ĐỨC PHANXICÔ KÊU GỌI CẦU NGUYỆN CHO NHỮNG NGƯỜI HOẠT ĐỘNG NHÂN ĐẠO

Nhân Ngày Cứu trợ Nhân đạo Thế giới, Thứ Hai, ngày 19 tháng Tám, Đức Phanxicô kêu gọi cầu nguyện cho những người hoạt động nhân đạo, những người thể hiện tình huynh đệ bằng cách liều mạng sống để giúp đỡ người khác.

Người Palestine chạy trốn khỏi Khan Younes về phía nam Dải Gaza, ngày 8 tháng 8 năm 2024.

Khi cộng đồng quốc tế kỷ niệm Ngày Cứu trợ Nhân đạo Thế giới vào ngày 19 tháng Tám, Đức Thánh Cha mời gọi mọi người cầu nguyện cho những người hoạt động nhân đạo, “đặc biệt cho những người đã chết hoặc bị thương trong khi giúp đỡ những người bị ảnh hưởng bởi chiến tranh và thiên tai”.

Ngày Quốc tế này của Liên Hợp Quốc được tổ chức hàng năm kể từ năm 2008 để tôn vinh tất cả các tình nguyện viên liều mạng mang lại sự cứu trợ nhân đạo trên toàn thế giới và tưởng nhớ những người đã chết hoặc bị thương khi làm việc vì các mục đích và nhu cầu nhân đạo. Trong một thông điệp đăng trên mạng xã hội X hôm thứ Hai, Đức Phanxicô lưu ý các nhà hoạt động nhân đạo cho thấy rằng “tất cả chúng ta đều có thể là anh em trong việc chăm sóc người khác”.

2024: năm chết chóc nhất đối với những người hoạt động nhân đạo

Với sự gia tăng xung đột vũ trang ở một số khu vực trên thế giới, số người chết trong số những người hoạt động nhân đạo cũng tăng lên đáng kể.

Năm 2024 có thể sẽ là năm chết chóc nhất được ghi nhận đối với những người hoạt động nhân đạo, đặc biệt là những người làm việc tại đất nước của họ. 192 người hoạt động nhân đạo đã thiệt mạng trong năm nay, trong đó có 119 nhân viên địa phương.

Cái chết kỷ lục của những người hoạt động nhân đạo ở Gaza

Như Caritas Quốc tế, tổ chức từ thiện của Giáo hội Công giáo, chỉ ra, sự gia tăng này phần lớn là do số người thiệt mạng ở Gaza sau cuộc tấn công của Hamas vào biên giới phía nam của Israel vào ngày 7 tháng Mười vừa qua, với tổng số ít nhất 274 nhân viên nhân đạo thiệt mạng trong 10 năm qua. Chỉ riêng số nhân viên nhân đạo thiệt mạng trong 10 tháng qua ở Dải Gaza đã cao hơn tổng số nhân viên nhân đạo thiệt mạng trên toàn thế giới trong hai năm 2021 và 2022.

Caritas cũng mất đi hai nhân viên nhân đạo quốc gia ở Dải Gaza: Viola, một kỹ thuật viên phòng thí nghiệm, đã bị giết cùng với chồng và con gái nhỏ trong cuộc đột kích của Israel vào Nhà thờ Chính thống giáo Saint-Porphyre ở Gaza vào tháng Mười, và Issam Abedrabbo, một dược sĩ tận tâm và người cha gia đình, 35 tuổi, bị giết cùng với hai người con trai của mình, để lại một đứa con gái mồ côi.

Jean-Yves Terlinden, giám đốc hợp tác quốc tế và hoạt động nhân đạo tại Caritas Bỉ, cho biết những cái chết này không phải là ngẫu nhiên và đồng thời nhắc lại rằng lực lượng Israel đã thực hiện ít nhất 8 cuộc tấn công vào các đoàn xe và cơ sở của nhân viên nhân đạo ở Gaza kể từ tháng 10 năm 2023. Ông nhận xét:  “Những cuộc tấn công này xảy ra bất chấp thực tế là các cơ quan nhân đạo đã cung cấp thông tin liên lạc của họ cho chính quyền Israel để đảm bảo sự bảo vệ của họ”. Theo Caritas Quốc tế, sự mất mát nhân viên nhân đạo chưa từng có này “đã trở nên trầm trọng hơn bởi một hệ thống nhân đạo ngày càng bị ảnh hưởng bởi các ưu tiên chính trị”.

Tổ chức này nhấn mạnh rằng EU và Hoa Kỳ tiếp tục cung cấp hỗ trợ quân sự cho Israel, “bao gồm cả những quả bom đã dẫn đến cái chết của một số lượng đáng kinh ngạc dân thường và nhân viên nhân đạo, cũng như các hình thức hỗ trợ vật chất khác”. Điều này bất chấp thực tế là Hoa Kỳ và tất cả các thành viên của Liên minh Châu Âu đã ký Hiệp ước Thương mại Vũ khí của Liên Hợp Quốc (TCA), yêu cầu các quốc gia thành viên kiểm soát xuất khẩu vũ khí và đảm bảo rằng vũ khí không vượt qua các lệnh cấm vận vũ khí hiện có hoặc cuối cùng bị lợi dụng để thực hiện hành vi vi phạm nhân quyền.

Như Tổ chức Ân xá Quốc tế xác nhận hôm thứ Hai, kể từ khi TCA có hiệu lực gần một thập niên trước, một số nhà xuất khẩu vũ khí lớn nhất thế giới đã tiếp tục công khai phớt lờ các quy định của hiệp ước này bằng cách thực hiện các hoạt động vận chuyển vũ khí bất hợp pháp, dẫn đến thiệt hại nặng nề về nhân mạng ở các khu vực xung đột, trong đó có Gaza.

Caritas kêu gọi tôn trọng luật nhân đạo quốc tế

Do đó, Mạng lưới Caritas Công giáo kêu gọi một số quốc gia thành viên EU “xứng với các giá trị của họ với tư cách là những tác nhân nhân đạo có nguyên tắc và tránh đồng lõa với những hành vi vi phạm luật nhân đạo quốc tế” bằng cách ngừng hỗ trợ quân sự cho những tác nhân vi phạm quyền này.

Tuyên bố nêu rõ: “Nếu không có sự giảm đầu tư này, ngoại giao nhân đạo sẽ tiếp tục bị suy yếu bởi các quốc gia một mặt lên án các hành vi vi phạm luật nhân đạo quốc tế, mặt khác cung cấp hỗ trợ quân sự và kinh tế cho các bên vi phạm”.

Caritas cũng nhắc lại rằng ngày càng có nhiều nhân viên nhân đạo quốc gia đang gặp nguy hiểm. Vào năm 2024, một báo cáo từ Humanitarian Outcomes and Global Interagency Security Forum (Diễn đàn An ninh liên cơ quan toàn cầu và Kết quả Nhân đạo) cho thấy số thương vong mà các tổ chức cấp quốc gia và địa phương phải chịu đã tăng đều đặn trong bảy năm qua và vào năm 2022, đã vượt quá số thương vong của các tổ chức phi chính phủ quốc tế.

Cần có biện pháp bảo vệ

Tuy nhiên, cái chết của các những người hoạt động nhân đạo quốc gia, nhiều người trong số họ được tuyển dụng trực tiếp bởi các nhà tài trợ  và các tổ chức quốc tế hoặc hợp tác chặt chẽ với họ, đều ít được công bố hơn nhiều so với những cái chết của những người hoạt động nhân đạo quốc tế.

Do đó, Caritas Quốc tế kêu gọi EU thực hiện các biện pháp hiệu quả và tăng cường nguồn tài chính để đảm bảo an toàn cho họ, và đồng thời thu hút thêm sự chú ý của giới truyền thông và chính trị đến tình hình của các nhân viên nhân đạo địa phương.

Nhân viên nhân đạo bị giết ở Cộng hòa Dân chủ Congo

Trong số các khu vực quan trọng khác mà các hoạt động nhân đạo đã phải trả giá đắt trong năm nay, cùng với dân thường, có các tỉnh miền đông bị chiến tranh tàn phá của Cộng hòa Dân chủ Congo, nơi 6 nhân viên cứu trợ đã thiệt mạng và 11 người bị bắt cóc từ tháng Giêng đến tháng Sáu năm nay, với hơn 200 sự cố nhắm trực tiếp vào hoạt động nhân đạo trên thực địa.

Trong một thông điệp được gửi nhân dịp Ngày Cứu trợ Nhân đạo Thế giới, điều phối viên nhân đạo tại Cộng hòa Dân chủ Congo, Bruno Lemarquis, đã lấy làm tiếc rằng “bất chấp mức độ nghiêm trọng của những vụ giết người và sự đau khổ này, thế giới vẫn chưa thể hiện đủ sự phẫn nộ trước tình huống thảm khốc này”.

Ông cũng lưu ý rằng mặc dù Liên Hợp Quốc và các tổ chức phi chính phủ trong nước và quốc tế vẫn cam kết cung cấp hỗ trợ cần thiết cho những người bị ảnh hưởng bởi những cuộc khủng hoảng này, nhưng kế hoạch ứng phó nhân đạo cho năm 2024 cho đến nay chỉ được tài trợ 35%, nghĩa là hàng trăm nghìn người dễ bị tổn thương đang bị bỏ lại phía sau, do đó ông kêu gọi quyên góp nhiều hơn.

Kêu gọi hành động

Ngày Cứu trợ Nhân đạo Thế giới được thành lập 5 năm sau vụ đánh bom khách sạn Canal ở Baghdad, Iraq, khiến 22 nhân viên nhân đạo thiệt mạng năm 2003, trong đó có Sergio Vieira de Mello, đại diện đặc biệt của tổng thư ký Liên Hợp Quốc tại Iraq.

Burno Lemarquis nói một cách dứt khoát: “Chúng ta phải hành động để bảo vệ dân thường và nhân viên nhân đạo khỏi bạo lực; chúng ta phải hành động chống lại sự thiếu trừng phạt của những thủ phạm tấn công các nhân viên nhân đạo và dân thường. Khi chúng ta không bảo vệ dân thường và những người hoạt động nhân đạo, chúng ta không tôn trọng các nguyên tắc cơ bản về nhân quyền và chúng ta không giúp đỡ người đang lâm cảnh nguy khốn.”

Tý Linh

(theo Lisa Zengarini, Vatican News)