MẬT NGHỊ: ĐỨC GIÁO HOÀNG ĐƯỢC BẦU NHƯ THẾ NÀO?

Từ việc bỏ phiếu của các Hồng y cử tri cho đến việc đốt phiếu trong lò gang có từ năm 1939, dưới đây là cái nhìn về những gì diễn ra bên trong Nhà nguyện Sistine trong cuộc bầu cử giáo hoàng.

“Eligo in Summum Pontificem” (“Tôi bầu… làm Giáo hoàng.”)

Đây là những dòng chữ được in trên mỗi lá phiếu mà 133 Hồng y cử tri sẽ sử dụng để chọn ra vị Giáo hoàng thứ 267. Phiếu bầu có hình chữ nhật, nửa trên ghi cụm từ tiếng Latinh và nửa dưới để trống để Hồng y ghi tên ứng cử viên mà mình lựa chọn. Lá phiếu được thiết kế để có thể gấp đôi lại – một chi tiết được quy định trong Tông hiến Universi Dominici Gregis.

Phân phối phiếu bầu

Mỗi Hồng y cử tri nhận được ít nhất hai hoặc ba lá phiếu do các viên chức nghi lễ phân phát. Sau đó, Đức Hồng y phó tế cao niên sẽ rút thăm để chỉ định ba Hồng y kiểm phiếu (để đếm phiếu), ba Hồng y infirmarii (để thu thập phiếu bầu từ các Hồng y bị bệnh) và ba Hồng y kiểm phiếu lại (để xác minh số phiếu). Nếu bất kỳ Hồng y nào được chọn không thể hoàn thành vai trò của mình vì bệnh tật hoặc lý do khác, những cái tên mới sẽ được chọn thay thế. Giai đoạn này được gọi là tiền kiểm phiếu.

Trước khi cuộc bỏ phiếu bắt đầu, tất cả Hồng y không phải là cử tri – bao gồm cả thư ký của Hồng y đoàn, Trưởng ban nghi lễ phụng vụ của Giáo hoàng và các viên chức nghi lễ – phải rời khỏi Nhà nguyện Sistine. Sau đó, vị hồng y phó tế cao niên sẽ đóng cửa, chỉ mở và đóng khi cần thiết, chẳng hạn như khi các Hồng y infirmarii đi thu thập phiếu bầu của các Hồng y bị ốm và trở về.

Phòng nước mắt

“Phòng nước mắt”

Sau khi một Giáo hoàng được bầu, ngài sẽ được dẫn đến “Phòng nước mắt”, một căn phòng nhỏ bên cạnh Nhà nguyện Sistine, nơi ngài mặc bộ y phục màu trắng của giáo hoàng lần đầu tiên.

Quá trình bỏ phiếu

Mỗi Hồng y, theo thứ tự ưu tiên, viết tên ứng cử viên mình chọn vào lá phiếu, gấp lại, giơ cao để mọi người có thể nhìn thấy và mang đến bàn thờ. Ở đó, một chiếc hộp được đặt trên một chiếc đĩa phủ lên.

Mỗi Hồng y cử tri nói to, tiếng Ý:

“Chiamo a testimone Cristo Signore, il quale mi giudicherà, che il mio voto è dato a colui che, secondo Dio, ritengo debba essere eletto”.

(“Tôi xin Chúa Kitô, Đấng sẽ phán xét tôi, làm chứng rằng tôi bỏ phiếu cho người mà tôi tin là nên được bầu theo ý Chúa.”)

Sau đó, Hồng y đặt lá phiếu lên đĩa và dùng nó để bỏ phiếu vào hộp, cúi chào bàn thờ và trở về chỗ ngồi của mình.

Các Hồng y có mặt nhưng không thể đi đến bàn thờ vì bị bệnh sẽ đưa lá phiếu đã gấp của mình cho một trong những Hồng y kiểm phiếu, vị này sẽ mang lá phiếu đến bàn thờ và đặt vào đó theo cách tương tự, mà không cần đọc lại lời tuyên thệ.

Các Hồng Y đau ốm bỏ phiếu từ phòng của mình

Nếu bất kỳ vị Hồng y nào quá ốm không thể vào nhà nguyện, ba vị Hồng y infirmarii sẽ đến thăm các ngài với một khay phiếu bầu và một chiếc hộp đã niêm phong (trước đó được thể hiện là hộp rỗng, sau đó được khóa bằng chìa khóa đặt trên bàn thờ). Phía trên cùng của hộp có một khe hở để nhét các phiếu bầu đã gấp vào. Sau khi bỏ phiếu xong, các Hồng y infirmarii sẽ mang hộp phiếu trở lại nhà nguyện và mở hộp trước mặt các Hồng y cử tri. Các phiếu bầu sẽ được tính và cộng vào các phiếu đã có trong hộp phiếu chính.

Đếm phiếu

Sau khi tất cả các phiếu bầu đã được bỏ, vị kiểm phiếu đầu tiên sẽ lắc hộp phiếu để trộn các lá phiếu. Sau đó, người kiểm phiếu cuối cùng sẽ đếm từng lá phiếu một rồi chuyển chúng vào một hộp đựng rỗng thứ hai. Nếu số phiếu không khớp với số cử tri, tất cả các phiếu bầu sẽ bị đốt và cuộc bỏ phiếu mới sẽ được tổ chức ngay lập tức. Nếu số phiếu đúng, lá phiếu sẽ được mở ra và đọc.

Ba Hồng y kiểm phiếu ngồi vào một chiếc bàn trước bàn thờ. Vị đầu tiên đọc tên được viết trên lá phiếu và chuyển cho vị thứ hai, vị này xác nhận tên và chuyển cho vị thứ ba, vị này đọc to cho mọi người nghe và ghi lại kết quả bỏ phiếu. Nếu hai lá phiếu có vẻ như được viết bởi cùng một người và mang cùng một tên, thì chúng được tính là một phiếu bầu. Nếu chúng hiển thị tên khác nhau, thì cả hai đều không hợp lệ, mặc dù tổng số phiếu bầu vẫn có giá trị.

Sau khi tất cả các lá phiếu đã được đọc và kiểm xong, vị kiểm phiếu cuối cùng sẽ dùng kim đâm thủng chữ Eligo vào từng lá phiếu và dùng dây xâu chúng lại với nhau. Các đầu của sợi dây được thắt nút và các phiếu bầu được cất giữ để bảo quản an toàn.

Lò đốt phiếu

Đòi hỏi đa số

Để bầu một Giáo hoàng mới, cần phải có đa số hai phần ba. Đối với mật nghị sắp tới vào thứ Tư, ngày 7/5, điều đó có nghĩa là cần có ít nhất 89 phiếu bầu trong số 133 cử tri.

Bất kể Giáo hoàng có được bầu hay không, những vị kiểm phiếu lại đều cẩn thận xác minh số phiếu và kiểm tra các ghi chú của người kiểm phiếu để đảm bảo mọi việc được thực hiện chính xác. Sau đó, trước khi các Hồng y cử tri rời Nhà nguyện Sistine, tất cả các lá phiếu đều được đốt trong một chiếc lò gang được sử dụng lần đầu tiên trong mật nghị hồng y năm 1939. Những người kiểm phiếu xử lý việc này với sự trợ giúp của thư ký Hồng y đoàn và các viên chức nghi lễ, những người được Hồng y phó tế cao niên triệu tập.

Chiếc lò thứ hai, được lắp đặt vào năm 2005, được kết nối với một ống khói có thể nhìn thấy từ Quảng trường Thánh Phêrô. Đây là nơi các hóa chất được thêm vào để tạo màu cho khói: khói sẽ chuyển sang màu đen nếu chưa bầu được Giáo hoàng, khói sẽ chuyển sang màu trắng nếu đã bầu được Giáo hoàng. Nếu có hai cuộc bỏ phiếu liên tiếp, các lá phiếu của cả hai cuộc bỏ phiếu sẽ được đốt cùng nhau vào cuối vòng thứ hai.

Các vòng bỏ phiếu và sự tạm dừng mang tính thiêng liêng

Việc bỏ phiếu diễn ra bốn lần mỗi ngày – hai lần vào buổi sáng, hai lần vào buổi chiều. Nếu sau ba ngày, không có ứng cử viên nào được chọn, cuộc bỏ phiếu sẽ tạm dừng để dành một ngày cầu nguyện, thảo luận không chính thức và nghe lời khuyên nhủ thiêng liêng ngắn gọn từ vị Hồng y đẳng phó tế cao niên.

Sau đó, việc bỏ phiếu lại tiếp tục. Sau mỗi bảy vòng không thành công, sẽ có một lần dừng lại khác và lời khuyên nhủ – đầu tiên là bởi vị Hồng y đẳng linh mục cao niên, và sau đó, nếu cần thiết, bởi vị Hồng y đẳng giám mục cao niên.

Nếu vẫn không có vị Giáo hoàng nào được bầu sau 21 lần bỏ phiếu, sẽ có một khoảng dừng cuối cùng để cầu nguyện, đối thoại và suy ngẫm. Vào thời điểm này, việc bỏ phiếu vẫn tiếp tục — nhưng các Hồng y chỉ có thể lựa chọn giữa hai ứng cử viên nhận được nhiều phiếu bầu nhất ở vòng trước. Ngay cả khi đó, vẫn cần có đa số hai phần ba và hai ứng cử viên liên quan không được phép bỏ phiếu.

Tý Linh

(theo Tiziana Campisi, vatcan news)