Từ những ngày đầu tiên, Đức Phanxicô đã có nhiều cử chỉ đặc biệt : trả tiền ở nhà tiếp khách, đi xe buýt với các Hồng y, gọi điện thoại cho bạn bè trước… Từ chối những dấu mà nhiều người cho là thuộc quyền lực giáo hoàng… Tại Nhà Thánh Mát-ta, ngay cả mùa hè, ngài chia sẻ đời sống chung với các vị khách và tham vấn các Hồng y của Giáo triều, các giám mục dừng chân, các tu sĩ. Ngài cũng quan tâm đến các lính gác người Thụy Sĩ…

Trước 100.000 người tụ họp tại quảng trường thánh Phêrô ngày Chúa Nhất 16.6.2013, nhân ngày « Evangelium vitae » (Tin Mừng về sự sống), Đức Thánh Cha Phanxicô đã đặt mệnh lệnh tôn trọng sự sống trong viễn ảnh của lịch sử Thánh Kinh, đuợc Chúa Giêsu soi sáng, đối diện với cám dỗ của những ngẫu tượng hiện đại.

Kitô hữu không thể “loan báo Chúa Giêsu-Kitô cứu độ” nếu “tự sâu xa họ không cảm nhận Ngài”, nếu họ che giấu những yếu đuối của mình, nếu họ không nhìn nhận mình tội lỗi “cách cụ thể”, vì lý do này hay lý do kia.

Trước ban thư ký chung của Thượng Hội Đồng Giám Mục, Đức Phanxicô đã loan báo hôm 14.6.2013 rằng ngài sẽ cùng ký với Đức Bênêđíctô XVI một thông điệp về đức tin. Ngài cũng loan báo việc công bố Tông huấn hậu THĐ về Tân Phúc Âm Hóa khi kết thúc Năm Đức Tin.

« Thánh Tâm Chúa Giêsu là trung tâm, là nguồn mạch từ đó ơn cứu độ cho toàn thể nhân loại được nảy sinh ». Đức Thánh Cha Phanxicô đã nói như thế trong buổi đọc Kinh Truyền Tin hôm Chúa Nhật 9.6.2013. Thánh Tâm, « diễn tả tối cao về mặt nhân loại của tình yêu Thiên Chúa », « là biểu tượng tuyệt vời của lòng thương xót của Thiên Chúa ».

Làm gì khi đối diện với đau khổ ? « Cầu nguyện, cầu nguyện cho họ », Đức Thánh Cha Phanxicô trả lời. Đối với ngài, đó là mầu nhiệm các thánh thông công : để những người đau khổ đi vào tâm hồn mình.

Trong các bài giảng của ngày 1 và 2 tháng Sáu, Đức Thánh Cha Phanxicô đã mạnh mẽ đề cập hai chủ đề thiết yếu : sự sỉ nhục của chiến tranh và bản chất đích thực của Giáo Hội.

« Chiến tranh là sự tự sát của nhân loại bởi vì nó giết chết con tim và giết chết tình yêu »

Ngày 2.6.2013, toàn thể Giáo Hội đã có giờ chầu Thánh Thể cùng giờ để hiệp thông với Đức Thánh Cha.  Chủ đề của cuộc tập hợp toàn cầu này là: “Chỉ một Chúa, chỉ một đức tin”. Đức Thánh Cha đã chọn hai ý hướng cho buổi chầu Thánh Thể toàn cầu này: một ý hướng cầu cho Giáo Hội, để Giáo Hội trung thành với Lời Chúa và với việc loan báo Lời Chúa. Ý hướng kia cầu cho thế giới, nhất là những người đau khổ.

Trong thánh lễ hôm 31.5.2013, Đức Thánh Cha đã khuyến khích « mất thời gian » để « ca ngợi Thiên Chúa cách nhưng không ». Ngài cũng mời gọi sống « trong niềm vui » chứ không phải với « bộ mặt đưa đám ».

Xảy ra điều gì nếu một bà mẹ độc thân muốn xin rửa tội cho con mình ? Không tính đến những phí tổn của các nghi thức, cung cấp giấy tờ : nhiều ngăn trở, tệ hơn, nhiều « trạm hải quan » mục vụ, Đức Thánh Cha đã lấy làm tiếc như thế trong thánh lễ hôm 25.5.2013. Đối với ngài, Kitô hữu không được là « người kiểm soát đức tin », nhưng là « người tạo điều kiện dễ dàng » cho đức tin.

Trong thánh lễ sáng thứ Bảy tại nhà nguyện Thánh Mát-ta ở Vatican, Đức Thánh Cha đã tố giác thái độ trình bày sự việc “như có lợi cho mình”, nói để “hủy hoại thanh danh của một người” hay “nói những điều sai lầm…để giết hại người anh em của mình”.

Cao điểm của cuộc găp gỡ của các phong trào trong Giáo Hội nhân ngày lễ Chúa Thánh Thần Hiện Xuống: đêm canh thức tại quảng trường Thánh Phêrô với Đức Thánh Cha Phanxicô đã tập hợp hơn 250.000 tín hữu.

« Hãy cầu nguyện cho các linh mục và giám mục » : Đức Thánh Cha Phanxicô đã xin như thế trong thánh lễ sáng 15.5.2013 tại nhà nguyện Thánh Mát-ta, trước sự hiện diện của các nhân viên của Radio Vatican. Đức Thánh Cha đặc biệt nêu lên « hai cám dỗ » của các vị mục tử.

« Sự điên rồ lành mạnh » của người Kitô hữu phải tiếp tục « quấy rầy » « sự tiện nghi » của con người. Đó là lời khích lệ của Đức Thánh Cha Phanxicô, trong bài giảng thánh lễ ngày 16.5.2013, tại nhà nguyện Thánh Mát-ta, với sự đồng tế của ĐHY Peter Turkson, chủ tịch Hội Đồng Công Lý và Hòa Bình, và Đức cha Mario Toso, thư ký.

Lần đầu tiên từ khi lên ngôi Giáo Hoàng, hôm Chúa Nhật 12.5.2013, Đức Thánh Cha Phanxicô đã công khai và long trọng đề cập vấn đề nhạy cảm này liên quan đến việc bảo vệ sự sống ngay từ lúc thụ thai. Khoảng 30.000 người đã tham gia vào một cuộc diễu hành vì sự sống đã tụ tập tại quảng trường thánh Phêrô để tham dự buổi đọc kinh Nữ Vương Thiên Đàng. Đức Thánh Cha nhấn mạnh đây là một vấn đề quan trọng và ngài nhắc đến bản kiến nghị được nhiều giáo xứ ở Ý đưa ra nhằm ủng hộ sáng kiến của Châu Âu « Một người trong chúng ta ».

Hôm thứ Tư 8.5.2013, Đức Thánh Cha Phanxicô đã tiếp kiến khoảng 900 thành viên của Hiệp Hội Quốc Tế các Nữ Tu Bề Trên Tổng Quyền (UISG) nhóm họp tại Rôma với chủ đề: “Sự phục vụ của quyền bính theo Tin Mừng”. Dịp này, Đức Thánh Cha đã có bài diễn văn dành cho các nữ tu sống đời thánh hiến, và dĩ nhiên không chỉ cho các nữ tu mà thôi. Dưới đây là diễn văn của ngài với những kiểu nói rất mạnh mẽ và ấn tượng.

Chúa Giêsu không loại trừ ai. Ngài xây dựng những chiếc cầu, chứ không phải những bức tường ngăn cách. Sứ điệp cứu độ của Ngài dành cho hết mọi người. Sáng thứ Tư 8.5.2013, trong thánh lễ ở nhà nguyện Domus Sanctae Marthae, Đức Phanxicô đã dừng lại trên thái độ của người loan báo Tin Mừng tốt lành: mở ra cho hết mọi người, sẵn sàng lắng nghe mọi người, không loại trừ.

Một “người bạn” vốn mỗi ngày trở nên “người bạn đường” của chúng ta. Đối với Đức Phanxicô, đó là Chúa Thánh Thần. Đức Thánh Cha đã nói về Chúa Thánh Thần như thế trong bài giảng thánh lễ sáng 6.5.2013, tại nhà nguyện Domus Sanctae Marthae. Để biết Chúa Thánh Thần, nhất là để nhận ra hoạt động của Ngài trong đời sống của chúng ta, Đức Thánh Cha nói, “điều quan trọng là xét mình” mỗi tối trước khi đi ngủ.

« Anh chị em hãy cương quyết tiến tới sự thánh thiện ; đừng bằng lòng với một đời sống Kitô hữu xoàng xĩnh/tầm thường, nhưng việc anh chị em thuộc về Huynh đoàn phải là một sự kích thích yêu mến Chúa Giêsu-Kitô hơn nữa », đó là lời mời gọi của Đức Thánh Cha Phanxicô dành các các thành viên của các Huynh Đoàn – những hiệp hội giáo dân – đến từ khắp nơi trên thế giới để hành hương ở Rôma, từ 3-5/5/2013. Đức Thánh Cha đã chủ sự thánh lễ với khoảng 50.000 thành viên của các Huynh Đoàn sáng Chúa Nhật 5.5.2013.

Đối với Năm Đức Tin, Đức Thánh Cha mời gọi suy niệm « bức ảnh thánh Đức Maria lữ hành, bước theo Chúa Giêsu, Con của Mẹ, và đi trước chúng ta trên con đường đức tin ». Ngài nhấn mạnh rằng Đức Maria đồng hành với các tín hữu qua « sự hiện diện từ mẫu, tình gia đình » của Mẹ.