Đức cha Sviatoslav Shevchuk, đứng đầu Giáo hội Công giáo Hy Lạp, và chính phủ Ucraina cả hai đều lên tiếng không hài lòng với sáng kiến của Vatican về việc hai gia đình người Nga và Ucraina cùng nhau vác thánh giá trong buổi Đàng Thánh Giá Thứ Sáu Tuần Thánh, ngày 15/4, ở đấu trường Colisée.

Đức Phanxicô sẽ chủ sự Đàng Thánh Giá ngày Thứ Sáu Tuần Thánh ở đấu trường Colisée, Rôma, trong đó hai gia đình, một Nga và một Ucraina, sẽ cùng nhau vác thánh giá.

Anh  chị em thân mến,

Trước khi kết thúc buổi cử hành này, tôi muốn gởi lời chào đến tất cả anh chị em, cách riêng các khách hành hương đến từ nhiều nước khác nhau, trong số đó có rất nhiều người trẻ. Tôi chúc tất cả anh chị em một Tuần Thánh tốt lành, ngay cả những ai đang kết nối qua các phương tiện truyền thông.

« Chúng ta, những môn đệ của Chúa Giêsu, chúng ta bước theo Thầy hay bản năng thù oán của chúng ta ? ». Đó là câu hỏi Đức Phanxicô đặt ra trong bài giảng Lễ Lá hôm 10/4/2022 tại quảng trường thánh Phêrô trước sự hiện diện của một cộng đoàn đông đảo, và đồng thời ngài kêu gọi chúng ta hãy « phá vỡ cái vòng luẩn quẩn của sự dữ và của sự hối tiếc » bằng cách học biết tha thứ như Chúa Giêsu.

Trong diễn văn kết thúc  Đại hội khoáng đại mùa xuân, hôm 8/4/2022, Đức Cha chủ tịch ĐHGM Pháp đã đưa ra một suy tư chính trị và sinh thái. Ngài cũng mời gọi quan tâm và liên đới đối với các nạn nhân lạm dụng tính dục, của biến đối khí hậu và của cuộc chiến tranh ở Ucraina.

ĐHY Parolin, Quốc Vụ Khanh Tòa  Thánh, bên lề một sự kiện tại trụ sở Radio Vatican, đã bình luận về tin tức gần đây đến từ Ucraina và xác nhận khả năng một chuyến đi của Đức Phanxicô đến Kiev, nhưng một đánh giá thận trọng vẫn đang tiến hành. Ngài cũng gợi lên việc chuẩn bị gặp gỡ với Đức Thượng phụ Kirill của Nga.

Đối mặt với phong trào phản đối mạnh mẽ trước tình hình giá nhiên liệu và thực phẩm tăng cao, chính phủ Pêru đã kêu gọi Đức Hồng y Pedro Barreto để đối thoại với người biểu tình. Một thỏa thuận sẽ được phê chuẩn vào thứ Năm 7/4/2022 trong một hội đồng phân quyền của các bộ trưởng.

Như truyền thống mong muốn sau mỗi chuyến tông du, Đức Thánh Cha dành bài giáo lý của mình cho chuyến viếng thăm gần đây đến Malta, diễn ra vào ngày 2-3/4/2022. Ngài đã tổng hợp những điểm chính của hai ngày tông du này và rút ra những bài học cụ thể.

Cuộc chiến tranh ở Ucraina một lần nữa được Đức Phanxicô đề cập trong buổi tiếp kiến chung ngày 6/4/2022. Ngài đã chỉ trích « những hành động tàn ác mới » được thực hiện ở thành phố Boutcha chống lại dân thường. Ngài cũng đã chỉ ra « sự bất lực » của Liên Hiệp Quốc trong cuộc xung đột hiện nay.

“Trong những ngày này, đất nước Ucraina đang trải qua đồi Golgotha, đang chịu đóng đinh”, Đức cha Sviatoslav Shevchuk, Tổng Giám mục trưởng của Lviv và là Giáo chủ của Giáo hội Công giáo Hy Lạp Ucraina (EGCU), đã tuyên bố như thế trong thông điệp video hôm 5/4/2022, ngày thứ 41 của cuộc chiến tranh xâm lược man rợ của Nga chống lại Ucraina. Ngài kêu gọi “các Kitô hữu trên khắp thế giới và tất cả những ai thành tâm thiện chí” “đừng quay mặt trước nỗi đau khổ, sự sỉ nhục, cái chết và những vết thương của Ucraina”.

Trong cuộc đối thoại với các phóng viên trên chuyến bay từ Malta về Rôma hôm 3/4/2022, Đức Thánh Cha Phanxicô đã trả lời những cầu hỏi về khả năng một chuyến đi đến Kiev và về sự kinh hoàng của  chiến tranh.

« Chúng ta không học hỏi ! Xin Chúa thương xót chúng ta, tất cả chúng ta, tất cả chúng ta đều có tội ! ». Đó là những lời của Đức Phanxicô với các phóng viên trên chuyến bay trở về Rôma.

Sau khi phát hiện ra các vụ thảm sát được thực hiện ở Boutcha, thành phố gần Kiev và gần đây được bỏ lại bởi quân đội Nga, cộng đồng quốc tế đã tố giác hôm 3/4/2022 « những tội ác chiến tranh » do Moscou thực hiện và đồng thời kêu gọi gia tăng các biện pháp trừng phạt đối với Nga.

« Ước mong Malta tiếp tục thổi bùng niềm hy vọng » : Đức Phanxicô, trong bài phát biểu trước chính quyền Malta, đã ca ngợi tấm gương mà quần đảo đại diện cho nhiều dân tộc. Ngài đã nhấn mạnh những vấn đề đặc trưng của xã hội Malta và nhắc lại tính cấp bách của một hành động chung để bảo vệ môi trường, trước khi phê bình gay gắt cuộc chiến tranh đang diễn ra ở Ucraina và cuộc chạy đua vũ trang.

Đức Thượng phụ Bartôlômêô của Constantinople đã bắt đầu, hôm 27/3/2022, chuyến viếng thăm Ba Lan, đặc biệt để gặp gỡ những người tỵ nạn Ucraina. Ngày 29/3, Đức Thượng phụ Bartôlômêô, đứng đầu trong số các Thượng phụ cùng địa vị trong Giáo hội Chính Thống giáo, đã gặp Đức cha Stanislaw Gadecki, chủ tịch Hội đồng Giám mục Ba Lan.

Giải thích dụ ngôn về người con hoang đàng trong bài giáo lý của Chúa Nhật 4 Mùa Chay năm C, hôm 27/3/2022, Đức Thánh Cha đã suy niệm về tầm quan trọng của việc gần gũi với những ai đang trên đường hoán cải, nhưng còn về nhu cầu vui mừng về sự hoán cải của người khác, « vì điều tốt của một người khác cũng là điều tốt của tôi ».

Hôm Chúa Nhật 27/3/2022, sau khi đọc Kinh Truyền Tin, Đức Phanxicô tiếp tục nói về cuộc chiến tranh đang diễn ra ở Ucraina. Và đây là lần mà Đức Thánh Cha dùng những kiểu nói mạnh mẽ nhất cho đến nay để lên án cuộc chiến tranh này: “cuộc xâm lược Ucraina”, “cuộc chiến tranh tàn ác và điên rồ”, “hành động thú tính của chiến tranh”, “một hành động man rợ và phạm thánh”, “đã đến thời điểm xóa bỏ chiến tranh, xóa bỏ nó khỏi lịch sử nhân loại trước khi nó xóa bỏ lịch sử nhân loại”, “Đủ rồi. Hãy dừng nó lại. Hãy làm im tiếng vũ khí. Hãy tiến tới hòa bình cách nghiêm túc”.

Trước chừng 3500 tín hữu đang hiện diện trong Vương cung thánh đường thánh Phêrô, hôm 25/3/2022,  Đức Phanxicô đã kêu gọi chấm dứt cuộc chiến tranh « tàn ác », « điên rồ » và « bỉ ổi » đang tàn phá Ucraina từ một tháng qua, « làm đau khổ tất cả mọi người, gây ra nơi mỗi người nỗi sợ hãi và rối loạn ».

Trong khi hội nghị sắp đến của Giáo hội Chính Thống giáo Nga sẽ bị hoãn lại, thì các Giáo hội bên ngoài nước Nga tự  tách mình khỏi Thượng phụ của Moscou. Việc quy chiếu đến Đức Kirill càng ngày càng bị hàng giáo sĩ phản đối.

Sáng 24/3/2022, Đức Phanxicô đã tố giác sự dấn thân của một số chính phủ gia tăng chi tiêu quân sự của họ. Trái lại, ngài kêu gọi thay đổi mô hình trong mối tương quan quốc tế, bằng cách áp dụng « văn hóa chăm sóc ». Và phụ nữ có thể có một vai trò quyết định, Đức Thánh Cha nhận định như thế khi nói trước các tham dự viên của cuộc gặp gỡ của Trung Tâm Phụ Nữ Ý.

Trong một bức thư được công bố hôm 24/3/2022, Trưởng Giáo chủ Hilarion, người đứng đầu ban quan hệ đối ngoại của Tòa thượng phụ Moscou mời gọi làm tất cả để duy trì đối thoại giữa Nga và Tây phương và mời Ủy ban các HĐGM Liên hiệp Âu Châu (Comece) “đóng một vai trò quan trọng” trong việc xây dựng cuộc đối thoại như thế.