BÀI GIÁO LÝ VỀ NIỀM SAY MÊ LOAN BÁO TIN MỪNG : LÒNG NHIỆT THÀNH CỦA NGƯỜI TÍN HỮU – BÀI 21 : THÁNH DANIEL COMBONI, TÔNG ĐỒ CỦA CHÂU PHI VÀ NGÔN SỨ CỦA SỨ MẠNG

Tóm tắt bài giáo lý của Đức Thánh Cha :

Anh chị em thân mến,

Trong hành trình về niềm say mê loan báo Tin Mừng của chúng ta, tôi muốn giới thiệu với anh chị em một vị tông đồ đầy lòng nhiệt thành đối với Châu Phi: thánh Daniel Comboni. Ngài rất say mê Thiên Chúa và những người anh em mà ngài phục vụ trong sứ mạng. Trong bối cảnh đặc trưng bởi nỗi kinh hoàng của chế độ nô lệ, Chúa đã gợi hứng cho ngài một con đường loan báo Tin Mừng mới, bằng cách đón nhận con người không phải như đối tượng mà là chủ thể của sứ mạng. Ngài muốn mỗi Kitô hữu trở thành nhân vật chính trong hoạt động truyền giáo, hàng giáo sĩ địa phương và các giáo lý viên giáo dân. Ngài chăm lo cho sự phát triển của con người, phát huy vai trò của gia đình và phụ nữ trong việc biến đổi văn hóa và xã hội. Nguồn gốc niềm say mê truyền giáo của ngài xuất phát từ niềm vui Tin Mừng, bắt nguồn từ tình yêu Chúa để dẫn đến việc làm cho Người được yêu mến. Khả năng truyền giáo của ngài đến từ đức ái và lòng nhiệt thành trắc ẩn với những đau khổ của nhân loại.

Thiên Chúa qua sự nhập thể của Người đã vạch trần sự giả dối của chế độ nô lệ bằng cách nâng cao phẩm giá của mỗi con người. Theo Chúa Kitô, thánh Comboni ý thức được sự dữ này: tình trạng nô lệ xã hội, bắt nguồn từ tình trạng nô lệ tội lỗi mà Chúa giải thoát chúng ta. Thật không may, chế độ nô lệ, giống như chủ nghĩa thực dân, không phải là ký ức của quá khứ. Ở Châu Phi, chủ nghĩa thực dân vẫn tiếp tục dưới hình thức kinh tế nô lệ. Là Kitô hữu, chúng ta được mời gọi đấu tranh chống lại mọi hình thức nô lệ. Giữa sự thờ ơ và loại trừ, thánh Comboni đã làm chứng cho tình yêu của Mục Tử Nhân Lành, Đấng đã hy sinh và trao hiến mạng sống vì dân mình.

Dưới đây là bài giáo lý của Đức Thánh Cha, ngày 20/9/2023 :

Anh chị em thân mến, chào anh chị em !

Trong hành trình giáo lý của chúng ta về niềm say mê loan báo Tin Mừng, nghĩa là lòng nhiệt thành tông đồ, hôm nay chúng ta dừng lại ở chứng tá của Thánh Daniel Comboni. Ngài là một tông đồ đầy lòng nhiệt thành đối với Châu Phi. Về những dân tộc này, ngài viết: “Họ đã chiếm hữu trái tim tôi, trái tim chỉ sống vì họ” Thật đẹp! (Ecrits, 941), “Tôi sẽ chết với Châu Phi trên môi” (Ecrits, 1441). Và ngài nói với họ bằng những từ này: “Ngày hạnh phúc nhất trong những ngày của tôi sẽ là ngày mà tôi có thể trao hiến cuộc đời mình cho anh chị em” (Ecrits, 3159). Đây là cách diễn đạt dành cho một người yêu mến Thiên Chúa và các anh chị em của mình, những người mà ngài phục vụ trong sứ mệnh và là những người mà ngài không bao giờ mệt mỏi nhắc lại rằng “Chúa Giêsu Kitô cũng đã chịu đau khổ và chết vì họ” (Ecrits, 2499; 4801).

Ngài nói điều này trong bối cảnh được đánh dấu bằng sự khủng khiếp của chế độ nô lệ mà ngài chứng kiến. Chế độ nô lệ “sự vật hóa” con người, giá trị của con người bị giảm xuống mức hữu ích cho ai đó hoặc điều gì đó. Nhưng Chúa Giêsu, Thiên Chúa làm người, đã nâng cao phẩm giá của mỗi con người và nêu bật sự giả dối của mọi chế độ nô lệ. Thánh Comboni, dưới ánh sáng của Chúa Kitô, đã nhận thức được tội ác của chế độ nô lệ; ngài cũng hiểu rằng tình trạng nô lệ xã hội bắt nguồn từ tình trạng nô lệ sâu xa hơn, tình trạng nô lệ của trái tim, tình trạng nô lệ tội lỗi, mà Chúa giải thoát chúng ta. Vì vậy, là Kitô hữu, chúng ta được kêu gọi đấu tranh chống lại mọi hình thức nô lệ. Thật không may, chế độ nô lệ, giống như chủ nghĩa thực dân, không phải là chuyện của quá khứ. Ở Châu Phi được thánh Comboni rất yêu quý, ngày nay bị xâu xé bởi nhiều xung đột, “sau chủ nghĩa thực dân chính trị, một “chủ nghĩa thực dân kinh tế” nô lệ không kém đã nổi lên. (…). Đó là một thảm kịch mà thế giới kinh tế tiên tiến hơn thường bịt mắt, bịt tai và bịt miệng. » Do đó, tôi nhắc lại lời kêu gọi của mình: “Hãy ngừng bóp nghẹt Châu Phi: đó không phải là một khu mỏ để khai thác hay một vùng đất để bị cướp bóc. » (Cuộc gặp với các nhà chức trách, Kinshasa, ngày 31 tháng 01 năm 2023).

Và chúng ta hãy trở lại câu chuyện về Thánh Daniel. Sau lần đầu tiên ở Châu Phi, ngài phải rời sứ mạng vì lý do sức khỏe. Quá nhiều nhà thừa sai đã chết sau khi mắc bệnh, vì thiếu hiểu biết về thực tế địa phương. Tuy nhiên, nếu những người khác bỏ rơi châu Phi, thì thánh Comboni lại không. Sau một thời gian phân định, ngài cảm thấy Chúa đang truyền cảm hứng cho ngài bằng một cách loan báo Tin Mừng mới, mà ngài tóm tắt bằng những lời này: “Hãy cứu Châu Phi bằng Châu Phi” (Ecrits, 2741s). Đó là một trực giác mạnh mẽ, không có gì chủ nghĩa thực dân trong đó, đó là một trực giác mạnh mẽ đã góp phần canh tân sự dấn thân truyền giáo: những người được Phúc Âm hóa không chỉ là “đối tượng” mà còn là “chủ thể” của sứ mạng.

Và Thánh Daniel Comboni muốn biến tất cả các Kitô hữu thành những nhân vật chính trong hoạt động loan báo Tin Mừng. Và với tinh thần này, ngài đã suy nghĩ và hành động một cách toàn diện, lôi kéo hàng giáo sĩ địa phương và cổ võ việc phục vụ của các giáo lý viên giáo dân. Các giáo lý viên là kho báu của Giáo hội: các giáo lý viên là những người đi đầu trong việc loan báo Tin Mừng. Đây là cách ngài cũng quan niệm về sự phát triển con người, quan tâm đến nghệ thuật và nghề nghiệp, đồng thời khuyến khích vai trò của gia đình và phụ nữ trong việc biến đổi văn hóa và xã hội. Và thật quan trọng biết bao, ngay cả ngày nay, là thúc đẩy đức tin và sự phát triển con người từ bên trong các bối cảnh truyền giáo, thay vì cấy ghép các mô hình bên ngoài hoặc tự giới hạn mình vào chủ nghĩa cứu trợ vô ích! Không phải mô hình bên ngoài cũng như chủ nghĩa cứu trợ. Hãy đi theo con đường loan báo Tin Mừng trong nền văn hóa các dân tộc. Loan báo Tin Mừng cho nền văn hóa và hội nhập Tin Mừng vào văn hóa: những điều này đi đôi với nhau.

Tuy nhiên, niềm say mê truyền giáo vĩ đại của thánh Comboni trước hết không phải là kết quả của nỗ lực của con người: ngài không bị thúc đẩy bởi lòng dũng cảm hay chỉ được thúc đẩy bởi những giá trị quan trọng, chẳng hạn như tự do, công lý và hòa bình ; lòng nhiệt thành của ngài nảy sinh từ niềm vui Tin Mừng, ngài dựa vào tình yêu của Chúa Kitô và dẫn đến tình yêu dành cho Chúa Kitô! Thánh Daniel đã viết: “Một sứ mạng gian khổ và vất vả như của chúng ta không thể sống nhờ vẻ bề ngoài hay với những kẻ mê đạo đầy ích kỷ và tự cho mình là trung tâm, vốn không quan tâm đến phần rỗi và sự hoán cải của các linh hồn”. Đây là dịch bệnh của chủ nghĩa giáo sĩ trị, khiến các Kitô hữu, kể cả giáo dân, tự giáo sĩ hóa và tự biến mình – như người ta nói ở đây – thành những kẻ mê đạo đầy ích kỷ. Đó là dịch bệnh của chủ nghĩa giáo sĩ trị. Và ngài nói thêm: “Cần phải truyền cho họ đức ái bắt nguồn từ Thiên Chúa và từ tình yêu của Chúa Kitô; và khi một người thực sự yêu mến Chúa Kitô, thì những thiếu thốn, đau khổ và tử đạo đều là những điều ngọt ngào” (Ecrits, 6656). Mong muốn của ngài là được nhìn thấy những nhà thừa sai nhiệt thành, vui vẻ, tận tâm: những nhà thừa sai, như ngài viết, “thánh thiện và có khả năng”. […] Trước hết là thánh thiện, nghĩa là tránh khỏi tội lỗi và khiêm nhường. Nhưng điều này chưa đủ: cần phải có lòng bác ái giúp các chủ thể có khả năng” (Ecrits, 6655). Do đó, đối với thánh Comboni, nguồn gốc của khả năng truyền giáo là đức ái, đặc biệt là lòng nhiệt thành biến nỗi đau của người khác thành của mình.

Vả lại, niềm say mê loan báo Tin Mừng của ngài không bao giờ khiến ngài hoạt động như một nghệ sĩ độc tấu, nhưng luôn trong sự hiệp thông, trong Giáo hội. Ngài viết: “Tôi chỉ có một cuộc đời để cống hiến cho phần rỗi của những linh hồn này, tôi muốn có cả ngàn cuộc đời để tiêu hao cho điều đó” (Ecrits, 2271).

Thưa anh chị em, thánh Daniel làm chứng cho tình yêu của Mục Tử Nhân Lành, Đấng đi tìm những gì bị mất và là Đấng hiến mạng sống vì đoàn chiên của mình. Lòng nhiệt thành của ngài rất mạnh mẽ và có tính ngôn sứ trong việc chống lại sự thờ ơ và loại trừ. Trong những bức thư của mình, ngài xúc động nhớ đến Giáo hội thân yêu của mình, vốn đã quên mất Châu Phi trong thời gian quá lâu. Ước mơ của thánh Comboni là một Giáo hội đứng về phía những người bị đóng đinh trong lịch sử, để cùng họ sống với kinh nghiệm phục sinh. Giờ đây, tôi đưa ra lời khuyên cho anh chị em. Hãy nghĩ đến những người bị đóng đinh trong lịch sử ngày nay: người nam, người nữ, trẻ em, người già bị đóng đinh bởi những câu chuyện về bất công và thống trị. Chúng ta hãy nghĩ đến họ và cầu nguyện. Chứng tá của ngài dường như được lặp lại với tất cả chúng ta, những người nam nữ của Giáo hội: “Đừng quên người nghèo, hãy yêu thương họ, vì nơi họ có sự hiện diện của Chúa Giêsu chịu đóng đinh đang chờ đợi phục sinh”. Đừng quên người nghèo: trước khi đến đây, tôi đã gặp các nhà lập pháp Brazil, những người làm việc vì người nghèo, những người cố gắng thăng tiến người nghèo bằng viện trợ và công bằng xã hội. Và họ không quên người nghèo: họ làm việc vì người nghèo. Với anh chị em, tôi nói: đừng quên người nghèo, vì chính họ sẽ mở cửa Thiên Đàng.

—————————————-

Tý Linh chuyển ngữ

(nguồn : vatican.va)