TỔNG GIÁM MỤC OSCAR ROMERO: NHẬT KÝ CỦA MỘT MỤC TỬ [5]

Thứ Tư, ngày 12 tháng 4

Bên cạnh các cuộc gặp gỡ riêng, hôm nay là một ngày rất đặc biệt. Cuộc gặp gỡ trong bữa ăn sáng với Ủy ban Công lý và Hòa bình và với các đại diện Ban Tư vấn hóa ra rất thú vị; chủ đề cuộc chuyện là có thể xảy ra sự nhầm lẫn giữa Giáo hội và BPR tức Khối Cách Mạng Bình Dân, bởi vì nhiều người của Khối này đã tị nạn trong chủng viện trong những cơn bách hại, chủ yếu là ở khu Cuscatlán. Người ta chỉ trích rằng nhiều người của Khối này đã lợi dụng tình hình ấy để biến chủng viện thành một loại tổng hành dinh cho các hoạt động của họ. Người ta nói rằng khi có một nhóm lớn tập trung tại chủng viện, thì những người của Khối đã lên kế hoạch chiếm đóng Nhà thờ Chính tòa và các đại sứ quán, tin tức này tràn ngập trên báo chí. Chúng tôi đã thảo luận rất lâu về sự cần thiết phải làm rõ lập trường của Giáo hội, vì Giáo hội luôn có bổn phận cứu giúp những ai bị ngược đãi và là tiếng nói của những người thấp cổ bé họng, nhưng chúng ta phải tách biệt rõ ràng sứ mạng thuần túy của Giáo hội khỏi bất kỳ khía cạnh đảng phái nào, nhất là khi có liên quan đến tính chất cách mạng.

Chúng tôi cũng thảo luận về những tin đồn nghe được về một ủy hội sẽ đến Rôma, nhằm đệ trình một báo cáo tiêu cực về Tổng giám mục, với ý định làm cho Tổng giám mục bị cất chức. Tôi được khuyên nên đến Rôma để đích thân tường trình sự việc, nhờ sự trung gian của những người biết rõ câu chuyện (có lời khuyên cụ thể là nên nhờ nhà Tổng quản của Dòng tên), và cũng liệu sao để các đấng bậc khác và các giáo dân đưa ra lời chứng tích cực cho công việc mục vụ của Tổng giáo phận, nhằm vô hiệu hóa các báo cáo chính thức của Sứ thần Tòa thánh cũng như thông tin mạnh mẽ từ chính phủ và thủ đô.

Tôi đã dành phần lớn buổi chiều tại tiểu chủng viện.^[1] Chúng tôi đã hẹn trước cuộc gặp mặt này và thực tế là rất thú vị, vì các chàng trai đang học tú tài này rất yêu quí ơn gọi của họ, và cũng rất quan tâm sâu sát tới dân chúng và Giáo hội. Trong phần trả lời các câu hỏi của họ và trong đúc kết của tôi, tại buổi gặp gỡ cũng như trong Thánh lễ sau đó, tôi đã nói với họ về vẻ đẹp của một ơn gọi được sống trong niềm vâng phục tiếng gọi của Thiên Chúa, và do đó có những nỗ lực để nên thánh và sống mật thiết với Chúa. Mặc khác, trong Chúa và trong chiêm niệm Thiên Chúa, họ có thể suy ngẫm thánh ý Chúa đối với một đoàn dân đầy phức tạp và khó khăn mà họ sẽ phải hướng dẫn tâm linh khi trở thành linh mục – hoặc ngay cả nếu không trở thành linh mục, trong tư cách là giáo dân, họ có cơ hội để tự đào tạo chính mình, dù chỉ ở vài năm trong chủng viện.

Vào buổi tối, chúng tôi nhận được bản tường trình từ các ủy ban đang làm việc để cung cấp thông tin và viện trợ cho các nạn nhân của tình hình ở Perulapán và ở khu vực Cuscatlán. Đây hóa ra cũng là một cuộc họp rất sôi nổi mà trong đó có sự trung thực nhìn nhận sai lỗi, nhưng đây cũng là cuộc họp để lên một chương trình hỗ trợ và công lý cho Tổng giáo phận, ngay cả khi tình huống khẩn cấp này trôi qua. Đã có một cuộc thảo luận về việc chính thức lập ra một chức Đại diện đặc trách về Liên đới,^[2] nhưng hiện nay, đó chỉ là một ủy ban lo về liên đới.

Hôm nay, chúng tôi cũng đã có một cuộc gặp gỡ với những người lãnh đạo Khối Cách mạng Bình dân. Để đại diện cho Giáo hội, cha Tổng Đại diện^[3] đã đi cùng tôi, cùng với linh mục phụ trách truyền thông xã hội và một số giáo dân, nhất là những vị trong Ủy ban Khẩn cấp hay Liên đới làm việc trong lãnh vực mà các vấn đề xảy ra. Cuộc họp này đề cập sự chiếm đóng Nhà thờ Chính tòa và các đại sứ quán, các mục tiêu của họ là gì và bằng cách nào họ sẽ tôn trọng vai trò của Giáo hội mà không lẫn lộn giữa hai đàng, mặc dù Giáo hội đang cung ứng sự giúp đỡ. Đó không phải là Giáo hội hỗ trợ Khối Cách mạng Bình dân, nhưng vì từ nhãn giới Kitô giáo, Giáo hội giống như người Samari nhân hậu đã cố gắng giúp đỡ mọi người gặp khó khăn, không phân biệt họ thuộc nhóm nào. Theo nghĩa này, chúng tôi đã xin họ và những người theo họ tiếp tục tôn trọng quyền tự chủ của Giáo hội và không sử dụng Giáo hội theo bất kỳ cách nào để phục vụ mục tiêu của mình.

Về phía mình, Giáo hội hứa sẽ tiếp tục trợ giúp họ và tất cả những ai cần sự giúp đỡ vì quyền con người của họ đã bị xâm phạm. Cụ thể, họ yêu cầu sử dụng các cơ sở của Tổng giáo phận cho một cuộc gặp gỡ với các đại sứ của những sứ quán đã bị chiếm đóng; họ được khuyên nên tìm một địa điểm ngoại giao, nơi mà các nhà ngoại giao có thể cảm thấy yên tâm hơn. Nếu họ không thể tìm được một nơi như thế, họ có thể sử dụng trụ sở của giáo phận cho một cuộc đối thoại như vậy, như một trợ giúp có tính trung dung từ phía Giáo hội.

Thứ Năm, ngày 13 tháng 4

Sáng hôm nay, tại tòa giám mục các lãnh đạo của Khối Cách mạng Bình dân đang chờ các đại sứ của những sứ quán đang bị Khối này chiếm đóng, để giải thích cho các đại sứ về tình trạng của mình họ và những gì họ muốn. Điều này chủ yếu liên quan đến việc yêu cầu các đại sứ thúc đẩy chính phủ rút quân đội khỏi các ngôi làng của họ, để họ có thể trở về nhà và tiếp tục canh tác đất đai của mình. Họ cần điều đó ngay bây giờ, vì mùa đông đang đến. Họ cũng đã chiếm đóng Nhà thờ Chính tòa với mục tiêu tương tự: đó là kêu gọi người dân thành phố San Salvador quan tâm tới tình hình đó. Họ cũng sẽ yêu cầu các đại sứ thông báo cho các chính phủ liên hệ biết, và qua đó cả thế giới sẽ biết về tình hình của Salvador. Vì họ đã yêu cầu có bên trung gian, nên Tổng giáo phận đã phái Đức cha Revelo, giám mục phụ tá, đại diện cho Giáo hội. Theo các cuộc trao đổi qua điện thoại, Đức cha Revelo sẽ có mặt ngay vào buổi chiều, lúc mà các đại sứ sẽ gặp các đại diện của Khối ở tòa giám mục.

Tình hình của những người chiếm đóng Nhà thờ Chính tòa khá khó khăn vì Cảnh sát Quốc gia đã bao vây nhà thờ và chặn tất cả các lối ra vào. Bên trong Nhà thờ Chính tòa có rất nhiều người, cả phụ nữ và trẻ em, họ sẽ rất khốn khổ nếu không có đủ lương thực. Về phần mình, Tổng giáo phận đã đưa ra một thông cáo để bày tỏ quan điểm của mình đối với tình hình này – một tình trạng khủng hoảng mà Tổng giáo phận đã đáp lại trong tinh thần bác ái thực sự không có tính phe phái. Thông cáo ấy cho biết rằng tình hình trong nhà thờ thật nghiêm trọng, và yêu cầu, trước hết, phải quan tâm đến sự hiện diện của phụ nữ và trẻ em ở đó. Thông cáo ấy cũng phủ nhận tin đồn rằng sẽ có một Thánh lễ vào lúc 5 giờ hôm nay tại Nhà thờ Chính tòa. Tổng giám mục đã không hề nghe nói về điều này, và ngài cũng không ủy quyền cho ai cử hành bất kỳ Thánh lễ nào. Bản thông cáo kêu gọi giới chức trách cầm quyền hãy bình thường hóa tình hình này mà không dùng bạo lực.

Cũng sáng nay, tôi đã gặp gỡ nhóm chuẩn bị lá thư mục vụ mà tôi muốn có sẵn cho dịp Lễ Hiện Xuống, lá thư mục vụ sẽ có chủ đề: “Đức tin, Giáo hội và sự Dấn thân Chính trị,” vì rất khẩn thiết phải làm rõ hoàn cảnh của chúng tôi, hoàn cảnh vốn rất nhạy cảm về mặt chính trị và có nhiều nguy hiểm của việc nhầm lẫn đức tin thực sự đối với hoạt động chính trị. Vì thế, nhu cầu phải làm rõ những điểm này đã khiến tôi – cùng với một đội ngũ sắc sảo, đoàn kết và nhiệt tình – phải soạn ra một số quy tắc hướng dẫn cho dân chúng của mình.

Vào buổi tối, chúng tôi đã chuẩn bị một bản ghi âm với các chủng sinh, sẽ được phát sóng vào ngày mai trong Chương trình Bạn Trẻ, và sẽ được hướng cách riêng đến chủ đề của Chúa Nhật tiếp theo, đó là Ngày Thế giới Cầu nguyện cho Ơn gọi. Rất thú vị, nhóm trách nhiệm chương trình này có được cái nhìn của hai chủng sinh về ơn gọi linh mục của họ, của một nữ tu về ơn gọi của nữ tu ấy, và của một người đàn ông đã kết hôn, chỉ ra cho các bạn trẻ thấy rằng hôn nhân là một ơn gọi của Kitô hữu. Buổi ghi âm kết thúc với lời cầu nguyện chung mà Đức Thánh Cha đã soạn và công bố vào cuối sứ điệp của ngài cho Ngày Chúa Nhật Ơn Thiên Triệu sắp đến.

================

[1] Một trường dự bị cho các ứng sinh linh mục

[2] Được mô phỏng theo cơ quan nhân quyền có cùng tên gọi này trong Tổng giáo phận Santiago, Chilê, được thành lập vào năm 1976.

[3] Đức ông Ricardo Urioste.

================

(Thông báo: Chúng tôi tạm dừng đăng bản dịch Nhật Ký TGM. Oscar Romero ở đây. Sau khi xuất bản chính thức, chúng tôi sẽ tiếp tục đăng đầy đủ. Xin chân thành cảm ơn quí vị và các bạn quan tâm. Lm. Lê Công Đức)

=================