Nhân Ngày Thế giới Bệnh nhân lần thứ 32 diễn ra vào ngày 11 tháng 2 năm 2024, Đức Phanxicô nhắc lại tầm quan trọng của sự đồng hành và sự dịu dàng đối với người bệnh. Phê bình nền văn hóa chủ nghĩa cá nhân, thờ ơ và vứt bỏ những con người mong manh đang lan rộng trong xã hội chúng ta, sứ điệp của Đức Phanxicô dựa trên đoạn trích từ sách Sáng thế ký: “Con người ở một mình thì không tốt”.

Trong một cuộc phỏng vấn được nhật báo La Stampa của Ý đăng tải, Đức Phanxicô khẩn thiết kêu gọi “một lệnh ngừng bắn toàn cầu”, bởi vì “chúng ta đang ở bên bờ vực thẳm”. Về chủ đề Fiducia supplicans, ngài hy vọng “mọi người bình tâm”, Tuyên ngôn này mong muốn “bao gồm chứ không chia rẽ”. Đức Thánh Cha cũng nói rằng ngài cảm thấy “giống như một cha sở của một giáo xứ toàn cầu”.

« Sự tiến triển của các hệ thống “trí tuệ nhân tạo” cũng đang thay đổi một cách triệt để thông tin và truyền thông. » Đó là mối quan tâm của Đức Thánh Cha Phanxicô bày tỏ trong Sứ điệp của ngài cho Ngày Thế giới Truyền thông Xã hội lần thứ 58, được cử hành vào ngày 24 tháng 1 hằng năm nhân ngày lễ Thánh Phanxicô Salê, vị thánh bảo trợ của các nhà báo. Đức Thánh Cha kêu gọi chúng ta kết hợp trí tuệ nhân tạo và sự khôn ngoan của trái tim vì một nền truyền thông nhân văn trọn vẹn.

Một vòng thế giới về các cuộc xung đột đang diễn ra và nhắc lại quan điểm của Tòa Thánh về các vấn đề lớn, Đức Phanxicô đã có bài diễn văn chúc mừng truyền thống tới Ngoại giao đoàn vào Thứ Hai, ngày 8/1/2024. Ngài kêu gọi đặt khuôn mặt và tên tuổi cho tất cả các nạn nhân của chiến tranh và di cư. Ngài cũng liệt kê những con đường cần thực hiện để đảm bảo hòa bình, chủ đề trọng tâm trong bài phát biểu của ngài.

Trong Sứ điệp cho Ngày Thế giới Hòa bình lần thứ 57 (1/1/2024), với tựa đề “Trí tuệ nhân tạo và hòa bình”, Đức Phanxicô cho thấy « trí tuệ nhân tạo sắp ngày càng trở nên quan trọng hơn. Những thách thức mà nó đặt ra không chỉ là kỹ thuật mà còn cả nhân chủng học, giáo dục, xã hội và chính trị », do đó ngài mời gọi suy nghĩ về tác động của trí tuệ nhân tạo đối với hòa bình toàn cầu và kêu gọi cộng đồng quốc tế thông qua một hiệp ước ràng buộc để thiết lập các quy tắc quốc tế nhằm điều chỉnh sự phát triển và sử dụng nó.

Tuyên ngôn “Fiducia supplicans” đã khơi lên nhiều phản ứng khác nhau, trong đó có những chống đối quyết liệt và đồng thời gán cho Đức Phanxicô và Bộ Giáo lý Đức tin cổ súy cho tội lỗi, « mở đường cho hươu chạy ». Sở dĩ như thế là vì người ta nhìn « người/kẻ đồng tính » chỉ dưới một khía cạnh duy nhất là đồng tính. Lối nhìn này một phần do sự tranh cãi giữa việc chúc lành cho con người hay cặp đôi, cá nhân hay đôi bạn… Thiết nghĩ cần có cái nhìn không chỉ thương xót mà còn công bằng đối với các nhân vị đồng tính.

Vatican đã công bố một thông báo vào thứ Hai, ngày 18 tháng 12, cho phép chúc lành cho “các đôi bạn trong hoàn cảnh bất quy tắc”, bên ngoài phụng vụ, bao gồm cả các cặp đồng tính luyến ái. Một sự cho phép vốn không thay đổi học thuyết của Giáo hội về mối quan hệ giữa những người cùng giới tính, nhưng tuy nhiên chứng tỏ một sự tiến triển nào đó.

Đây là lần đầu tiên được hoan nghênh trên toàn thế giới. Vào rạng sáng thứ Tư, ngày 13/12/2023, tại COP28 ở Dubai, 198 bên đã thông qua một thỏa hiệp lịch sử, mở đường cho việc từ bỏ dần các năng lượng hóa thạch vốn gây ra hiện tượng nóng lên toàn cầu.

Đức Thánh Cha Phanxicô đã ký tuyên ngôn liên tôn được soạn thảo dịp hội nghị thượng đỉnh thế giới của các nhà lãnh đạo tôn giáo về biến đổi khí hậu, tại Abu Dhabi vào đầu tháng 11, và có sự tham dự của Đức Hồng y Quốc Vụ Khanh Pietro Parolin. Tài liệu đã được bàn giao cho chủ tịch COP28, tiến sĩ Sultan Al Jaber.

“Đây là một chương trình tốt cho Mùa Vọng: gặp gỡ Chúa Giêsu đến trong mỗi anh chị em đang cần chúng ta và chia sẻ với họ những gì chúng ta có thể: lắng nghe, thời gian, giúp đỡ cụ thể”. Đó là lời mời gọi của Đức Thánh Cha trong buổi đọc Kinh Truyền Tin Chúa Nhật I Mùa Vọng, hôm Chúa Nhật 3/12/2023, và đồng thời ngài nhắc nhở rằng sự tỉnh thức Kitô giáo không phải là sợ hãi, nhưng là khao khát gặp Chúa đang đến, bằng cầu nguyện và lòng bác ái.

Đức Hồng y Quốc Vụ Khanh, Pietro Parolin, trong ngày thứ hai của hội nghị thượng đỉnh các nguyên thủ quốc gia về khí hậu, đã lên bục phát biểu của COP28 để đưa ra thông điệp của Đức Phanxicô. Một chứng minh mạnh mẽ, kết hợp việc bảo vệ công trình tạo dựng và khoa học, nhằm khuyến khích việc ra quyết định có lợi cho việc phát triển năng lượng tái tạo, hỗ trợ giáo dục về lối sống bền vững và loại bỏ năng lượng hóa thạch.

Năm 2023 là năm nóng nhất từng được ghi nhận trên Trái đất. Để cố gắng ứng phó với tình trạng khẩn cấp này, hội nghị thượng đỉnh COP28 sẽ được tổ chức tại Dubai, thuộc Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, từ ​​thứ Năm ngày 30 tháng 11 đến thứ Ba ngày 12 tháng 12. Lần đầu tiên, một Giáo hoàng sẽ thực hiện chuyến đi: Đức Phanxicô sẽ phát biểu tại COP 28 vào thứ Bảy ngày 2 tháng 12. Giải mã các thuật ngữ thiết yếu để hiểu rõ hơn các vấn đề đang được quan tâm tại hội nghị quốc tế này.

 Hôm thứ Năm 23/11, Đức Phanxicô đã khuyến khích các thành viên của mạng lưới báo chí Ý tiếp tục sứ mệnh của họ, vốn đặc biệt hệ tại trở thành mạng lưới của sự hiệp thông. Đối mặt với thách thức ngày nay, ngài yêu cầu họ làm chứng cho các giá trị và vẻ đẹp của Tin Mừng trên internet, cung cấp cho họ các công cụ để giáo dục trong thế giới kỹ thuật số và kêu gọi họ thúc đẩy việc nhìn nhận các quyền và nghĩa vụ của mỗi người.

Đức Hồng Y Pietro Parolin nhắc lại lập trường “gần gũi” của Đức Phanxicô đối với người Israël và người Palestin. “Mối quan hệ với thế giới Do Thái không có vấn đề gì,” ĐHY Quốc Vụ Khanh Tòa Thánh đảm bảo và đồng thời giải thích rằng công việc giải phóng con tin ở Trung Đông cũng như ở Ucraina vẫn tiếp tục. Tòa Thánh đang nỗ lực đưa trở về những đứa trẻ Ucraina bị cưỡng bức đưa đến Nga. Về hy vọng kết thúc chiến tranh của Điện Kremlin, ngài nói: “Tất cả chúng ta đều hy vọng như vậy“.

Nhân Ngày Thế giới Người nghèo lần thứ VII, vào Chúa Nhật 19/11/2023, Đức Phanxicô đã chủ sự thánh lễ trước sự hiện diện của 5000 tín hữu và đặc biệt là 1200 người nghèo, những người là ngài sẽ dùng cơm trưa với họ. Trong bài giảng của mình, ngài nhắn nhủ đừng chồn vùi của cải của Chúa nhưng hãy lan tỏa lòng bác ái, chia sẻ cơm bánh của chúng ta và « nhân rộng tình yêu thương ». Ngài cảnh báo « nghèo đói là một tai tiếng » và đồng thời kêu gọi chúng ta hãy biến cuộc đời mình thành một « lễ vật tình yêu » cho tha nhân.

Trong Sứ điệp cho Ngày Thế giới Người Nghèo, dựa vào Sách Tôbia, Đức Phanxicô mời gọi đừng ngoảnh mặt làm ngơ với những người đang gặp khó khăn, dấn thân cụ thể bảo vệ họ hơn là cảm động trước số phận của họ.

Đức Phanxicô đã gặp gỡ khoảng một trăm tham dự viên đại hội của Hiệp hội Phụ huynh Châu Âu vào thứ Bảy ngày 11/11/2023 tại hội trường Mật viện của Dinh Tông Tòa. Trước tổ chức này đại diện cho hơn 150 triệu phụ huynh từ Lục địa Già, ngài đã đề xuất một suy tư về ơn gọi và sứ mạng của các bậc cha mẹ ở một châu Âu, nạn nhân của mọi chủ nghĩa duy vật và chủ nghĩa chủ quan đang khiến việc giáo dục con cái trở nên khó khăn.

Việc trục xuất người nước ngoài là trọng tâm của bài tham luận, vào ngày 2 tháng 11 tại trụ sở Liên hiệp quốc ở New York, của Đức cha Caccia, đại diện Tòa thánh. Ngài ủng hộ một số điều khoản trong dự thảo của Ủy ban Luật pháp Quốc tế, đặc biệt là ủng hộ việc không trả lại một người nước ngoài bị giam giữ về một quốc gia mà người đó sẽ phải đối mặt với án tử hình.

Tổng thống Pháp đã thông báo rằng ông muốn trình bày một dự luật vào cuối năm nay để đưa quyền tự do phá thai vào Hiến pháp. Đức cha Pierre d’Ornellas, Tổng Giám mục Rennes và đặc trách nhóm làm việc về đạo đức sinh học của Hội đồng Giám mục Pháp, bày tỏ mối quan ngại của mình. Ngài lấy làm tiếc về việc tịch thu một cuộc tranh luận đích thực về một chủ đề đáng được phản ánh về tính nhân văn và lương tâm liên quan đến toàn thể xã hội.

Cuộc phỏng vấn của Đức Thánh Cha Phanxicô với giám đốc thông tin của kênh hàng đầu RAI: một cuộc xung đột thế giới “là một khả năng, không được quen với chiến tranh, vấn đề, đó là các ngành công nghiệp vũ khí”. “Tôi sẽ đến Dubai từ ngày 1 đến ngày 3 tháng Mười Hai” để dự COP28. Phán quyết tích cực về Thượng hội đồng, có nhiều không gian hơn cho phụ nữ nhưng không phong chức cho họ; “Tôi không nghĩ rằng sẽ giúp ích” khi bãi bỏ luật độc thân.