LAUDATE DEUM : CÁC NHÂN VẬT PHẢN ỨNG TRƯỚC TÔNG HUẤN CỦA ĐỨC PHANXICÔ

Trong Tông huấn Laudate Deum về khí hậu được công bố hôm thứ Tư ngày 4 tháng 10, Đức Phanxicô đã đưa ra một tiếng kêu báo động mới, không để người ta thờ ơ. Bộ trưởng Chuyển đổi Sinh thái Christophe Béchu, Marine Tondelier, thư ký quốc gia của Europe Écologie-Les Verts, Đức Tổng Giám mục giáo phận Potiers, Đức cha Pascal Wintzer, và thậm chí cả François Asselin, chủ tịch Liên đoàn các Doanh nghiệp vừa và nhỏ đều có phản ứng.

+ “Thông điệp của ngài là một bài viết phản ứng lại những người hoài nghi”

Christophe Béchu, Bộ trưởng Chuyển đổi Sinh thái và Liên kết Lãnh thổ

“Tám năm sau Laudato si’, vốn tạo nên một cú sốc điện đáng kể trước COP21, Đức Thánh Cha Phanxicô một lần nữa lại đi đầu trong cuộc khủng hoảng khí hậu. Tôi rất vui mừng về nó. Những lời của Đức Giáo hoàng là rất mạnh mẽ và rõ ràng: biến đổi khí hậu có nguồn gốc từ con người đe dọa sự hài hòa của sự sống trên Trái đất và buộc chúng ta phải hành động. Nếu “những điều kỳ diệu của sự tiến bộ” đáng được ngưỡng mộ, thì chúng áp đặt lên chúng ta một đạo đức trách nhiệm.

Đối với tôi, hệ sinh thái kiểu Phanxicô dường như hoàn toàn tương thích với hệ sinh thái kiểu Pháp! Thông điệp của ngài cũng là một bài viết phản ứng lại những người hoài nghi, những người mà ngài đấu tranh, bao gồm cả trong Giáo hội Công giáo, như ngài nói với chúng ta. Sự rõ ràng và sự đấu tranh này là sự hỗ trợ mạnh mẽ trong cuộc chiến của Pháp ở cấp độ quốc tế nhằm giảm tiêu thụ nhiên liệu hóa thạch và tăng cường các mục tiêu về khí hậu của chúng ta.

Thông qua tính phổ quát và sức mạnh của nó, Laudate Deum là một văn bản quý giá để tiếp cận COP28 với những tham vọng mới và thuyết phục các đối tác bất đắc dĩ nhất của chúng ta tiến tới nhanh hơn và mạnh mẽ hơn. Pháp sẽ đi đầu trong cuộc chiến này”.

+ “Đó là một tiếng kêu có thể lan truyền nhiều hơn Laudato si”

Cha Dominique Lang, Dòng Augustinô Đức Mẹ Lên Trời , nhà báo của Le Pèlerin và chủ blog “các Giáo hội và hệ sinh thái”

“Bản văn này thật đáng kinh ngạc! Rõ ràng và dễ tiếp cận đối với công chúng, nó giống như một bản tóm tắt những suy nghĩ của Đức Thánh Cha Phanxicô về sinh thái. Ngài đóng vai trò là nguyên thủ quốc gia bằng cách mang lại ở đây đóng góp mới của ngài cho cuộc tranh luận chính trị trước COP28.

Laudate Deum vang lên như một tiếng kêu, một lời kêu gọi rất mạnh mẽ để huy động chúng ta trước tình trạng khẩn cấp về khí hậu. Đó là một cách để Đức Thánh Cha nhắc lại những gì Laudato si’ đã nói cho những người chưa đọc văn bản huấn quyền này, nhưng cũng để lấy làm tiếc về việc không hành động trong 8 năm qua trong khi tình hình tiếp tục suy thoái.

Đức Phanxicô nói với chúng ta ở đây về toàn cầu hóa từ bên dưới, về nghĩa vụ dấn thân của xã hội dân sự trong việc thúc đẩy chính trị hành động. Tôi nghĩ rằng văn kiện này, bản thân nó không phải là một văn bản thần học vĩ đại, có thể được lưu hành nhiều hơn Laudato si’, bằng cách mang lại nhiệt huyết cho những người đã dấn thân nhưng cũng buộc những người khác phải đối mặt với thực tế.”

+ “Đức Giáo hoàng sáng suốt hơn nhiều nhân vật chính trị”

Marine Tondelier, Thư ký quốc gia Europe Écologie-Les Verts

“Tôi thấy rằng Đức Thánh Cha Phanxicô sáng suốt và can đảm hơn nhiều về các vấn đề môi trường so với nhiều chính trị gia. Ngài hiểu rất sâu về vấn đề này, đặc biệt là về mối liên hệ không thể tách rời giữa công bằng xã hội và công bằng môi trường, cũng như những giới hạn của công nghệ để cứu sống sinh vật.

Nhiều chính trị gia khiến chúng ta tin rằng chúng ta có thể dựa vào tiến bộ và công nghệ một cách mù quáng để tiếp tục sống như trước đây, theo cùng một quỹ đạo. Đây là những ảo ảnh nguy hiểm vì chúng là cái cớ để không thay đổi bất cứ điều gì.

Chẳng hạn, Đức Thánh Cha Phanxicô cũng quan tâm nhiều đến các nhà hoạt động môi trường hơn cả Bộ trưởng Nội vụ Pháp. Ngày nay, chúng ta có những người trẻ lo lắng về sinh thái, những người tuyệt vọng khi nhìn thấy thực tế khí hậu và xã hội mà chúng ta đang sống. Một số thực hiện những hành động mang tính biểu tượng, can đảm và bất bạo động. Tuy nhiên, họ thường bị biếm họa theo một phản xạ gia trưởng và phản động.

Đức Phanxicô hiểu và đối xử với những người trẻ này một cách tôn trọng hơn nhiều.”

+ “Laudate Deum thực sự khuyến khích việc huy động chiến đấu”

Benoît Halgand, nhà hoạt động môi trường, người phát ngôn của tập thể Lutte et Contemplation

“Tôi rất hào hứng với văn bản này; theo ý kiến ​​của tôi, sau Laudato si’ vẫn còn thiếu những lời nói của Kitô giáo như thế này về chiều kích cấu trúc và chính trị của thách thức sinh thái. Đức Giáo hoàng nhấn mạnh đến nhu cầu thực sự về việc huy động xã hội dân sự. Chúng tôi cảm thấy rằng ngài đứng về phía những người dấn thân – bao gồm cả thông qua các phương thức hành động có thể gây phân rẽ – khi ngài tin rằng hành động của các nhóm bị coi là “cực đoan hóa” sẽ lấp đầy khoảng trống trong xã hội (Laudate Deum, 58) .

Với tư cách là các nhà hoạt động, chúng tôi sẽ dựa vào văn bản này – ví dụ như trong bối cảnh của hồ sơ EACOP (dự án dầu TotalEnergies ở Uganda và Tanzania, ghi chú của biên tập viên). Một đoạn văn (29) dường như gây được tiếng vang lớn với chúng tôi, tố cáo các công ty sử dụng biện pháp quảng cáo xanh (greenwashing) để gây ảnh hưởng đến dư luận.

Nói rộng hơn, tôi muốn Đức Phanxicô kêu gọi một cách rõ ràng hơn về việc huy động tập thể. Chắc chắn, ngài nhấn mạnh đến sự thiếu sót của các cử chỉ cá nhân – đồng thời nhắc lại rằng những cử chỉ này là cần thiết để bắt đầu sự thay đổi văn hóa. Tuy nhiên, theo tôi, ngài lẽ ra có thể thúc giục các Kitô hữu nhiều hơn để cùng nhau tham gia vào cuộc đấu tranh sinh thái nhằm biến đổi các cơ cấu.”

+ “Một bước nhảy vọt là đòi hỏi cấp bách”

Đức cha Pascal Wintzer, Tổng Giám mục giáo phận Poitiers

“Giọng điệu của Đức Thánh Cha Phanxicô gần như khiến người ta tỉnh ngộ. Tuy nhiên, Đức Phanxicô không phải là người cam chịu cũng không phải là người thiếu ý chí. Chắc chắn thất vọng vì không có sự thay đổi, ngài bắt đầu bản văn của mình, như với Laudato si’, bằng lời khen ngợi. Đúng, cần phải có một cú sốc điện, và ngài lại thích sự ngưỡng mộ hơn là gây mặc cảm tội lỗi hay nói đến sự sụp đổ. Ngài tin rằng thái độ này có khả năng mang lại năng lượng.

Như cách đây vài ngày ở Marseille, Đức Thánh Cha đã thể hiện sứ mạng của mình: Công giáo, do đó có tính phổ quát, ngài có cái nhìn rộng rãi và muốn tất cả chúng ta, những cư dân trên cùng một hành tinh, hiểu rằng cũng chính trên quy mô này mà chúng ta phải định vị mình, ngay cả khi hành động của chúng ta mang tính địa phương hơn.

Điều này được hiểu, ít nhất là bởi Đức Giáo hoàng: chính hoạt động của con người là nguyên nhân gây ra những rối loạn mà chúng ta phải gánh chịu, dù sao một số người phải chịu đựng nhiều hơn những người khác. Và đây là tin tốt: yếu tố con người mở ra khả năng hành động cho con người. Sẽ là ảo tưởng khi nghĩ rằng sự cứu rỗi sẽ đến từ các kỹ thuật… Chính trong trái tim mình mà con người hiểu, quyết định, thay đổi.”

+ “Trong lý luận của Đức Phanxicô, thiếu một chân kinh tế”

François Asselin, Chủ tịch Liên đoàn Doanh nghiệp vừa và nhỏ (CPME)

“Khi tôi bắt đầu đọc Tông huấn, tôi tự nhủ: “Nhưng Đức Giáo hoàng đang thông báo cho chúng ta về ngày tận thế! “. Văn bản vẫn còn khá tối. Nhưng trên thực tế, Đức Phanxicô nhắc nhở chúng ta rằng chúng ta không trải qua ngày tận thế, mà là sự kết thúc của một thế giới nào đó.

Tôi rất ngạc nhiên khi thấy sự hỗ trợ mà Đức Thánh Cha dành cho những người cấp tiến về khí hậu, những người oán giận con người hơn là thiên nhiên và biến sinh thái thành một tôn giáo. Trong lý luận của ngài, thiếu một chân kinh tế: khi bạn đứng đầu một công ty, bất kể quy mô của nó, bạn phải cân bằng doanh thu và chi phí để tiếp tục đảm bảo rằng lợi ích chung là công ty đó sẽ tiếp tục tồn tại. Và đôi khi không thể thực hiện được điều này trong quá trình chuyển đổi sinh thái. Câu hỏi cơ bản là làm thế nào để cân bằng thu chi mà không đẩy nhanh ngày tận thế. Chúng ta liên tục phải đối mặt với những mệnh lệnh trái ngược nhau. Chúng ta không giải quyết được gì bằng cách ném đá vào nhau.

Điều tôi thực sự thích là Đức Giáo hoàng nhắc nhở chúng ta về hai xác tín của ngài: “mọi thứ đều liên kết với nhau và không ai tự cứu một mình”. Đối với một doanh nhân như tôi, điều này thật quý giá: chúng ta không thể nói về sự biến đổi môi trường mà không gắn nó với hiệu năng kinh tế và xã hội. Đức Phanxicô ngỏ lời với những người có thiện chí. Và ngài tái khẳng định một nguyên tắc được chúng ta yêu quý, phù hợp với suy nghĩ của Giáo hội: nguyên tắc bổ trợ. Chúng ta không thể làm được gì nếu không có nhân công, con người”.

+ “Một văn bản có giá trị trước thềm COP28”

Jean Jouzel, nhà cổ khí hậu học

“Bản văn này, mang tính chủ động hơn Laudato si’, rất có giá trị tám tuần trước khi khai mạc COP28 ở Dubai. Soi sáng và cung cấp tư liệu về sự đồng thuận khoa học xung quanh sự nóng lên toàn cầu, nó tạo thành một lời kêu gọi hành động một cách rất cụ thể. Theo Đức Phanxicô, sẽ là “tự sát” nếu không mong đợi gì ở COP tiếp theo. Không tự tin như ngài về khả năng các quốc gia đồng ý về vấn đề trọng tâm là loại bỏ dần nhiên liệu hóa thạch, tuy nhiên, tôi cũng giống như ngài, tin rằng những cuộc họp quốc tế lớn này là cần thiết. Nếu không có các COP trước đó, tình hình mà chúng ta gặp phải sẽ còn thảm khốc hơn.

Tại Dubai, sẽ có nhiều cuộc thảo luận về công nghệ và đặc biệt là các giải pháp thu hồi hoặc lưu trữ CO2. Tuy nhiên, về điểm này, Đức Giáo hoàng nói rất rõ ràng: niềm tin vào công nghệ là một ảo ảnh, thậm chí có thể coi là “chủ nghĩa thực dụng giết người”. Thật thiếu sót khi nói rằng kiểu nói này là rất mạnh mẽ. Chúng ta hãy hy vọng rằng điều đó sẽ được các nhà lãnh đạo chính trị của chúng ta lắng nghe, những người thường thích áp dụng các quan điểm theo chủ nghĩa giải pháp công nghệ hơn là nói lên sự thật về sự sửa đổi cần thiết trong lối sống của chúng ta.”

Tý Linh

(theo nhật báo La Croix)