SỨ ĐIỆP CỦA ĐỨC THÁNH CHA PHANXICÔ NHÂN NGÀY THẾ GIỚI ÔNG BÀ VÀ NGƯỜI CAO TUỔI LẦN THỨ NHẤT : « KHÔNG CÓ TUỔI HƯU ĐỐI VỚI SỨ MẠNG LOAN BÁO TIN MỪNG »

Ngày 22/6/2021, Tòa Thánh đã công bố sứ điệp Ngày Thế giới Ông Bà và Người Cao Tuổi lần thứ nhất. Qua sứ điệp này, Đức Thánh Cha muốn nói lên sự gần gũi và quan tâm đầy yêu thương của Giáo hội đối với quý ông bà và người cao tuổi, mà ngài cũng là một người trong số đó. Ngài đặc biệt kêu gọi người cao tuổi tiếp tục cống hiến trong khả năng của mình cho Giáo hội và cho thế giới, bởi vì « không có tuổi hưu đối với sứ mạng loan báo Tin Mừng ».

Ngài cũng nhắc nhở : « Ơn gọi của chúng ta là gìn giữ cội nguồn, là truyền đạt đức tin cho giới trẻ và chăm sóc các trẻ nhỏ ». Vì thế, ngài tha thiết kêu gọi : « Chúng tôi cần ông bà để xây dựng thế giới ngày mai, trong tình huynh đệ và tình bạn xã hội ». Và Đức Thánh Cha đưa ra ba trụ  cột mà người cao tuổi có thể làm tốt nhất : « Trong số các trụ cột khác nhau sẽ phải nâng đỡ công trình xây dựng mới này, có ba trụ cột mà quý ông bà có thể giúp đỡ tốt hơn bất cứ ai. Ba trụ cột : ước mơ, ký ức và cầu nguyện. »

Ngày Thế giới Ông Bà và Người Cao Tuổi do Đức Thánh Cha Phanxicô thiết lập, và được chỉ định mừng vào Chúa Nhật thứ tư của tháng Bảy, năm nay rơi vào ngày 25/7/2021.

Dưới đây là toàn văn sứ điệp của Đức Thánh Cha Phanxicô :

Quý Cụ Ông thân mến, Quý Cụ Bà thân mến ! 

« Thầy ở với các con mọi ngày » (x. Mt 28,20) ! Đó là lời hứa của Chúa cho các môn đệ của mình trước khi lên trời và, quý ông bà thân mến, đó cũng chính là lời hứa mà hôm nay Ngài cũng lặp đi lặp lại với quý ông bà. Với quý ông bà. « Thầy ở với các con mọi ngày » cũng là những lời mà với tư cách Giám mục Rôma, và với tư cách người cao tuổi như quý ông bà, tôi muốn nói với quý ông bà nhân dịp Ngày Thế giới Ông Bà và Người Cao Tuổi lần thứ nhất này. Toàn thể Giáo hội gần gũi với quý ông bà – nói đúng hơn, Giáo hội gần gũi chúng ta – : Giáo hội quan tâm đến ông bà, Giáo hội yêu mến ông bà và không muốn để ông bà một mình !

Tôi biết rõ rằng sứ điệp này đến với ông bà vào một thời điểm khó khăn : cơn đại dịch đã là một cơn bão tố bất ngờ và dữ dội, một thử thách cam go ập xuống trên cuộc sống của mọi người, nhưng đã dành một sự đối xử đặc biệt, một sự đối xử còn khắc nghiệt hơn đối với những người cao tuổi chúng ta. Nhiều người trong chúng ta đã ngã bệnh ; nhiều người đã mất đi mạng sống hay đã chứng kiến người phối ngẫu hay những người thân mình chết đi ; những người khác nữa đã bị buộc phải sống cô đơn trong một thời gian rất dài, bị cô lập.

Chúa biết mỗi một đau khổ hiện nay của chúng ta. Ngài ở bên cạnh những ai cảm nghiệm cách đau đớn bị bỏ rơi ; Ngài không dửng dưng trước sự sự cô đơn của chúng ta, vốn trầm trọng hơn do đại dịch. Một truyền thống kể rằng thánh Gioakim, ông ngoại của Chúa Giêsu, cũng đã bị loại trừ khỏi cộng đồng bởi vì ông không có con cái ; đời sống của ông – cũng giống như đời sống của bà Anna vợ của ông – đã bị coi như là vô dụng. Nhưng Chúa đã sai một thiên thần đến với ông để an ủi ông. Đang khi ông đang buồn phiền đứng ở cổng thành, thì một sứ thần của Chúa đã hiện ra với ông và nói : « Gioakim, Gioakim ! Chúa đã nhận lời cầu xin tha thiết của ông » [1]. Giotto, trong một trong những bức bích họa nổi tiếng của mình [2], dường như đặt đoạn này vào ban đêm, một trong nhiều đêm không ngủ này, đầy ấp kỷ niệm, lo âu và khát vọng, mà nhiều người trong chúng ta đã quen thuộc.

Nhưng cũng khi mọi sự dường như tăm tối, cũng như trong những tháng đại dịch này, Chúa tiếp tục sai các thiên thần đến an ủi sự cô đơn của chúng ta và lặp đi lặp lại với chúng ta : « Thầy ở với các con mọi ngày ». Ngài đang nói điều đó với ông bà, Ngài đang nói điều đó với tôi, Ngài đang nói điều đó với tất cả chúng ta ! Đó là ý nghĩa của Ngày này mà tôi đã muốn cử hành lần đầu tiên năm nay, sau một thời gian dài cô lập và việc lấy lại đời sống xã hội vẫn còn chậm chạp : ước gì mỗi cụ ông, mỗi cụ bà, mỗi người cao tuổi – cách riêng những người bị cô đơn nhất trong chúng ta – đón nhận được cuộc viếng thăm của một thiên thần !

Đôi khi, họ sẽ có những nét của cháu chúng ta, những lần khác, những nét của các thành viên trong gia đình chúng ta, của những người bạn thường ngày hay những người mà chúng ta đã gặp trong những lúc khó khăn này. Trong thời gian này, chúng ta đã học biết tầm quan trọng của những tình cảm dịu dàng và những cuộc thăm viếng đối với mỗi người chúng ta, và tôi thật sự buồn biết bao khi ở một số nơi, những cử chỉ này vẫn chưa khả thi được !

Nhưng Chúa cũng sai các sứ giả của Ngài qua Lời Chúa, mà Ngài không bao giờ để cho thiếu trong cuộc sống của chúng ta. Mỗi ngày chúng ta hãy đọc một trang Tin Mừng, hãy cầu nguyện các Thánh vịnh, hãy đọc các Ngôn sứ ! Chúng ta sẽ ngạc nhiên bởi sự trung tín của Chúa. Thánh Kinh cũng sẽ giúp chúng ta hiểu những gì Chúa chờ đợi nơi cuộc sống của chúng ta hôm nay. Quả thế, Ngài sai thợ đến vườn nho của Ngài vào mọi giờ trong ngày (x. Mt 20, 1-16), ở mỗi mùa của cuộc đời. Chính tôi có thể làm chứng việc tôi đã nhận được lời mời gọi trở thành Giám mục Rôma vào lúc, có thể nói, tôi đã đạt đến tuổi hưu và tôi không nghĩ mình có thể làm điều gì đó mới mẻ. Chúa luôn luôn ở gần chúng ta, luôn luôn, với những lời mời gọi mới mẻ, với những lời mới mẻ, với sự an ủi của Ngài. Ngài luôn luôn ở gần chúng ta. Quý ông bà biết rằng Chúa là vĩnh cửu và không bao giờ nghỉ hưu, không bao giờ.

Trong Tin Mừng Matthêu, Chúa Giêsu nói với các Tông đồ : « Anh em hãy đi và làm cho muôn dân trở thành môn đệ, làm phép rửa cho họ nhân danh Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần, dạy bảo họ tuân giữ mọi điều Thầy đã truyền cho anh em» (28, 19-20). Những lời này cũng nói với chúng ta hôm nay và giúp chúng ta hiểu rõ hơn rằng ơn gọi của chúng ta là gìn giữ cội nguồn, là truyền đạt đức tin cho giới trẻ và chăm sóc các trẻ nhỏ. Hãy nghe kỹ : đâu là ơn gọi của chúng ta ngày nay, ở tuổi của chúng ta ? Gìn giữ cội nguồn, truyền đạt đức tin  cho giới trẻ và chăm sóc các trẻ nhỏ. Quý ông bà đừng quên điều đó.

Không quan trọng tuổi tác của ông bà, nếu ông bà còn tiếp tục làm việc hay không, nếu ông bà đã ở một mình hay vẫn đang còn một gia đình, nếu ông bà đã trở nên cụ bà hay cụ ông từ rất sớm hay muộn hơn, nếu ông bà vẫn còn độc lập hay đang cần sự trợ giúp, vì không có tuổi hưu đối với sứ mạng loan báo Tin Mừng, truyền đạt truyền thống cho các cháu. Cần phải lên đường và, nhất là, đi ra khỏi chính mình để thực hiện điều gì đó mới mẻ.

Vì thế, cũng có một ơn gọi đổi mới đối với ông bà vào một thời điểm then chốt của lịch sử. Quý ông bà sẽ tự hỏi : điều này làm sao có thể được ? Năng lượng của tôi đang cạn dần và tôi không tin có thể làm được điều gì lớn lao. Làm sao tôi có thể bắt đầu cư xử cách khác đi khi thói quen đã trở thành quy luật của cuộc sống của tôi ? Làm sao tôi có thể cống hiến cho những người nghèo hơn khi tôi đã có biết bao lo âu cho gia đình tôi ? Làm sao tôi có thể mở rộng chân trời của tôi khi thậm chí tôi không còn rời nơi cư trú của mình được nữa ? Sự cô đơn của tôi không phải là một gánh nặng quá nặng sao ? Có bao nhiêu người trong ông bà đặt cho mình câu hỏi này : sự cô đơn của tôi không phải là một gánh nặng quá nặng sao ? Nicôđêmô đã đặt một câu hỏi tương tự cho chính Chúa Giêsu khi ông hỏi Ngài : « Làm sao một người có thể sinh ra khi đã già ? » (Ga 3,4). Chúa trả lời, điều đó là có thể được, bằng cách mở tâm hồn ra cho hoạt động của Chúa Thánh Thần, Đấng thổi nơi đâu Ngài muốn. Chúa Thánh Thần, bằng sự tự do của mình, đi khắp nơi và làm những gì Ngài muốn.

Như tôi đã lặp đi lặp lại nhiều lần, chúng ta sẽ không thoát khỏi cuộc khủng hoảng mà thế giới đang trải qua này mà vẫn như nguyên nữa : chúng ta sẽ thoát khỏi tốt hơn hay tệ hơn. Và « Mong sao […] đây không phải là một giai đoạn nghiêm trọng khác của lịch sử mà chúng ta không biết rút ra bài học từ đó ! – Chúng ta bướng bỉnh ! -. Mong sao chúng ta không quên những người cao tuổi đã chết vì thiếu máy hô hấp ! […] Mong sao bao nỗi đau khổ này không thành vô ích, mong sao chúng ta tiến tới một lối sống mới và cuối cùng khám phá ra rằng chúng ta cần nhau và chúng ta mắc nợ nhau, để nhân loại được tái sinh » (Tđ. Fratelli tutti, số 35). Không ai tự cứu một mình. Chúng ta hết thảy đều là những con nợ của nhau. Tất cả đều là anh em.

Trong viễn cảnh này, tôi muốn nói với ông bà rằng chúng tôi cần ông bà để xây dựng thế giới ngày mai, trong tình huynh đệ và tình bạn xã hội : thế giới trong đó chúng ta sẽ sống – chúng ta cùng với con cháu của chúng ta – khi cơn bão tố sẽ yên lặng đi. Tất cả chúng ta phải « góp phần vào việc phục hồi và giúp đỡ các xã hội bị tổn thương » (ibid., số 77). Trong số các trụ cột khác nhau sẽ phải nâng đỡ công trình xây dựng mới này, có ba trụ cột mà quý ông bà có thể giúp đỡ tốt hơn bất cứ ai. Ba trụ cột : ước mơ, ký ức và cầu nguyện. Sự gần gũi với Chúa sẽ mang lại sức mạnh thực hiện một con đường mới, ngay cả với những người mong manh nhất trong chúng ta, qua con đường ước mơ, ký ức và cầu nguyện.

Thuở xưa, ngôn sứ Giô-en đã từng đưa ra lời hứa này : « Người già sẽ được cho biết bằng những giấc mơ, và thanh niên bằng những thị kiến » (3,1). Tương lai của thế giới hệ tại nơi sự liên kết này giữa người trẻ và người cao tuổi. Ai tốt hơn giới trẻ có thể đón nhận những ước mơ của người cao tuổi và biến chúng thành hiện thực ? Nhưng về điều này, cần phải tiếp tục ước mơ : trong ước mơ của chúng ta về công lý, hòa bình, tình liên đới có khả năng là giới trẻ có những thị kiến (tầm nhìn) mới, và chúng ta cùng nhau có thể xây dựng tương lai. Điều quan trọng là quý ông bà cũng chứng tỏ rằng có thể thoát khỏi một kinh nghiệm thử thách để nên tốt hơn. Và tôi chắc chắn rằng đó không phải là thử thách duy nhất, bởi vì trong đời sống của ông bà, ông ba đã có nhiều thử thách khác và ông bà đã thành công thoát khỏi đó. Ông bà cũng hãy học hỏi từ kinh nghiệm này để bây giờ thoát khỏi đó.

Vì lý do này, những ước mơ được gắn liền mật thiết với ký ức. Tôi nghĩ đến ký ức đau thương về chiến tranh thật là quý giá biết bao và đến những gì mà các thế hệ mới có thể học hỏi từ đó về giá trị của hòa bình. Và việc truyền đạt điều này thuộc về ông bà, ông bà đã trải qua nỗi đau đớn của chiến tranh. Ghi nhớ là một sứ mạng đích thực cho tất cả người cao tuổi : ký ức, và truyền đạt ký ức này cho người khác. Édith Bruck, người sống sót sau bi kịch tàn sát người Do Thái, đã khẳng định rằng « việc soi sáng dù chỉ là một lương tâm cũng đáng nỗ lực và nỗi đau đớn giữ cho sống động ký ức về những gì đã xảy ra – và bà nói tiếp -. Đối với tôi, ghi nhớ đồng nghĩa với sống » [3]. Tôi cũng nghĩ đến ông bà của tôi và đến ông bà của quý ông bà đã phải di cư và biết rằng thật khó biết bao để rời bỏ ngôi nhà của mình, như nhiều người vẫn còn đang làm hôm nay để tìm kiếm một tương lai. Một số người trong họ, có lẽ chúng ta có họ bên cạnh chúng ta và họ đang chăm sóc chúng ta. Ký ức này có thể giúp xây dựng một thế giới nhân bản hơn và đón tiếp hơn. Nhưng, nếu không có ký tức, thì chúng ta không thể xây dựng ; nếu không có nền móng, quý ông bà sẽ không bao giờ xây được một ngôi nhà. Không bao giờ ! Và nền móng của cuộc sống là ký ức.

Sau cùng, lời cầu nguyện. Như Đức Giáo hoàng Bênêđíctô,vị tiền nhiệm của tôi, đã có lần nói, người già thánh thiện tiếp tục cầu nguyện và làm việc cho Giáo hội : « Lời cầu nguyện của người cao tuổi có thể bảo vệ thế giới, có lẽ bằng cách giúp nó theo cách còn sâu xa hơn là thói hoạt động của biết bao người » [4]. Ngài đã nói điều này hầu như vào cuối triều đại giáo hoàng của ngài vào năm 2012. Thật đẹp làm sao ! Lời cầu nguyện của ông bà là nguồn lực rất quý báu : đó là một lá phổi mà cả Giáo hội và thế giới không thể thiếu (x. Tông huấn Evangelii gaudium, số 262). Nhất là trong thời gian rất khó khăn này đối với nhân loại, khi chúng ta, tất cả cùng trên một con thuyền, đang trải qua cơn bão biển của đại dịch, thì việc cầu thay nguyện giúp của ông bà cho thế giới và cho Giáo hội là không vô ích, nhưng nó chỉ ra cho mọi người sự tin tưởng thanh thản về một bến cảng an toàn.

Quý cụ bà thân mến, quý cụ ông thân mến, để kết thúc sứ điệp của tôi, tôi cũng muốn chỉ ra cho ông bà mẫu gương của chân phước – và sẽ sớm trở thành thánh – Charles de Foucauld. Ngài đã sống như một ẩn sĩ ở Algérie và trong khung cảnh ngoại vi này, ngài đã làm chứng cho « khát vọng cảm thấy mọi người đều là anh chị em » (Fratelli tutti, số 287). Lịch sử của ngài cho thấy làm thế nào, ngay cả trong sự cô đơn của sa mạc, việc cầu thay nguyện giúp cho những người nghèo trên toàn thế giới và thực sự trở thành một người anh em hay một người chị em phổ quát là điều khả thi.

Tôi cầu xin Chúa để, theo gương của Ngài, mỗi người chúng ta có thể mở rộng tâm hồn, làm cho nó nhạy bén trước những đau khổ của những người thấp cổ bé họng, và có khả năng cầu thay nguyện giúp cho họ. Ước gì mỗi người chúng ta học biết lặp đi lặp lại cho mọi người, và cách riêng cho những người trẻ hơn, những lời an ủi này vốn đã được nói với chúng ta hôm nay : « Thầy ở với các con mọi ngày » ! Chúng ta hãy tiến về phía trước và hãy can đảm ! Xin Chúa chúc lành cho quý ông bà.

Rôma, Đền thờ Gioan Latêranô, ngày 31 tháng 05 năm 2021, ngày lễ Đức Maria thăm viếng bà Êlisabeth.

PHANXICÔ

—————————————-

[1] Đoạn được kể trong sách Tiền Tin Mừng Giacôbê.

[2] Đây là hình ảnh đã được chọn làm logo của Ngày Thế giới Ông Bà và Người Cao Tuổi.

[3] Ký ức là sự sống, chữ viết là hơi thở. Nhật báo Osservatore Romano, 26 /1/ 2021.

[4] Chuyến viếng thăm nhà hưu “Viva gli anziani”, 2 /11/2012.

————————————-

Tý Linh chuyển ngữ

(nguồn :  Vatican.va ; hình ảnh: internet)