Một sứ điệp của Đức Thánh Cha Phanxicô được công bố hôm 18/3/2022 nhân dịp khai mạc Ngày Xã hội Công giáo Châu Âu, diễn ra ở Bratislava cho đến Chúa Nhật, về chủ đề « Châu Âu vượt qua đại dịch, một xuất phát mới ». Đức Thánh Cha đề cập đến cuộc chiến tranh hiện nay giữa Ucraina và Nga, và đồng thời kêu gọi Châu Âu hướng đến một đà nhiệt huyết mới ở bình diện chính trị và xã hội. Đối với ngài, Kitô hữu có một chứng tá phải mang lại, chứng tá của bác ái Tin Mừng.

Đức Phanxicô tiếp kiến hôm 18/3/2022 các  tham dự viên hội nghị của Tổ chức Tòa Thánh « Gravissimum educationis », về chủ đề « Giáo dục dân chủ trong một thế giới bị chia cắt ». Ngài đã tố giác hai nọc độc đối với nền dân chủ – chủ nghĩa toàn trị và chủ nghĩa thế tục -, trước khi đưa ra ba đường hướng để truyền đạt cho giới trẻ những nguyên tắc dân chủ.

Văn phòng báo chí Tòa Thánh đã xác nhận rằng Đức Thánh Cha đã có buổi nói chuyện trực tuyến với Đức Kirill, Thượng phụ của Moscou và toàn Nga vào chiều thứ Tư 16/3/2022 về cuộc chiến tranh ở Ucraina và về vai trò của Kitô hữu và các mục tử của họ để thúc đẩy hòa bình.

Đức Thánh Cha Phanxicô đã đọc một lời cầu nguyện cho Ucraina và Nga hôm 16/3/2022, sau buổi tiếp kiến chung ngày thứ Tư hàng tuần, trong đó, ngài cầu xin Thiên Chúa thương xót và tha thứ cho  tội lỗi của con người với nhau và đồng thời xin Thiên Chúa “ngăn chặn bàn tay của Cain“, ngăn chặn bạo lực chiến tranh. Lời cầu nguyện này làm chúng tôi nhớ lại một lời cầu nguyện mạnh mẽ và lạ lùng khác của Đức Thánh Cha Bênêđíctô XVI trong Thánh lễ Đêm Giáng Sinh 2010 mà chúng tôi đã bàn đến. Giờ đây, trong bối cảnh cuộc xâm lược của Nga vào Ucraina, gây ra sự đổ máu và chết chóc thảm thương, chúng tôi xin đăng lại bài này như một lời cầu xin Thiên Chúa “hãy bẻ gãy ngọn roi của kẻ áp bức. Xin hãy thiêu hủy những gót giày chiến binh. Xin hãy chấm dứt cái thời áo choàng đẫm máu“để thế giới được hòa bình và con người được chung sống trong tình huynh đệ.

Sau buổi tiếp kiến chung ngày 16/3/2022, Đức Thánh Cha đã đọc một lời cầu nguyện do Đức cha Domenico Battaglia, Tổng Giám mục Napoli, biên soạn trong những ngày qua. Dưới đây là lời cầu nguyện :

Vatican thông báo rằng Đức Thánh Cha Phanxicô sẽ thánh hiến Ucraina và Nga, vào ngày 25/3/2022, cho Trái Tim Vô Nhiễm Đức Maria. Một hành vi có tầm quan trọng thiêng liêng mang tính biểu tượng cao.

Trong bài xã luận được đăng trên Vatican News với tựa đề “Tiếng kêu trong sa mạc của Đức Giáo hoàng”, Andrea Tornielli, Giám đốc biên tập của Bộ Truyền thông Vatican, đã trả lời cho một số chỉ trích đối với Đức Phanxicô khi ngài không nêu đích danh « Putin » hay « Nga » trong những tuyên bố kêu gọi chấm dứt chiến tranh, dù ngài đã dùng những  từ ngữ mạnh mẽ chưa hề có để nói về cuộc xâm lược  vốn không phải là một hoạt động quân sự đặc biệt này : « sự man rợ của việc giết hại trẻ em và những công dân vô tội », « cuộc xâm lược vũ trang không thể chấp nhận được», « phỉ báng danh » Thiên Chúa.

Kỷ niệm 9 năm Đức Phanxicô được bầu làm Giáo hoàng diễn ra vào thời điểm u ám của lịch sử, được ghi dấu bởi cuộc xung đột ở Ucraina. Nhưng ngày 13/3/2013 cho đến nay, Đức Thánh Cha đã không ngừng hành động vì hòa bình và hòa giải giữa các dân tộc, mang niềm hy vọng của Thiên Chúa đến các vùng ngoại vi của thế giới.

« Chúng ta có thể nghĩ rằng chính ánh sáng của Chúa Giêsu đã thức tỉnh họ. Giống như họ, chúng ta cũng cần đến ánh sáng của Thiên Chúa, ánh sáng khiến chúng ta nhìn thấy mọi sự bằng một cách khác : nó thu hút chúng ta, nó đánh thức chúng ta, nó khơi lại trong chúng ta ước muốn và sức mạnh cầu nguyện, nhìn vào bên trong bản thân, và dành thời gian cho người khác. Chúng ta có thể vượt qua sự mệt mỏi của thân xác bằng sức mạnh của Thánh Thần của Thiên Chúa. » Đức Phanxicô giải thích như thế về bài Tin Mừng Chúa Giêsu Hiển Dung trong buổi đọc Kinh Truyền Tin hôm Chúa Nhật 13/3/2022, và đồng thời nhắc nhớ thời gian Mùa Chay « là một thời gian mà Thiên Chúa muốn đánh thức chúng ta khỏi sự uể oải trong tâm hồn, khỏi sự mê ngủ không để Chúa Thánh Thần được biểu lộ ».

Sau buổi đọc Kinh Truyền Tin hôm Chúa Nhật 13/3/2022, Đức Thánh Cha tiếp tục kêu gọi chấm dứt chiến tranh, gia tăng thời gian cầu nguyện cho hòa bình và đồng thời khẳng định rằng những ai ủng hộ bạo lực là phỉ báng danh Thiên Chúa. Dưới đây là lời kêu gọi của Đức Thánh Cha:

Trưởng Giáo chủ Lviv, Đức Filaret, của Giáo hội Chính Thống giáo Ucraina, phụ thuộc Tòa Thượng phụ của Moscou, kêu gọi ủng hộ một Giáo hội tự trị độc lập.

Đức Thượng phụ Kirill của Moscou đã khẳng định hôm 10/3 rằng trách nhiệm của cuộc chiến tranh ở Ucraina là phải tìm kiếm từ phía những người muốn « làm suy yếu nước Nga ». Ngài tố cáo ý muốn của Tây phương tiến hành một « cuộc cảo tạo tinh thần » người Ucraina để làm cho họ chống lại các nước láng giềng phía Đông.

Những người lính nghĩa vụ trẻ tuổi của Nga đã được gởi đi chiến đấu ở Ucraina, mà không biết họ đang được gởi đi tham chiến. Các bà mẹ của họ đang phản đối cách mạnh mẽ bởi vì họ không có tin tức gì về những đứa con trai của mình. Trong khi đó, người dân Ucraina đang cố gắng kháng chiến chống lại những kẻ xâm lược: một cuộc chiến không cân sức để bảo vệ sự tự do của mình.

Chủ tịch Ủy ban các Hội đồng Giám mục Châu Âu (Comece) đã viết thư cho Đức Thượng phụ Chính Thống giáo Moscou và toàn Nga để ngài mang lại hy vọng và yêu cầu chính quyền Nga chấm dứt thù địch, tìm kiếm một giải pháp ngoại giao và khuyến khích mở các hành lang nhân đạo.

« Không thể chấp nhận được ! » : Đức Hồng y Pietro Parolin, Quốc vụ khanh Tòa Thánh, kết án việc ném bom một bệnh viện nhi và một nhà hộ sinh ở Marioupol, Ucraina, hôm 9/3/2022, Radio Vatican đưa tin.

Một cuộc điện đàm đã diễn ra vào hôm 8/3/2022 giữa Đức Hồng y Parolin, Quốc vụ khanh Tòa Thánh, và Bộ trưởng ngoại giao Liên bang Nga, ông Sergei Lavrov. ĐHY đã lặp lại lời kêu gọi của Đức Giáo hoàng và bày tỏ sự sẵn lòng cho mọi hình thức trung gian.

Đức Giáo hoàng Phanxicô trong buổi đọc Kinh Truyền Tin kêu gọi chống lại cuộc tấn công của Nga “gieo rắc chết chóc, hủy diệt và khốn khổ”. Ngài cảm ơn các phóng viên đã liều mạng sống để cho phép chúng ta “đánh giá sự tàn ác” của những gì đang diễn ra ở các thành phố của Ucraina.

Trong một thông tri dài, Văn phòng báo chí Tòa Thánh nêu chi tiết những lý do và diễn tiến của chuyến viếng thăm của hai Đức Hồng y Krajewski và Czerny đến Ucraina, mà Đức Phanxicô đã thông báo hôm 6/3/2022.

“Không thỏa hiệp với cái ác! Không đối thoại với quỷ!” Đó là lời khuyên của Đức Phanxicô trong buổi đọc Kinh Truyền Tin Chúa Nhật I Mùa Chay hôm 6/3/2022 khi suy niệm đoạn Tin Mừng Luca về việc Chúa Giêsu bị quỷ cám dỗ, và đồng thời mời gọi các tín hữu hãy nhìn vào Chúa Giêsu trong cuộc chiến đấu thiêng liêng này để chống lại những cám dỗ của quỷ trong cuộc sống của mình.

Sau buổi đọc Kinh Truyền Tin hôm Chúa Nhật 6/3/2022, Đức Thánh Cha Phanxicô đã đưa ra lời kêu gọi mạnh mẽ yêu cầu chấm dứt cuộc chiến tranh điên rồ ở Ucraina như sau: