Hôm 24/2/2022, Đức Phanxicô đã trải qua hơn một giờ đối thoại trực tuyến với các sinh viên của các đại học Bắc, Nam và Trung Mỹ. Bi kịch di dân, việc chăm sóc công trình tạo dựng và một Giáo hội hiệp hành…nằm trong cuộc đối thoại với các bạn trẻ. Đức Thánh Cha cũng đã tố giác bạo lực hủy diệt.

« Xây dựng tương lai với người di cư và tỵ nạn » sẽ là chủ đề của Ngày Thế giới Di dân và Tỵ nạn lần thứ X sắp đến, sẽ được cử hành vào Chúa Nhật 25/9/2022.

Trong buổi tiếp kiến chung hôm 16/2/2022, Đức Thánh Cha kết thúc chu kỳ các bài giáo lý về thánh Giuse bằng bài bàn về « Thánh Giuse, Quan Thầy của Giáo hội hoàn vũ », qua đó ngài cho thấy thánh Giuse canh giữ Chúa Giêsu và Đức Maria thế nào, thì ngày nay thánh nhân cũng canh giữ Giáo hội như vậy, « bởi vì Giáo hội nối dài Thân Thể của Chúa Kitô trong lịch sử, và đồng thời trong tình mẫu tử của Giáo hội được phát họa tình mẫu tử của Đức Maria ».

Đức Phanxicô, khách mời của chương trình RAI « Che temp che fa » vào tối Chúa Nhật 6/2/2022, đã đề cập nhiều chủ đề với nhà báo Fabio Fazio, và đặc biệt khả năng của ngài chịu đựng gánh nặng của rất nhiều câu chuyện đau khổ và nỗi đau đớn không thể diễn tả được : « Toàn thể Giáo hội giúp đỡ tôi ».

Đức Phanxicô đã dành một buổi phỏng vấn cho truyền thông Vatican về vài trò làm cha mẹ trong thời đại dịch này và về chứng tá của thánh Giuse, “con người của gian khó”, một mẫu gương về sức mạnh và dịu dàng đối với những người cha ngày nay. Đức Thánh Cha nhấn mạnh : các bậc cha mẹ đón nhận mọi thách thức đối với con cái mình là những anh hùng.

Không che giấu những lo lắng của mình, Đức Phanxicô đã khai triển, hôm 10/1/2022, trước các nhà ngoại giao trên toàn thế giới, những mối bận tậm của mình đối với thế giới. Trong số đó : vắc-xin, di dân, sở hữu vũ khí. Lần đầu tiên, ngài bày tỏ sự lo lắng về việc « hủy bỏ văn hóa ».

Đức Phanxicô tiếp tục loạt bài giáo lý về thánh Giuse trong buổi tiếp kiến chung hôm 29/12/2021, trong đó ngài trình bày thánh Giuse như là một người di cư can đảm và bị bách hại.

Trưa ngày 23/12/2021, một thông cáo của Văn phòng báo chí Tòa Thánh cho biết quyết định của Đức Thánh Cha can thiệp « vào lúc hết hạn 5 năm hoạt động đầu tiên với quy chế thử nghiệm » Bộ phục vụ sự phát triển con người toàn diện, được thiết lập vào năm 2016, như là « kết quả của việc hợp nhất bốn Hội đồng Tòa Thánh có từ trước ».

“Hãy nghĩ lại vào thời kỳ bạn là một di dân và người ta không muốn để cho bạn vào. Chính bạn muốn thoát khỏi đất nước của bạn và bây giờ chính bạn muôn xây dựng các bức tường. Bởi vì những người xây dựng các bức tường đánh mất ý thức về lịch sử, lịch sử của mình.” Đức Phanxicô trả lời như thế cho câu hỏi của phóng viên Manuel Schwarz , trên chuyến bay từ Hy Lạp trở về Rôma hôm 6/12/2021, liên quan đến vấn đề di dân. Và ngài kêu gọi cần phải “đón tiếp, đồng hành, thăng tiến và hội nhập” người di cư.

Khi đến Athens hôm 4/12, Đức Phanxicô đã đưa ra lời kêu gọi lo lắng cho một Châu Âu « bị chia xé » bởi « những thói ích kỷ dân tộc chủ nghĩa » và đồng thời kêu gọi mở ra cho siêu việt cũng như có một « nền chính trị tốt ».

Vào ngày thứ hai của cuộc tông dung đến Síp và Hy Lạp, hôm 3/6/2021, bằng những lời rất mạnh, Đức Phanxicô đã phê phán sự dửng dưng của Tây phương đối với số phận của người di cư. Và ngài đã kêu gọi tình liên đới Châu Âu để không để cho các nước nhỏ của Châu Âu ở tiền tuyến.

Trong những giờ đầu tiên của chuyến tông du  tại Síp, ngày 2/12/2021, Đức Phanxicô đã nhấn mạnh đến tầm quan trọng « không có những bức tường trong Giáo hội Công giáo ».

« Di cư không chỉ là câu chuyện về người di cư, nhưng về những bất bình đẳng, sự tuyệt vọng, sự suy thoái môi trường, biến đổi khí hậu, nhưng còn cả những ước mơ, lòng can đảm, du học, đoàn tụ gia đình, những cơ hội mới, an ninh và bảo vệ và công việc vất vả nhưng đàng hoàng. » Đức Phanxicô phân tích hiện tượng di dân như thế trong một sứ điệp video gởi cho Tổ chức di dân quốc tế dịp kỷ niệm 70 thành lập.

Ngày 12/12/2021, Liên đoàn Caritas Quốc tế sẽ kỷ niệm 70 năm thành lập. Vị tổng thư ký của Liên đoàn, ông Aloysius John, nói với truyền thông Vatican về tầm quan trọng của dịp kỷ niệm này và những thách đố cấp bách nhất đối với  Liên đoàn Caritas trong thời gian đại dịch này.

Hôm 11/10/2021, một linh mục và hai vị hữu trách khác đã bắt đầu tuyệt thực để phản đối bạo lực đối với người tỵ nạn ở Calais. Đối với Giáo hội, việc khước từ ăn uống chỉ được sử dụng như là phương sách cuối cùng vì nó gây nguy hiểm cho mạng sống của người tuyệt thực.

Đang khi diễn ra Ngày thế giới di dân và tỵ nạn lần thứ 107 hôm Chúa Nhật 26/9/2021, Đức Phanxicô tiếp tục đặt chủ đề này ở trung tâm triều đại Giáo hoàng của mình, bất chấp những lời phê phán và những thái độ ngập ngừng.

« Chúng ta đừng sợ ước mơ và cùng nhau thực hiện nó như một nhân loại duy nhất », Đức Thánh Cha Phanxicô mời gọi trong sứ điệp cho Ngày thế giới Di dân và Tỵ nạn lần thứ 107, được công bố hôm 6/5/2021. Ngài mời gọi « vượt lên những nỗi sợ hãi của chúng ta » và « biến các biên giới thành những nơi gặp gỡ ưu việt ».

Trong một buổi phỏng vấn dài, được phát sóng ngày 1/9/2021 trên radio Cope của Tây Ban Nha, Đức Thánh Cha Phanxicô đã nói về nhiều đề tài thời sự khác nhau.

« Những người tỵ nạn này là khuôn mặt của Chúa Kitô. Tôi không thể  cử hành Thánh Thể và sống đức tin của tôi nếu tôi không nhận ra Chúa Kitô nơi khuôn mặt của người nghèo, nếu tôi không đón tiếp và không chia sẻ với họ những gì tôi có » : đó là những  lời phát biểu của cha John luke Gregory, Tổng đại diện của Tổng Giáo phận Rhodes và là tu sĩ dòng Phanxicô Phó Tỉnh Dòng Thánh Địa.

Các Giám mục Công giáo Hoa Kỳ và Trung Mỹ, cũng như các đại diện của Vatican đã quy tụ vào ngày 1-2/6/2021 để cùng nhau tìm ra một câu trả lời của Giáo hội cho cuộc khủng hoảng di dân.