THƯ CỦA ĐỨC PHANXICÔ GỬI CÁC GIÁM MỤC HOA KỲ

Anh em Giám mục thân mến,

Hôm nay tôi viết thư này để nói vài lời với anh em trong những thời điểm tế nhị này khi anh em đang sống với tư cách là Mục tử của Dân Thiên Chúa đang cùng nhau tiến bước tại Hợp chủng quốc Hoa Kỳ.

1. Cuộc hành trình từ nô lệ đến tự do mà Dân Israel đã trải qua, như được kể trong Sách Xuất Hành, mời gọi chúng ta nhìn vào thực tại của thời đại chúng ta, được đánh dấu rõ ràng bởi hiện tượng di cư, như một thời điểm quyết định trong lịch sử để tái khẳng định không chỉ đức tin của chúng ta vào một Thiên Chúa luôn gần gũi, nhập thể, di cư và tỵ nạn, mà cả phẩm giá vô hạn và siêu việt của mỗi con người. [1]

2. Những từ mà tôi bắt đầu không phải là một ý tưởng giả tạo. Ngay cả việc xem xét sơ qua học thuyết xã hội của Giáo hội cũng cho thấy rõ ràng rằng Chúa Giêsu Kitô là Đấng Emmanuen đích thực (x. Mt 1, 23); Người không sống xa rời với kinh nghiệm khó khăn khi bị trục xuất khỏi quê hương vì một mối nguy hiểm sắp xảy ra với tính mạng của mình, và với kinh nghiệm phải ẩn náu trong một xã hội và một nền văn hóa xa lạ với mình. Con Thiên Chúa, khi trở thành con người, cũng chọn sống thảm kịch di dân. Tôi muốn nhắc lại, trong số những điều khác, những lời mà Đức Giáo hoàng Piô XII đã bắt đầu Tông hiến về việc Chăm sóc Người di cư, được coi là “Magna Carta” (Đại Hiến chương) của suy tư của Giáo hội về vấn đề di cư:

“Gia đình Nazareth lưu vong, Chúa Giêsu, Mẹ Maria và Thánh Giuse, những người di cư sang Ai Cập và những người tỵ nạn ở đó để thoát khỏi cơn thịnh nộ của một vị vua vô thần, là mẫu mực, gương sáng và niềm an ủi cho những người di cư và hành hương ở mọi lứa tuổi và mọi đất nước, cho tất cả những người tỵ nạn thuộc mọi hoàn cảnh, bị vây quanh bởi sự đàn áp hoặc nghèo khổ, bị buộc phải rời bỏ quê hương, gia đình yêu dấu và bạn bè thân yêu của mình để đến những vùng đất xa lạ.” [2]

3. Tương tự như vậy, Chúa Giêsu Kitô, Đấng yêu thương mọi người bằng một tình yêu phổ quát, giáo dục chúng ta trong việc nhìn nhận thường hằng phẩm giá của mỗi con người, không có ngoại lệ. Thực ra, khi chúng ta nói về “phẩm giá vô hạn và siêu việt”, chúng ta muốn nhấn mạnh rằng giá trị quyết định nhất mà con người sở hữu vượt lên trên và nâng đỡ mọi cân nhắc pháp lý khác vốn có thể được thực hiện để điều chỉnh đời sống trong xã hội. Do đó, tất cả các tín hữu Kitô và những người thiện chí sẽ được mời gọi cân nhắc tính hợp pháp của các quy tắc và chính sách công dưới ánh sáng phẩm giá con người và các quyền cơ bản của họ, chứ không phải ngược lại.

4. Tôi đã theo dõi chặt chẽ cuộc khủng hoảng lớn đang diễn ra ở Hoa Kỳ với việc khởi động một chương trình trục xuất hàng loạt. Lương tâm được đào luyện đúng đắn không thể không đưa ra phán đoán phê bình và bày tỏ sự bất đồng với bất kỳ biện pháp nào mặc nhiên hay minh nhiên đồng hóa tình trạng bất hợp pháp của một số người di cư với tội phạm. Đồng thời, người ta phải công nhận quyền của một quốc gia được tự vệ và giữ cho cộng đồng được an toàn trước những kẻ đã phạm tội ác bạo lực hoặc nghiêm trọng khi ở trong nước hoặc trước khi đến. Điều đó nói lên rằng, hành động trục xuất những người trong nhiều trường hợp đã rời bỏ đất đai của mình vì những lý do nghèo đói cùng cực, mất an ninh, bóc lột, đàn áp hoặc sự suy thoái môi trường nghiêm trọng, đang gây tổn hại đến phẩm giá của nhiều người nam và người nữ và của cả gia đình, đồng thời đặt họ vào tình trạng đặc biệt dễ bị tổn thương và không có khả năng tự vệ.

5. Đây không phải là một vấn đề nhỏ: một nền pháp quyền đích thực được xác minh chính trong sự đối xử xứng đáng mà tất cả mọi người đều đáng được hưởng, đặc biệt là những người nghèo nhất và bị gạt ra ngoài lề xã hội nhất. Công ích đích thực được thăng tiến khi xã hội và chính phủ, với sự sáng tạo và tôn trọng chặt chẽ quyền lợi của tất cả mọi người – như tôi đã khẳng định nhiều lần – sẽ chào đón, bảo vệ, thăng tiến và hòa nhập những người mong manh, không được bảo vệ và dễ bị tổn thương nhất. Điều này không cản trở sự phát triển của một chính sách điều chỉnh việc di cư có trật tự và hợp pháp. Tuy nhiên, sự phát triển này không thể đạt được nhờ đặc quyền của một số người và sự hy sinh của những người khác. Những gì được xây dựng trên cơ sở vũ lực, chứ không phải trên sự thật về phẩm giá bình đẳng của mỗi con người, đều bắt đầu tồi tệ và sẽ kết thúc tồi tệ.

6. Các Kitô hữu biết rất rõ rằng chỉ khi khẳng định phẩm giá vô hạn của tất cả mọi người thì căn tính của chúng ta với tư cách là những con người và cộng đồng mới đạt đến mức trưởng thành. Tình yêu Kitô giáo không phải là sự mở rộng đồng tâm những lợi ích mà dần dần mở rộng đến những người và những nhóm khác. Nói cách khác: con người không phải là một cá nhân đơn thuần, tương đối rộng mở, với một số tình cảm bác ái! Con người là một chủ thể có phẩm giá, qua mối quan hệ cơ bản với tất cả mọi người, đặc biệt với những người nghèo nhất, có thể dần dần trưởng thành về căn tính và ơn gọi của mình. Ordo amoris (trật tự của tình yêu) đích thực vốn phải được phát huy là điều chúng ta khám phá ra bằng cách liên tục suy niệm dụ ngôn “Người Samaritanô nhân hậu” (x. Lc 10, 25-37), nghĩa là suy niệm về tình yêu vốn xây dựng một tình huynh đệ rộng mở cho tất cả mọi người, không loại trừ ai. [3]

7. Nhưng việc lo lắng về căn tính cá nhân, cộng đồng hay quốc gia, ngoài những cân nhắc này, dễ dàng đưa ra một tiêu chuẩn ý thức hệ làm méo mó đời sống xã hội và áp đặt ý chí của kẻ mạnh nhất làm tiêu chuẩn của sự thật.

8. Thưa anh em Giám mục Hoa Kỳ thân mến, tôi ghi nhận những nỗ lực quý báu của anh em khi anh em làm việc chặt chẽ với những người di cư và tỵ nạn, loan báo Chúa Giêsu Kitô và thúc đẩy các quyền cơ bản của con người. Thiên Chúa sẽ ban thưởng dồi dào cho tất cả những gì anh em làm để che chở và bảo vệ những người bị coi là kém giá trị, kém quan trọng hoặc kém nhân tính hơn!

9. Tôi kêu gọi tất cả các tín hữu của Giáo hội Công giáo, và tất cả những người nam và người nữ thiện chí, đừng nhượng bộ trước những câu chuyện phân biệt đối xử và gây ra những đau khổ không cần thiết cho anh chị em di cư và tỵ nạn của chúng ta. Với lòng bác ái và sự trong sáng, tất cả chúng ta đều được mời gọi sống trong tình liên đới và tình huynh đệ, xây dựng những cây cầu đưa chúng ta đến gần nhau hơn, tránh những bức tường ô nhục và học cách hiến mạng sống mình như Chúa Giêsu Kitô đã hiến mạng sống mình để cứu rỗi mọi người.

10. Chúng ta hãy cầu xin Đức Mẹ Guadalupe bảo vệ những cá nhân và gia đình đang sống trong sợ hãi hoặc đau đớn do di cư và/hoặc bị trục xuất. Xin Đức Trinh Nữ Ngăm Đen (“Virgen morena”, một tên gọi khác của Đức Mẹ Guadalupe, ctcnd), Đấng biết cách hòa giải mọi người khi họ thù địch, ban cho tất cả chúng ta gặp lại nhau như anh chị em, trong vòng tay của Mẹ, và nhờ đó tiến một bước trong việc xây dựng một xã hội huynh đệ hơn, hòa nhập hơn và tôn trọng phẩm giá của tất cả mọi người.

Thân ái,

Phanxicô

Vatican, ngày 10 tháng 02 năm 2025

——————————————————–

[1] Cf. Bộ Giáo lý Đức tin, Tuyên ngôn  Dignitas infinita về phẩm giá con người, 2/4/2024.

[2] Pius XII, Tông hiến Exsul Familia, 1/8/1952: “Exsul Familia Nazarethana Iesus, Maria, Ioseph, cum ad Aegyptum emigrans tum in Aegypto profuga impii regis iram aufugiens, typus, exemplar et praesidium exstat omnium quorumlibet temporum et locorum emigrantium, peregrinorum ac profugorum omne genus, qui, vel metu persecutionum vel egestate compulsi, patrium locum suavesque parentes et propinquos ac dulces amicos derelinquere coguntur et aliena petere.” 

[3] Cf. Phanxicô, Thông điệp Fratelli tutti, 3/10/2020.

————————————————————————-

Tý Linh chuyển ngữ

(nguồn: vatican.va)