LAUDATE DEUM, TỰA ĐỀ CỦA TÔNG HUẤN SẮP TỚI

Tiêu đề tông huấn tiếp theo của Đức Phanxicô sẽ là “Laudate Deum” (Hãy ngợi khen Thiên Chúa). Đức Thánh Cha đã đưa ra thông báo này khi nói chuyện với những người tham dự cuộc họp của các hiệu trưởng các trường đại học Châu Mỹ Latinh vào thứ Năm 21/9/2023, nơi ngài đề cập đến nhiều chủ đề khác nhau như di cư, biến đổi khí hậu, chính trị và sự loại trừ.

Đức Thánh Cha Phanxicô đã tiếp kiến ​​khoảng 200 người tham dự cuộc họp của các hiệu trưởng các trường đại học công và tư từ Châu Mỹ Latinh và vùng Caribe tại Hội trường Clementine, Vatican, do Red de Universidades para el Cuidado của Casa Común (Ruc) và Ủy ban Giáo hoàng về Châu Mỹ Latinh tổ chức, vào ngày 20 và 21 tháng 9, với chủ đề “Tổ chức niềm hy vọng”, với sự tham gia của nhiều vị tổng trưởng và thư ký các bộ của Tòa thánh.

Suy tư về các vấn đề khác nhau được các nhà giáo dục nêu ra, bao gồm biến đổi khí hậu, di cư, văn hóa rác thải, Đức Thánh Cha kêu gọi họ hãy sáng tạo trong việc đào tạo giới trẻ bắt đầu từ những thực tế và thách thức ngày nay. Các hiệu trưởng đã hỏi Đức Thánh Cha những câu hỏi về môi trường và khí hậu, ngài đã trả lời bằng cách nhấn mạnh đến sự đáng trách của “nền văn hóa lãng phí hoặc văn hóa bỏ rơi”. Ngài giải thích rằng đó là “một nền văn hóa lạm dụng tài nguyên thiên nhiên, không đồng hành với thiên nhiên để hướng tới sự phát triển trọn vẹn và không để nó sống. Nền văn hóa bỏ rơi này gây hại cho tất cả chúng ta.”

Sử dụng tốt thiên nhiên

“Có một nền văn hóa vứt bỏ vẫn đang tiếp diễn, có sự thiếu giáo dục để sử dụng những thứ còn lại, để tái chế chúng, để thay thế chúng theo thứ tự sử dụng chung của đồ vật. Và nền văn hóa vứt bỏ này đã ảnh hưởng đến thiên nhiên.” Đức Thánh Cha nhấn mạnh đến sự cấp bách của việc quay trở lại việc sử dụng thiên nhiên một cách đúng đắn: “Ngày nay, nhân loại đã mệt mỏi với việc sử dụng thiên nhiên một cách tồi tệ và phải tìm ra con đường sử dụng tốt. Và sử dụng thiên nhiên như thế nào? Tôi muốn nói một từ có vẻ lạ lùng: trong đối thoại; trong cuộc đối thoại với thiên nhiên.”

Để đạt được mục tiêu này, Đức Thánh Cha kêu gọi các trường đại học tạo ra các mạng lưới nhận thức: “Tại thời điểm này, anh chị em sử dụng một từ rất hay, đó là “tổ chức niềm hy vọng”. Phục hồi và tổ chức niềm hy vọng. Tôi thích câu này mà anh chị em đã nói với tôi và chúng ta chỉ có thể xem xét nó trong bối cảnh sinh thái toàn diện, trong chiều kích mà giới trẻ ngày nay có quyền có một vũ trụ cân bằng và họ có quyền hy vọng, và chúng ta phải giúp họ tổ chức niềm hy vọng này, để đưa ra những quyết định rất nghiêm túc ngay bây giờ.”

Thiên nhiên dành cho tất cả mọi người

Đức Thánh Cha Phanxicô cũng ám chỉ đến một “nền văn hóa tái tạo”, xác định nó là thành quả “của một cuộc khủng hoảng kinh tế vốn không phải lúc nào cũng phục vụ sự phát triển những người thiếu thốn nhất. Tôi có thể nói rằng đôi khi hoặc thường xuyên, nó không phục vụ cho sự phát triển của tất cả mọi người và tạo ra nhiều người nghèo túng hơn. Đó là một nền văn hóa chiếm đoạt, tất cả chúng ta đều có quyền sử dụng thiên nhiên, thống trị thiên nhiên để làm cho nó phát triển và sử dụng nó vào việc phục vụ lợi ích chung”.

Đức Phanxicô bày tỏ mối quan ngại của mình về “một số trường đại học khoa học trừu tượng” vốn “không sử dụng thực tế mà là khoa học, một khoa học trừu tượng, không có thực, và do đó tiến hành theo các lý thuyết kinh tế, lý thuyết xã hội, mọi thứ đều là lý thuyết, nhưng chúng không bao giờ đạt tới” thực tế của những người nghèo túng nhất. “Những người bị bỏ lại phía sau, những người bị loại trừ, là những người người nam và người nữ, toàn bộ những dân tộc mà chúng ta vứt bỏ trên đường phố như rác rưởi, phải không? Chúng ta phải nhận ra rằng chúng ta chỉ sử dụng sự giàu có của thiên nhiên cho các nhóm nhỏ, thông qua các lý thuyết kinh tế xã hội không tích hợp thiên nhiên cũng như những người bị bỏ lại phía sau”.

“Laudate Deum”, tựa đề của tông huấn sắp tới

Đức Phanxicô kêu gọi các giải pháp thay thế để giúp vượt qua cuộc khủng hoảng môi trường và lấy ví dụ về việc sử dụng các tấm pin mặt trời để cung cấp điện trong nhiều tòa nhà của Vatican, bao gồm cả Hội trường Phaolô VI. “Chúng ta phải rất sáng tạo trong những lĩnh vực này để bảo vệ thiên nhiên,” vì điện rõ ràng được sản xuất từ ​​than đá hoặc các nguyên tố khác, vốn luôn tạo ra các vấn đề trong chính thiên nhiên, và “những người trẻ mà chúng ta đào tạo phải trở thành những nhà lãnh đạo thuyết phục về điểm này. ”

Trong suy tư của mình, Đức Thánh Cha cũng đã công bố tên tông huấn tiếp theo của ngài: “Laudate Deum”, sẽ được công bố vào ngày lễ Thánh Phanxicô Assisi, ngày 4 tháng 10: “một cái nhìn về những gì đã diễn ra và nói những gì cần phải làm.”

Sự hủy hoại của con người và môi trường đi đôi với nhau

Đức Thánh Cha cũng tố giác tiến trình hủy hoại mà nhân loại đang trải qua: “Có một tiến trình hủy hoại môi trường, chúng ta có thể nói như vậy một cách tổng quát. … Sự hủy hoại của điều kiện sống, sự hủy hoại của các giá trị biện minh cho những điều kiện sống này, bởi vì chúng đi đôi với nhau.” Và ngài giải thích rằng “sự bất bình đẳng” cũng “rõ ràng ở chỗ thiếu khả năng tiếp cận những thiện ích cần thiết hàng đầu, và từ đó nảy sinh ra tất cả những quan điểm này mà về mặt xã hội học, trên thực tế, không cần gọi tên, biến người nữ, người bản địa, người Châu Phi, thành những người có ít khả năng hơn”.

Một trong những hình thức hủy hoại và bất bình đẳng bị Đức Thánh Cha Phanxicô tố giác là “chủ nghĩa khai thác”, nghĩa là sự vơ vét tài nguyên thiên nhiên. Ngài nhấn mạnh: “Khi mô hình “khai thác” này tiến triển và thâm nhập vào con người, “tôi khai thác phẩm giá của con người, và điều đó đang xảy ra. Có thể nói, một mô hình “khai thác” địa chất không bao giờ cô lập, nó luôn đi kèm với mô hình “khai thác” con người. Phẩm giá của con người bị khai thác, biến họ thành nô lệ.” “Hãy đặt điều này vào đầu trẻ em, trong việc giáo dục các giá trị, để chúng biết cách đánh giá những tình huống này và có thể nói rõ ràng rằng đây được gọi là chế độ nô lệ.”

Chính trị là ơn gọi cao quý nhất

Trước tình hình này, Đức Thánh Cha kêu gọi các hiệu trưởng các trường đại học thúc đẩy giáo dục về các giá trị nhân văn và đối thoại huynh đệ, giúp sinh viên “tham gia chính trị” như một “ơn gọi cao quý”. “Chúng ta đừng quên rằng ơn gọi cao quý nhất của con người là chính trị. Chúng ta hãy đào tạo thế hệ trẻ của mình trở thành chính trị gia theo nghĩa rộng nhất của thuật ngữ này. Không chỉ hành động trong một đảng chính trị, vốn là một nhóm nhỏ, mà còn phải có sự cởi mở về chính trị và có thể đối thoại với các nhóm chính trị một cách chín chắn. Chính trị không phải là một căn bệnh. Theo tôi, đó là ơn gọi cao quý nhất của một xã hội, bởi vì chính nó thúc đẩy quá trình phát triển.”

Một phản ứng nhân bản và Kitô giáo đối với cuộc khủng hoảng di cư

Đức Thánh Cha cũng nói về cuộc khủng hoảng di cư hiện nay: “Thảm kịch di cư mà Châu Âu đang trải qua ngày nay là vô cùng nghiêm trọng. Và nó không thể được giải quyết bởi một xã hội tương trợ. Ở đó có một vấn đề mang tính nhân văn và Kitô giáo; một vấn đề nhân văn và một quyết định chính trị, có những quyết định mang tính nhân bản và Kitô giáo”.

Đức Thánh Cha nói với các hiệu trưởng : “Tôi xin anh chị em vì tôn trọng nhân loại đang đau khổ, hãy đối mặt với vấn đề này trong các trường đại học của anh chị em, nhưng với mật độ nhân văn của nó”. Ngài nói thêm : “Tóm lại, tôi nói với anh chị em rằng những người di cư phải được đón tiếp, đồng hành, thăng tiến và hội nhập. Nếu chúng ta không hội nhập được người di cư, thì chúng ta sẽ thất bại”. “Tôi muốn nói tất cả những điều này về người di cư bởi vì vấn đề người di cư rất tha thiết với tôi”, Đức Phanxicô nói và đồng thời khẳng định rằng “những gì đang được thực hiện ngày nay, tại Châu Âu, bằng cách gửi họ trở lại, là tội ác. Và tôi không muốn sử dụng uyển ngữ, tôi nói những điều như chúng là”.

Ba ngôn ngữ của con người: đầu, trái tim và bàn tay

Sau khi xem xét tất cả những tình huống này, Đức Thánh Cha nhắc lại rằng nhiệm vụ của các trường đại học không nên giới hạn ở việc “dạy những sự việc”, mà là “đào tạo các chàng trai cô gái với ba ngôn ngữ nhân loại, ngôn ngữ của cái đầu, ngôn ngữ của trái tim và ngôn ngữ của bàn tay. Để họ học cách nghĩ những gì họ cảm thấy và những gì họ làm, cảm nhận những gì họ làm và những gì họ nghĩ, và làm những gì họ cảm thấy và những gì họ nghĩ”.

Cuối cùng, Đức Phanxicô tóm tắt nhận xét của mình bằng cách mời gọi các trường đại học “sáng tạo khi đối mặt với thực tế và những thách thức, là nhà giáo dục chứ không chỉ là nhà phân phối thông tin”.

Tý Linh

(theo Johan Pacheco, Vatican News)