ĐỨC PHANXICÔ NÓI VỚI GIÁO HỘI BỈ: “KHÔNG CÓ CHÚA THÁNH THẦN, KHÔNG CÓ GÌ LÀ KITÔ GIÁO XẢY ĐẾN CẢ”

“Hãy cùng nhau tiến bước, anh chị em và Chúa Thánh Thần, để, như thế, trở thành Giáo hội” Đức Phanxicô đã tuyên bố trong cuộc gặp gỡ vào thứ Bảy, ngày 28 tháng 9, với các giám mục, linh mục, phó tế, chủng sinh, những người thánh hiến và các nhân viên mục vụ của Bỉ. Tại Vương cung thánh đường Thánh Tâm Koekelberg, ngài mời gọi suy nghĩ về ba từ khóa: “Phúc âm hóa, niềm vui, lòng thương xót”.

Chính trong khung cảnh ấn tượng tại Vương cung thánh đường Thánh Tâm Koekelberg, phía bắc Brussels, nhà thờ lớn thứ năm trên thế giới, Đức Thánh Cha Phanxicô đã gặp gỡ, vào sáng thứ Bảy ngày 28/9/2024, các giám mục, linh mục, phó tế, chủng sinh, những người thánh hiến và nhân viên mục vụ của Bỉ.

Trước khi Đức Thánh Cha đọc bài phát biểu của mình, Chủ tịch Hội đồng Giám mục Bỉ, Đức cha Luc Terlinden, trong bài diễn văn chào mừng, trước tiên bày tỏ niềm vui khi toàn thể Hội đồng Giám mục Công giáo Bỉ được huy động “để chia sẻ thời gian đối thoại huynh đệ này với Đức Thánh Cha”.

Đức Cha Luc Terlinden tuyên bố: “Đất nước chúng con nằm ở giao lộ châu Âu và thế giới”. Trong xã hội Bỉ đa văn hóa này, “Giáo hội được kêu gọi trở thành dấu chỉ của sự hiệp thông và hội nhập”, ngài khẳng định trước khi nói thêm: “việc chào đón người nước ngoài và sự hòa nhập của các dân tộc vừa là một thách thức vừa là cơ hội cho Giáo hội, cho mục vụ, cho thần học…”. Nhưng hơn thế nữa, Đức cha Luc Terlinden nhìn thấy ở đây “một ân sủng mà Thiên Chúa ban cho chúng con và một lời kêu gọi cấp bách hãy vui mừng loan báo Tin Mừng trong một thế giới đang phát triển sâu xa và đang trở nên tục hóa”. Bởi vì, ngài nói, “Thánh Tâm Chúa Giêsu đặc biệt mời gọi chúng con làm chứng cho sự dịu dàng của Thiên Chúa đối với mỗi con người bên kia mọi ranh giới và nhận ra nơi mỗi người một người chị em, một người anh em”.

“Qua chuyến viếng thăm của Đức Thánh Cha, Đức Thánh Cha khuyến khích chúng con hãy lên đường với niềm hy vọng!” Đức Cha kết luận và nhường lại phát biểu cho Đức Thánh Cha.

Bỉ, một Giáo hội “đang chuyển động”

“Ở giao lộ này là nước Bỉ, anh chị em là một Giáo hội “đang chuyển động”, Đức Phanxicô nhấn mạnh khi bắt đầu bài phát biểu của mình, trước đó là 6 chứng từ. “Anh chị em đang cố gắng biến đổi sự hiện diện của các giáo xứ trên lãnh thổ, tạo động lực mạnh mẽ cho việc đào tạo giáo dân; nhất là, anh chị em cố gắng trở thành một cộng đồng gần gũi với mọi người, đồng hành với mọi người và làm chứng bằng những cử chỉ thương xót”.

“Phúc âm hóa, niềm vui, lòng thương xót”

Tiếp đến, Đức Thánh Cha mời gọi suy nghĩ về ba từ: “Phúc âm hóa, niềm vui, lòng thương xót”. Liên quan đến “việc Phúc âm hóa”, Đức Thánh Cha cho rằng “những thay đổi của thời đại chúng ta và cuộc khủng hoảng đức tin mà chúng ta đang trải qua ở phương Tây đã thúc đẩy chúng ta quay trở lại với những điều cốt yếu”. Đối với ngài, “cuộc khủng hoảng – bất kỳ cuộc khủng hoảng nào – là thời gian được trao cho chúng ta để vực dậy, tự vấn bản thân và thay đổi. Đó là một cơ hội quý giá – được gọi là kairòs theo ngôn ngữ Kinh thánh – để đánh thức chúng ta khỏi trạng thái mê mệt và tìm ra con đường của Chúa Thánh Thần, như trường hợp của Abraham, Môise và các ngôn sứ.”

“Chúng ta đã chuyển từ một Kitô giáo được thiết lập trong một khuôn khổ xã hội ân cần đến một Kitô giáo “thiểu số”, hay đúng hơn là chứng từ. Điều này đòi hỏi sự can đảm của một cuộc hoán cải trong Giáo hội để khởi xướng những biến đổi mục vụ vốn cũng ảnh hưởng đến các phong tục, mô hình, ngôn ngữ đức tin, để chúng thực sự phục vụ việc Phúc âm hóa (x. Tông huấn Evangelii gaudium, số 27).”

Do đó, Đức Thánh Cha khuyến khích hàng giáo sĩ hãy can đảm, để “trở thành những linh mục không hài lòng với việc bảo tồn hoặc quản lý một di sản của quá khứ”. Ngài cũng mời gọi họ trở thành “những mục tử yêu mến Chúa Giêsu Kitô và chú tâm nắm bắt các vấn đề – thường là mặc nhiên – của Tin Mừng, bằng cách đồng hành với Dân thánh của Thiên Chúa, đi trước một chút, ở giữa một chút và phía sau một chút”.

“Sự hiệp nhất trong Giáo hội không phải là sự đồng nhất”

Đối diện với Giáo hội Bỉ, Đức Thánh Cha cũng nhấn mạnh rằng “thật tốt, thậm chí là cần thiết, trong giới trẻ, có những ước mơ và linh đạo khác nhau”. Bởi vì, ngài nói, “các cuộc hành trình cá nhân hoặc cộng đồng dẫn chúng ta đến cùng một mục tiêu, đến cuộc gặp gỡ với Chúa, có thể rất nhiều: trong Giáo hội có chỗ cho mọi người và không ai phải là bản sao cho người khác” .

Trong cuộc gặp gỡ này, Đức Thánh Cha cũng nhắc lại rằng “sự hiệp nhất trong Giáo hội không phải là sự đồng nhất”, vì nó bao gồm “việc tìm kiếm sự hài hòa trong tính đa dạng”, ngài nói, trước khi cho rằng “tiến trình hiệp hành phải là sự quay trở lại với Tin Mừng; trong số các ưu tiên, không được có cuộc cải cách “theo mốt” nào”, từ đó, một câu hỏi căn bản được Đức Phanxicô đặt ra: “làm thế nào chúng ta có thể làm cho Tin Mừng đạt đến một xã hội không còn lắng nghe hoặc đã xa rời đức tin? ”

Niềm vui

Niềm vui “là một món quà đến từ trên cao, từ Thiên Chúa. Đó là niềm vui của tâm hồn được Tin Mừng khơi dậy: đó là biết rằng chúng ta không đơn độc trên hành trình và, ngay cả trong những hoàn cảnh nghèo khó, tội lỗi, ưu phiền, Thiên Chúa vẫn ở gần, Ngài chăm sóc chúng ta và sẽ không cho phép cái chết có lời cuối cùng”. Dựa trên những lời của Đức Hồng y Joseph Ratzinger, rất lâu trước khi trở thành Giáo hoàng, người đã chỉ ra rằng “ở đâu thiếu niềm vui, ở đâu sự hài hước chết đi, thì thậm chí ở đó cũng không có Chúa Thánh Thần […] và ngược lại: niềm vui là dấu hiệu của ân sủng (Il Dio di Gesù Cristo, Brescia 1978, tr. 129)”, Đức Phanxicô tuyên bố: “Việc rao giảng, cử hành, phục vụ và hoạt động tông đồ của anh chị em hãy để cho tâm hồn vui vẻ được tỏ lộ, bởi vì điều đó khơi dậy những câu hỏi và thu hút ngay cả những người ở xa”.

Con đường thứ ba: lòng thương xót

Về vấn đề này, Đức Phanxicô nói tiếp, “Tin Mừng, được đón nhận và chia sẻ, được nhận và cho đi, dẫn chúng ta đến niềm vui vì Tin Mừng khiến chúng ta khám phá ra rằng Thiên Chúa là Cha giàu lòng thương xót, Đấng luôn cảm động vì chúng ta, Đấng nâng chúng ta lên khỏi những sa ngã của chúng ta, Đấng không bao giờ rút lại tình yêu của mình dành cho chúng ta”.

“Chúng ta hãy ghi nhớ điều này trong tâm hồn mình: Thiên Chúa không bao giờ rút lại tình yêu của Ngài dành cho chúng ta. “Ngay cả khi tôi đã phạm điều gì đó nghiêm trọng?” Thiên Chúa không bao giờ rút lại tình yêu của Ngài dành cho bạn. Đối mặt với kinh nghiệm về sự dữ, đôi khi điều đó có vẻ “bất công” đối với chúng ta, bởi vì chúng ta chỉ đơn giản áp dụng công lý trần thế, cho rằng: “ai phạm sai lầm thì phải trả giá”. Tuy nhiên, sự công bằng của Thiên Chúa thì cao cả hơn: ai phạm lỗi thì được kêu gọi sửa chữa lỗi lầm của mình, nhưng để chữa lành trong tâm hồn, họ cần đến tình yêu thương xót của Thiên Chúa. Chính nhờ lòng thương xót của Ngài mà Thiên Chúa công chính hóa chúng ta, nghĩa là Ngài làm cho chúng ta trở nên công chính, vì Ngài ban cho chúng ta một trái tim mới, một cuộc sống mới”.

Do đó, Đức Giáo hoàng đã nắm lấy chuyến thăm này để chúc mừng Giáo hội Bỉ vì công việc đã thực hiện trong cuộc chiến chống lạm dụng. Đức Phanxicô nêu rõ rằng một công việc có mục đích “biến sự giận dữ và nỗi đau thành sự giúp đỡ, sự gần gũi và lòng trắc ẩn”, bởi vì “việc lạm dụng gây ra đau khổ và tổn thương tột độ; chúng cũng làm xói mòn con đường đức tin. Và chúng ta cần rất nhiều lòng thương xót để không giữ một trái tim sắt đá trước nỗi đau khổ của các nạn nhân, để họ cảm nhận được sự gần gũi của chúng ta và mang lại mọi sự giúp đỡ có thể, để học hỏi từ họ”. Đồng thời, ngài nhấn mạnh rằng “một trong những căn nguyên của bạo lực là lạm dụng quyền lực, khi sử dụng các vai trò của chúng ta để đè bẹp hoặc thao túng người khác”.

“Chúa Giêsu cho chúng ta thấy rằng Thiên Chúa không giữ khoảng cách với những vết thương và sự ô uế của chúng ta. Người biết rằng tất cả chúng ta đều có thể mắc sai lầm, nhưng không ai là một sai lầm cả. Không ai bị hư mất mãi mãi”, ngài nói thêm và đồng thời kêu gọi “đi theo mọi con đường của công lý trần thế và con đường nhân loại, tâm lý và hình sự”. Đức Phanxicô sẽ đi xa hơn nhưng nói thêm rằng “hình phạt phải là một phương thuốc, nó phải dẫn đến sự chữa lành”. Đây là lý do tại sao Đức Thánh Cha mời gọi mọi người “giúp mọi người phục hồi và tìm ra con đường của họ trong cuộc sống và trong xã hội”. “Tất cả chúng ta đều có thể mắc sai lầm, nhưng không ai là một sai lầm cả, không ai bị hư mất mãi mãi. Lòng thương xót, luôn luôn thương xót”.

Dựa trên tác phẩm của Magritte, một họa sĩ lừng danh người Bỉ, có tựa đề “Hành vi đức tin”, Đức Phanxicô cho biết ngài đã tìm thấy trong tác phẩm này “một sự mở ra mời gọi chúng ta vượt xa hơn, nhìn về phía trước và hướng lên cao, không bao giờ khép lại nơi chính chúng ta.” Đối với ngài, công trình này là một biểu tượng mạnh mẽ nhằm tôn vinh một Giáo hội “không bao giờ đóng cửa của mình, mang đến cho mọi người sự mở ra với vô hạn, biết nhìn xa hơn. Chính Giáo hội loan báo Tin Mừng, sống niềm vui Tin Mừng và thực thi lòng thương xót.”

Kết thúc bài phát biểu của mình, Đức Thánh Cha nói với người dân Bỉ: “Hãy cùng nhau tiến bước, anh chị em và Chúa Thánh Thần, để, như thế, trở thành Giáo hội. Không có Chúa Thánh Thần, thì không có gì là Kitô giáo xảy đến cả. Đức Trinh Nữ Maria, Mẹ của chúng ta, dạy chúng ta điều đó.”

Tý Linh

(theo Augustine Asta – Vatican News)