NGUYÊN NHÂN CÁI CHẾT CỦA THÁNH TÔMA AQUINÔ CUỐI CÙNG ĐÃ ĐƯỢC BIẾT?

Một nghiên cứu được công bố vào năm 2024 trên World Neurosurgery, một tạp chí y khoa của Mỹ, cho thấy rằng khối máu tụ dưới màng cứng mãn tính có thể là nguyên nhân gây ra cái chết của Thánh Tôma Aquinô vào năm 1274.

Thánh tích mới cho hộp sọ của Thánh Tôma Aquinô

Nhà tư tưởng và thần học vĩ đại của Giáo hội, Thánh Tôma Aquinô (1225-1274), biệt danh là Tiến sĩ thiên thần, được cả thế giới biết đến. Từ ba năm qua, chúng ta đã kỷ niệm 700 năm ngày ngài được phong thánh (1323), 750 năm ngày mất của ngài (1274) và 800 năm ngày sinh của ngài (1225). Tuy nhiên, yếu tố trung tâm trong cuộc đời của ngài vẫn còn là bí ẩn, đó là cái chết của ngài. Một nghiên cứu của Mỹ, được công bố trên tạp chí y khoa World Neurosurgey và xuất bản vào tháng 2 năm 2024, có thể vén bức màn về bí ẩn này và gợi ý rằng cái chết bí ẩn của ngài vào năm 1274 có liên quan đến tụ máu dưới màng cứng (tích tụ máu giữa não và lớp bảo vệ bên ngoài của nó) có thể là nguyên nhân.

Thánh Tôma Aquinô, nổi tiếng với tác phẩm Summa Theologica, đã đến Công đồng Lyon ở Pháp và gặp tai nạn trên đường. Một số tác phẩm nói rằng ngài đã đập đầu vào một cái cây nghiêng. Mặc dù ban đầu dường như không hề hấn gì, nhưng ngài bắt đầu cảm thấy không khỏe và tình trạng của ngài trở nên tồi tệ hơn trong những ngày tiếp theo. Cuối cùng, ngài qua đời vài tuần sau đó tại Tu viện Fossanova nằm ở vùng Lazio của Ý.

Những triệu chứng không lừa dối được

Nghiên cứu cho thấy các triệu chứng mà Thánh Tôma Aquinô gặp phải – suy nhược, buồn nôn, lú lẫn và có thể mắc chứng loạn sản (dysphasie*?) – tương ứng với sự tiến triển dần dần của khối máu tụ dưới màng cứng. Bệnh lý này thường xảy ra do chấn thương sọ não nhẹ khiến mạch máu bị rách, điều này khiến máu ứ đọng từ từ và gây áp lực lên não. Các triệu chứng thường gặp bao gồm đau đầu, thay đổi nhận thức, nói ngọng và suy nhược cơ thể.

Các tài liệu lịch sử mô tả Thánh Tôma Aquinô là một người có trí tuệ mạnh mẽ, ngay cả trong những ngày cuối cùng của ngài, khi ngài thành công khai triển một bài bình luận sâu sắc hiện đã thất truyền về sách Diễm Ca. Nhưng sự suy giảm thể chất của ngài dần trở nên tồi tệ hơn: một ngày trước khi qua đời, ngài đi lại khó khăn và không thể leo lên cầu thang của tu viện nữa. Các nhà nghiên cứu đưa ra giả thuyết rằng nếu Thánh Tôma Aquinô được tiếp cận với các kỹ thuật y tế hiện đại, chẳng hạn như dẫn lưu hoặc tạo lỗ khoan để giảm áp lực lên não, thì ngài có thể đã sống sót và tiếp tục những đóng góp to lớn của mình cho thần học và triết học.

Các lý thuyết khác

Qua nhiều thế kỷ, nhiều giả thuyết khác nhau đã được đưa ra liên quan đến cái chết của Thánh Tôma Aquinô, bao gồm cả ngộ độc hoặc bị ngất sau một thị kiến thần bí. Mặc dù có sức thuyết phục theo cách của chúng, nhưng những giả thuyết này lại thiếu nền tảng pháp y và lịch sử mà nghiên cứu mới đưa ra. Các nhà nghiên cứu, vốn là nguồn gốc của nghiên cứu có tựa đề A Plausible Historical and Forensic Account of the Death of Thomas Aquinas (Bản tường thuật lịch sử và pháp y khả tín về cái chết của Tôma Aquinô), hiện đang kêu gọi điều tra thêm. Họ hy vọng có thể nghiên cứu hai hộp sọ được cho là của Thánh Tôma Aquinô, được bảo quản ở Ý và Pháp, để tìm bằng chứng về chấn thương có thể hỗ trợ cho kết luận của họ. Cho đến nay, phân tích của họ chỉ giới hạn ở những bức ảnh chụp các di tích, điều này ngăn cản việc đưa ra kết luận dứt khoát. Trong khi Giáo hội kỷ niệm 700 năm phong thánh cho ngài vào năm 2023, một trong những vị thánh vĩ đại nhất của Giáo hội vẫn chưa ngừng thu hút đám đông.  

Tý Linh

(theo Daniel Esparza, Aleteia)

—————————————————

* Dysphagie : chứng khó nuốt.