho phép các linh mục chúc lành các cặp đồng tính luyến ái đã làm dấy lên làn sóng chỉ trích mới lạ trong lịch sử đương đại của Giáo hội Công giáo. Đến mức một số nhà quan sát tin rằng sự hiệp nhất của Giáo hội  có thể bị đe dọa.

Khi được một người bạn hỏi về khả năng chúc lành cho các đôi bạn trong hoàn cảnh bất quy tắc, linh mục và là nhà thần học Jean-Miguel Garrigue trả lời anh ta: vấn đề không phải là chúc lành cho một “mối dây” hôn nhân giả, mà là cầu xin Thiên Chúa thanh tẩy một mối quan hệ được mời gọi phát triển hướng tới đức ái của Thiên Chúa.

« Qua chứng tá của thánh Têphanô, Chúa đang chuẩn bị trong tâm hồn của Saolô…sự hoán cải sẽ dẫn ông trở thành một vị Tông đồ vĩ đại. Thánh Têphanô, sự phục vụ của ngài, lời cầu nguyện của ngài, đức tin mà ngài tuyên xưng, lòng can đảm của ngài và đặc biệt là sự tha thứ của ngài vào lúc chết, không phải là vô ích ». Đó là lời nhắc nhở của Đức Phanxicô trong buổi đọc Kinh Truyền Tin lễ thánh Têphanô, ngày 26/12/2023, và qua đó, Đức Thánh Cha hỏi các Kitô hữu : « Tôi có tin rằng hạt giống tốt lành sẽ sinh hoa trái ngay cả khi tôi không thấy kết quả ngay lập tức không? ».

Trong thông điệp Giáng Sinh được đọc trước khi ban phép lành Urbi et Orbi (cho thành Rôma và toàn thế giới) từ ban công của Vương cung thánh đường Thánh Phêrô, Đức Phanxicô đã hướng ánh mắt và trái tim về Bêlem, nơi “nỗi đau và sự im lặng” đang ngự trị hôm nay. Ngài đề cập đến những cuộc xung đột đang xé nát thế giới và cầu xin hòa bình, đặc biệt là ở vùng đất đã chứng kiến sự ra đời của Chúa Giêsu, Hoàng Tử hòa bình. Ngài mời gọi nói “có” với hòa bình, nói “không” với chiến tranh như là “sự điên khùng không thể bào chữa được”.

Trong Thánh lễ đêm Giáng sinh, được cử hành vào Chúa Nhật 24/12/2023, tại Vương cung Thánh đường Thánh Phêrô ở Rôma, Đức Phanxicô cảnh giác “nguy cơ sống Lễ Giáng Sinh với ý tưởng ngoại đạo về Thiên Chúa” bằng cách mời gọi các tín hữu tôn thờ một “Thiên Chúa nhập thể” chứ không phải một “Thiên Chúa trình diễn”, một Thiên Chúa “chọn con đường nhỏ bé”, “sống trong những bất công của chúng ta”, trái ngược với hình ảnh về một vị Thiên Chúa “cứng nhắc và quyền lực”.

Đối với Đức Phanxicô, “thách thức của Lễ Giáng Sinh” hệ tại khám phá ra nơi sự giáng sinh của Chúa Kitô một “sự nhỏ bé” vốn tiếp nhận tất cả sự nghèo khổ, những tổn thương, bất lực của chúng ta và bao bọc chúng ta bằng một “sự dịu dàng mang tính cách mạng”, thúc đẩy phát triển một “đức ái có tính sáng tạo mới mẻ”.

Tuyên ngôn “Fiducia supplicans” đã khơi lên nhiều phản ứng khác nhau, trong đó có những chống đối quyết liệt và đồng thời gán cho Đức Phanxicô và Bộ Giáo lý Đức tin cổ súy cho tội lỗi, « mở đường cho hươu chạy ». Sở dĩ như thế là vì người ta nhìn « người/kẻ đồng tính » chỉ dưới một khía cạnh duy nhất là đồng tính. Lối nhìn này một phần do sự tranh cãi giữa việc chúc lành cho con người hay cặp đôi, cá nhân hay đôi bạn… Thiết nghĩ cần có cái nhìn không chỉ thương xót mà còn công bằng đối với các nhân vị đồng tính.

Đức cha Isidoro Mora, Giám mục giáo phận Siuna, đã bị bắt sau khi cầu nguyện cho Đức cha Rolando Álvarez, Giám mục giáo phận Matagalpa, bị kết án 26 năm tù và bị giam từ tháng 2/2023 mà không xét xử. Liên hợp quốc lên án một “quốc gia ngày càng rời xa Nhà nước pháp quyền”.

Ba ngày sau khi được công bố, Tuyên ngôn Fiducia supplicans tiếp tục gây ra những phản ứng mạnh mẽ, đặc biệt là nơi các tín hữu Châu Phi. Trước tình hình này, một số Giám mục đã đưa ra những tuyên bố công khai để đưa ra các định hướng. Trong phần lớn các trường hợp, các ngài đã tuyên bố rằng việc chúc phúc cho các cặp đồng giới “không được phép” ở quốc gia của họ. Điều này thể hiện sự tôn trọng sự nhạy cảm về văn hóa, và để tránh bất kỳ sự nhầm lẫn nào.

Sau Thánh Gioan Tẩy Giả, Đức Hồng y Raniero Cantalamessa, nhà giảng thuyết của Phủ Giáo hoàng, đã dành bài giảng thứ hai của Mùa Vọng nói về Mẹ Chúa Giêsu, vào thứ Sáu, ngày 22/12/2023, tại hội trường Phaolô VI, trước sự hiện diện ​​của Đức Thánh Cha.

Đức Hồng y Blase Cupich hoan nghênh việc công bố Tuyên ngôn gần đây của Bộ Giáo lý Đức tin có tựa đề “Fiducia supplicans”. Một tài liệu đề cập đến “ý nghĩa mục vụ của các lời chúc lành” của những người ở trong hoàn cảnh bất quy tắc, – bao gồm cả các cặp đồng giới. Tuy nhiên, bên ngoài mọi nghi thức và mô phỏng hôn nhân.

Việc công bố tài liệu của Bộ Giáo lý Đức tin về việc chúc lành cho các cặp đồng tính luyến ái đã gây ra nhiều phản ứng, đôi khi rất chỉ trích. Đức ông Philippe Bordeyne, Viện trưởng Học viện Giáo hoàng Gioan-Phaolô II ở Rôma, trả lời cho những chỉ trích đó trong bài viết cho nhật báo La Croix.

Trong diễn văn truyền thống cho Giáo triều trước lễ Giáng sinh hôm 21/12/2023, cảnh báo Giáo triều về “sự tự phụ đã biết mọi thứ”, Đức Phanxicô đã mời gọi những người phụ trách của Giáo triều khiêm tốn lắng nghe, phân định và tiến bước dưới ánh sáng của Tin Mừng, ra khỏi vùng tiện nghi và sự bất động.

Ba câu hỏi được đặt ra cho Đức ông Philippe Bordeyne, Viện trưởng Học viện giáo hoàng về khoa học hôn nhân và gia đình.

Vatican đã công bố một thông báo vào thứ Hai, ngày 18 tháng 12, cho phép chúc lành cho “các đôi bạn trong hoàn cảnh bất quy tắc”, bên ngoài phụng vụ, bao gồm cả các cặp đồng tính luyến ái. Một sự cho phép vốn không thay đổi học thuyết của Giáo hội về mối quan hệ giữa những người cùng giới tính, nhưng tuy nhiên chứng tỏ một sự tiến triển nào đó.

Cha sở giáo xứ Joigny (Yonne) và là nhân vật Tiktok nổi bật với khoảng 1,2 triệu người đăng ký, cha Matthieu Jasseron đã thông báo vào ngày 13 tháng 12 rằng ngài sẽ rời khỏi mạng xã hội. Ngài giải thích trong một video : “Tôi cũng tin rằng vị trí truyền thông này đôi khi gia tăng tính kiêu ngạo trong tôi mà không phải lúc nào cũng được điều chỉnh cho phù hợp.”

Tóm tắt bài giáo lý của Đức Thánh Cha :

Anh chị em thân mến,

Trong khi gia đình của chúng ta đang được trang trí bằng hang đá Giáng Sinh, thật tốt khi quay trở lại nguồn gốc của biểu tượng này. 800 năm trước, vào Lễ Giáng sinh năm 1223, thánh Phanxicô đã tạo ra cảnh Chúa Giáng Sinh sống động đầu tiên. Ý định của ngài không phải là tạo ra một tác phẩm nghệ thuật mà là khơi dậy sự ngạc nhiên trước sự khiêm nhường tột độ của Chúa, nỗi khó khăn mà ngài đã trải qua vì yêu thương chúng ta, trong hang đá Bêlem nghèo khó.