Kỷ niệm 10 năm triều đại giáo hoàng của mình, Đức Thánh Cha Phanxicô đã chấp nhận trả lời các câu hỏi của Emmanuel Van Lierde của  tuần báo Tertio. Cuộc phỏng vấn được thực hiện ngày 19/12/2022 và được đăng vào ngày 28/2 và 1/3/2023 trên Cathobel. Chúng tôi chuyển ngữ một số phần chính.

Bài tham luận của Đức Sứ thần Tòa Thánh vào ngày đầu tiên của hội nghị khoáng đại mùa xuân của HĐGM Đức ơ Dresde. Lúc khai mạc buổi làm việc vào tối thứ Hai, Đức cha Nikola Eterović, được bổ nhiệm ở Berlin vào năm 2013, đã bày tỏ lòng kính trọng đối với  Đức Bênêđíctô XVI và làm rõ những vấn đề liên quan đến « con đường công nghị » ở Đức.

« Chúng ta hiếm khi liên kết Mùa Chay và vẻ đẹp, nhưng đó là điều mà Đức Thánh Cha Phanxicô mời gọi chúng ta thực hiện trong sứ điệp mà chúng tôi giới thiệu hôm nay », ĐHY Michael Czerny, Tổng trưởng Bộ thăng tiến sự phát triển con người toàn diện, khẳng định. ĐHY nhấn mạnh rằng « vẻ đẹp đến từ sự thay đổi » – « từ sự hoán cải » « theo ngôn ngữ Thánh Kinh » – và « vẻ đẹp là một kinh nghiệm tập thể » : « Trong ngôn ngữ của Giáo hội, đó là một kinh nghiệm hiệp hành ».

Tóm tắt bài giáo lý của Đức Thánh Cha :

Anh chị em thân mến, trong hành trình giáo lý của chúng ta về niềm đam mê loan báo Tin Mừng, hôm nay chúng ta hãy khởi đi từ những lời của Chúa Giêsu, Đấng yêu cầu các môn đệ của Ngài hãy đi làm cho trở thành môn đệ và hãy đi làm phép rửa, bằng cách mang niềm vui về sự hiện diện của Thiên Chúa, Đấng gần gũi và hành động trong chúng ta.

Trong buổi đọc Kinh Truyền Tin hôm Chúa Nhật I Mùa Chay, ngày 26/2/2023, Đức Phanxicô cảnh giác các Kitô hữu trước “ba loại thuốc độc phổ biến và nguy hiểm” của ma quỷ là “lòng quyến luyến của cải vật chất, sự nghi ngờ và lòng khao khát quyền lực” để cám dỗ họ như đã từng cám dỗ Chúa Giêsu chia rẽ với Chúa Cha. Và ngài mời gọi nhìn vào gương Chúa Giêsu, Đấng đã “đánh bại các cám dỗ nhờ Lời Chúa”, chứ không phải trò chuyện hay tranh luận với ma quỷ. Cuối cùng, Đức Thánh Cha mời gọi tự vấn: “Lời Chúa có chỗ đứng nào trong đời sống của tôi? Tôi có hướng đến Lời Chúa trong cuộc chiến đấu thiêng liêng của tôi không?”

Thứ Tư Lễ Tro mở ra Mùa Chay, một hành trình vừa đòi hỏi vừa tràn đầy hy vọng để trở về với Thiên Chúa. Dưới đây là mười lời khuyên mà Đức Thánh Cha Phanxicô đưa ra để trải qua bốn mươi ngày này – một chọn lọc được thực hiện từ các buổi tiếp kiến và các bài giảng của Thứ Tư Lễ Tro.

Đức Thánh Cha Phanxicô xác nhận rằng việc sử dụng các nhà thờ giáo xứ cho các nhóm cử hành với nghi thức tiền công đồng, cũng như việc sử dụng Sách lễ Rôma cũ năm 1962 bởi các linh mục chịu chức sau ngày 16/7/2021, chỉ có thể được Giám mục cho phép sau khi được phép của Tòa Thánh.

Trong buổi đọc Kinh Truyền Tin hôm Chúa Nhật 19/2/2023, Đức Phanxicô giải thích lời mời gọi của Chúa Giêsu “hãy yêu thương kẻ thù”, những lời rất khó và thách đố, nhưng làm chứng cho tình yêu phi thường của Thiên Chúa đối với con người tội lỗi của chúng ta. Và Đức Thánh Cha mời gọi các Kitô hữu đi vào lôgíc này của Thiên Chúa.

Vào ngày 18/2/2023, Đức Thánh Cha đưa ra một suy tư về Giáo hội và vai trò của giáo dân trong Giáo hội, bằng cách nhấn mạnh sự cùng thuộc về  Chúa Kitô của tất cả những người được rửa tội. Ngài nói với các tham dự viên của Hội nghị dành cho các vị chủ tịch và đại diện của các ủy ban giám mục về giáo dân, được Bộ Giáo dân, Gia đình và Sự sống tổ chức ở Vatican.

Hôm 17/2/2023, Sứ điệp Mùa Chay 2023 đã được công bố. Trong Sứ điệp này, Đức Thánh Cha Phanxicô dựa vào đoạn Tin Mừng Chúa Giêsu Biến Hình để cho thấy « mối tương quan tồn tại giữa khổ chế Mùa Chay và kinh nghiệm hiệp hành ». Cả hai hành trình này đều nhắm đến sự biến đổi cá nhân và Giáo hội. Đặc biệt, ngài đề nghị « hai “con đường” phải theo để lên núi cùng với Chúa Giêsu và đạt đến đích cùng với Ngài » trong Mùa Chay này : đó là lắng nghe Chúa Giêsu và sống cuộc thương khó và thập giá của Ngài trong thực tại hằng ngày với đức tin, đức cậy và đức mến, « để trở thành những người kiến tạo tình hiệp hành trong đời sống thường ngày nơi các cộng đoàn của chúng ta ».

Đức Thánh Cha tiêp tục loạt bài giáo lý về « lòng say mê loan báo Tin Mừng » trong buổi tiếp kiến chung ngày 15/2/2023, bằng cách tập trung vào sứ vụ tông đồ của các môn đệ đầu tiên của Chúa Giêsu. « Không thể rao giảng Chúa Kitô mà không ở lại với Ngài », Đức Thánh Cha nhấn mạnh và đồng thời giải thích « diễn từ truyền giáo » của Chúa Giêsu qua ba khía cạnh : « tại sao loan báo, loan báo điều gì và loan báo như thế nào ».

« Tôi đã sống đức tin như thế nào ?  Đó có phải là vấn đề tính toán, chủ nghĩa hình thức hay là một câu chuyện tình yêu với Thiên Chúa? », Đức Phanxicô mời gọi các Kitô hữu tự vấn như thế trong buổi đọc Kinh Truyền Tin hôm Chúa Nhật 12/2/2023, khi giải thích đoạn Tin Mừng về việc Chúa Giêsu đến để kiện toàn lề luật chứ không bãi bỏ.

Trong buổi đọc Kinh Truyền Tin hôm Chúa Nhật 12/2/2023, Đức Phanxicô cho biết ngài rất buồn và lo lắng sau bản án 26 năm tù của Đức cha Alvarez ở Nicaragua. Ngài đã xin cầu nguyện cho Đức Cha, cũng như cho những người bị trục xuất đến Hoa Kỳ và cho những người cầm quyền. Các tổ chức khác của Giáo hội và các hàng Giám mục gần đây đã phản ứng trước phán quyết của tòa án Nicaragua.

Lời cầu nguyện tuyệt đẹp này với Đức Mẹ Thinh Lặng của Đức Thánh Cha Phanxicô có thể giúp chúng ta thinh lặng để lắng nghe Chúa và tha nhân với một tâm hồn tĩnh lặng, và đó là phương thuốc cho tâm hồn và không nói xấu người khác.

Trong Sứ điệp cho Ngày Thế giới Bệnh nhân 2023, được cử hành vào ngày 11/2, Đức Phanxicô mời gọi, trong tinh thần Giáo hội hiệp hành, hãy « suy nghĩ về sự kiện rằng chính qua kinh nghiệm về sự mong manh và bệnh tật mà chúng ta có thể học cách bước đi cùng nhau theo phong cách của Thiên Chúa, Đấng gần gũi, trắc ẩn và dịu dàng ».

Trên chuyến bay trở về từ Nam Sudan hôm 5/2/2023, Đức Thánh Cha Phanxicô đã trả lời một số câu hỏi của các phóng viên, trong đó có câu hỏi liên quan đến Đức Bênêđíctô XVI sau cái chết của ngài; và Đức Phanxicô cho thấy Đức cố Giáo hoàng “không phải là môt con người cay đắng” và người ta đã “công cụ hóa cái chết của ngài với mục đích đảng phái”.

Đức Thánh Cha Phanxicô đã gặp gỡ các Giám mục, Linh mục, Phó tế, Tu sĩ nam nữ và chủng sinh của Nam Sudan tại nhà thờ Chánh tòa Thánh Têrêsa, ở Juba, hôm 4/1/2023. Ngài khuyến khích họ trở nên ngoan ngoãn trong bàn tay Thiên Chúa và chuyển cầu cho dân chúng, mời gọi họ « lên tiếng chống lại bất công ».

Trong ngày đầu tiên của chuyến tông du Nam Sudan, ngày 3/2/2023, Đức Phanxicô đã mạnh mẽ thúc giục các nhà lãnh đạo của đất nước thi hành các thỏa thuận hòa bình, trong một bài phát biểu mà ngài không che giấu sự sốt ruột.

Kết thúc chặng Congo của chuyến tông du châu Phi của mình, hôm 3/2/2023, Đức Thánh Cha Phanxicô đã yêu cầu các Giám mục Congo đừng giới hạn hành động của họ vào việc dấn thân chính trị.

Đức Phanxicô hiện đang tông du đến CHDC Congo vẫn hiệp thông cầu nguyện với tất cả những người sống đời thánh hiến quy tụ để cử hành thánh lễ tại vương cung thánh đường Đức Bà Cả, nhân dịp Ngày Thế giới Đời sống Thánh hiến 2/2. Ngài khuyến khích họ tiếp tục sứ mạng ngôn sứ của mình.