QUYỀN TỐI THƯỢNG PHÊRÔ VÀ TÍNH HIỆP HÀNH KHÔNG MÂU THUẪN, NHƯNG CÙNG PHỤC VỤ SỰ HIỆP THÔNG

« Trong Giáo hội, quyền tối thượng và tính hiệp hành không phải là hai nguyên tắc cạnh tranh để được giữ cân bằng, nhưng là hai thực tại vốn thiết lập và duy trì lẫn nhau trong việc phục vụ sự hiệp thông ». Đức Phanxicô tuyên bố như thế trong buổi tiếp kiến, hôm 7/10/2021, các thành viên của Nhóm làm việc hỗn hợp Chính Thống giáo – Công giáo “Thánh Irênê”.

Dịp này,  Đức Phanxicô cũng cho biết ngài sẽ tuyên bố Thánh Irênê thành Lyon là tiến sĩ của Giáo hội, dưới tước hiệu « Tiến sĩ hiệp nhất ».

Dưới đây là diễn văn của Đức Thánh Cha :

Anh chị em thân mến, chào anh chị em !

Tôi vui mừng chào đón anh chị em đến Rôma nơi mà, lần đầu tiên, anh chị em họp mặt cho khóa họp thường niên của mình. Tôi biết ơn vì công trình thần học của anh chị em trong việc phục vụ sự hiệp thông giữa Công giáo và Chính Thống giáo. Tôi cảm ơn Đức Hồng y Koch về những lời giới thiệu của ngài. Tôi bị đánh động bởi những gì ngài nói về nhiệm vụ đặc thù của anh chị em : cùng nhau tìm kiếm những con đường trong đó các truyền thống khác nhau có thể làm phong phú lẫn nhau mà không mất đi căn tính của mình. Tôi cũng nhận thấy thú vị lời phát biểu của ngài về lối giải thích như là Gegensätze. Tôi thích điều đó. Cảm ơn ngài. Thật tốt khi vun trồng một sự hiệp nhất được làm phong phú bởi những khác biệt vốn sẽ không nhượng bộ cho cám dỗ về sự đồng nhất nhạt nhẽo, điều sẽ không bao giờ tốt. Trong tinh thần này, các cuộc thảo luận của anh chị em tập trung vào việc đánh giá làm thế nào các khía cạnh khác nhau hiện diện trong các truyền thống của chúng ta, thay vì tạo cơ hội cho những bất đồng, có thể trở nên những cơ hội chính đáng để diễn tả đức tin tông truyền chung.

Tôi cũng thích danh xưng của anh chị em: anh chị em không phải là một hội đồng hay một ủy ban, nhưng là một “nhóm làm việc”: một nhóm quy tụ, trong sự đối thoại huynh đệ và kiên nhẫn, các chuyên viên đến từ các Giáo hội và các nước khác nhau, ước mong cầu nguyện và nghiên cứu sự hiệp nhất cùng nhau. Thánh bổn mạng của anh chị em, thánh Irênê thành Lyon – mà tôi mong muốn sẽ sớm tuyên bố là Tiến sĩ của Giáo hội với tước hiệu “Doctor unitatis” (Tiến sĩ hiệp nhất) – đến từ Đông phương, thực thi thừa tác vụ Giám mục của ngài ở Tây phương, và là cầu nối tu đức và thần học lớn giữa các Kitô hữu Đông và Tây. Tên của ngài, Irênê, chứa đựng từ “hòa bình”. Chúng ta biết rằng sự bình an của Chúa không phải là một sự bình an “được thương lượng”, hoa trái của những thỏa thuận nhằm bảo vệ các lợi ích, nhưng là một sự bình an hòa giải, kết hợp với nhau trong sự hiệp nhất. Đó là sự bình an của Chúa Giêsu. Vì, như thánh Phaolô Tông đồ viết, Chúa Kitô “là sự bình an của chúng ta; Đấng đã làm cho chúng ta đôi bên thành một, và đã phá vỡ bức tường ngăn cách là sự thù địch” (Êp 2, 14). Các bạn thân mến, với sự trợ giúp của Thiên Chúa, anh chị em cũng đang làm việc để phá vỡ những bức tường ngăn cách và xây dựng những chiếc cầu hiệp thông.

Tôi cảm ơn anh chị em về điều này và, cách riêng, về nghiên cứu được phát hành gần đây của anh chị em, có tựa đề “Phục vụ sự hiệp thông. Suy nghĩ lại mối tương quan giữa quyền tối thượng và tính hiệp hành”. Thông qua sự kiên nhẫn đối thoại mang tính xây dựng, đặc biệt với các Giáo hội Chính Thống giáo, chúng ta đã đi đến chỗ hiểu đầy đủ hơn rằng trong Giáo hội, quyền tối thượng và tính hiệp hành không phải là hai nguyên tắc cạnh tranh để được giữ cân bằng, nhưng là hai thực tại vốn thiết lập và duy trì lẫn nhau trong việc phục vụ sự hiệp thông. Cũng như quyền tối thượng bao hàm việc thực thi tính hiệp hành, thì cũng thế, tính hiệp hành đòi hỏi việc thực thi quyền tối thượng. Từ quan điểm này, Ủy ban Thần học quốc tế đã tuyên bố, cách có ý nghĩa, rằng trong Giáo hội Công giáo, tính hiệp hành, theo nghĩa rộng, có thể được xem như là sự liên kết của ba chiều kích: “tất cả”, “một số” và “một”. Quả thật, “tính hiệp hành liên quan đến việc thực thi ‘sensus fidei’ (cảm thức đức tin) của ‘universitas fidelium’ (‘toàn thể tín hữu’) (tất cả), thừa tác vụ lãnh đạo của Giám mục đoàn, mỗi người cùng với linh mục đoàn của mình (một số), và thừa tác vụ hiệp nhất của Giám mục Rôma (một)” (Tính hiệp hành trong đời sống và sứ mạng của Giáo hội, 2018, số 64).

Theo cái nhìn này, thừa tác vụ của quyền tối thượng là một yếu tố nội tại cho sự năng động của tính hiệp hành, cũng như là khía cạnh cộng đoàn vốn bao gồm toàn thể Dân Thiên Chúa và chiều kích tập đoàn vốn là một phần của việc thực thi thừa tác vụ Giám mục. Do đó, một lối tiếp cận hiệu quả đối với quyền tối thượng trong các cuộc đối thoại thần học và đại kết nhất thiết phải được đặt cơ sở trên sự suy tư về tính hiệp hành: không có con đường nào khác. Tôi đã thường xuyên bày tỏ niềm xác tín của mình rằng “trong một Giáo hội hiệp hành, ngay cả việc thực thi quyền tối thượng của Phêrô cũng sẽ có thể nhận được một ánh sáng lớn hơn” (Diễn văn dịp kỷ niệm 50 năm thiết lập Thượng hội đồng Giám mục, 17/10/2015). Tôi tin tưởng rằng, với sự trợ giúp của Thiên Chúa, tiến trình Thượng hội đồng sẽ bắt đầu trong những ngày tới tại mỗi giáo phận Công giáo cũng sẽ là một  cơ hội để suy nghĩ sâu xa hơn về khía cạnh quan trọng này, cùng với các Kitô hữu khác.

Anh chị em thân mến, tôi cảm ơn anh chị em đã đến thăm và tôi gởi những lời cầu  chúc tốt đẹp cho một khóa làm việc hiệu quả tại đây ở Rôma, tại Viện Nghiên cứu  Đại kết của đại học Angelicum. Phó thác thừa tác vụ của tôi cho lời cầu nguyện của anh chị em, tôi cầu xin phúc lành của Chúa và sự bảo vệ của Thánh Mẫu Thiên Chúa xuống trên anh chị em. Và bây giờ, nếu anh chị em muốn, chúng ta có thể cùng nhau đọc Kinh Lạy Cha, mỗi người trong ngôn ngữ của mình.

“Lạy Cha chúng con ở  trên Trời…”

—————————-

Tý Linh chuyển ngữ

(theo vatican.va)