NHÂN QUYỀN, ÁN TỬ HÌNH, SỐ PHẬN NGƯỜI LAO ĐỘNG, NHỮNG PHÁT BIỂU MẠNH MẼ CỦA ĐỨC PHANXICÔ Ở BAHRAIN

Trước các nhà chức trách của Bahrain, trong ngày đầu tiên của chuyến tông du của mình, hôm 3/11/2022, Đức Phanxicô đã kêu gọi tôn trọng nhân quyền và xóa bỏ án tử hình, vốn vẫn đang còn hiệu lực ở nước này.

Để đưa ra thông điệp của mình, Đức Thánh Cha Phanxicô đã chọn nơi long trọng nhất trong chuyến tông du của mình. Chính ở giữa sân của cung điện hoàng gia, một hình chữ nhật lớn bằng đá cẩm thạch trắng tỏa sáng trong đêm của Bahrain, và dưới lá cờ đỏ trắng khổng lồ của đất nước, mà Đức Thánh Cha đã đọc một bài diễn văn chính trị nổi bật. Trước mặt nhà vua, ngài đã kêu gọi các nhà chức trách tôn trọng nhân quyền, đang khi Bahrain bị các tổ chức phi chính phủ chỉ trích rất nhiều về số phận mà nó dành cho đa số người Shiite.

Đức Thánh Cha đến Dinh Tổng thống, được chào đón bằng các bài hát của các em thiếu nhi và 21 phát đại bác, chưa bao giờ đề cập rõ ràng hai trào lưu của thế giới Hồi giáo, nhưng ngài dựa vào Hiến pháp của Bahrain để thúc đẩy « phẩm giá bình đẳng » và « cơ hội bình đẳng » cho « mỗi nhóm và mỗi người ». Và điều này, « để các quyền cơ bản của con người không bị vi phạm, nhưng được thăng tiến ».

Đức Thánh Cha nhấn mạnh : tự do tôn giáo phải là « toàn diện », và « không bị giới hạn vào quyền tự do tín ngưỡng ». Bằng cách sử dụng các từ ngữ này, ngài đã trực tiếp lấy lại những phê phán của các tổ chức phi chính phủ nhắm vào Bahrain – và đã được khuếch đại khi chuyến tông du đến gần -, hệ tại cáo buộc Bahrain vi phạm nhân quyền đối với người Hồi giáo theo dòng Shiite. Ở Bahrain, các tín hữu của dòng Hồi giáo này được hưởng ít quyền lợi hơn là người Hồi giáo theo dòng Sunni – khả năng tiếp cận chức vụ công cộng hay quân đội của họ đặc biệt bị hạn chế rất nhiều.

Ở hậu trường, Đức Thánh Cha và đoàn tùy tùng của ngài cũng muốn hành động cho đa số người Shiite. Theo một nguồn tin cao cấp của Vatican, ngài có thể xin vua Hamad, trong cuộc gặp riêng, phóng thích các tù nhân người Shiite bị giam giữ trong các nhà tù ở Bahrain, cách riêng các trẻ vị thành niên. Vatican dựa vao truyền thống theo đó lãnh đạo tối cao của Bahrain thường ân xá khi có chuyến thăm quan trọng của một vị khách trong đất nước. Ở Vatican, người ta phân tích : « Các nhà chức trách nhìn thấy nơi người Shiite bàn tay của Iran, đang khi đó chỉ là một Hồi giáo khá tự do ».

Trong bài phát biểu của mình, Đức Thánh Cha cũng khai triển một phê bình mạnh mẽ đối với án tử hình. Ngài ám chỉ đến « quyền được sống », « sự cần thiết phải luôn bảo đảm quyền đó », « ngay cả đối với những người bị trừng phạt, mà cuộc sống của họ không thể bị loại bỏ ». Hiện tại, có 26 người đang bị kết án tử hình ở Bahrain, việc thi hành án đang chờ đợi sự phê chuẩn của nhà vua.

Nhưng Đức Thánh Cha cũng gởi thông điệp đến các nước khác trong khu vực. Ba tuần trước khi FIFA khai mạc Cúp Bóng đá Thế giới ở Qatar, chỉ cách Cung điện hoàng gia vài chục cây số, nơi ngài phát biểu, Đức Thánh Cha đã phê bình « lao động phi nhân ». Ngài nhấn mạnh : « Điều đó không chỉ bao gồm những nguy cơ bất ổn xã hội nghiêm trọng, nhưng còn thể hiện sự tổn hại đối với nhân phẩm ». Qatar đang là tâm điểm chỉ trích vì đã sử dụng hàng trăm ngàn công nhân nhập cư để xây dựng các sân vận động trong những năm qua. Nhiều ngàn người có thể đã chết trong những điều kiện bị các tổ chức phi chính phủ tố giác.

Không bao giờ nói rõ ràng về các điều kiện, gần với chế độ nô lệ, trong đó các công nhân nước ngoài đã lao động ở Qatar, Đức Thánh Cha đã lên án lao động, có thể so sánh với « bánh mì tẩm độc » « nô lệ hóa » những ai bị ép buộc. « Lao động không chỉ cần thiết cho kiếm sống, đó còn là một quyền cần thiết để được phát triển cách toàn diện và để định hình một xã hội xứng đáng với con người ». Đối với Đức Thánh Cha, con người không bao giờ được « giảm thiểu thành một phương tiện để tạo ra tiền bạc ».

Tý Linh

(theo nhật báo La Croix)