TẠI LIÊN HIỆP QUỐC, TÒA THÁNH KÊU GỌI KIỂM SOÁT “ROBOT SÁT THỦ”

Trong khi phiên họp đầu tiên của năm 2024 của nhóm các chuyên gia chính phủ về hệ thống vũ khí tự động sát thương (SALA) khai mạc vào ngày 4/3/2024, Đức cha Ettore Balestrero, quan sát viên thường trực của Tòa thánh tại Liên Hợp Quốc, đã nhắc lại rằng vũ khí tự động phải luôn dưới sự giám sát của con người, và nhấn mạnh vào sự cần thiết phải có quy định quốc tế đối với những loại vũ khí này.

“Nghiên cứu về các công nghệ mới nổi trong lĩnh vực “hệ thống vũ khí tự động sát thương” -SALA-, bao gồm cả việc sử dụng trí tuệ nhân tạo trong chiến tranh, là một vấn đề được quan tâm nghiêm túc về mặt đạo đức.” Trong Sứ điệp nhân Ngày Hòa bình Thế giới năm 2024, Đức Phanxicô bày tỏ mối quan ngại đối với các nghiên cứu hiện tại về các công nghệ mới trong lĩnh vực vũ khí tự động sát thương, còn được gọi là “robot sát thủ”.

Hôm thứ Hai, ngày 4 tháng Ba, từ Genève, Đức cha Ettore Balestrero, quan sát viên thường trực của Tòa thánh tại Liên Hợp Quốc, đã trích dẫn Sứ điệp này của Đức Thánh Cha, đảm bảo rằng việc phát triển và sử dụng những vũ khí điều khiển từ xa này tạo ra “nhận thức yếu hơn về sự tàn phá gây ra và trách nhiệm sử dụng chúng, góp phần tạo ra một cách tiếp cận thậm chí còn lạnh lùng và dửng dưng hơn trước thảm kịch chiến tranh to lớn.”

Thiếu sự phán xét

Phiên họp đầu tiên của nhóm các chuyên gia chính phủ về hệ thống vũ khí tự động sát thương đã bắt đầu vào ngày 4 tháng Ba tại Genève và sẽ tiếp tục cho đến thứ Sáu, ngày 8 tháng Ba. Trong bài phát biểu của mình, Đức cha Ettore Balestrero đã nhắc lại sự khác biệt cơ bản giữa vũ khí tự động và binh lính.

Ngài nhắc lại: “Các hệ thống vũ khí tự động không có khả năng của việc hiểu được những hậu quả của việc gây ra “đau khổ quá mức hoặc vô ích”, của việc giết chóc bừa bãi hoặc tôn trọng các nguyên tắc nhân đạo”. Những nguyên tắc nhân đạo này, giúp điều chỉnh chiến tranh và là một phần của luật nhân đạo quốc tế, “đòi hỏi sự giải thích, thiện chí và phán đoán thận trọng, vốn là những đặc điểm duy nhất và không thể thay thế của con người”.

Trước các chuyên gia của nhóm Liên Hợp Quốc, đại diện của Đức Thánh Cha nhắc lại rằng các vũ khí tự động chỉ có thể “thực hiện các chỉ dẫn và mô phỏng hành vi của con người”, mà không có khả năng tự phán đoán hay quyết định. Ngài nói tiếp: “Chúng không thể có tiếng nói cuối cùng đối với con người”.

Sự cần thiết của hiệp ước quốc tế

Trong khi cả thế giới đang chứng kiến ​​sự gia tăng sử dụng SALA, thì một số nước lớn như Trung Quốc và Nga lại phản đối các quy định quốc tế. Ngược lại, Tòa Thánh vẫn ủng hộ quy định quốc tế về vũ khí tự động, cũng như việc cấm sử dụng chúng ngay lập tức. “Với tốc độ tiến bộ công nghệ, điều cấp bách là phải đạt được những kết quả cụ thể”, Đức cha Ettore Balestrero khẳng định và đồng thời nhấn mạnh với nhóm chuyên gia để họ làm việc về phạm vi cấm và quy định đối với những loại vũ khí này tùy thuộc vào mức độ tự động của chúng.

Tòa Thánh tái khẳng định “xác tín mạnh mẽ của mình về bản chất cơ bản là vô nhân đạo của vũ khí” và kêu gọi bãi bỏ chiến tranh. Đức cha Ettore Balestrero kết luận: “Việc phát triển các loại vũ khí ngày càng tinh vi, ngay cả với mục đích giảm thiểu các thiệt hại phụ, không phải là một giải pháp lâu dài”.

Vào thứ Ba, ngày 5 tháng 3, Liên Hợp Quốc kỷ niệm Ngày quốc tế thúc đẩy giải trừ vũ khí và Không phổ biến vũ khí trên toàn thế giới.

Tý Linh

(theo Vatican News)