Đức cha Carlos Enrique Herrera Gutiérrez, giám mục giáo phận Jinotega, là giám mục thứ ba của Nicaragua bị chính quyền nước này trục xuất.

Trong bài tham luận vào thứ Năm ngày 7/11/2024, trong cuộc tranh luận về việc loại bỏ nạn phân biệt chủng tộc, Đức cha Gabriel Caccia, quan sát viên của Tòa Thánh tại Liên Hợp Quốc, đã lưu ý rằng những thành kiến ​​liên quan đến sự bất bao dung về chủng tộc có những hình thức tinh vi khó giải quyết hơn, đặc biệt là trong sự gia tăng của nạn phân biệt chủng tộc và tư tưởng bài ngoại trực tuyến và trên các nền tảng kỹ thuật số.

Sau Kinh Truyền Tin, trưa Chúa Nhật 25/8/2024, Đức Phanxicô đã bình luận về luật gần đây của Ucraina cấm Giáo hội Chính thống Ucraina có liên hệ với Tòa Thượng phụ Moscou, bị cáo buộc là phục tùng Nga. Đức Phanxicô đã bày tỏ rõ ràng những lo ngại của mình về vấn đề tự do tôn giáo ở Ucraina.

Trong phần cuối cùng của loạt bài về việc thiết lập Đạo Công giáo ở Trung Quốc, sự chia rẽ đau đớn giữa các tín hữu “chính thức” và “hầm trú” sau ba mươi năm theo chủ nghĩa Mao. Giáo hội Công giáo Trung Quốc đã có thể trỗi dậy từ đống tro tàn vào những năm 1990, nhưng với việc Tập Cận Bình lên nắm quyền vào năm 2012, 12 triệu người Công giáo Trung Quốc một lần nữa phải sống dưới sự giám sát rất cao.

Trong phiên họp thứ 55 của Hội đồng Nhân quyền hiện đang được tổ chức tại Geneva, Đức cha Balestrero, quan sát viên của Tòa thánh tại Liên Hợp Quốc, đã gióng lên hồi chuông cảnh báo về vô số vi phạm nhân quyền trên thế giới. Ngài nhấn mạnh rằng “trong quá trình ra quyết định và ngoại giao đa phương, phẩm giá con người phải được đặt ở trung tâm và phải là nguyên tắc chỉ đạo trong việc phát triển và sử dụng trí tuệ nhân tạo”.

Đức cha Rolando Alvarez, Giám mục giáo phận Matagalpa và là nhân vật đối lập với chế độ của Daniel Ortega, đã được trả tự do và trục xuất về Vatican vào Chúa nhật ngày 14 tháng 1 cùng với một giám mục khác, 15 linh mục và hai chủng sinh. Đây là kết quả của các cuộc đàm phán ngoại giao của Vatican.

Năm 2023 đánh dấu một bước tiến triển đáng kể trong quan hệ song phương giữa Tòa Thánh và Việt Nam. Quốc gia cộng sản này, vốn đã cắt đứt mọi quan hệ song phương với Rôma vào năm 1975, trước khi dần dần nối lại đối thoại từ năm 1990, đã tăng cường những cử chỉ cởi mở trong năm qua.

Một vòng thế giới về các cuộc xung đột đang diễn ra và nhắc lại quan điểm của Tòa Thánh về các vấn đề lớn, Đức Phanxicô đã có bài diễn văn chúc mừng truyền thống tới Ngoại giao đoàn vào Thứ Hai, ngày 8/1/2024. Ngài kêu gọi đặt khuôn mặt và tên tuổi cho tất cả các nạn nhân của chiến tranh và di cư. Ngài cũng liệt kê những con đường cần thực hiện để đảm bảo hòa bình, chủ đề trọng tâm trong bài phát biểu của ngài.

Sau Kinh Truyền Tin vào ngày 1 /1/ 2024, Đức Phanxicô đã bày tỏ “mối quan ngại sâu sắc” của mình đối với việc bắt giữ các giám mục và linh mục ở Nicaragua trong những ngày gần đây. Ngài mời gọi chúng ta cầu nguyện để tìm ra những con đường đối thoại có thể giải quyết mọi khó khăn.

Lấy cảm hứng từ di sản khôn ngoan qua nhiều thiên niên kỷ của các truyền thống tôn giáo Mông Cổ, Đức Phanxicô đã đưa ra lời kêu gọi bảo vệ sự siêu việt trong một thế giới quá tập trung vào các thực tại trần thế và bảo vệ sự hòa hợp với người khác. Ngài đã gặp các nhà lãnh đạo tôn giáo của đất nước tại Nhà hát Hun ở Oulan Bator vào Chúa nhật 3/9/2023.

Giống như những con đường tơ lụa xuyên suốt đất nước, Mông Cổ cũng là nơi giao thoa của các tôn giáo và tín ngưỡng vốn đã hình thành nên bản sắc đất nước qua nhiều thế kỷ. Tuy nhiên, chỉ là một thiểu số nhỏ bé, người Công giáo vẫn sống hòa hợp với phần còn lại của xã hội. Cận cảnh khung cảnh tôn giáo mà Đức Phanxicô đến gặp.

Giáo hội Công giáo đầu tiên kịch liệt từ chối nhân quyền, sau đó tiếp nhận làm truyền thống của mình, đến mức biện minh cho chúng. Giáo huấn xã hội của Giáo hội hiện nay là sự hỗ trợ cho chính nghĩa nhân quyền trên thế giới. Bản văn này là phần trích từ một bài viết được khai triển hơn, được đăng trong “1840-1960: Chiến tranh và Hòa bình. Một lối đọc triết học và thần học” (P. Goujon dir.), Médiasèvres, 2013.

Chính quyền Nicaragua đã ra lệnh cho một cộng đoàn linh mục Dòng Tên rời khỏi nơi ở riêng của họ ở Managua, trong bối cảnh cuộc đàn áp Giáo hội và phe đối lập đang diễn ra.

ĐHY Pietro Parolin, Quốc vụ khanh Tòa Thánh, bình luận với truyền thông Vatican về hiệp định được ký kết giữa Tòa Thánh và Việt Nam hôm 27/7/2023, về quy chế đại diện thường trú của Đức Giáo hoàng. ĐHY nói : tương lai mời gọi chúng ta cùng nhau theo đuổi trên một con đường dưới dấu hiệu của sự tôn trọng và tin tưởng lẫn nhau.

Đức cha Rolando Alvarez đã trở lại sau song sắt vào ngày 5/7/2023, không có thỏa thuận nào đạt được giữa Tòa Thánh và chính quyền Nicaragua. Bị chế độ độc tài Daniel Ortega kết án hơn 26 năm tù, Đức Cha đã từ chối sống lưu vong.

Đức Phanxicô đã bày tỏ sự tức giận và ghê tởm của mình đối với các vụ đốt Kinh Coran, vụ mới nhất diễn ra ở Thụy Điển vào tuần trước. Trong cuộc phỏng vấn được đăng vào ngày 3/7/2023 trên nhật báo Al-Ittihad, ngài tố giác việc sử dụng quyền tự do ngôn luận như một « cái cớ để coi khinh người khác ».

Ở một nước Canada ngày càng tục hóa, HĐGM Canada đã công bố một lá thư mục vụ về tự do tôn giáo và tự do lương tâm ở nước này. Có tựa đề « Sống với tư cách người Công giáo ở nơi công cộng », tài liệu gồm 21 điểm nhắc lại rằng tự do tôn giáo làm nên nền tảng của một nền dân chủ.

Các tôn giáo thiểu số phải đối mặt với sự giám sát, hạn chế tài chính, thao túng chính trị hay bách hại thể lý ở 61 nước trên thế giới. Báo cáo tự do tôn giáo năm 2023 của tổ chức Trợ giúp các Giáo hội đau khổ (AED) đưa tin hôm 22/6/2023.

Trong buổi đọc Kinh Truyền Tin hôm Chúa Nhật 12/2/2023, Đức Phanxicô cho biết ngài rất buồn và lo lắng sau bản án 26 năm tù của Đức cha Alvarez ở Nicaragua. Ngài đã xin cầu nguyện cho Đức Cha, cũng như cho những người bị trục xuất đến Hoa Kỳ và cho những người cầm quyền. Các tổ chức khác của Giáo hội và các hàng Giám mục gần đây đã phản ứng trước phán quyết của tòa án Nicaragua.

Trước các nhà chức trách của Bahrain, trong ngày đầu tiên của chuyến tông du của mình, hôm 3/11/2022, Đức Phanxicô đã kêu gọi tôn trọng nhân quyền và xóa bỏ án tử hình, vốn vẫn đang còn hiệu lực ở nước này.