ĐỨC PHANXICÔ MỜI GỌI DẤN THÂN TRÊN BIỂN CẢ LOAN BÁO TIN MỪNG, XA RỜI CHỦ NGHĨA GIÁO SĨ TRỊ

Trong giờ Kinh Chiều ở Lisbon này, giai đoạn thứ hai của ngày đầu tiên ở Lisbon bên lề Ngày Quốc tế Giới trẻ (JMJ), Đức Phanxicô đã kêu gọi hàng giáo sĩ Bồ Đào Nha đánh thức mối quan tâm đối với Tin Mừng. Dưới mái vòm Gothic của đan viện Hiéronymites, trước sự hiện diện ​​của các giám mục, linh mục, phó tế và các tu sĩ  Bồ Đào Nha, vào thứ Tư, ngày 2/8/2023, Đức Thánh Cha đã mời gọi hãy khám phá lại sở thích và niềm đam mê loan báo Tin Mừng, khác xa với thái độ của các « quan chức của sự thánh thiêng ».

Đắm chìm trong vẻ đẹp của Bồ Đào Nha, « vùng đất giao thoa giữa quá khứ và tương lai, nơi có những truyền thống cổ xưa và những đổi thay lớn lao, được tô điểm bởi những thung lũng tươi tốt và những bãi biển vàng nhìn ra vẻ đẹp vô tận của đại dương », Đức Thánh Cha Phanxicô đã ngay lập tức so sánh bối cảnh Giáo hội châu Âu hiện tại với bối cảnh lần đầu tiên Chúa Giê-su kêu gọi các môn đệ trên bờ biển Galilê.

Khi Chúa Giêsu đi ngang qua « thấy hai chiếc thuyền đậu dọc bờ hồ, còn những người đánh cá thì đã xuống khỏi thuyền và đang giặt lưới » (Lc 5, 2), Đức Thánh Cha nhận thấy một sự tương phản: một đàng, « những người đánh cá đã xuống khỏi thuyền để giặt lưới », đàng khác, « Chúa Giêsu lên thuyền và mời họ lại thả lưới để đánh cá ». « Sự khác biệt là rõ ràng: các môn đệ xuống, Chúa Giêsu lên; họ muốn xếp dọn lưới, Người muốn ném chúng trở lại biển khơi để đánh cá ».

Giải thoát bản thân khỏi lưới cam chịu và bi quan

Và vì lý do đã rõ, « chính ở những nơi và hoàn cảnh mà con người sống, đấu tranh, hy vọng, đôi khi nắm chắc những thất bại và thất thế trong tay » mà Chúa Kitô muốn mang lại sự gần gũi của Thiên Chúa, Đức Phanxicô nhấn mạnh, lấy ví dụ về những ngư phủ đánh cá này đã không bắt được gì suốt đêm.

Ở đây, Đức Thánh Cha nhắm tới kinh nghiệm về sự mệt mỏi đôi khi tương tự « khi chúng ta dường như không có gì trong tay ngoài những tấm lưới trống rỗng »; theo ngài, một cảm giác khá phổ biến ở các quốc gia có truyền thống Kitô giáo lâu đời, ngày càng được đánh dấu bằng sự tục hóa, sự thờ ơ với Thiên Chúa, sự suy giảm ngày càng tăng trong việc thực hành đức tin. Đức Thánh Cha lấy làm tiếc : « Khi chúng ta nản lòng, dù ý thức hay không hoàn toàn ý thức, chúng ta ‘rút lui’ khỏi lòng nhiệt thành tông đồ, và dần dần chúng ta đánh mất nó, và chúng ta trở thành ‘những quan chức của sự thánh thiêng’. Và thật đáng buồn khi một người đã tận hiến cuộc đời mình cho Chúa lại trở thành một “quan chức”, một người quản lý đơn thuần mọi việc. Thật rất buồn ».

Các yếu tố được nhấn mạnh « bởi sự thất vọng và tức giận » mà một số người cảm thấy đối với Giáo hội, « đôi khi vì chứng tá tồi tệ của chúng ta và những vụ bê bối đã làm biến dạng bộ mặt của Giáo hội và kêu gọi một sự thanh tẩy khiêm tốn và liên tục, bắt đầu từ tiếng kêu đau đớn của các nạn nhân , luôn cần được đón tiếp và lắng nghe », Đức Thánh Cha lưu ý trước hàng giáo sĩ Bồ Đào Nha, những người đã xin sự tha thứ vào đầu tháng Ba, sau khi công bố một báo cáo độc lập về việc lạm dụng trẻ vị thành niên trong Giáo hội Bồ Đào Nha. Đức Phanxicô đã cảnh báo về một rủi ro lớn: đó là « xuống khỏi thuyền trong khi vẫn bị mắc vào lưới của sự cam chịu và bi quan ».

Đức Thánh Cha nói thêm : « Khi chúng ta đã quen và buồn chán, và việc truyền giáo trở thành một loại “công việc”, thì đó là lúc chúng ta nhượng bộ cho tiếng gọi thứ hai của Chúa Giêsu, Đấng luôn gọi chúng ta một lần nữa. Ngài kêu gọi chúng ta bước đi, Ngài kêu gọi chúng ta xây dựng lại chính mình. »

« Đánh thức mối quan tâm của chúng ta đối với Tin Mừng »

« Trái lại, chúng ta phải mang đến cho Chúa những buồn phiền và nước mắt của chúng ta, để sau đó đối mặt với những hoàn cảnh mục vụ và thiêng liêng bằng cách đối mặt với chúng với tấm lòng rộng mở, và bằng cách cùng nhau trải nghiệm những con đường mới để bước theo, tin tưởng rằng Chúa Giêsu sẽ tiếp tục nắm lấy tay và nâng đỡ Hiền Thê yêu dấu của mình », đấng kế vị thánh Phêrô nhấn mạnh, thừa nhận « một thời gian khó khăn » và đồng thời chất vấn cộng đoàn tu trì về Lời Chúa này: « Con muốn xuống khỏi thuyền và chìm trong thất vọng, hay để Thầy lên thuyền và cho phép sự mới mẻ của Lời Thầy điều khiển? Con chỉ muốn bám vào quá khứ mà con có đằng sau lưng, hay con muốn thả lưới bắt cá một lần nữa với sự nhiệt tình? » Đức Thánh Cha Phanxicô bày tỏ ở đây một ý muốn rõ ràng của Chúa: « Đánh thức mối quan tâm của chúng ta đối với Tin Mừng ».

Theo ngài, một sự đánh thức sẽ truyền cảm hứng cho những người Bồ Đào Nha đã quen với đại dương, « rời bờ biển không phải để chinh phục thế giới, mà để làm cho nó vui mừng với niềm an ủi và niềm vui của Tin Mừng ». « Bây giờ không phải là lúc dừng lại và bỏ cuộc, buộc thuyền vào bờ hay nhìn lại đằng sau. Chúng ta không được trốn chạy giây phút này vì nó sẽ làm chúng ta sợ hãi và ẩn náu trong những hình thức và phong cách của quá khứ », Đức Thánh Cha quả quyết và đồng thời gợi lên « thời gian ân sủng được ban cho để mạo hiểm trên biển loan báo Tin Mừng và truyền giáo ». Để làm điều này, ba sự lựa chọn được truyền cảm hứng bởi Tin Mừng.

Tầm quan trọng của việc thờ phượng

Đầu tiên, ra khơi. Đức Phanxicô tin rằng để thả lưới xuống biển một lần nữa, cần phải rời khỏi bến bờ của những thất vọng và bất động, nhưng cũng phải rời xa « nỗi buồn nhạt nhẽo và sự hoài nghi mỉa mai này » khi đối mặt với khó khăn. « Cần phải chuyển từ óc chủ bại sang đức tin; cần phải cầu nguyện nhiều », ngài nhấn mạnh và giải thích rằng « chỉ trong sự thờ phượng, trước mặt Chúa », người ta mới tìm thấy hương vị và niềm đam mê loan báo Tin Mừng. Theo Đức Phanxicô, đây là cách người ta vượt qua « cơn cám dỗ để thực hiện một ‘mục vụ hoài niệm và tiếc nuối’ » và cách người ta tìm thấy « lòng can đảm để ra khơi, không có ý thức hệ và không có tính trần tục, được thúc đẩy bởi một ước muốn duy nhất: để cho Tin Mừng đến với tất cả mọi người ».

Coi chừng chủ nghĩa giáo sĩ trị cả nơi giáo dân và linh mục

Đức Thánh Cha cảnh giác : chính từ tính trần tục thiêng liêng len lỏi trong chúng ta mà chủ nghĩa giáo sĩ trị được sinh ra. Ngài nói thêm : « Chủ nghĩa giáo sĩ trị không chỉ của các linh mục. Các giáo dân được giáo sĩ hóa còn tệ hơn các linh mục. Chủ nghĩa giáo sĩ trị này hủy hoại chúng ta. Và như một bậc thầy tâm linh vĩ đại đã nói, tính trần tục thiêng liêng này do chủ nghĩa giáo sĩ trị gây ra là một trong những điều xấu xa nghiêm trọng nhất có thể xảy ra với Giáo hội. »

Trích dẫn gương của thánh João de Brito (1647-1693), một nhà truyền giáo trẻ tuổi thuộc Dòng Tên, giữa muôn vàn khó khăn, đã đến Ấn Độ và bắt đầu nói năng và ăn mặc giống như những người ngài gặp để loan báo Chúa Giêsu, Đức Thánh Cha kêu gọi mỗi người « hãy thả lưới của mình trong thời đại, đối thoại với mọi người, làm cho Tin Mừng trở nên dễ hiểu, ngay cả khi làm như vậy, chúng ta có nguy cơ gặp phải một cơn bão nào đó ».

« Đừng sợ nữa ; đương đầu với biển cả »

« Chúng ta đừng sợ đương đầu với biển cả bởi vì, giữa bão táp và gió ngược, Chúa Giêsu đến gặp chúng ta và nói với chúng ta: « Hãy tin tưởng! Thầy đây; đừng sợ nữa! » (Mt 14, 27), » Đức Phanxicô mời gọi và đồng khai triển lựa chọn thứ hai là « cùng nhau thực hiện việc chăm sóc mục vụ ».

« Phêrô hướng dẫn thuyền, nhưng những người khác đang ở trên thuyền và tất cả họ được mời gọi để thả lưới. Cùng nhau. Và khi đánh được mẻ cá lớn, họ không nghĩ rằng mình có thể làm một mình, hoặc coi món lợi là sở hữu và tài sản riêng của mình, nhưng, như Tin Mừng cho chúng ta biết, « họ đã ra hiệu cho các bạn ở thuyền khác đến để giúp đỡ họ » (Lc 5, 7). Bằng cách này, họ chở đầy hai thuyền chứ không phải một. » « Một nghĩa là cô đơn, khép kín, tự phụ tự mãn; hai nghĩa là tương quan. Giáo hội là hiệp hành, Giáo hội là sự hiệp thông, hỗ trợ lẫn nhau, con đường chung », Đức Giáo hoàng lưu ý, đề cập đến Thượng hội đồng đang diễn ra. « Trong con thuyền của Giáo hội phải có chỗ cho tất cả mọi người: tất cả những người đã được rửa tội đều được mời gọi lên thuyền và thả lưới, tự mình dấn thân loan báo Tin Mừng », ngài nói tiếp, đồng thời mô tả sứ mệnh này là một thách đố lớn lao vì thiếu nhiều linh mục trong khi nhu cầu mục vụ tăng lên, và linh mục ngày càng ít.

Giáo hội đối thoại với thế giới, nhưng không có tính trần tục

Một cơ hội để Đức Thánh Cha « bao hàm giáo dân vào lòng nhiệt thành huynh đệ và sự sáng tạo mục vụ lành mạnh ». Lưới của các môn đệ đầu tiên do đó trở thành hình ảnh của Giáo hội vốn là một « mạng lưới các mối quan hệ » nhân bản, thiêng liêng và mục vụ.

Đức Thánh Cha khai triển : « Nếu không có đối thoại, đồng trách nhiệm và tham gia, Giáo hội sẽ già đi. Tôi muốn nói điều đó theo cách này: không bao giờ có một giám mục mà không có linh mục đoàn của mình và dân Thiên Chúa; không bao giờ có một linh mục mà không có các đồng nghiệp của mình; và tất cả cùng nhau – linh mục, nam nữ tu sĩ và giáo dân – với tư cách là Giáo hội, không bao giờ không có người khác, không có thế giới. Không có tính trần tục, nhưng với thế giới ».

Cuối cùng, lựa chọn thứ ba: trở thành những người lưới cá người. Trong Thánh Kinh, biển thường được liên kết với nơi có ma quỷ và những sức mạnh thù nghịch mà con người không kiểm soát được, Đức Phanxicô nhắc nhớ và nói thêm: « Lưới cá người và kéo họ lên khỏi nước, đó là giúp họ ngoi lên khỏi nơi họ chìm xuống, để cứu thoát họ khỏi sự dữ có nguy cơ nhấn chìm họ, để phục sinh họ khỏi mọi hình thức chết chóc. Tin Mừng là lời loan báo về sự sống trên biển của sự chết, về tự do trong vòng xoáy nô lệ, về ánh sáng trong vực thẳm tối tăm ». « Điều này không có chiêu dụ tín đồ, nhưng với tình yêu. Và một trong những dấu hiệu của một số phong trào trong Giáo hội đang đi sai hướng là chiêu dụ tín đồ. Khi một phong trào Giáo hội hay một giáo phận, một giám mục, một linh mục, một nữ tu, hay một giáo dân chiêu dụ tín đồ, thì đó không phải là Kitô hữu », Đức Thánh Cha lưu ý.

Biến Giáo hội thành bến cảng an toàn

Đức Phanxicô lưu ý rằng trong xã hội ngày nay có rất nhiều bóng tối, ngay cả ở Bồ Đào Nha. « Chúng ta có cảm tưởng rằng sự nhiệt tình, can đảm dám ước mơ, sức mạnh đương đầu với những thách thức, niềm tin vào tương lai đã biến mất; và, trong thời gian này, chúng ta chèo lái sự không chắc chắn, trong sự bấp bênh về kinh tế, nghèo nàn về tình bạn xã hội, thiếu hy vọng ».

Đức Thánh Cha đảm bảo với chúng ta rằng Giáo hội « dìm chúng ta trong nước của biển này khi thả lưới Tin Mừng », « không cần chỉ ngón tay nhưng mang đến cho con người thời đại chúng ta một đề xuất về một cuộc sống mới, cuộc sống của Chúa Giêsu »: thúc đẩy việc đón nhận Tin Mừng trong một xã hội đa văn hóa; để mang Chúa Cha đến gần trong những hoàn cảnh bấp bênh và nghèo đói ngày càng gia tăng, nhất là nơi giới trẻ; mang tình yêu của Chúa Kitô đến những nơi gia đình mong manh và những mối quan hệ bị tổn thương; thông truyền niềm vui của Chúa Thánh Thần nơi đâu sự bằng hoại đạo đức và thuyết định mệnh ngự trị, Đức Thánh Cha mô tả chi tiết hơn và đồng thời tin tưởng mơ ước Giáo hội Bồ Đào Nha « như một bến cảng an toàn » cho tất cả những ai phải đối mặt với những cuộc vượt biển, những vụ đắm tàu ​​và những cơn bão tố của cuộc đời.

Tý Linh

(theo Delphine Allaire, Vatican News)