Hôm 16/12/2022, Tòa Thánh đã công bố Sứ điệp của Đức Thánh Cha Phanxicô cho Ngày thế giới hòa bình lần thứ 56, được cử hành vào ngày 1/1/2023. Đức Thánh Cha đề cập đến đại dịch Covid-19 và cuộc chiến ở Ucraina, một cuộc chiến « do chọn lựa tội lỗi của con người », hai cuộc khủng hoảng lớn làm cho nhân loại phải tự vấn và phải vượt qua. Đối với ngài, chỉ tình huynh đệ và lòng trắc ẩn, được thúc đẩy bởi tình yêu thương của Thiên Chúa, mới có thể giúp nhân loại vạch ra những nẻo đường hòa bình.

Chào mừng các khách hành hương người Ba Lan vào cuối buổi tiếp kiến chung hôm 7/12/2022, Đức Phanxicô đã nhắc lại « Chiến dịch Reihnardt » do Đức quốc xã quyết định cách đây 80 năm và là tên của kế hoạch tiêu diệt gần 2 triệu người Do Thái. Về cuộc chiến ở Ucraina, ngài mong muốn rằng sự kiện này sẽ khơi dậy những quyết tâm và hành động vì hòa bình.

Trong cuộc phỏng vấn dành cho « America Magazine », Đức Phanxicô đã đề cập đến các chủ đề khác nhau : phá thai, lạm dụng tính dục, vai trò của nữ giới trong Giáo hội hay sự thỏa thuận giữa Tòa Thánh và Trung quốc. Gợi lên cuộc chiến tranh ở Ucraina, Đức Thánh Cha đảm bảo rằng « Tòa Thánh sẵn sàng làm trung gian cho hòa bình ».

Hôm 24/11/2022, Đức Phanxicô đã gởi thư cho người dân Ucraina, để an ủi và khích lệ họ trước sự dã man mà quân xâm lược Nga gây ra cho đất nước này. Ngài cho thấy nỗi đau đớn của họ là nỗi đau đớn của ngài và bày tỏ « sự gần gũi …, trong tâm hồn và trong lời cầu nguyện, với sự quan tâm nhân đạo, để anh chị em cảm thấy được đồng hành, để anh chị em không quen với chiến tranh, để anh chị em không bị bỏ rơi một mình hôm nay và nhất là mai ngày, khi cám dỗ có thể đến là quên đi nỗi đau khổ của anh chị em ».

Đức cha Georg Bätzing, chủ tịch HĐGM Đức, gặp gỡ báo chí sau cuộc viếng thăm ad limina của hơn 60 Giám mục Đức. Ngài mô tả là khích lệ các cuộc nói chuyện với Đức Thánh Cha hôm 18/11, trong cuộc gặp gỡ chưa từng có với các vị đứng đấu của các Bộ ở Rôma. Ngài cũng cho biết các Giám mục Đức không muốn tạo ra cuộc ly giáo.

Hôm 18/11/2022, một cuộc họp do ĐHY Parolin điều hành đã quy tụ các Giám mục Đức đang viếng thăm ad limina và nhiều vị hữu trách của các Bộ để trao đổi về những vấn đề được khơi lên bởi Công nghị của Giáo hội Công giáo Đức.

Gần đến Ngày Thế giới truyền giáo (23/10/2022), số liệu thống kê do Hãng thông tấn Fides công bố cho thấy sự gia tăng số lượng người được rửa tội trên khắp thế giới, ngoại trừ Châu Đại Dương. Số linh mục và nữ tu giảm ở Tây phương đang khi gia tăng ở Châu Phi và Châu Á.

Sau bài giáo lý hôm thứ Tư trong buổi tiếp kiến chung ngày 12/10/2022, Đức Phanxicô tiếp tục kêu gọi chấm dứt «  cơn bão bạo lực » để tái lập « một cuộc chung sống hòa bình » :

Trong một tuyên bố hôm 28/9/2022, HĐGM Nga nhấn mạnh rằng chiến tranh chưa bao giờ và sẽ không bao giờ là một phương tiện giải quyết các vấn đề. Các ngài kêu gọi các tín hữu dấn thân cho hòa bình thông qua đối thoại.

Trong buổi đọc Kinh  Truyền Tin hôm Chúa Nhật 2/10/2022, Đức Phanxicô, lo âu về mối đe dọa hạt nhân và cuộc leo thang quân sự và xung đột ở Ucraina, đã dành toàn bộ buổi đọc Kinh Truyền Tin này cho việc kêu gọi ngừng bắn. Lời kêu gọi được gởi đến cả Tổng thống Nga và Ucraina :

Hôm 13/9/2022, Ủy ban đạo đức tham vấn quốc gia (CCNE) của Pháp đã đưa ra ý kiến về việc chấm dứt sự sống, bật đèn xanh cho việc hợp pháp hóa hành vi trợ tử, dù vẫn định khung cho nó. Giáo lý Giáo hội Công giáo phê phán một sự tiến triển như thế.

Trên chuyến bay trở về từ Kazakhstan, Đức Phanxicô đã tổ chức buổi họp báo với các phóng viên. Ngài tuyên bố : « Phương Tây suy đồi tạo ra chủ nghĩa dân túy, trong chính trị chúng ta phải khởi sự lại từ các giá trị ». « Với Trung quốc, chúng ta cần kiên nhẫn đối thoại ».

« Lời nói của Đức Thánh Cha phải được đọc như một tiếng nói nổi lên để bảo vệ sự sống con người », thông cáo của Tòa Thánh nêu rõ hôm 30/8/2022. Một cuộc luận chiến đã diễn ra sau những lời phát biểu của Đức Thánh Cha trong buổi tiếp kiến chung hôm 24/8/2022. Đức Phanxicô đã gợi lên những nạn nhân vô tội của chiến tranh, người Ucraina cũng như người Nga.

Đức Phanxicô đã khai triển cái nhìn của mình về một nền giáo hoàn hoàn bị trong một sứ điệp gởi cho các bạn trẻ Châu Âu đang tham dự Hội nghị giới trẻ Châu Âu ở Praha, vào ngày 11/7/2022, ngày lễ nhớ thánh Biển Đức, quan thầy của Châu Âu. Đức Thánh Cha đề cao một nền giáo dục với cái nhìn cởi mở, cho tha nhân, cho Công trình tạo dựng và cho Chân Lý.

Hôm 7/7/2022, Nghị viện Châu Âu đã thông qua một nghị quyết nhằm đưa việc phá thai vào Hiến chương về các quyền cơ bản của Liên hiệp Châu Âu và lên án phán quyết của Tòa án Tối cao Hoa Kỳ được đưa ra cách đây hai tuần. Một nghị quyết có nguy  cơ tạo ra « thêm nữa những rào cản ý thức hệ và sự phân cực », theo Ủy ban các Hội đồng Giám mục Châu Âu (Comece).

Đề cập đến cuộc chiến giữa Ucraina và Nga, trong một cuộc phỏng vấn được đăng trên các tạp chí của dòng Tên ở Châu Âu hôm 14/6/2022, Đức Phanxicô khẳng định rằng « không có người tốt và người ác siêu hình, một cách  trừu tượng ».

Sau kinh Nữ Vương Thiên Đàng hôm Chúa Nhật 5/6/2022, Đức Thánh Cha tiếp tục mời gọi cầu nguyện cho hòa bình và kêu gọi các nhà lãnh đạo đừng dẫn nhân loại vào đống đổ nát. Dưới đây là lời kêu gọi của Đức Thánh Cha:

Hôm 27/5/2022, Giáo hội Chính Thống giáo Ucraina, liên kết với Moscou, đã tuyên bố cắt đứt với Nga, đất nước đã xâm lược Ucraina, và tuyên bố « sự độc lập hoàn toàn của mình ».

« Sẽ không có sự che giấu nào, không có sự phản kháng nào từ phía các Giám mục. Chúng tôi sẽ đón nhận những cú đánh mà chúng tôi phải đón nhận. Chúng tôi sẽ lãnh lấy trách nhiệm của mình. Chúng tôi mắc nợ các nạn nhân về điều đó, nỗi đau đớn của họ là ưu tiên. Và chúng tôi mắc nợ Mẹ Giáo hội về điều đó », ĐHY Zuppi, tân Chủ tịch HĐGM Ý, đã khẳng định như thế trong cuộc gặp gỡ đầu tiên với báo chí. Báo cáo có thể sẽ được công bố vào ngày 18/11/2022.

Bà Francesca Di Giovanni (*), Thứ trưởng ngoại giao Tòa Thánh phụ trách về các quan hệ đa phương, nhận định thế giới có thể như thế nào sau cuộc xung đột Nga và Ucraina : canh tân các tổ chức quốc tế và tìm kiếm đối thoại, từ một hoàn cảnh bình đẳng về quyền lợi và nghĩa vụ giữa các nước lớn và các nước nhỏ.