SUY NIỆM LỜI NGÀI: CHÚA NHẬT III MÙA VỌNG NĂM C

“Nếu hạnh phúc sẽ khơi nguồn đau khổ”

“Thì xin em đừng tìm đến với nhau”

(Dẫn từ thơ Phạm Ngọc)

Lc 3: 10-18

Nhà thơ than thở, vẫn cứ thế. Nhà Đạo vui sống, trong mong chờ. Chờ và mong, nhưng không khơi nguồn đau khổ, như trình thuật vẫn kể, mãi hôm rày.

Trình thuật, thánh Luca kể việc Chúa hứa sẽ đến với dân gian/người phàm, một lần nữa. Lời hứa ấy, đã đi vào lịch sử Do thái và của dân con mọi thời khiến người người vẫn diễn đạt bằng thị kiến Giáng Sinh. Giáng sinh lịch sử, lại diễn trình bằng thị kiến dân gian có truyền thống sống động, nơi Đạo Chúa.

Truyền thống có thị kiến nơi Đạo Chúa, theo cung cách La tinh đến từ xứ miền ở châu Âu, trước nhất là nhờ thánh Âu Tinh đã tư- duy suy tính. Thị kiến Chúa Giáng Sinh trải dài ở lịch sử nhân loại, thiện toàn lúc ban đầu, sau lại vữa tan thành nhiều mảnh, có mất mát/đắm chìm. Nhằm tìm lại tính thiện toàn đã mất, ơn Chúa cứu độ tái tạo phẩm cách con người như từ đầu. Con người cần ơn cứu độ dù phải trải qua khổ đau, đến cực độ. Đó, chính là lý do của ngày Giáng Sinh Chúa đến với tư cách là Đấng Cứu Độ rất vô song.

Thị kiến lịch sử thời hiện đại nay lại diễn tả nơi những người có nền giáo dục khoa học, ngay từ đầu. Thị kiến ở đây khác những gì được diễn đạt như trên. Khác, dù không có chứng cứ hiển nhiên về tình trạng ban đầu, trong đó mọi việc đều tốt đẹp với con người. Thuở ban đầu ấy, thật ra cũng chẳng được toàn thiện, mà chỉ là tiến trình tiệm tiến có diễn biến thăng trầm để Giáng Sinh Chúa Cứu độ lại đến một lần nữa sẽ tiến thẳng về phía trước. Tiến thẳng như thế, có sự sống rất phát triển theo dạng thức rất phức tạp, lớn lao, cao cả, tuyệt vời. Nhờ đó con người học được sự cần thiết phải tiến tới. Tiến để tới, có như thế mới hy vọng ơn cứu độ toàn thiện sẽ đến lại trong lai thời.

Thần học hiện đại đã bắt đầu quay ngược câu truyện về mất mát/ngã gục lúc ban đầu và đã tiến vào với viễn ảnh phát triển, thành tựu. Các thánh tổ phụ trong Giáo hội –hầu hết là Hy Lạp- lại thấy mình nghĩ khác với thị kiến của thánh Âu Tinh về tính bi quan của tương lai nhân trần. Thế nhưng, các ngài nay lại đã gây ảnh hưởng cũng rất mới. Lịch sử nhân loại đúng ra là giai đoạn có ảnh hưởng lớn lao nhất.

Lịch sử, đúng ra chỉ là giai đoạn để ta ngang qua có tiến trình ngày tháng hơn là chỉ bắt đầu cách tốt lành hoặc sụp đổ cách đáng kể, để rồi mọi người tìm chỉnh trang, sửa chữa. Khởi đầu của lịch sử, với ta, chỉ là một mớ ý tưởng ở trong đầu về tương lai/mai ngày sao chưa đến. Thế nên, Giáng sinh chính là ngày sinh của Đấng vẫn ở trong ta đã từng hiểu thấu những những thứ như thế. Và Đấng ấy lại có khả năng Cha ban tặng hầu dẫn đưa ta vượt qua bất cứ thứ gì ta có và tưởng tượng. Chính vì thế, ta định-vị Giáng Sinh trong viễn ảnh đang có ở phía trước.

Những thứ ta có, đang diễn tiến theo lịch sử là để giúp ta hiểu rõ thế nào là ơn quan phòng của Chúa. Bởi lâu nay, ta vẫn đơn sơ hiền lành như trẻ nhỏ, tức: nay thì toàn thiện/toàn hảo, mai lại nát tan/vỡ đổ rồi phải chờ đến Giáng Sinh hoặc ngày Chúa chịu nạn mới mong được chỉnh sửa. Thế nên, ta cũng lạc quan hơn và thực tế hơn. Phát triển hơn. Phát triển, ngang qua thi đấu có hơn thua. Nhưng, bên trong con người của ta, luôn có cả hai thứ, tức: tư thế vừa thắng lại vừa thua. Đức Giêsu cũng giống ta, Ngài có thắng và cũng có thua. Ngài thua đến độ Ngài đã chấp nhận cả nỗi chết, nhưng Ngài đã toàn thắng bằng sự trỗi dậy, để rồi Ngài đi vào trạng thái sống động rất vĩnh cửu. Đó, chính là Phục sinh. Đó, cũng là Giáng Sinh của Đức Chúa.

Ta thường quan niệm con người là đỉnh cao của mọi thọ tạo, các tạo vật bên dưới ta được dựng ra và sai đến là để phục vụ. Và, ta còn được bảo cho biết rằng: ta cũng đang tiến về phía trước –bằng cung cách đi vào khung cửa hẹp- nhưng vẫn chưa lên được tới đỉnh cao chót vót. Giáng sinh, lại cứ bảo: ta đã có được bạn đồng hành là Đấng Cứu độ, đang cùng ta tiến bước về phía trước ngay từ nỗi chết rất nhục hình để rồi ta sẽ trỗi dậy mà đi đến đỉnh cao chót vót, tức Phục Sinh tích cực.

Đó cũng là lý do để ta thấy Giáng Sinh là thời khắc tốt nhất giúp ta mừng kính sự sống dồi dào đầy sinh lực. Giáng sinh, là thời điểm để ta suy nghĩ/tư duy về Hài nhi con trẻ cùng gia đình mình và phấn khởi hơn lên với tương lai đầy hứa hẹn. Giáng sinh, chính là thời điểm để ta nhận ra được vị thế để ta cùng tạo dựng với Đấng Tác Tạo mọi sự ngõ hầu trên bước đường “tiến về phiá trước”, tất cả mọi người già/trẻ, nam/nữ, đều sẽ sinh sôi nảy nở, không quên sót. Ngang qua tiến trình đi về phía trước, ta sẽ thấy rằng: sự chết không làm ngưng trệ được những gì ta vẫn sống đích thực. Chúng đem sự chết cài vào đời của ta rồi truyền cả vào đời sau. Chúng sẽ tặng ban toàn cuộc sống của ta cho người khác. Bằng vào việc cưu mang con trẻ vào với đời mình, tất cả đã khiến cho hữu thể của ta có khả năng hiện hữu mà không có không có nó thì ta không thể sống cho mình và cho người.

Sách Sáng Thế, còn đó một lời trích rõ ràng là: “Hãy sinh sôi nảy nở và nhân rộng sự sống.” (Stk 1: 28) Đó còn là những điều được mọi người trông ngóng để con cháu Abraham sẽ còn sinh sôi nảy nở nhiều hơn tinh tú trên trời. Đó, chính là lời hứa và cũng là chúc lành của Thiên Chúa về sự sinh sôi nảy nở thời hiện tâi cũng như tương lai, mai ngày.

Rõ ràng, không phải mọi người đều có con hoặc cháu/chắt để nối dõi tông đường. Có những con cháu còn tốt lành hơn cả những gì là màu mỡ sinh sôi về thể lý hoặc xác phàm. Màu mỡ/phong phú rất linh thiêng. Màu mỡ có thực nơi động thái quyết giúp đỡ người khác trở nên rực sáng trong đời mình theo cung cách rất riêng của mình. Đó, chính là màu mỡ trong khích động và là màu mỡ khi tạo hướng đi cho ai đó để họ có thể sống hiệu quả, thành đạt.

Mỗi người trong ta đều ước ao được thành đạt. Nhưng, kết quả vẫn luôn khác với điều mình ao ước. Không ai đo lường được cuộc sống của mình cách đích xác để xem tại sao quá khứ của mình lại chấm dứt quá mau chóng. Người gieo giống, vẫn không mong đạt kết quả mùa màng mình mong ước. Người vãi hạt, lại cũng không lo lắng gì nhiều về những chuyện như thế. Sách Khôn ngoan ở đoạn 3 câu 13 cũng nói về người đàn bà hiếm muộn: “Phúc thay cho người son sẻ mà tinh tuyền, không chung chạ bất chính. Đến thời Thiên Chúa thăm, họ sẽ sinh hoa kết quả”, như lòng mong ước.

Sự thật thì, không một ai hoặc cũng chẳng có vợ chồng nào lại là nguồn lực của dồi dào/phong phú cách toàn hảo được. Bởi, tất cả chúng ta chỉ là một phần cội nguồn sự sống của chính mình và là tương lai của kẻ khác. Bởi thế nên, ta vẫn gọi mọi người là kẻ “đồng công kiến tạo loài người”. Và, Tạo Hoá vẫn có đó như nguồn mạch của sự dồi dào, sung mãn mỡ mầu đem đến cho sự sống. Dù sao đi nữa, ta vẫn là người “đồng công kiến tạo sự sống cùng với Tạo Hoá. Đó, cũng là lý do cho thấy các bậc cha mẹ không chỉ là gốc nguồn của sự sống mà thôi, nhưng còn là người đồng công kiến tạo Nước Trời, nữa.

Bậc cha mẹ nào cũng mang tính thần thiêng/ thánh-hoá ngõ hầu các ngài có thể ban tặng sự sống cho con cái mình, rồi chúng tăng trưởng cho đến lúc trưởng thành. Ngoài ra, sự phong phú/mỡ màu linh đạo, không chỉ có nghĩa như một “Ra khơi” giản đơn thôi, nhưng trong đó vẫn còn có khổ đau/sầu buồn. Với thời gian, và qua không gian hoa quả của động thái “đồng công kiến tạo loài người” cũng sẽ là kết cuộc hiệu quả sau những ngày dài đắng cay, kiên trì, chịu đựng. Vào Mùa Vọng, ta có thói quen tưởng nhớ đến hai bà mẹ kiên trì cưu mang con mình rất nặng nhọc và phấn khởi, chờ đợi ngày khai hoa nở nhụy sanh được quý tử đều là Đấng Thánh có một không hai trong nhân loại; đó là: cụ bà Êlizabeth, mẹ của Gioan Tẩy Giả và Đức Maria, Mẹ của Thiên Chúa.

Giáng sinh nay lại đã dạy ta biết sống tốt lành và trọn vẹn. Sống, một cuộc sống theo cung cách tràn đầy, sung mãn, màu mỡ. Sống, mà tiến tới và “đi thẳng về phía trước”. Tiến tới, với con người và cho mọi người. Nếu hỏi rằng: ta đã sẵn sàng để tiến thẳng và tiến tới chưa? Thì, câu trả lời sẽ là đáp trả rất mau mắn nhưng vẫn chưa đâu vào đâu, hế. Bởi, còn đó nỗi buồn vẫn chất chứa nơi mọi người, dù người người có nhất quyết hướng về phía trước mà ra đi hay không. Và thực tế, ta đã khởi động và đang trên đường đi tới đích, cũng sắp đến.

Trong tâm tình cảm kích, nhất quyết đến như thế, tưởng cũng nên ca lại lời thơ còn dang dở:

            “Nếu hạnh phúc sẽ khơi nguồn đau khổ,

            Thì xin Em đừng tìm đến với nhau.

            Để một ngày vết nứt nhói tim đau,

            Và ân ái, nhạt nhoà soi môi cũ.”

            (Phạm Ngọc – Với Quỳnh)

 Hạnh phúc với khổ đau, vẫn cứ thành vấn đề. Vấn đề, không phải mãi “nhói tim đau”, nhưng lại là: “tìm đến với nhau” để rồi sẽ thấy ý nghĩa mỡ màu/nảy nở của chờ mong nhiều sung mãn, rất hài lòng. 

Lm Nguyễn Đức Vinh Sanh – Mai Tá lược dịch