Vào ngày đầu tiên của chuyến tông du Châu Phi, 31/1/2023, Đức Phanxicô đã kêu gọi các nhà lãnh đạo Congo về trách nhiệm, khước từ đề cập cách minh nhiên vai trò của Rwanda trong tình trạng bất ổn đang diễn ra ở phía đông của đất nước.

Chiến tranh ở Ucraina, thỏa thuận hạt nhân Iran, xung đột Israel-Palestin, bạo lực ở Tây Phi…Liệt kê các cuộc khủng hoảng chính đang ảnh hưởng đến hành tinh, Đức Phanxicô tái khẳng định, vào hôm 9/1/2023, trong bài diễn văn cầu chúc ngoại giao đoàn, sự cần thiết phải thúc đầy hòa bình « trong sự thật », « công lý », « liên đới » và « tự do », thông qua tám công trường hành động cụ thể.

Dưới đây là bài phát biểu của Đức Thánh Cha Bênêđictô XVI trước Nghị viện Bundestag ngày 22/9/2011, trong đó ngài đưa ra cái nhìn của ngài về chính trị và đồng thời nêu lên những nền tảng luân lý cho hoạt động chính trị của một Nhà nước pháp quyền.

Trong sứ điệp Phép lành Giáng Sinh cho thành Rôma và toàn thế giới, Đức Phanxicô đã yêu cầu chấm dứt « ngay lập tức » cuộc chiến tranh ở Ucraina. Ngài thất vọng vì « thật không may, người ta thích nghe những lý luận khác do những lôgíc của thế gian thúc đẩy ».

Đức Phanxicô nói với phóng viên Fabio Marchese Ragona, người Ý, trong cuộc phỏng vấn trên Canale 5, đưa ra những suy nghĩ của mình về sự lan rộng của chiến tranh trong thế giới của chúng ta và khuyến khích chúng ta nhìn vào Chúa Giêsu Hài Đồng khi Lễ Giáng Sinh đến gần.

Trong cuộc phỏng vấn được công bố hôm Chúa Nhật 18/12/2022 bởi nhật báo ABC của Tây Ban Nha, Đức Phanxicô đã tiết lộ rằng vào đầu triều đại giáo hoàng của mình, ngài đã trao cho Quốc Vụ Khanh Tòa Thánh thời bấy giờ là ĐHY Tarcisio Bertone, một lá thư trong đó ngài tuyên bố sẽ từ nhiệm trong trường hợp gặp vấn đề sức khỏe nghiêm trọng và thường xuyên. Ngài cũng cho biết linh mục tham gia vào chính trị là điều không tốt.

Chào mừng các khách hành hương người Ba Lan vào cuối buổi tiếp kiến chung hôm 7/12/2022, Đức Phanxicô đã nhắc lại « Chiến dịch Reihnardt » do Đức quốc xã quyết định cách đây 80 năm và là tên của kế hoạch tiêu diệt gần 2 triệu người Do Thái. Về cuộc chiến ở Ucraina, ngài mong muốn rằng sự kiện này sẽ khơi dậy những quyết tâm và hành động vì hòa bình.

Trong cuộc phỏng vấn dành cho « America Magazine », Đức Phanxicô đã đề cập đến các chủ đề khác nhau : phá thai, lạm dụng tính dục, vai trò của nữ giới trong Giáo hội hay sự thỏa thuận giữa Tòa Thánh và Trung quốc. Gợi lên cuộc chiến tranh ở Ucraina, Đức Thánh Cha đảm bảo rằng « Tòa Thánh sẵn sàng làm trung gian cho hòa bình ».

Trong cuộc phỏng vấn dành cho « America Magazine », Đức Phanxicô đã đề cập đến các chủ đề khác nhau : phá thai, lạm dụng tính dục, vai trò của nữ giới trong Giáo hội hay sự thỏa thuận giữa Tòa Thánh và Trung quốc. Gợi lên cuộc chiến tranh ở Ucraina, Đức Thánh Cha đảm bảo rằng « Tòa Thánh sẵn sàng làm trung gian cho hòa bình ».

Đó là Đức cha Gioan Bành Vệ Chiếu (Giovanni Peng Weizhao), từ ngày 24/11 là « Giám mục phụ tá của Giang Tây ». Việc công nhận ngài đã được đi trước bởi « một áp lực nặng nề và lâu dài từ phía chính quyền địa phương » đối với vị Giám mục này, một thông cáo của Vatican cho biết hôm 26/11/2022.

Hôm 24/11/2022, Đức Phanxicô đã gởi thư cho người dân Ucraina, để an ủi và khích lệ họ trước sự dã man mà quân xâm lược Nga gây ra cho đất nước này. Ngài cho thấy nỗi đau đớn của họ là nỗi đau đớn của ngài và bày tỏ « sự gần gũi …, trong tâm hồn và trong lời cầu nguyện, với sự quan tâm nhân đạo, để anh chị em cảm thấy được đồng hành, để anh chị em không quen với chiến tranh, để anh chị em không bị bỏ rơi một mình hôm nay và nhất là mai ngày, khi cám dỗ có thể đến là quên đi nỗi đau khổ của anh chị em ».

Trước các nhà chức trách của Bahrain, trong ngày đầu tiên của chuyến tông du của mình, hôm 3/11/2022, Đức Phanxicô đã kêu gọi tôn trọng nhân quyền và xóa bỏ án tử hình, vốn vẫn đang còn hiệu lực ở nước này.

Cùng với các nhà lãnh đạo tôn giáo trên thế giới, hôm 25/10/2022, Đức Phanxicô đã đến tham dự nghi thức bế mạc cuộc gặp gỡ liên tôn quốc tế lần thứ 36 được tổ chức ở Rôma bởi  cộng đoàn Sant’Egidio : « Tiếng kêu của hòa bình ». Dịp này, ngài kêu gọi: « Các tôn giáo không thể được sử dụng cho chiến tranh. Chỉ hòa bình là thánh thiện và không ai được sử dụng danh Thiên Chúa để chúc lành cho khủng bố và bạo lực. Nếu anh chị em thấy chiến tranh xung quanh mình, đừng cam chịu ! Người dân muốn hòa bình ».

Sau những cuộc « tham vấn và đánh giá thích hợp », cả hai bên đã đồng ý kèo dài thêm hai năm hiệu lực của thỏa thuận tạm thời về việc bổ nhiệm các giám mục được quy định trong lần đầu tiên vào năm 2018. Tòa Thánh muốn tiếp tục cuộc đối thoại tôn trọng và xây dựng để thúc đẩy sứ mạng của Giáo hội Công giáo và lợi ích của dân tộc Trung quốc.

Sau bài giáo lý hôm thứ Tư trong buổi tiếp kiến chung ngày 12/10/2022, Đức Phanxicô tiếp tục kêu gọi chấm dứt «  cơn bão bạo lực » để tái lập « một cuộc chung sống hòa bình » :

Trong một tuyên bố hôm 28/9/2022, HĐGM Nga nhấn mạnh rằng chiến tranh chưa bao giờ và sẽ không bao giờ là một phương tiện giải quyết các vấn đề. Các ngài kêu gọi các tín hữu dấn thân cho hòa bình thông qua đối thoại.

Trong buổi đọc Kinh  Truyền Tin hôm Chúa Nhật 2/10/2022, Đức Phanxicô, lo âu về mối đe dọa hạt nhân và cuộc leo thang quân sự và xung đột ở Ucraina, đã dành toàn bộ buổi đọc Kinh Truyền Tin này cho việc kêu gọi ngừng bắn. Lời kêu gọi được gởi đến cả Tổng thống Nga và Ucraina :

Phiên tòa xét xử ĐHY Zen, 90 tuổi, bắt đầu vào ngày 19/9/2022. Ngài bị chính quyền Trung quốc nhắm tới vì các hoạt động ủng hộ dân chủ. Vatican vẫn kín đáo về vấn đề này. Một nguồn tin cấp cao của Vatican cho nhật báo La Croix biết : « Đức Hồng y yêu cầu chúng tôi im lặng ».

Trên chuyến bay trở về từ Kazakhstan, Đức Phanxicô đã tổ chức buổi họp báo với các phóng viên. Ngài tuyên bố : « Phương Tây suy đồi tạo ra chủ nghĩa dân túy, trong chính trị chúng ta phải khởi sự lại từ các giá trị ». « Với Trung quốc, chúng ta cần kiên nhẫn đối thoại ».

Trong ngày đầu tiên của chuyến tông du đến Kazakhstan hôm 13/9/2022, Đức Phanxicô đã cảnh giác nhà cầm quyền của đất nước chống lại « sự bất công lan rộng ». Tại quốc gia có chung 7000km đường biên giới với Nga, ngài đã bảo vệ việc « củng cố chủ nghĩa đa phương » để « cho phép các dân tộc hiểu nhau và đối thoại ».