TÒA THÁNH PHẢN ĐỐI VỀ NGHI THỨC KHAI MẠC SỨ VỤ CỦA MỘT GIÁM MỤC Ở TRUNG QUỐC MÀ KHÔNG CÓ SỰ CHẤP THUẬN CỦA MÌNH

Đó là Đức cha Gioan Bành Vệ Chiếu (Giovanni Peng Weizhao), từ ngày 24/11 là « Giám mục phụ tá của Giang Tây ». Việc công nhận ngài đã được đi trước bởi « một áp lực nặng nề và lâu dài từ phía chính quyền địa phương » đối với vị Giám mục này, một thông cáo của Vatican cho biết hôm 26/11/2022.

Một nhà thờ ở Bắc Kinh

« Ngạc nhiên và tiếc nuối » từ phía Tòa Thánh khi biết tin từ Trung quốc về « nghi lễ khai mạc sứ vụ », vào ngày 24/11 tại Nam Xương, của Đức cha Bành Vệ Chiếu với tư cách là « Giám mục phụ tá của Giang Tây », một giáo phận không được Tòa Thánh công nhận. Giám mục Bành Vệ Chiếu cho đến lúc đó là người đứng đầu giáo phận Yujiang (tỉnh Giang Tây).

 « Trên thực tế, một sự kiện như thế đã không diễn ra theo tinh thần đối thoại hiện có giữa phía Vatican và phía Trung quốc và theo những gì đã được quy định trong thỏa thuận tạm thời về việc bổ nhiệm giám mục, vào ngày 22/9/2018 », thông cáo của Tòa Thánh cho biết. Thông cáo nói tiếp : « Hơn nữa, việc công nhận về mặt dân sự của Đức cha Bành đã được đi trước bởi những áp lực lâu dài và nặng nề từ phía chính quyền địa phương ».

Nhật báo La Croix nhận định : Tòa Thánh tố giác « áp lực nặng nề và lâu dài » từ chính quyền Trung quốc đối với vị Giám mục này. Việc thuyên chuyển giám mục đến Giang Tây cho thấy sự bất đồng giữa Rôma và Bắc Kinh về tổ chức lãnh thổ của các giáo phận ở Trung quốc.

Tòa Thánh mong đợi « một sự trao đổi thích đáng »

Thông cáo nhấn mạnh: « Tòa Thánh hy vọng rằng sẽ không có sự lặp lại các tình tiết tương tự, chờ đợi những trao đổi thích đáng về vấn đề này từ chính quyền và tái khẳng định hoàn toàn sẵn sàng tiếp tục đối thoại tôn trọng liên quan đến tất cả các vấn đề quan tâm chung ».

Thỏa thuận tạm thời đã được ký bởi các đại diện của Tòa Thánh và Trung quốc vào ngày 22/9/2018. Bản văn dự kiến thời hạn áp dụng thử nghiệm hai năm. Vào tháng 10/2020, hiệu lực của thỏa thuận đã được kéo dài thêm hai năm. Ngày 22/10/2022, như đã đề cập trên, thỏa thuận đã được gia hạn.

Sự kiện này cho thấy điều gì ?

Thông cáo với giọng cương quyết này nằm trong « một bối cảnh gia tăng áp lực từ tháng Tư và vụ bắt giữ Đức Hồng y Zen », nhà nghiên cứu Michel Chambon phân tích và đồng thời nhận thấy ở đó « một sự thay đổi chiến lược » từ phía Vatican, « có lẽ bởi vì thỏa thuận rõ ràng là vô hiệu ».

Đây có phải là một vi phạm thỏa thuận giữa Rôma và Bắc Kinh, mà những phác thảo vẫn còn bí mật ? Nói cách nghiêm túc, đây không phải là một vụ tấn phong Giám mục bất hợp pháp vì Đức cha Weizhao đã là Giám mục hầm trú của giáo phận Yujiang, do Đức Bênêđíctô XVI bổ nhiệm. Thậm chí ngài còn bị giam giữ trong sáu tháng, vào năm 2014, ngay sau khi được phong chức Giám mục, Bắc Kinh xử phạt việc phong chức cho ngài mà không có thỏa thuận của họ. « Tòa Thánh phàn nàn vì đã không được hỏi ý kiến, nhưng Bắc Kinh cũng có thể vặn lại rằng đó là một cử chỉ công nhận một Giám mục hầm trú… »

Việc bổ nhiệm này cho thấy điều gì về Giáo hội ở Trung quốc ?

Điều gây ra vấn đề không chỉ liên quan đến việc bổ nhiệm Giám mục nhưng còn về việc tổ chức lãnh thổ của các giáo phận. Đối với Rôma, tỉnh Giang Tây được chia thành năm giáo phận, trong đó Bắc Kinh chỉ công nhận một giáo phận, được điều chỉnh theo khu hành chính địa phương. Tình tiết này liên quan đến một khu vực nông thôn phức tạp đối với Giáo hội, nơi các Giám mục hầm trú rất chia rẽ với nhau.

Ở Giang Tây, những vị hữu trách về các vấn đề tôn giáo đã tiến hành từ năm 1985 để hợp lại năm giáo phận tạo nên tỉnh này thành một giáo phận duy nhất, mục tiêu là làm cho lãnh thổ của các giáo phận trùng với lãnh thổ của các khu hành chính.

Được biết, hôm 25/11/2022, Đức Hồng y Zen (Trần Nhật Quân), nguyên Giám mục Hong Kong từ 2002 đến 2009, và năm người khác đã bị một tòa án ở Hong Kong phạt tiền vì đã không đăng ký đúng luật Quỹ hỗ trợ nhân đạo 612. Tại phiên tòa, Đức Hồng y và những người khác đã không nhận tội. Không có ai làm chứng hoặc gọi nhân chứng trong phiên tòa kéo dài hai tháng này.

Tý Linh

(theo Vatican News và nhật báo La Croix)