VATICAN : HỒNG Y MULLER PHÊ PHÁN ĐỨC THÁNH CHA PHANXICÔ

Trong cuốn sách sẽ được xuất bản vào ngày 27/1 ở Ý, vị Hồng y bảo thủ Gerhard Müller, nguyên tổng trưởng Bộ Giáo lý Đức tin, đã chỉ trích Đức Phanxicô cách mạnh mẽ.

Hồng y Gerhard Müller và thần học gia Gustavo Gutiérrez

Đây là một loạt chỉ trích mạnh mẽ mới đối với Đức Thánh Cha Phanxicô, được xuất bản vào thứ Sáu 27/1/2023, trong cuốn sách được ký bởi Hồng y Müller. Trong « In buona fede. La religione nel XXI secolo » (« Với thực tâm. Tôn giáo vào thế kỷ XXI »), được viết với nữ nhà báo Franca Giansoldati, vị Hồng y 75 tuổi này đưa ra cái nhìn của mình về Giáo hội, và giữ khoảng cách rõ ràng với Đức Thánh Cha Phanxicô.

Phần đầu tiên của các phê bình trước tiên liên quan đến việc quản trị của Đức Thánh Cha, người xuất hiện trong các trang này như một người đang bị ảnh hưởng. « Có một thứ vòng ma thuật xoay quanh nhà Thánh Mátta, bao gồm những người mà , theo ý tôi, không được chuẩn bị về mặt thần học », Hồng y Müller phê phán và đồng thời cũng chê trách Đức Thánh Cha Phanxicô đã trao một « địa vị đặc quyền » cho bạn bè của mình khi họ bị tấn công vì lạm dụng tính dục, như với Giám mục Gustavo Zanchetta, người Argentina.

« Tiếng sét giữa bầu trời thanh bình »

Vị Hồng y người Đức này cũng mô tả việc mình bị buộc phải từ chức người đứng đầu Bộ Giáo lý Đức tin như là « một tiếng sét giữa bầu trời thanh bình ». Vào cuối « cuộc trao đổi theo thường lệ » với Đức Thánh Cha, « Đức Phanxicô nói với tôi, đại ý : « Cha đã kết thúc nhiệm kỳ của mình. Cảm ơn về công việc của cha », mà không cho tôi bất kỳ lý do nào, ngài cũng không cho tôi bất kỳ lý do nào sau đó ».

Hồng y Müller coi đó là một hình thức coi thường của Giáo hoàng đối với người Đức, nghĩ rằng « cách đơn giản hơn, tôi cho rằng Đức Giáo hoàng đã nuôi dưỡng theo thời gian một hình thức ngờ vực, ác cảm đối với các thần học gia, các học giả người Đức ». Vị Hồng y nguyên tổng trưởng Bộ Giáo lý Đức tin cũng phê bình Đức Thánh Cha Phanxicô về chủ nghĩa tập trung quá mức, phê phán quyết định của Đức Thánh Cha khi cấm phong chức linh mục cho bốn chủng sinh ở Toulon, vào tháng 6/2022.

« Lệnh dừng tất cả đã đến từ Rôma, khi việc phong chức là một hành vi thuộc thẩm quyền của mọi Giám mục giáo phận và do đó không cần một sự can thiệp như thế của thẩm quyền trung ương », Hồng y người Đức nhận xét mà không cho thấy quyết định này như là hậu quả của những vấn đề quản lý trong giáo phận.

Một ám chỉ khác đến hoàn cảnh ở Pháp, trong 224 trang phỏng vấn : báo cáo của ủy ban Ciase, mà công việc của ủy ban này, theo Hồng y, được đánh dấu bằng « một số lượng nạn nhân bất thương, phóng đại, rõ ràng bị thổi phồng ».

Những chỉ trích này là điển hình của những lời chỉ trích phát ra từ một số thành viên của Giáo triều, những người ít đánh giá cao việc Đức Thánh Cha Phanxicô đưa ra các quyết định thoát khỏi Giáo triều, đặc biệt việc nại đến các nhân vật bên ngoài, thường là không chính thức. Hồng y Gerhard Müller cũng phàn nàn về « cảm giác chống Rôma » đã chiếm ưu thế trong mật nghị gần đây nhất, vào năm 2013 với việc bầu chọn Hồng y Bergoglio.

Những chỉ trích về cải cách Giáo triều

Vị Hồng y người Đức nhấn mạnh : « Ở Vatican, dường như các thông tin giờ đây được loan truyền song song, một mặt là các kênh thể chế, tiếc là ngày càng ít được Đức Giáo hoàng tham khảo, và mặt khác các kênh cá nhân được sử dụng ngay cả đối với việc bổ nhiệm Giám mục và Hồng y ».

Theo dòng này, Hồng y Müller đánh giá việc cải cách Giáo triều là « bị tước đi mọi tầm nhìn Giáo hội học mạch lạc ». « Giáo triều Rôma bị giảm thiểu thành một công ty hoạt động để cung cấp hỗ trợ cho « các khách hàng », các Hội đồng Giám mục, như thể đó là một tổ chức đa quốc gia chứ không còn là một tổ chức Giáo hội nữa ». Ngài cũng cho rằng « loan báo Tin Mừng không phải là một đặc quyền của Giáo triều », vốn trước tiên phải là một cơ quan chính phủ.

Tin Lành hóa

Thông qua các trang này, Hồng y Müller tỏ ra cứng rắn hơn bao giờ hết về giáo thuyết, luôn đặt mình là người bảo vệ tín điều, mạnh mẽ chống lại việc phong chức linh mục cho nữ giới, coi quan hệ đồng tính là « phản tự nhiên », và cho rằng các kết luật của Thượng hội đồng về gia đình vừa qua thiếu nền tảng thần học. Về « tính hiệp hành » do Đức Thánh Cha Phanxicô thúc đẩy, theo Hồng y, nó đặt Giáo hội trước nguy cơ « Tin Lành hóa ». Hồng y cũng phê phán việc từ chức của  Đức Bênêđíctô XVI mà, theo ngài, vẫn là một hành vi « ngoại lệ », có nguy cơ làm suy yếu chức năng của Giáo hoàng.

Nguyên Tổng trưởng Bộ Giáo lý Đức tin cũng phê phán gay gắt về thỏa thuận bổ nhiệm Giám mục được ký kết vào năm 2018 giữa Tòa Thánh và Trung quốc. Ngài so sánh thỏa thuận này với thỏa thuận của Tòa Thánh với nước Đức của Adolf Hitler. Theo vị Hồng y người Đức, một « chủ nghĩa thực dụng » có thể hiểu được nhưng đáng trách. Ngài lấy làm tiếc vì nội dung của thỏa thuận không được công khai.

Nhưng trong cuốn sách này, Hồng y Müller cũng đặt mình là môn đệ của nền thần học giải phóng, mà ngài bác bỏ mọi liên hệ với chủ nghĩa marxít. Ngài cũng tuyên bố tình bạn của mình với thần học gia Gustavo Gutiérrez, cha đẻ của thần học giải phóng.

Tự do ngôn luận

« Chúa chúng ta là người đầu tiên nói đến giới siêu giàu, Người lập tức đứng về phía người nghèo, Người đã phê phán kẻ quyền thế và những người khai thác quyền lực cho vinh quang riêng của mình chứ không vì lợi ích của người dân », ngài nhấn mạnh và đồng thời nhìn thấy trong tương quan với người nghèo nhất này một trong « những ưu tiên » của Giáo hội tương lai. Hồng y Müller nhấn mạnh : « Thần học giải phóng phát triển việc phân tích các vấn đề xã hội bằng cách áp dụng nhân học Kitô giáo ».

Cuốn sách này, được lên kế hoạch xuất bản trước khi  Đức Bênêđíctô XVI qua đời, gậy được tiếng vang như một bản tuyên ngôn được công bố bởi một người phê bình Đức Thánh Cha Phanxicô khi lời nói dường như được tự do hơn bao giờ hết, trong viễn cảnh của một mật nghị tương lai.

Tý Linh

(theo Loup Besmond de Senneville, nhật báo La Croix)