Cử hành Thánh lễ cầu cho người chết tại Nghĩa trang Chiến tranh của Khối thịnh vượng chung vào Thứ Năm, ngày 2 tháng 11, tại Rôma, Đức Phanxicô đã trình bày bài giảng của mình quanh ba từ: ký ức, hy vọng và lòng thương xót, cầu xin Chúa ban hòa bình.

Cuộc phỏng vấn của Đức Thánh Cha Phanxicô với giám đốc thông tin của kênh hàng đầu RAI: một cuộc xung đột thế giới “là một khả năng, không được quen với chiến tranh, vấn đề, đó là các ngành công nghiệp vũ khí”. “Tôi sẽ đến Dubai từ ngày 1 đến ngày 3 tháng Mười Hai” để dự COP28. Phán quyết tích cực về Thượng hội đồng, có nhiều không gian hơn cho phụ nữ nhưng không phong chức cho họ; “Tôi không nghĩ rằng sẽ giúp ích” khi bãi bỏ luật độc thân.

Với Tự sắc “Ad theologiam promovendam”, Đức Phanxicô đã cập nhật các quy chế của Học viện Thần học Giáo hoàng bằng cách kêu gọi nó hướng đến một “cuộc cách mạng văn hóa can đảm” mang tính ngôn sứ và đối thoại cũng như có tính mục vụ, dưới ánh sáng Mặc Khải.

« Các thánh không phải là những vị anh hùng xa xôi hay không thể tiếp cận được, mà là những người như chúng ta, những người bạn của chúng ta, mà điểm khởi đầu của các ngài cũng chính là món quà mà chúng ta đã nhận được: Bí tích Rửa tội. » Đức Phanxicô nhắc nhớ như thế trong buổi đọc Kinh Truyền Tin ngày Lễ Các Thánh Nam Nữ, 1/11/2023, và đồng thời nhấn mạnh rằng sự thánh thiện là « một món quà » và cũng là « một cuộc hành trình » ; và « nếu chúng ta để cho nó phát triển, nó có thể thay đổi hoàn toàn cuộc sống của chúng ta ».

Mặc dù Giáo hội Công giáo đã chấm dứt lệnh cấm hỏa táng cách đây sáu mươi năm, nhưng Giáo hội vẫn tiếp tục ủng hộ việc chôn cất. Phỏng vấn Nathalie Giaconia, tác giả cuốn Pour un adieu, préparer la célébration des funérailles (Mame-Tardy, 2018).

Thượng hội đồng về tương lai của Giáo hội kết thúc vào Chúa Nhật ngày 29 tháng 10 tại Rôma, sau một tháng làm việc, với việc công bố báo cáo tổng hợp. Đắm chìm trong công việc của một Đại hội lịch sử, trong đó các chủ đề cấm kỵ cho đến nay vẫn được tranh luận nhưng không có bất kỳ quyết định nào được đưa ra.

Báo cáo tổng hợp của Thượng hội đồng Giám mục lần thứ XVI đã được công bố vào tối thứ Bảy, ngày 28/10, sau cuộc bỏ phiếu của các tham dự viên. Không xác nhận bất kỳ thay đổi có hiệu lực nào, văn kiện phác thảo một Giáo hội “bao hàm” hơn, trong đó tính hiệp hành được coi là từ khóa.

Đối với một nhân loại đang bên bờ vực thẳm, những gì đã diễn ra trong bốn tuần qua ở Rôma là một dấu hiệu hy vọng. Thượng hội đồng mở đường cho một Giáo hội truyền giáo mà, bằng cách áp dụng Công đồng Vatican II, sẽ không sợ những điều mới mẻ do Chúa Thánh Thần gợi ý.

Sau Thánh lễ đánh dấu sự kết thúc khóa họp đầu tiên của Thượng Hội đồng về tính hiệp hành, Đức Phanxicô đã chủ sự buổi đọc Kinh Truyền Tin tại quảng trường Thánh Phêrô. Dựa trên bài Tin Mừng hôm nay liên quan đến điều răn yêu thương, ngài kêu gọi chúng ta biến tình yêu Thiên Chúa thành việc yêu thương anh chị em chúng ta.

Thượng hội đồng Giám mục lần thứ XVI, khai mạc vào ngày 4 tháng 10, bế mạc vào ngày 29 tháng 10, với thánh lễ do Đức Phanxicô chủ tế tại Vương cung thánh đường Thánh Phêrô. Giải thích bài Tin Mừng Chúa Nhật XXX Thường niên năm A, ngài mời gọi chúng ta hãy luôn nhìn vào “nguyên tắc và nền tảng trên đó mọi sự bắt đầu và bắt đầu lại: tình yêu. Yêu mến Thiên Chúa bằng cả cuộc đời chúng ta và yêu thương người lân cận như chính mình”, đảm bảo rằng tình yêu được thể hiện trong một Giáo hội tôn thờ Thiên Chúa và phục vụ tha nhân.

Báo cáo tổng hợp sau Đại hội đồng lần thứ 16 của Thượng hội đồng về tính hiệp hành đã được công bố vào thứ Bảy ngày 28 tháng 10. Trong khóa họp thứ hai vào năm 2024, các suy tư và đề xuất được đưa ra về các chủ đề như vai trò của phụ nữ và giáo dân, thừa tác vụ của các giám mục, chức linh mục và phó tế, tầm quan trọng của người nghèo và người di cư, sứ mạng kỹ thuật số, đối thoại đại kết hoặc các vụ lạm dụng.

Trong cuộc gặp áp chót với giới truyền thông tại Văn phòng Báo chí Vatican, ngày 27/10/2023, những phát biểu của Thầy Alois của Taizé, Cha Radcliffe và Mẹ Angelini, những người đã đồng hành cùng đại hội bằng những bài suy niệm của các ngài, làm nổi bật sự kiện “tiến trình hiệp hành đang dẫn chúng ta đến một cách thức mới để trở thành Giáo hội”, đưa “Giáo hội vào một quá trình hoán cải” với “phong cách học hỏi cùng nhau”. Cha Radcliffe cũng lưu ý rằng các linh mục không cần phải lo sợ khi vấn đề giáo sĩ trị được nhấn mạnh ở Thượng hội đồng, vì còn nhiều vẻ đẹp của đời sống linh mục cần phải được nhấn mạnh nữa.

Thứ Sáu, ngày 27 tháng 10 năm 2023, tại Vương cung thánh đường thánh Phêrô.

Lạy Mẹ Maria, xin hãy nhìn chúng con! Chúng con đứng đây trước mặt Mẹ. Mẹ là Mẹ của chúng con , và Mẹ biết những đấu tranh cũng như nỗi đau thương của chúng con.

Trong nghi lễ do ngài triệu tập và có sự tham gia của các tín hữu từ khắp nơi trên thế giới, Đức Thánh Cha đã đọc một lời cầu nguyện Đức Mẹ, xin Đức Mẹ dạy chúng ta “đón nhận và chăm sóc toàn thể sự sống con người, và loại bỏ sự điên rồ của chiến tranh, vốn gieo rắc cái chết và hủy diệt tương lai”.

 Benjamin Netanyahu đề cập đến “lời tiên tri của Isaia” trong bài phát biểu trên truyền hình vào thứ Tư, ngày 25 tháng Mười, để biện minh cho việc hủy diệt Hamas. Là một bản văn lớn của Cựu Ước, sách Isaia đề cập đến việc lưu đày của người Do Thái đến Babylon và sự trở về của họ, cũng như việc xây dựng lại Đền thờ ở Giêrusalem.

Đại hội THĐ hiện đang làm việc về văn kiện tổng hợp sẽ được công bố vào Thứ Bảy ngày 29 tháng 10 sau khi phê duyệt và phổ biến Thư gửi Dân Chúa vào chiều Thứ Tư. Điều này đã được công bố bởi Paolo Ruffini, Tổng trưởng Bộ Truyền thông và Chủ tịch Ủy ban Thông tin, và Sheila Pires, thư ký của cùng Ủy ban, trong cuộc họp thông tin vào thứ Năm 26/10/2023 – với điểm nhấn mạnh mẽ “đại kết” – tại Văn phòng Báo chí của Tòa Thánh.

Trong cuộc họp báo hôm thứ Tư ngày 25 tháng 10, Chủ tịch Ủy ban Thông tin Paolo Ruffini thông báo rằng các thành viên của Đại hội đã nhận được văn bản của văn kiện tổng hợp cuối cùng: sự hiện diện của các tu sĩ và giáo dân không làm thay đổi bản chất của Đại hội, vốn là và vẫn là Thượng hội đồng Giám mục, nhưng nhắc nhở chúng ta rằng Thượng hội đồng không phải là một sự kiện biệt lập. Nó là một phần không thể thiếu của sự phân định.

Trong một lá thư gửi cho các Giám mục Pháp, Quốc vụ khanh Tòa Thánh, Đức Hồng y Pietro Parolin, lo ngại rằng tổ chức phi chính phủ Points-Cœur, tổ chức không còn tồn tại theo giáo luật kể từ năm 2020, sẽ tiếp tục coi mình là một tổ chức tôn giáo.

“Thế giới mà chúng ta đang sống và thế giới mà chúng ta được mời gọi yêu thương và phục vụ, ngay cả trong những mâu thuẫn của nó, đòi hỏi Giáo hội tăng cường sự hiệp lực trong mọi lĩnh vực sứ mạng của mình. Đây chính xác là con đường của tính hiệp hành mà Thiên Chúa mong đợi ở Giáo hội của thiên niên kỷ thứ ba”,

Đức Thánh Cha đã phát biểu khi khai mạc phiên họp chung của Thượng hội đồng vào thứ Tư ngày 25 tháng 10 và nhắc lại tầm quan trọng của người nữ trong Giáo hội: “Họ biết chờ đợi, khám phá con đường, vượt quá giới hạn, với nỗi sợ hãi và lòng can đảm”. Sau đó, ngài lấy làm tiếc về “vụ bê bối” của chủ nghĩa giáo sĩ trị được thể chế hóa.