Ủy ban Châu Âu đề nghị trừng phạt Thượng phụ Kirill, lãnh đạo Giáo hội Chính Thống giáo Nga, trong khuôn khổ một loạt trừng phạt lần thứ sau để đáp trả cuộc chiến tranh của Nga ở Ucraina. Các biện pháp mới này dự kiến sẽ có hiệu lực từ ngày 9/5/2022.

« Thưa anh chị em, khi tấm lưới trong cuộc đời chúng ta trống rỗng, thì đó không phải là lúc để cảm thấy buồn tiếc cho bản thân, để vui chơi, để trở lại với những thú tiêu khiển cũ. Đó là lúc để bắt đầu lại với Chúa Giêsu, đó là lúc tìm lại can đảm để bắt đầu lại, đó là lúc phải ra khơi lại lần nữa với Ngài. » Đó là lời khuyên của Đức Phanxicô trong buổi đọc Kinh Nữ Vương Thiên Đàng hôm Chúa Nhật 1/5/2022.

Trong buổi đọc kinh Nữ Vương Thiên Đàng hôm Chúa Nhật 1/5/2022, Đức Phanxicô tiếp tục kêu gọi cầu nguyện để “con đường đối thoại và hòa bình được thực hiện” cho Ucraina. Ngài nhắc đến thành phố Mariupol, “thành phố của Đức Maria”, bị đánh bom và phá hủy một cách man rợ, và đồng thời lo âu khi “chứng kiến một sự thoái hóa rùng rợn của nhân loại”.

Tòa thương phụ Moscou đã công bố, hôm 24/4/2022, một sứ điệp của Đức Phanxicô gởi cho Thượng phụ Kirill nhân dịp lễ Phục Sinh của Chính Thống giáo. Đức Phanxicô cầu chúc : « Xin Chúa Thánh Thần biến đổi tâm hồn chúng ta và biến chúng ta trở thành những người kiến tạo hòa bình đích thực, đặc biệt cho Ucraina đang bị xâu xé bởi chiến tranh ».

Trong cuộc phỏng vấn với nhật báo La Nación của Argentina, được công bố hôm 21/4/2022, Đức Phanxicô đã tuyên bố sẽ làm mọi cách để cuộc chiến ở Ucraina chấm dứt, và thông báo hủy bỏ cuộc gặp gỡ được dự kiến vào tháng Sáu ở Giêrusalem với Thượng phụ Kirill.

Cuộc xung đột giữa Nga và Ucraina đang đặt ra vấn đề về sự khước từ tuyệt đối của Đức Phanxicô, kể từ khi bắt đầu triều đại Giáo hoàng của ngài, không muốn gợi lên ý tưởng về một “cuộc chiến tranh chính đáng” , thậm chí để tự vệ chống lại kẻ xâm lược.

Tổng thư ký LHQ tham gia lời kêu gọi của Đức Phanxicô về việc “tạm dừng nhân đạo 4 ngày trong Tuần Thánh” trong cuộc chiến tranh ở Ucraina, nhân dịp Tuần Thánh hiện tại của Chính Thống giáo hướng đến lễ Phục Sinh.

Giáo hội Pháp sẽ ban bí tích Rửa tội cho 4278 người dự tòng vào đên canh thức Phục Sinh. Trong một thời điểm bị xáo trộn bởi báo cáo Ciase, điều này cho thấy bản báo cáo này không dập tắt được ước muốn của các dự tòng gia nhập đạo Công giáo.

ĐHY Hollerich, chủ tịch Ủy ban các Hội đồng Giám mục Châu Âu (Comece), và Mục sư Christian Krieger, đứng đầu Hội đồng các Giáo hội Châu Âu đã viết thư gởi cho tổng thống Nga và Ucraina để yêu cầu họ đặt ra một lệnh ngừng bắng kéo dài một tuần cho phép các Kitô hữu của hai nước cử hành lễ Phục Sinh.

Trong diễn văn kết thúc  Đại hội khoáng đại mùa xuân, hôm 8/4/2022, Đức Cha chủ tịch ĐHGM Pháp đã đưa ra một suy tư chính trị và sinh thái. Ngài cũng mời gọi quan tâm và liên đới đối với các nạn nhân lạm dụng tính dục, của biến đối khí hậu và của cuộc chiến tranh ở Ucraina.

ĐHY Parolin, Quốc Vụ Khanh Tòa  Thánh, bên lề một sự kiện tại trụ sở Radio Vatican, đã bình luận về tin tức gần đây đến từ Ucraina và xác nhận khả năng một chuyến đi của Đức Phanxicô đến Kiev, nhưng một đánh giá thận trọng vẫn đang tiến hành. Ngài cũng gợi lên việc chuẩn bị gặp gỡ với Đức Thượng phụ Kirill của Nga.

Các Giám mục Pháp họp ở Lộ Đức đã biểu lộ sự tin tưởng của mình đối với Đức Cha chủ tịch sắp mãn nhiệm của HĐGM Pháp, được bầu thêm một nhiệm kỳ ba năm. Ngài là một người quyết tâm trong cuộc đấu tranh chống lại lạm dụng tính dục.

Cuộc chiến tranh ở Ucraina một lần nữa được Đức Phanxicô đề cập trong buổi tiếp kiến chung ngày 6/4/2022. Ngài đã chỉ trích « những hành động tàn ác mới » được thực hiện ở thành phố Boutcha chống lại dân thường. Ngài cũng đã chỉ ra « sự bất lực » của Liên Hiệp Quốc trong cuộc xung đột hiện nay.

“Trong những ngày này, đất nước Ucraina đang trải qua đồi Golgotha, đang chịu đóng đinh”, Đức cha Sviatoslav Shevchuk, Tổng Giám mục trưởng của Lviv và là Giáo chủ của Giáo hội Công giáo Hy Lạp Ucraina (EGCU), đã tuyên bố như thế trong thông điệp video hôm 5/4/2022, ngày thứ 41 của cuộc chiến tranh xâm lược man rợ của Nga chống lại Ucraina. Ngài kêu gọi “các Kitô hữu trên khắp thế giới và tất cả những ai thành tâm thiện chí” “đừng quay mặt trước nỗi đau khổ, sự sỉ nhục, cái chết và những vết thương của Ucraina”.

Đức Thánh Cha Phanxicô đã khích lệ, hôm 2/4/2022, người dân Malta, và qua họ, tất cả người Công giáo đang sống nơi các nước mà họ là thiểu số, quan tâm nhiều hơn đến « chứng tá cho Tin Mừng của Chúa Kitô » và “đón tiếp tha nhân”, hơn là « ảnh hưởng xã hội » và « uy tín của cộng đồng ».

« Ước mong Malta tiếp tục thổi bùng niềm hy vọng » : Đức Phanxicô, trong bài phát biểu trước chính quyền Malta, đã ca ngợi tấm gương mà quần đảo đại diện cho nhiều dân tộc. Ngài đã nhấn mạnh những vấn đề đặc trưng của xã hội Malta và nhắc lại tính cấp bách của một hành động chung để bảo vệ môi trường, trước khi phê bình gay gắt cuộc chiến tranh đang diễn ra ở Ucraina và cuộc chạy đua vũ trang.

Giải thích dụ ngôn về người con hoang đàng trong bài giáo lý của Chúa Nhật 4 Mùa Chay năm C, hôm 27/3/2022, Đức Thánh Cha đã suy niệm về tầm quan trọng của việc gần gũi với những ai đang trên đường hoán cải, nhưng còn về nhu cầu vui mừng về sự hoán cải của người khác, « vì điều tốt của một người khác cũng là điều tốt của tôi ».

Hôm Chúa Nhật 27/3/2022, sau khi đọc Kinh Truyền Tin, Đức Phanxicô tiếp tục nói về cuộc chiến tranh đang diễn ra ở Ucraina. Và đây là lần mà Đức Thánh Cha dùng những kiểu nói mạnh mẽ nhất cho đến nay để lên án cuộc chiến tranh này: “cuộc xâm lược Ucraina”, “cuộc chiến tranh tàn ác và điên rồ”, “hành động thú tính của chiến tranh”, “một hành động man rợ và phạm thánh”, “đã đến thời điểm xóa bỏ chiến tranh, xóa bỏ nó khỏi lịch sử nhân loại trước khi nó xóa bỏ lịch sử nhân loại”, “Đủ rồi. Hãy dừng nó lại. Hãy làm im tiếng vũ khí. Hãy tiến tới hòa bình cách nghiêm túc”.

Trước chừng 3500 tín hữu đang hiện diện trong Vương cung thánh đường thánh Phêrô, hôm 25/3/2022,  Đức Phanxicô đã kêu gọi chấm dứt cuộc chiến tranh « tàn ác », « điên rồ » và « bỉ ổi » đang tàn phá Ucraina từ một tháng qua, « làm đau khổ tất cả mọi người, gây ra nơi mỗi người nỗi sợ hãi và rối loạn ».

Trong khi hội nghị sắp đến của Giáo hội Chính Thống giáo Nga sẽ bị hoãn lại, thì các Giáo hội bên ngoài nước Nga tự  tách mình khỏi Thượng phụ của Moscou. Việc quy chiếu đến Đức Kirill càng ngày càng bị hàng giáo sĩ phản đối.