Đức Phanxicô đã chủ trì Kinh Chiều I lễ Đức Maria Mẹ Thiên Chúa cũng như hát Te Deum cho một năm vừa qua, tại Vương Cung Thánh Đường Thánh Phêrô, vào chiều Chúa Nhật 31/12. Trong nghi thức cuối cùng trong năm này, ngài tập trung vào hai cách diễn đạt đặc trưng cho tình cảm của Giáo hội vào dịp cuối năm, đó là “lòng biết ơn” và “niềm hy vọng”. Ngài nêu rõ rằng những cách diễn đạt mà Giáo hội học được từ Đức Maria.

« Thánh Gia sống cuộc sống … nghèo khổ, phải đối mặt với những trở ngại, với nỗi đau buồn » để « cho chúng ta biết một điều rất đẹp: Thiên Chúa … đã đến sống cuộc sống chúng ta với những vấn đề của nó ». Đức Phanxicô nhắc nhớ như thế trong buổi đọc Kinh Truyền Tin hôm Chúa Nhật 31/12/2023, và qua đó mời gọi các Kitô hữu có khả năng ngạc nhiên hằng ngày về sự hiện diện của Thiên Chúa trong cuộc sống và cả những gì tốt đẹp trong gia đình của mình.

Trước khi bắt đầu một năm mới, phụng vụ Rôma hát thánh thi Te Deum vào ngày 31 tháng 12 tại Vương cung thánh đường Thánh Phêrô. Một truyền thống cổ xưa để tạ ơn Thiên Chúa, long trọng hát “Te Deum laudamus !” (“Lạy Thiên Chúa, chúng con ngợi khen Ngài!”) .

Bất chấp nguy cơ bị vạ tuyệt thông, hàng giáo sĩ của giáo phận Ernakulam-Angamaly của Giáo hội Syro-Malabar đã tái khẳng định sự phản đối của họ đối với việc tuân theo phụng vụ đã được Giáo hội Đông phương này thông qua hơn hai mươi năm trước. Tuy nhiên, thánh lễ ngày 25 tháng 12 đã được cử hành ở đó theo sách lễ này, “như một dấu hiệu kính trọng” đối với Đức Thánh Cha Phanxicô.

Trong một cuộc phỏng vấn với nhật báo ABC của Tây Ban Nha, Đức Hồng y Victor Fernandez đã lên tiếng trước những cuộc tấn công từ một số hàng giám mục sau khi công bố một bản văn cho phép các linh mục chúc lành cho các đôi bạn “bất quy tắc”, chẳng hạn như các cặp ly dị tái hôn hoặc gồm những người cùng giới tính.

Trong Sứ điệp cho Ngày Thế giới Hòa bình lần thứ 57 (1/1/2024), với tựa đề “Trí tuệ nhân tạo và hòa bình”, Đức Phanxicô cho thấy « trí tuệ nhân tạo sắp ngày càng trở nên quan trọng hơn. Những thách thức mà nó đặt ra không chỉ là kỹ thuật mà còn cả nhân chủng học, giáo dục, xã hội và chính trị », do đó ngài mời gọi suy nghĩ về tác động của trí tuệ nhân tạo đối với hòa bình toàn cầu và kêu gọi cộng đồng quốc tế thông qua một hiệp ước ràng buộc để thiết lập các quy tắc quốc tế nhằm điều chỉnh sự phát triển và sử dụng nó.

Tóm tắt bài giáo lý của Đức Thánh Cha :

Anh chị em thân mến, chúng ta bắt đầu một chu kỳ giáo lý về chủ đề tật xấu và nhân đức. Chúng ta khởi đi từ phần đầu của Thánh Kinh, ở đó trong sách Sáng Thế ký, câu chuyện về Adam và Ava trình bày động thái của sự dữ và cám dỗ.

Việc công bố một bản văn của Vatican cho phép các linh mục chúc lành các cặp đồng tính luyến ái đã làm dấy lên làn sóng chỉ trích mới lạ trong lịch sử đương đại của Giáo hội Công giáo. Đến mức một số nhà quan sát tin rằng sự hiệp nhất của Giáo hội  có thể bị đe dọa.

Khi được một người bạn hỏi về khả năng chúc lành cho các đôi bạn trong hoàn cảnh bất quy tắc, linh mục và là nhà thần học Jean-Miguel Garrigue trả lời anh ta: vấn đề không phải là chúc lành cho một “mối dây” hôn nhân giả, mà là cầu xin Thiên Chúa thanh tẩy một mối quan hệ được mời gọi phát triển hướng tới đức ái của Thiên Chúa.

« Qua chứng tá của thánh Têphanô, Chúa đang chuẩn bị trong tâm hồn của Saolô…sự hoán cải sẽ dẫn ông trở thành một vị Tông đồ vĩ đại. Thánh Têphanô, sự phục vụ của ngài, lời cầu nguyện của ngài, đức tin mà ngài tuyên xưng, lòng can đảm của ngài và đặc biệt là sự tha thứ của ngài vào lúc chết, không phải là vô ích ». Đó là lời nhắc nhở của Đức Phanxicô trong buổi đọc Kinh Truyền Tin lễ thánh Têphanô, ngày 26/12/2023, và qua đó, Đức Thánh Cha hỏi các Kitô hữu : « Tôi có tin rằng hạt giống tốt lành sẽ sinh hoa trái ngay cả khi tôi không thấy kết quả ngay lập tức không? ».

Trong thông điệp Giáng Sinh được đọc trước khi ban phép lành Urbi et Orbi (cho thành Rôma và toàn thế giới) từ ban công của Vương cung thánh đường Thánh Phêrô, Đức Phanxicô đã hướng ánh mắt và trái tim về Bêlem, nơi “nỗi đau và sự im lặng” đang ngự trị hôm nay. Ngài đề cập đến những cuộc xung đột đang xé nát thế giới và cầu xin hòa bình, đặc biệt là ở vùng đất đã chứng kiến sự ra đời của Chúa Giêsu, Hoàng Tử hòa bình. Ngài mời gọi nói “có” với hòa bình, nói “không” với chiến tranh như là “sự điên khùng không thể bào chữa được”.

Trong Thánh lễ đêm Giáng sinh, được cử hành vào Chúa Nhật 24/12/2023, tại Vương cung Thánh đường Thánh Phêrô ở Rôma, Đức Phanxicô cảnh giác “nguy cơ sống Lễ Giáng Sinh với ý tưởng ngoại đạo về Thiên Chúa” bằng cách mời gọi các tín hữu tôn thờ một “Thiên Chúa nhập thể” chứ không phải một “Thiên Chúa trình diễn”, một Thiên Chúa “chọn con đường nhỏ bé”, “sống trong những bất công của chúng ta”, trái ngược với hình ảnh về một vị Thiên Chúa “cứng nhắc và quyền lực”.

Đối với Đức Phanxicô, “thách thức của Lễ Giáng Sinh” hệ tại khám phá ra nơi sự giáng sinh của Chúa Kitô một “sự nhỏ bé” vốn tiếp nhận tất cả sự nghèo khổ, những tổn thương, bất lực của chúng ta và bao bọc chúng ta bằng một “sự dịu dàng mang tính cách mạng”, thúc đẩy phát triển một “đức ái có tính sáng tạo mới mẻ”.

Sau Thánh Gioan Tẩy Giả, Đức Hồng y Raniero Cantalamessa, nhà giảng thuyết của Phủ Giáo hoàng, đã dành bài giảng thứ hai của Mùa Vọng nói về Mẹ Chúa Giêsu, vào thứ Sáu, ngày 22/12/2023, tại hội trường Phaolô VI, trước sự hiện diện ​​của Đức Thánh Cha.

Đức Hồng y Blase Cupich hoan nghênh việc công bố Tuyên ngôn gần đây của Bộ Giáo lý Đức tin có tựa đề “Fiducia supplicans”. Một tài liệu đề cập đến “ý nghĩa mục vụ của các lời chúc lành” của những người ở trong hoàn cảnh bất quy tắc, – bao gồm cả các cặp đồng giới. Tuy nhiên, bên ngoài mọi nghi thức và mô phỏng hôn nhân.

Việc công bố tài liệu của Bộ Giáo lý Đức tin về việc chúc lành cho các cặp đồng tính luyến ái đã gây ra nhiều phản ứng, đôi khi rất chỉ trích. Đức ông Philippe Bordeyne, Viện trưởng Học viện Giáo hoàng Gioan-Phaolô II ở Rôma, trả lời cho những chỉ trích đó trong bài viết cho nhật báo La Croix.

Trong diễn văn truyền thống cho Giáo triều trước lễ Giáng sinh hôm 21/12/2023, cảnh báo Giáo triều về “sự tự phụ đã biết mọi thứ”, Đức Phanxicô đã mời gọi những người phụ trách của Giáo triều khiêm tốn lắng nghe, phân định và tiến bước dưới ánh sáng của Tin Mừng, ra khỏi vùng tiện nghi và sự bất động.

Ba câu hỏi được đặt ra cho Đức ông Philippe Bordeyne, Viện trưởng Học viện giáo hoàng về khoa học hôn nhân và gia đình.

Vatican đã công bố một thông báo vào thứ Hai, ngày 18 tháng 12, cho phép chúc lành cho “các đôi bạn trong hoàn cảnh bất quy tắc”, bên ngoài phụng vụ, bao gồm cả các cặp đồng tính luyến ái. Một sự cho phép vốn không thay đổi học thuyết của Giáo hội về mối quan hệ giữa những người cùng giới tính, nhưng tuy nhiên chứng tỏ một sự tiến triển nào đó.