“Công lý là một nhân đức bản lề hết sức quan trọng, giúp trao cho mỗi người các quyền của họ. Và nhân đức này chắc chắn cũng phải được sống trong Giáo hội: các quyền của tín hữu và các quyền của chính Giáo hội đòi hỏi điều đó. Tuy nhiên, không có cộng đồng nhân loại nào, và càng không có trong Giáo hội, việc tôn trọng quyền lợi là đủ; cần phải vượt lên trên các quyền lợi, với lòng nhiệt thành của bác ái, tìm kiếm thiện ích cho người khác qua việc hiến dâng cuộc sống của chính mình một cách quảng đại…. Sự hòa hợp giữa bác ái và công lý được soi sáng trong việc cả hai cùng nhau hướng tới chân lý.”

Hôm 5/7/2024, một thông cáo báo chí từ Bộ Giáo lý Đức tin tuyên bố vạ tuyệt thông “latae sententiae” (tiền kết) do cựu sứ thần tại Hoa Kỳ phải gánh chịu, người không công nhận tính hợp pháp của Đức Thánh Cha Phanxicô hoặc của Công đồng Vatican II.

Giám mục Carlo Mario Viganò, cựu Sứ thần Tòa Thánh tại Washington, người trong nhiều năm đã trở thành người chống đối khai của Đức Phanxicô, hiện đang là mục tiêu của một phiên tòa xét xử tội “ly giáo” do Bộ Giáo lý Đức tin thẩm cứu. Tại sao và làm thế nào chúng ta trở thành ly giáo?

Một tu sĩ không phải là linh mục của một dòng giáo sĩ sẽ có thể trở thành bề trên của một dòng tu. Đức Thánh Cha Phanxicô đã quyết định như thế trong một chỉ dụ có hiệu lực vào ngày 18/5/2022. Đặt lại mối liên hệ giữa việc truyền chức và quyền bính trong Giáo hội, năng quyền này theo sau những thỉnh cầu tha thiết của các tu sĩ dòng Phanxicô. Chính Bộ các Dòng đời sống thánh hiến và các Hội đời sống tông đồ sẽ đánh giá các trường hợp cá nhân cách tùy ý.

ĐHY Parolin đã có bài tham luận vào Ngày nghiên cứu ở Latêranô về Tông hiến được công bố ngày 19/3/2022. Ngài giải thích : « Phủ quốc vụ khanh Tòa Thánh không mất đi địa vị trong Giáo triều, các chức năng của nó vẫn như thế nhưng có một số thay đổi ».

Để hiểu « Praedicate Evangelium », Tông hiến mới mà Đức Phanxicô ấn định luật về Giáo triều Rôma và sự phục vụ của Giáo triều đối với Giáo hội hoàn vũ. Adélaïde Patrignani  của Vatican News phỏng vấn Đức cha Patrick Valdrini, giáo sư danh dự về Giáo luật ở Đại học Giáo hoàng Latêranô.

Trong Tông hiến mới « Praedicate Evangelium » (Hãy rao giảng Tin Mừng), Đức Phanxicô đã biến Giáo triều thành một công cụ hướng đến thế giới, và có nhiệm vụ mang lại từ thực địa những sáng kiến tốt nhất của người Công giáo. Một sự thay đổi văn hóa triệt để.

Được Đức Phanxicô công bố, Tông hiến mới Praedicate Evangelium hệ thống hóa nhiều cải cách đã được thực hiện trong những năm qua. Nó sẽ có hiệu lực vào ngày 5/6/2022, nhằm ngày lễ Chúa Thánh Thần Hiện Xuống. Tông hiến mới mang lại cho Giáo triều một cơ cấu truyền giáo và có tính hiệp hành hơn để nó phục vụ các Giáo hội địa phương và công cuộc loan báo Tin Mừng hơn nữa. Bộ loan báo Tin Mừng cho các dân tộc và Hội đồng Tòa Thánh  tân Phúc Âm hóa sẽ được sáp nhập, mà vị Tổng trưởng sẽ là Đức Thánh Cha.

Hôm 27/1/2022, Đức Phanxicô đã khai mạc năm tư pháp của Tòa Thượng thẩm Rôma. Ngài đã mời gọi các thẩm phán suy nghĩ về chỗ đứng của tính hiệp hành trong các thủ tục hôn nhân vô hiệu, và rộng hơn là về ý nghĩa của công lý trong một tầm nhìn hiệp hành.

Mang lại cho các mục tử “một công cụ cứu độ và sữa chửa uyển chuyển hơn, cần được sử dụng cách có ý thức và với đức ái mục tử để tránh những điều xấu nghiêm trọng hơn và xoa dịu các vết thương do sự yếu đuối của con người gây nên”: đó là mục tiêu của Tông hiến “Pascite gregem Dei” (“Anh em hãy chăn dắt đoàn chiên của Thiên Chúa” (1Pr 5, 2)) của Đức Phanxicô, được công bố hôm 1/1/2021.

Nghiêm khắc hơn để ngăn ngừa và sửa chữa những lạm dụng tính dục, ít giới hạn tự do đánh giá hơn đối với quyền bính, rõ ràng hơn về các tội phạm và việc chế tài xử phạt chúng trong Giáo hội : Tòa Thánh vừa công bố hôm 1/6/2021 Bộ Giáo luật được cải cách. Những quy luật mới nhằm sửa đối Cuốn VI của Bộ Giáo luật 1983 – sẽ có hiệu lực từ ngày 8/12/2021.