Vào chiều Thứ Năm ngày 5/9/2024, Đức Phanxicô đã chủ sự thánh lễ tại sân vận động Gelora Bung Carno ở Jakarta, điểm dừng chân cuối cùng của chuyến tông du tới quần đảo này. Dựa trên câu chuyện mẻ cá kỳ lạ trong Tin Mừng theo Thánh Luca, ngài khuyến khích Giáo hội Indonesia luôn mạo hiểm ra khơi và thả lưới trở lại, ngay cả sau những đêm thất bại hoặc thất vọng.

Triều đại giáo hoàng của Đức Phanxicô được đánh dấu bằng niềm say mê loan báo Tin Mừng và mong muốn cải cách Giáo hội theo hướng truyền giáo. Và hành trình Châu Á và Châu Đại Dương do Đức Thánh Cha thực hiện hoàn toàn nhất quán nằm trong chiều hướng truyền giáo này. Ngày nay, tự quản và hưng thịnh, các Giáo hội trẻ của bốn quốc gia được viếng thăm đã làm phong phú cho Giáo hội hoàn vũ bằng chứng tá của mình. Cha Gilles Berceville, Giám đốc Viện Lịch sử Truyền giáo của Học viện Công giáo Paris, đề cập đến những biến đổi của sứ mạng truyền giáo tại Châu Á.

Trong một thông điệp gửi tới các tham dự viên cuộc gặp gỡ các lãnh đạo Hướng đạo Ý, sẽ kết thúc vào Chúa Nhật 25/8/2024, tại Verona, Đức Phanxicô nhấn mạnh tầm quan trọng của “sự cam kết giáo dục” đối với “trẻ em, thiếu niên và giới trẻ vốn phải được đồng hành với sự khôn ngoan và được nâng đỡ bằng tình thương”. Ngài chỉ ra rằng một nền đào tạo tốt là cần thiết và đồng thời nói thêm: “Các nhà đào tạo giáo dục trước hết bằng cuộc sống của họ, hơn là bằng lời nói”.

Hôm thứ Hai ngày 12/8/2024, Đức Phanxicô đã tiếp kiến ​​tại Vatican các tham dự viên của các tổng tu nghị của bốn dòng tu. Khi bắt đầu bài phát biểu của mình, ngài nhắc lại rằng với tổng tu nghị này, các tham dự viên có ân sủng và trách nhiệm sống một thời điểm cơ bản không chỉ đối với đời sống của các dòng tu của họ, mà còn đối với toàn thể Giáo hội. Ngài cũng kêu gọi họ tiếp tục “sứ mạng của mình với lòng tín thác”.

Nữ tu Grazielle Rigotti thuộc cộng đoàn Tông đồ Thánh Tâm Chúa Giêsu được chẩn đoán mắc bệnh u buồng trứng vào năm 2023 và tiếp tục điều trị sau một thời gian khó khăn bằng phẫu thuật và hóa trị. Sơ vừa lãnh nhận Bí tích Xức dầu Bệnh nhân, và xác nhận những lời của Đức Thánh Cha Phanxicô về việc tái khám phá bí tích này, vốn không chuẩn bị cho bệnh nhân cái chết, nhưng mang lại cho sơ “sức mạnh của Chúa và trở thành một dấu hiệu hữu hình của lòng trắc ẩn và niềm hy vọng“.

Chúng tôi từng đề cập đến Đức cha Eugène – Marie – Joseph Allys (Lý) (1852-1936) trong bài « Có một vị mục tử như thế ! » để nói về việc ngài đã họa lại hình ảnh của Chúa Giêsu Mục Tử Nhân Lành trong cuộc đời truyền giáo ở Việt Nam, và tính cách thời sự của ngài như thế nào, trong việc không chỉ là mẫu gương cho những người loan báo Tin Mừng hôm nay, nhưng còn là người đã sống trước những nét mới mẻ mà chính Đức Thánh Cha Phanxicô đã đưa ra cho Giáo hội về một người môn đệ-truyền giáo-phục vụ. Giờ đây, qua bài viết này, chúng tôi muốn dừng lại ở một nét nổi bật nhất nơi con người thừa sai của Đức Cha : tông đồ bằng sự chịu đựng.

ĐHY Quốc vụ khanh Tòa thánh đã phát biểu hôm thứ Ba, 21/5/2024, tại hội nghị quốc tế được tổ chức tại Đại học Urbanô về Công đồng đầu tiên ở Trung Quốc, một trăm năm sau khi tổ chức nó tại Thượng Hải. ĐHY Parolin nhắc lại rằng nó là gương mẫu cho nhiều xứ truyền giáo khác và đồng thời hoan nghênh công việc vĩ đại được thực hiện bởi Đại diện Tông Tòa là Đức cha Costantini. Về phần mình, Đức Thánh Cha nhấn mạnh Giáo hội ở Trung Quốc phải mang lấy bộ mặt Trung Quốc hơn.

Lm. Lê Công Đức, PSS

Soạn theo An Introduction to Missiology của Domingo Moraleda, CMF (ICLA/Pontifical University of Santo Tomas, 2004-2005); cùng với tài liệu tham khảo chính:

Trong Thánh lễ Chúa Thánh Thần Hiện Xuống vào Chúa Nhật, ngày 19 tháng Năm, Đức Phanxicô đã khuyến khích các tín hữu đừng nản lòng trước những bất hạnh của thế giới, và hãy không ngừng “ngước mắt nhìn về những chân trời hòa bình, tình huynh đệ, công lý và tình liên đới”.

Làm nổi bật những kho tàng ẩn giấu trong cộng đoàn của họ, thực hành sự phân định cộng đoàn và chia sẻ tình huynh đệ giữa các linh mục và giám mục: đây là ba khuyến nghị chính mà Đức Phanxicô, trong một lá thư, đã chia sẻ với các linh mục vào cuối cuộc gặp gỡ quốc tế “Các cha sở vì Thượng Hội đồng”. Đức Thánh Cha mời gọi các tham dự viên hãy tiếp tục sống và truyền lại những gì họ đã trải nghiệm và học được trong những ngày gần đây.

Tóm tắt bài giáo lý của Đức Thánh Cha:

Thưa anh chị em, cầu nguyện là nền tảng cho động lực truyền giáo của cộng đoàn đầu tiên ở Giêrusalem, là điểm quy chiếu cho mọi kinh nghiệm Kitô hữu khác.

Đối với Thiên Chúa, không ai là “hồ sơ kỹ thuật số”, chúng ta là “con cái của thiên đường”, Đức Thánh Cha tuyên bố trước 1.500 giới trẻ Venise tụ tập vào Chúa Nhật ngày 28 tháng 4 năm 2024 trước Vương cung thánh đường Cứu Độ. Ngài mời gọi “chỗi dậy và ra đi” và trở thành “quà tặng”, thoát khỏi điện thoại và mạng xã hội để trở thành người tạo ra sự mới mẻ và vẻ đẹp nhằm cách mạng hóa thế giới bằng cách biến nó thành một không gian nơi mọi người đều có vị trí của mình.

Giáo hội đang sống tuần cầu nguyện cho các ơn gọi, trong đó mỗi Kitô hữu, theo bậc sống của mình, được mời gọi bước theo chân Chúa Kitô, vị Mục Tử Nhân Lành, Đấng đã đến để cho chiên được sống và sống dồi dào, qua sự quên mình phục vụ và yêu thương cho đến độ hiến mạng sống mình vì đoàn chiên. Đức cha Eugène – Marie – Joseph Allys (Lý) (1852-1936) là một mục tử như thế khi đáp lại tiếng gọi của Chúa Giêsu, dâng hiến cuộc đời mình qua bậc sống giáo sĩ, để trở nên người môn đệ truyền giáo – phục vụ, cho đến độ hiến dâng mạng sống mình vì đoàn chiên, bất chấp mọi gian truân thử thách, và qua đó đã họa lại một cách tuyệt vời hình ảnh của Chúa Giêsu Kitô, Mục Tử Nhân Lành.

Nhân Ngày Thế giới Cầu nguyện cho các Ơn gọi lần thứ 61 vào ngày 21/4/2024, Đức Phanxicô mời gọi mọi người hãy gieo rắc niềm hy vọng và xây dựng hòa bình. Trong một thế giới được đánh dấu bởi “những thách thức lịch sử”, ngài giải thích rằng tất cả chúng ta đều được kêu gọi “ “hiến dâng thân xác và tâm hồn” cho niềm hy vọng của Tin Mừng”, “trở thành dấu chỉ và công cụ của tình yêu, của sự chào đón, vẻ đẹp và hòa bình, trong bối cảnh chúng ta đang sống”.

Một cuộc triển lãm tại Hội Thừa sai Hải ngoại Paris (MEP), cho đến ngày 13/7/2024, vạch lại toàn bộ lịch sử Công giáo ở Nhật Bản, được kể lại thông qua một bộ sưu tập phong phú về các vật dụng đạo đức, tác phẩm nghệ thuật, ảnh chụp… Người ta khám phá ở đó làm thế nào Kitô giáo tồn tại qua một thời gian dài bị bách hại.

Các tham dự viên phiên họp toàn thể của Bộ Loan báo Tin Mừng đã được Đức Thánh Cha Phanxicô tiếp đón vào sáng thứ Sáu ngày 15/3/2024. Ngài mời gọi họ đừng nản lòng trước sự trỗi dậy của trào lưu tục hóa, nhưng hãy nắm bắt thời điểm này để giúp “các thế hệ trẻ tái khám phá ý nghĩa của cuộc sống”.

“Người nam và người nữ được Thiên Chúa tạo dựng và theo hình ảnh Đấng Tạo Hóa”, nghĩa là họ “mang trong mình ước muốn về sự vĩnh cửu và hạnh phúc mà Thiên Chúa đã gieo vào tâm hồn họ và được kêu gọi thực hiện qua một ơn gọi đặc thù”. Đây là điều mà Đức Phanxicô đã nhắc nhở các tham dự viên hội nghị vào ngày 1/3/2024 về chủ đề: “Nam-Nữ, ​​hình ảnh của Thiên Chúa. Hướng tới một nền nhân học về các ơn gọi”. Một sự kiện được thúc đẩy bởi Trung tâm Nghiên cứu và Nhân chủng học về các ơn gọi.

Trong buổi cử hành Kinh Chiều II bế mạc Tuần cầu nguyện cho sự hiệp nhất Kitô hữu tại Vương cung thánh đường Thánh Phaolô Ngoại Thành, Đức Phanxicô đã khuyến khích các Kitô hữu gạt bỏ “tính trung tâm của các ý tưởng của chúng ta để tìm kiếm tiếng nói của Chúa và để sáng kiến ​​và chỗ đứng cho Ngài”, bằng cách ưu tiên cầu nguyện và phục vụ, được thực hành cùng nhau. Đức Phanxicô cảnh giác các Giáo hội “bị rào cản”, từ đó “bất trung” với Tin Mừng.

Trong cuộc họp báo vào thứ Ba, ngày 23/1/2024, Đức Tổng trưởng và phó thư ký của Bộ Loan báo Tin Mừng đã làm rõ mục tiêu của Năm Cầu nguyện, do Đức Phanxicô khai mạc để giúp người Công giáo chuẩn bị cho Năm Thánh 2025. Các ngài cũng thông báo việc Đức Phanxicô sẽ thành lập một “trường cầu nguyện” để khám phá những khía cạnh khác nhau trong “hơi thở của đức tin” của mỗi tín hữu.

Ngày 13/1/2024, án phong chân phước cho Đức Cha Pierre Lambert de La Motte đã chính thức được mở tại giáo phận Phan Thiết. Hơn 20.000 tín hữu Việt Nam đã đến cầu nguyện với vị giám mục truyền giáo người Pháp vào thế kỷ 17, một trong những người sáng lập Giáo hội tại Việt Nam và Hội Thừa sai Hải ngoại Paris cùng với Đức cha Pallu. Nhìn lại ảnh hưởng đáng kể của hai vị Giám mục này đối với Giáo hội Công giáo Việt Nam.