ĐỨC PHANXICÔ NÓI VỚI CÁC TU SĨ DÒNG TÊN : CHÚNG TA GIẢM SỐ LƯỢNG NHƯNG VẪN SÁNG TẠO TRONG THIÊN CHÚA

Các linh mục, tu sĩ dòng Tên phải là « những người cha », chứ không phải là « những ông chủ », làm tốt mọi việc và rồi rút lui « mà không chiếm hữu ». Nhưng nhất là họ phải khiêm tốn, đặc biệt đối diện với sự sụt giảm số lượng do cuộc khủng hoảng ơn gọi gây nên, đừng giải thích « trên bình diện giải thích xã hội học ». Như mọi khi, Đức Phanxicô đã có một buổi nói chuyện thẳng thắn và tự do với một nhóm bảy tu sĩ linh mục dòng Tên của cộng đoàn ở Athens, mà ngài đã gặp gỡ ở tòa khâm sứ hôm 4/12/2021. Như thường lệ, cuộc nói chuyện được tường thuật đầy đủ trong Civiltà Cattolica bởi cha Antonio Spadaro.

Giảm số lượng

Đức Thánh Cha đã gặp anh em cùng Dòng và lắng nghe câu chuyện của họ : một số người đã giải thích về sứ mạng tông đồ hay hành trình học vấn của mình, những người khác đã kể rằng họ đã bị bắt vì bị coi là buôn người. Các tu sĩ này là người Hàn quốc, Ba Lan và Bỉ, ngồi quanh Đức Thánh Cha, và họ đặt câu hỏi cho ngài. Như cha Sébastien Freris, 84 tuổi, đã thực hiện nhiều công việc mục vụ khác nhau trong giáo xứ và với giới trẻ, đã tỏ rõ một « hoàn cảnh suy yếu » của cộng đoàn dòng Tên ở Hy Lạp, đang khi trước đó họ rất đông, tích cực và đóng góp to lớn cho đất nước trên bình diện văn hóa và trí thức, mở ra cho đối thoại. « Một điều thu hút sự chú ý là sự suy yếu của Hội Dòng » ở cấp độ thế giới, Đức Thánh Cha Phanxicô nói và đồng thời nhắc nhớ vào thời ngài còn ở tập viện, lúc đó có 33000 tu sĩ dòng Tên, ngày nay chỉ còn trên dưới một nửa. « Và chúng ta sẽ tiếp tục giảm số lượng ».

Học quen với sự hạ mình

Đức Thánh Cha nói tiếp : « Con số này là phổ biến đối với nhiều dòng  tu và hội dòng. Nó có một ý nghĩa, và chúng ta phải tự hỏi đâu là ý nghĩa này. Cuối cùng, sự suy giảm này không tùy thuộc chúng ta ». « Chúa sai đi ơn gọi. Nếu điều đó không đến, thì điều đó không tùy thuộc chúng ta ». Sự suy giảm nói chung là « một bài học cho đời sống tu trì ». Đối với các tu sĩ dòng Tên, nó có « một ý nghĩa theo nghĩa tự hạ ». « Về cuộc khủng hoảng ơn gọi, tu sĩ dòng Tên không thể ở trên bình diện giải thích xã hội học. Đó rốt cuộc là một nửa sự  thật. Sự thật sâu xa hơn, đó là Chúa dẫn dắt chúng ta đến sự hạ thấp số lượng này để mở ra cho mỗi người con đường của ‘cấp độ khiêm tốn thứ ba’, đó là sự phong nhiêu duy nhất của dòng Tên cần phải tính đến », Đức Thánh Cha nhấn mạnh khi quy chiếu đến Linh Thao của thánh Inhaxiô. « Chúng ta phải học quên với sự hạ mình ».

Nói không với mệt mỏi tâm thần

Và bên cạnh sự hạ mình, còn có « sự mệt mỏi », « sự mệt mỏi tốt lành » của những người đã dâng hiến mạng sống mình. Như trong trường hợp cha Tonny Cornoedus, một linh mục dòng Tên người Bỉ, từng đi truyền giáo ở Marốc rồi làm cha sở ở Bỉ, và ngày nay đang làm việc với những người tỵ nạn ở Athens. Ngài đã phải vào tù một lần vì bị cho là một kẻ buôn người. « Khi cha nói, thì tôi nghĩ đến sự kết thúc của một tu sĩ dòng Tên : đó là đạt tới tuổi giả đầy công việc, có lẽ mệt mỏi, đầy những mâu thuẫn, nhưng với nụ cười, với niềm vui đã làm công việc của mình », Đức Thánh Cha ghi nhận. « Có một sự mệt mỏi xấu xa, tâm thần, vốn không giúp được gì. Nhưng có một sự mệt mỏi tốt lành. Khi cha thấy tuổi già mỉm cười, mệt mỏi, nhưng không cay đắng, lúc đó cha là một bài ca hy vọng. Một tu sĩ dòng Tên đến tuổi của chúng ta và tiếp tục làm việc, chịu những mâu thuẫn và không đánh mất nụ cười, lúc đó ngài trở thành một bài ca hy vọng ». « Khi sống cũng như khi chết, tu sĩ dòng Tên phải làm chứng cho việc bước theo Chúa Giêsu-Kitô…. »

« Con mắt tốt » của các tu sĩ dòng Tên

Liên quan đến ơn gọi, Đức Thánh Cha khuyến nghị rằng « khi chúng ta nói về « sự thăng tiến » của người anh em, thì chúng ta phải luôn coi rằng mọi thứ – ngay cả việc học tập – phải được nghĩ như là một công cụ cho ơn gọi của người anh em đó, vốn vượt xa những gì người anh em biết ». Những lời này là kết quả của những kinh nghiệm bản thân được thủ đắc vào thời mà Đức Thánh Cha làm giám tỉnh ở Buenos Aires và yêu cầu các thông tin để chấp nhận các tu sĩ dòng tên cho việc phong chức linh mục, đạt được « những thông tin tốt nhất » về các anh em.  Các tu sĩ dòng Tên « có khả năng hiểu điều chính yếu của cuộc sống. Có lẽ đó là bởi vì họ viết liên kết tình cảm với công việc chân tay. Họ chạm đến thực tại bằng đôi tay của mình. Chúng ta, những linh mục, đôi khi trừu tượng. Các anh em thì cụ thể và hiểu những xung đột và khó khăn : họ có con mắt tốt ».

Không chiếm hữu

Đức Thánh Cha tiếp đến trả lời câu hỏi của một linh mục người Hàn quốc, người sáng lập Trung tâm Arrupe ở Athens, một viện cho các trẻ em tỵ nạn, mà hiện nay ngài chỉ là người cộng tác. Đối với Đức Phanxicô, đó là « một điều rất tốt » khi ngài không còn đứng đầu của công việc mà ngài là « người cha sáng lập » : « Khi chúng ta bắt đầu một tiến trình, cần phải để cho nó được phát triển, để cho công trình lớn lên, và sau đó rút lui. Mỗi tu sĩ dòng Tên phải làm như thế. Không có bất kỳ công trình nào thuộc về mình, vì nó thuộc về Chúa. Như thế họ diễn tả một sự dửng dưng sáng tạo. Họ phải là một người cha, và để cho con cái lớn lên ». « Đó là một thái độ cao cả : làm mọi sự tốt đẹp và rồi rút lui, mà không chiếm hữu. Các nguyên tắc lớn phải được thể hiện trong các hoàn cảnh nơi chốn, thời gian và con người. Và điều đó ngang qua sự phân định. Một tu sĩ dòng Tên hành động không phân định không phải là tu sĩ dòng Tên ».

Những thách đố cụ thể, những giải pháp cụ thể

Xem xét tương lai của dòng Tên, Đức Thánh Cha khuyến khích « trung thành với thập giá Chúa Kitô » và « sáng tạo trong Thiên Chúa », để đối diện với « những thách đố cụ thể, những giải pháp cụ thể ». Tiếp đến, ngài hoan nghênh việc đối thoại với Chính Thống giáo : « Điều đó có nghĩa rằng anh em đã gieo giống tốt bằng lời cầu nguyện, bằng những ước muốn và những điều mà anh em đã có thể làm ». Từ đó lời mời gọi đi đến « nơi mà Thiên Chúa bày tỏ ý muốn của Ngài và đòi hỏi sự vâng phục », bằng cách nghe theo « lôgíc của Nước Thiên Chúa, lôgíc của sự mâu thuẫn, của điều không thể giải thích được ». Cuối cùng, lời mời gọi đừng bỏ bê việc cầu nguyện, vốn là « trung tâm ». Trước khi kết thúc cuộc gặp gỡ này, cha bề trên đã tặng cho Đức Thánh Cha một bức tranh do các bạn trẻ của Cơ quan phục vụ người tỵ nạn của dòng Tên thực hiện.

Tý Linh

(theo Vatican News)