TÓM TẮT THÔNG ĐIỆP LUMEN FIDEI

Dưới đây là bài tóm tắt thông điệp đầu tiên của Đức Phanxicô có tựa đề « Lumen Fidei » (Ánh sáng đức tin), được công bố vào sáng 5/7/2013 :

Thông điệp gồm có phần dẫn nhập, bốn chương và phần kết luận. Trên thực  tế, nó là thông điệp về đức tin hầu như được Đức Bênêđíctô XVI hoàn thành và Đức Phanxicô đóng góp thêm phần của mình.

Phần dẫn nhập trình bày các mục đích và, cách riêng, sự cần thiết tái khám phá đặc tính rạng ngời của đức tin, vốn soi sáng cuộc sống, trợ giúp con người phân biệt tốt xấu, đang khi mà đức tin thường được coi như là một ảo tưởng, một bước nhảy vào cái vô tri vốn ngăn cản tự do của con người. Trong NămĐức Tin này và trong dịp kỷ niệm 50 năm khai mạc Công đồng Vatican II, « một công đồng về đức tin », thật thích hợp khơi lại một sự nhận thức rộng lớn về đức  tin, được tuyên xưng trong sự duy nhất và toàn vẹn của nó. Đức tin là một hồng ân cần nuôi dưỡng va củng cố. Ai tin thì thấy ! Vì ánh sáng của đức tin, vốn đến từ Thiên Chúa, soi sáng toàn thể cuộc sống con người. Nó đến từ kỷ niệm về cuộc sống của Chúa Giêsu và mở ra một chân trời rộng lớn.

Chương thứ nhất (« Chúng tôi đã tin vào tình yêu »), khi gợi lên Abrahan, đã giải thích làm thế nào việc lắng nghe Lời Chúa được mời gọi ra khỏi cái tôi của mình để mở ra cho sự sống mới được hứa ban, do đó làm cho cho khả thi trong niềm hy vọng việc theo đuổi hành trình của chúng ta. Nhưng đức tin được gắn liền với tình cha, vì Thiên Chúa, Đấng kêu gọi chúng ta không phải là một người xa lạ nhưng là một người Cha, nguồn mạch sự tốt lành, nguồn gốc của mọi sự và là sự nâng đỡ mỗi người. Trong lịch sử Israel, đức tin đối lập với việc tôn thờ ngẫu tượng, vốn làm biến dạng con người, làm cho con người trở nên tù nhân của các xung động của mình và tước đi khỏi con người sự mong đợi lời hứa. Về phần nó, đức tin là sự tin tưởng vào tình yêu thương xót của Thiên Chúa, Đấng đón nhận và luôn tha thứ, Đấng uốn nắn những bước sai lạc của cuộc sống của chúng ta. Đức tin là sự sẵn sàng để mình được biến đổi trước tiếng gọi của Thiên Chúa, một hồng ân nhưng không mà Ngài ban cho chúng ta và đòi hỏi sự can đảm và khiêm tốn tin tưởng  để khám phá con đường ánh sáng gặp gỡ giữa Thiên Chúa và con người. Sự nghich lý của đức tin là sự cầu xin liên lỉ với Thiên Chúa, Đấng củng cố con người và làm con người xa với các ngẫu tượng. Rồi thông điệp dừng lại trên hình ảnh về Chúa Giêsu Đấng trung gian, Đấng mở chúng ta ra cho  một chân lý cao cả hơn, cho sự biểu lộ tình yêu của Thiên Chúa như là nền tảng của đức tin. Đức tin được củng cố từ việc suy niệm về cái chết của Chúa Giêsu, vốn mạc khải tình yêu không lay chuyển của Ngài đối với con người. Được phục sinh, Ngài trở thành một chứng nhân đáng tin cậy của đức tin qua đó Thiên Chúa hành động trong lịch sử và quyết định số phận chung cuộc của nó. Khía cạnh quyết định của niềm tin vào Chúa Giêsu là  tham dự vào cách nhìn của Ngài. Đức tin nhìn Chúa Giêsu nhưng còn quan điểm của Ngài. Cũng thế trong đời sống qua đó chúng ta tin tưởng vào người biết rõ hơn chúng ta, đối với đức tin, chính Chúa Giêsu giải thích Thiên Chúa cho chúng ta. Chúng ta tin vào Chúa Giêsu khi chúng ta chấp nhận lời Ngài, chúng ta tin vào Ngài khi chúng ta sáp nhập Ngài vào cuộc sống của chúng ta và chúng ta phó thác cho Ngài. Sự nhập  thể của Ngài là để đức tin không tách rời chúng  ta khỏi thực tại, để nó giúp chúng ta tất cả ý nghĩa của nó. Con người cứu mình nhờ đức tin, vì nó mở ra cho một tình yêu đi trước nó và biến đổi nó từ bên trong. Qua hành động này của Chúa Thánh Thần, người Kitô hữu mang cái nhìn về Chúa Giêsu, những tình cảm và tâm tình con thảo của Ngài. Không có sự hiện diện nàym ta không thể tuyên xưng Chúa. Đức tin trở thành đời sống Giáo Hội vì nó được tuyên xưng trong sự hiệp thông, giữa các tín hữu giữa lòng Giáo Hội. Không đánh mất căn tính của mình, các Kitô hữu hiệp nhất nên một để phục  vụ tha nhân. Đức tin không phải là một sự kiện riêng tư, một quan niệm cá nhân hay một ý kiến, nhưng là một sự lắng nghe chung vốn trở thành lời rao giảng.

Chương hai (« Nếu các ngươi không tin, thì các ngươi sẽ không hiểu”) trình bày mối liên hệ chặt che giữa đức tin và chân lý. Không có chân lý, đức tin không cứu được ! Nó vẫn là một câu chuyện hoang đường phóng chiếu ước muốn hạnh phúc của chúng ta. Chúng ta đang sống một cuộc khủng hoảng chân lý vốn làm cho sự nhắc nhở về mối liên hệ này nên cần  thiết, càng hơn nữa khi nền văn hòa thịnh hành chỉ có khuynh hướng tin vào thực tại kỹ thuật, vào những gì con người đạt tới xây dựng và đo lường bằng khoa học. Chân lý  vốn giải thích toàn thể cuộc sống lại được nhìn cách nghi ngờ. Chân lý cao cả không phải là chân lý đã từng là cơ sở của các chủ nghĩa chuyên chế của thế kỷ qua… Tiếp đến, thông điệp nhấn mạnh mối liên hệ giữa đức tin và tình yêu, không phải là tình yêu vu vơ nhưng là tình yêu của Thiên Chúa, Đấng biến đổi và cho phép nhìn thấy thực tại vào một ngày kia. Nếu đức tin được gắn liền với chúng, thì chân lý và tình yêu không thể tách rời. Tình yêu đích thực vượt lên thời gian và trở nên sự hiểu biết. Tình yêu trung tín của Thiên Chúa là một chân lý mà trọng tâm của nó là sự gặp gỡ với Chúa Kitô nhập thể, Đấng đã đến với chúng ta để ban ân sủng và hoán cải chúng ta. Rồi vấn đề đối thoại giữa đức tin và lý trí, đặc biệt quan trọng khi chân lý của thế gian thường bị giảm thiểu thành một thực tại chủ quan và trở nên như một áp đặt cố chấp, đang khi tình yêu của Thiên Chúa không áp đặt bằng bạo lực và tiêu diệt con nguời như chủ nghĩa chuyên chế. Đức tin không cố chấp và ngừoi tín hữu không cao ngạo nhưng là nguời khiêm tốn mang một xác tín vốn tôn trọng nguời khác…

Chương ba (« Tôi truyền cho anh em những gì tôi  đã lãnh nhận”) bàn về tầm quan trọng của việc Phúc Âm hóa. Ai đã mở ra cho tình yêu của Thiên Chúa thì không thể giữ Ngài cho mình… Điều này ngụ ý một mối liên hệ  chặt chẽ giữa đức tin và ký ức vì đức tin không phải là một chọn lựa cá nhân. Thiên Chúa kết hợp hết thảy chúng ta trong thời gian bằng cách làm cho chúng ta trở nên đương thời với Chúa Giêsu. Ta không thể tin một mình bởi vì đức tin mở ra cho mỗi người giữa cộng đoạn là Giáo Hội. Do đó, ai tin thì không bao giờ một mình. Các Bí tích vẫn là phương tiện thông truyền đức tin… Đức tin không phải là một hành vi cá nhân và cô độc nhưng là một hành động được thực hiện trong sự hiệp thông Giáo Hội. Không ai có thể tự rửa tội… Đứa bé cần sự nâng đỡ của gia đình vốn thống truyền đức tin cho nó…Và rồi bí tích Thánh Thể là lương thực không thể thiếu của đức tin, một hành vi tưởng niệm vốn hiện tại hóa mầu nhiệm dẫn đưa từ thế giới hữu hình đến thế giới vô hình. Kinh Tin Kính bao gồm nguời tín hữu trong chân lý mà họ tuyên xưng, đang khi kinh Lạy Cha cho phép người Kitô hữu bắt đầu nhìn với đôi mắt của Chúa Kitô, và Thập Giới cho phép đi vào đối thoại với Thiên Chúa…

Chương bốn (“Thiên Chúa chuẩn bị cho họ một thành đô”) giải thích mối liên hệ giữa đức tin và công ích, vốn hướng đến việc thiết lập một không gian sống tốt hơn của con nguời và các loại khác. Đức tin củng cố sự liên đới giữa các hữu thể nhân linh và giúp họ phục vụ công bằng, luật pháp và hòa bình. Nó không xa rời với thế giới vầ những nhu cầu của con người… Đức tin giúp chúng ta phục vụ công ích. Nó là một thiện ích của mọi nguời cho mọi người, vốn không chỉ dùng chuẩn bị Thế giới bên kia, nhưng là xây dựng một xã hội trần thế đang lữ hành hướng đến hy vọng. Trên bình diện đầu tiên của các cấu trúc mà đức tin soi sáng, có gia đình được xây dựng trên hôn nhân, sự kết hợp vững bền giữa một người nam và một người nữ, nảy sinh từ  giá trị của sự khác biệt giới tính và sống nhờ tình yêu đến từ Thiên Chúa… Thông điệp tiếp đến nói về Ngày quốc tế giới trẻ vốn cho phép họ diễn tả niềm vui của đức tin và sự dấn thân sống nó cách quảng đại. Có bạn trẻ muốn một cuộc sống có phẩm giá và việc họ gặp gỡ Chúa Kitô mang lại cho họ một niềm hy vọng vốn sẽ không làm họ thất vọng… Trong các mối tương quan xã hộim đức tin cho phép con cái của Thiên Chúa mang lại một ý nghĩa mới mẻ cho một tình huynh đệ đại đồng mà không phải chỉ là sự bình đẳng nhưng là kinh nghiệm về tình phụ tử của Thiên Chúa và việc nhận thức phẩm giá của mọi nguời. Đức tin giúp tìm ra những phưong thế tôn trọng thiên nhiên, nhưng mô hình phát triển tôn trọng, thoát khỏi chủ nghĩa duy lợi và lợi nhuận. Là công trình của Thiên Chúa, thiên nhiên phải đuợc coi như là một ân huệ cần đuợc sử dụng vì lợi ích của mọi người…Khi thiếu đi đức tin, thì chính các nền tảng của đời sống cộng đoàn sẽ có nguy cơ…Từ đó cần thiết tuyên xưng công khai niềm tin vào Thiên Chúa để soi sáng đời sống của gia đình nhân loại. Còn về vấn đề đau khổ và cái chết, người Kitô hữu biết rằng không thể loại bỏ chúng. Nhưng chúng có một ý nghĩa khi ta phó thác cho thánh ý của Thiên Chúa, bằng cách biến chúng thành những giai đoạn trưởng thành trong đức tin…

Phần kết luận (“Phúc cho người đã tin”) là một lời mời gọi bước theo Đức Maria, hình ảnh tuyệt hảo của đức tin. Mẹ của Chúa Giêsu đã cưu mang đức tin và niềm vui. Chúng ta hãy cầu xin Mẹ để không bao giờ quên rằng người tín hữu không bao giờ một mình, và để Mẹ dạy chúng ta nhìn xem bằng đôi mắt của Chúa Giêsu.

Tý Linh

Theo VIS