« Đây là sứ điệp : Thiên Chúa không cưỡi mây trời  trong sự vĩ đại, nhưng giáng trần trong sự bé nhỏ. Sự bé nhỏ là con đường mà Ngài đã chọn để đến với chúng ta, để chạm đến tâm hồn ta, để cứu độ ta và đưa chúng ta trở lại với những gì là quan trọng. » Đức Thánh Cha nhấn mạnh như thế trong bài giảng Thánh lễ Đêm Giáng Sinh, 24/12/2021, và đồng thời nhấn mạnh « sự vĩ đại của Ngài được ban tặng trong sự bé nhỏ ».

Trưa ngày 23/12/2021, một thông cáo của Văn phòng báo chí Tòa Thánh cho biết quyết định của Đức Thánh Cha can thiệp « vào lúc hết hạn 5 năm hoạt động đầu tiên với quy chế thử nghiệm » Bộ phục vụ sự phát triển con người toàn diện, được thiết lập vào năm 2016, như là « kết quả của việc hợp nhất bốn Hội đồng Tòa Thánh có từ trước ».

Trong bài giáo lý của buổi tiếp kiến chung hôm 22/12/2021, Đức Phanxicô nhắc lại sứ điệp của các Tin Mừng về biến cố giáng sinh của Chúa Giêsu, đó là « sự ra đời của Chúa Giêsu là một biến cố phổ quát liên quan đến tất cả mọi người », và sự ra đời của Chúa Giêsu cho thấy chỉ những ai có lòng khiêm tốn mới gặp được Thiên Chúa, mới nhận thấy tình yêu và sự hiện diện của Thiên Chúa nơi Hài Nhi Giêsu nằm trong máng cỏ.

Đang khi, đối với nhiều người, bạo lực gia đình phát sinh từ sự kéo dài của mô hình phụ quyền, thì Giáo hội Công giáo đã nhiều lần lên tiếng, trong những thập niên vừa qua, để lên án hiện tượng này.

Trong một lá thư được gởi sau những lời phê bình của Đức Phanxicô về một văn kiện của Ủy ban Châu Âu khuyến nghị không chúc « Giáng Sinh vui vẻ », bà Ursula đã đảm bảo với Đức Thánh Cha rằng Liên hiệp Châu Âu lấy cảm hứng từ « di sản văn hóa, tôn giáo và nhân văn của Châu Âu ».

Đức Thánh Cha Phanxicô đã có buổi đối thoại, tại Nhà Thánh Mátta, với bốn người dễ bị tổn thương, bốn người « vô hình » trong một chương trình đặc biệt được phát sóng vào tối Chúa Nhật 19/12/2021, trên Kênh TG 5 ở Ý, trong đó ngài ví bạo lực gia đình với « một vấn đề gần như satan ».

Đức Thánh Cha Phanxicô đã có buổi đối thoại với bốn người dễ bị tổn thương, bốn người « vô hình » trong một chương trình đặc biệt được phát sóng vào tối Chúa Nhật 19/12/2021, trên Kênh TG 5 ở Ý, trong đó ngài cầu chúc “một lễ Giáng Sinh với Chúa Giêsu, một lễ Giáng Sinh đích thực”.

“Trong khoảng thời gian cuối cùng của Mùa Vọng, chúng ta hãy để cho hai động từ này hướng dẫn. Chỗi dậy và vội vã ra đi: đây là hai chuyển động của Đức Maria và Mẹ cũng mời gọi chúng ta thực hiện khi lễ Giáng Sinh đến gần”. Đó là lời mời gọi của Đức Phanxicô trong buổi đọc Kinh Truyền Tin hôm Chúa Nhật IV Mùa Vọng, ngày 19/12/2021.

Nhân dịp lần sinh nhật thứ 85 của Đức Phanxicô, hôm 17/12/2021, ông David Sassoli, chủ tịch Nghị viện Châu Âu đã gởi lời chúc mừng đến Đức Thánh Cha như nhiều nhà lãnh đạo khác. Ông đã cảm ơn Đức Thánh Cha về « huấn quyền nói với thế giới » của ngài.

Trong một loạt câu trả lời liên quan đến Tự sắc Traditionis Custodes, hôm 18/12, Vatican đã có những làm sáng tỏ quan trọng về việc cử hành thánh lễ tiền công đồng và qua đó xác định cấm cử hành một số bí tích theo hình thức cũ.

Các linh mục, tu sĩ dòng Tên phải là « những người cha », chứ không phải là « những ông chủ », làm tốt mọi việc và rồi rút lui « mà không chiếm hữu ». Nhưng nhất là họ phải khiêm tốn, đặc biệt đối diện với sự sụt giảm số lượng do cuộc khủng hoảng ơn gọi gây nên, đừng giải thích « trên bình diện giải thích xã hội học ». Như mọi khi, Đức Phanxicô đã có một buổi nói chuyện thẳng thắn và tự do với một nhóm bảy tu sĩ linh mục dòng Tên của cộng đoàn ở Athens, mà ngài đã gặp gỡ ở tòa khâm sứ hôm 4/12/2021. Như thường lệ, cuộc nói chuyện được tường thuật đầy đủ trong Civiltà Cattolica bởi cha Antonio Spadaro.

Hôm thứ Tư 15/12/2021, Đức Phanxicô tiếp tục loạt bài giáo lý về thánh Giuse. Với bài thứ tư này, Đức Thánh Cha “muốn xem xét một khía cạnh quan trọng khác về con người của ngài: sự thinh lặng”, và đồng thời nhấn mạnh rằng “thật quan trọng để suy nghĩ về sự thinh lặng vào thời đại của chúng ta lúc mà dường như nó có rất ít giá trị.”

« Đức Thánh Cha đã khích lệ, cảm ơn chúng tôi nhiều và ngài đã nhấn mạnh phẩm cách của thái độ của chúng tôi, cách chúng tôi lưu tâm đến báo cáo của Ciase ». Đức cha Éric de Moulins-Beaufort đã tóm tắt thái độ của Đức Phanxicô đối với Giáo hội Pháp như thế, sau buổi tiếp kiến dành cho ban điều hành của HĐGM Pháp, sáng 13/12/2021.

Tòa Thánh đã công bố, hôm 13/12, một lá thư của Tổng trưởng Bộ Phụng Tự liên quan đến các đường nét của ứng viên cho thừa tác vụ Giáo lý viên. Văn kiện nhấn mạnh sự kiện rằng thừa tác vụ này ưu tiên nói với giáo dân.

Trong bài giảng thánh lễ tấn phong Giám mục cho Đức cha Giuse Đỗ Quang Khang, giáo phận Bắc Ninh, sáng 14/12/2021, Đức cha Giuse Nguyễn Năng, Tổng Giám mục giáo phận Sài Gòn, đã nói về việc Đức tân Giám mục là vị Giám mục đầu tiên trong kế hoạch của THĐGM lần thứ XVI hướng đến một Giáo hội hiệp hành, với lời nhắc nhở : « Sứ mạng của một Giám mục là hiệp hành với đoàn chiên ».

“Chúng ta hãy tự hỏi: chúng ta phải là gì cách cụ thể trong những ngày này khi chúng ta đến gần lễ Giáng Sinh? Tôi có thể làm phần của tôi thế nào? Chúng ta hãy chọn điều gì đó cụ thể, cho dù nhỏ bé, phù hợp với hoàn cảnh sống của chúng ta, và chúng ta hãy tiếp tục thực thi nó để chuẩn bị cho lễ Giáng Sinh này. Chẳng hạn: tôi có thể gọi điện thoại cho một người cô đơn, thăm viếng người già cả đó hay người đau ốm này, hãy làm điều gì đó để phục vụ một người nghèo, một người túng thiếu. Tuy nhiên thậm chí: có thể tôi cần xin sự tha thứ, ban sự tha thứ, làm rõ một hoàn cảnh, trả một món nợ. Có thể tôi đã bỏ bê việc cầu nguyện và sau nhiều thời gian đã trôi qua, đã đến lúc xin Chúa tha thứ. Thưa anh chị em, chúng ta hãy tìm ra điều gì đó cụ thể và thực hiện nó!”

Sự lắng nghe lẫn nhau giữa các văn phòng của Giáo triều Rôma và các Giám mục cũng như các bề trên tổng quyền là một khía cạnh thiết yếu của con đường hiệp hành mà Giáo hội đã dấn thân. Đức Phanxicô đã lặp lại điều đó, hôm 11/12/2021, trong buổi tiếp kiến dành cho các tham dự viên của hội nghị khoáng đại của Bộ các Dòng tu và các Hội đời sống tông đồ.

“Hãy nghĩ lại vào thời kỳ bạn là một di dân và người ta không muốn để cho bạn vào. Chính bạn muốn thoát khỏi đất nước của bạn và bây giờ chính bạn muôn xây dựng các bức tường. Bởi vì những người xây dựng các bức tường đánh mất ý thức về lịch sử, lịch sử của mình.” Đức Phanxicô trả lời như thế cho câu hỏi của phóng viên Manuel Schwarz , trên chuyến bay từ Hy Lạp trở về Rôma hôm 6/12/2021, liên quan đến vấn đề di dân. Và ngài kêu gọi cần phải “đón tiếp, đồng hành, thăng tiến và hội nhập” người di cư.

Trong buổi đọc Kinh Truyền Tin ngày lễ Đức Maria Vô Nhiễm Nguyên Tội, hôm 8/12/2021, Đức Phanxicô đã nêu bật lòng khiêm nhường của Đức Maria như là mẫu gương cho mọi Kitô hữu, vì “lòng khiêm nhường lôi cuốn ánh mắt của Thiên Chúa”.

« Sự suy yếu của nền dân chủ được gây ra bởi mối nguy của các chủ nghĩa dân túy, vốn không phải là chủ thuyết nhân dân, và bởi mối nguy của những quy chiếu này đến các quyền lực kinh tế và văn hóa quốc tế. » Đức Phanxicô nhận định như thế khi trả lời cho câu hỏi của phóng viên Iliana Magra trên chuyến bay từ Hy Lạp trở về Rôma hôm 6/12/2021, khi nói về “hai mối nguy cho nền dân chủ hôm nay”.