« ĐẤNG ĐƯỢC CHỌN », BỘ PHIM VỀ CHÚA GIÊSU GÂY TIẾNG VANG TRÊN TOÀN THẾ GIỚI, CÓ KHẢ NĂNG TẬP HỢP MỘT CÔNG CHÚNG LÀ NHỮNG NGƯỜI TIN VÀ KHÔNG TIN

Với bộ phim « Đấng được chọn », Tin Mừng lần đầu tiên đã được đưa lên màn ảnh dưới hình thức một loạt phim. Được tài trợ bởi sự đóng góp của khán giả và được phân phối bên ngoài các nền tảng truyền  thống, bộ phim này đã đạt tới hàng triệu lượt xem và các kỷ lục. Nhưng, bộ phim sắp được công chiếu ở Pháp vào mùa Đông năm nay, đâu là thành công của loạt phim đã trở thành hiện tượng này ?

Được cả tỷ người xem : đó là mục tiêu điên rồ của loạt phim « Đấng được chọn ». Khác thường, hiển nhiên nó là như thế bởi tham vọng của nó, nhưng đó không phải là tất cả. Nhà sản xuất hy vọng mang lên màn ảnh, trong bảy mùa, cuộc đời của Chúa Giêsu và hành trình của các nhân vật Thánh Kinh được gặp gỡ khi lật một trang sách. Thách đố khác, đạt được kỳ tích bằng cách chỉ dựa vào khán giả : vì thế, hãy ra khỏi Hollywood cũng như các công ty sản xuất của Mỹ vốn đã có thương hiệu ở mặt phố. Không quên sự chọn lựa phát sóng loạt phim ngoài các chu trình phân phối truyền thống. Quả thế, không phải trên một kênh truyền hình hay một trong những ông lớn phân phối như Netflix mà người xem có thể tìm thấy tám tập của mỗi mùa. Bộ phim có sẵn trên nền tảng VidAngel và trên ứng dụng « The Chosen », vốn thuộc sở hữu của cùng một công ty phát sóng : Angel Studios.

Điều làm cho nhà sản xuất trở thành một OVNI (tiếng Anh : UFO, Vật thể bay không xác định, ctcnd) thực sự trong vũ trụ phim bộ. Tuy nhiên, gần hai năm sau khi phát sóng tập đầu tiên, « Đấng được chọn » đã thành công. Ứng dụng được VidAngel phát triển đã có hơn 5 triệu lượt tải xuống trên Google Play. Trên Youtube và Facebook, mùa đầu tiên được phát sóng vào năm 2019, tổng cộng có hơn 9 triệu lượt xem. Và tổng cộng mọi nền tảng lại, nó được chừng 50 triệu lượt xem. Mùa hai cũng thành công to lớn khi ra mắt vào mùa xuân 2021. Mùa ba, dự kiến vào năm 2022, hiện đang được tài trợ.

Hãy đến mà xem

« Đấng được chọn », trước tiên đó là một trải nghiệm hình ảnh độc đáo. Đối với những ai đã từng tự hỏi cuộc sống của anh em Simon và Anrê trông giống thế nào trước khi họ gặp được Chúa Giêsu hay đâu là những đồ trang trí có thể dùng cho việc tiếp tân ở tiệc cưới Cana, loạt phim mang lại một sự khôi phục có gì đó để thuyết phục. « Rốt cuộc, một bản văn không thể bắt lấy tất cả các cảm xúc », cha Jim Chern, tuyên úy Công giáo của Đại học Bang Montclair (New Jersey) và là khán giả trung thành, bình luận. Trước tiên, ngài muốn nói về bộ phim một vài tháng sau khi phát sóng vào năm 2019. Tuy nhiên, ngài sẽ đợi thêm một thời gian nữa và đợi việc giới thiệu về người đồng hành thiêng liêng của mình để bắt đầu. Trong suốt các cảnh, ngài bị thu hút bởi vẻ đẹp của việc dựng cảnh : « Tôi đồng ý với những người thấy rằng bộ phim có điều gì đó về linh đạo của thánh Inhaxiô. Khi các bạn xem « Đấng được chọn », các bạn như được phóng chiếu trong khung cảnh Tin Mừng bởi vì loạt phim cố gắng tái tạo một cách như thực, môi trường, tiếng động, tóm lại là cảnh thực có thể trông giống như thế nào ». Trí tưởng tượng – một trong những thế mạnh của Lectio divina nơi thánh Inhaxiô Loyola – cho phép những người soạn kịch bản đưa ra một lời giải thích cho biệt danh « Con của sấm sét » mà Chúa Giêsu đặt cho hai anh em Giacôbê và Gioan hay cho phép tưởng tượng một đoạn thơ ít có tính mô tả. Và sự chăm chút về thẩm mỹ này đã cuốn hút. Cha tuyên úy sinh viên giải thích : « Tôi nghĩ cách đặc biệt đến cuộc gặp gỡ giữa người Samaritanô và Chúa Kitô. Tình tiết đã làm cho tôi rơi lệ, nó quá đẹp và  cảm động ».

Con mắt chuyên môn của Hubert de Torcy, giám đốc công ty phân phối điện ảnh Saje Distributions, cũng rất ngạc nhiên. « Chất lượng hình ảnh, trang phục, bài trí, diễn xuất của các diễn viên… », có nhiều thành công. Khi khám phá ra hãng phim Mỹ, ông lập tức nhận ra tiềm năng của loạt phim : một bộ phim có khả năng tập hợp một công chúng là những người tin và không tin. Nơi những người  tin, chính « khía cạnh mới mẻ làm nổi bật một loạt các nhân vật đôi khi xuất hiện lén lút trong Thánh Kinh » sẽ làm hài lòng. Đối với người không tin, vị giám đốc này đặt cược vào « kịch bản chứa đựng vô số tình tiết và vô số nhân vật mà có nhiều điều xảy ra cho họ ». Tất cả các yếu tố để làm nên một loạt phim « hồi hộp, gây nghiện và rất đại chúng » đều có ở đó.

Một mô hình mới lạ

Cách chính xác, công chúng là một trong các điểm mạnh của hiện tượng « Đấng được chọn ». Không chỉ là khán giả, không hoàn toàn là nhà sản xuất, nhưng vô số cộng tác viên quý giá. Quả thế, chính việc huy động vốn từ cộng đồng – 10,3 triệu đôla – đã cho phép sản xuất mùa thứ nhất. Đồng thời, nó trở thành bộ phim được huy động vốn từ cộng đồng nhiều nhất trong lịch sử (bao gồm phim và bộ phim).

Cho đến nay, cha Jim Chern, và các khán giả khác,  tiếp tục thúc đẩy ngân quỹ cần thiết cho bộ phim. Quả thế, cũng như mùa thứ nhất và thứ hai, cần quyên góp 10 triệu đôla để tài trợ cho mùa thứ ba. Nếu tại thời điểm này số tiền vẫn còn chưa được thu thập, thì việc quay phim đã bắt đầu rồi. Để phát triển hệ thống này, nhà  đạo diễn Dallas Jenkins đã liên kết với công ty Angel Studios. Công ty đặc biệt chuyên về huy động vốn cộng đồng cho hãng phim nghe nhìn. Công ty, cũng có nền tảng VOD, đã đưa ra vào mùa thu 2019 một ứng dụng mới mẻ dành riêng cho bộ phim. Mục đích của nó ? Cho phép người dùng xem các tập phim của « Đấng được chọn » ngay sau khi chúng được đăng lên mạng, do đó làm cho bộ phim có thể tiếp cận miễn phí và ở tất cả các châu lục.

Chính quân bài này đã thu hút nhiều người hâm mộ như Sonja, một nữ sinh viên marketing người Nam Phi, sống tại Dubai. Theo lời khuyên của mục sư của mình rồi của một người bạn, cô đã tải ứng dụng xuống. Và trong một vài ngày, như với bất kỳ bộ phim hay nào, cô đã xem toàn bộ « mùa thứ nhất và mùa thứ hai ». « Trên ứng dụng, tôi có thể theo dõi tiến trình gây quỹ, quay phim, và tất cả đều nhờ vào sự đóng góp của những người khác. Nếu nó không được miễn phí, thì các sinh viên như tôi, hay những người khác dĩ nhiên không có phương tiện đóng góp, đã không bắt đầu xem bộ phim. » Điều này hẳn là đáng tiếc cho người phụ nữ trẻ này ngày nay vẫn coi việc sản xuất phim như là một « phúc lành trong cuộc sống hàng ngày của mình ».

Hubert de Torcy cũng phân tích mô hình kinh tế khác lạ này như một sự đổi mới đúng nghĩa. « Có một vòng tròn đức hạnh ở đây. Các nhà sản xuất đã thu về nhiều khả năng tài chính rồi họ để cho dùng bộ phim ; điều này đã khiến lượng khán giả gia tăng. Bây giờ, họ có thể dựa vào lượng khán giả này để tài trợ cho phần tiếp theo. Họ đã đổi mới về mô hình phân phối, tài trợ và sản xuất ». Sau lần lỡ hẹn với công chúng vào năm 2017 – việc sản xuất cuốn phim cuối cùng của ông ấy suýt nữa làm hủy hoại ông ấy – vì thế, Dallas Jenkins đã đưa ra chọn lựa chiến thắng bằng cách đặt cược vào một hệ thống vốn thoát khỏi con đường thất bại.

Phương tiện tuyệt vời cho việc truyền giáo

Hỗ trợ dạy giáo lý, khôi phục lịch sử hay để làm tài liệu ? Nhiều nguồn cảm hứng của một loạt phim muốn dựa trên Thánh Kinh trong khi vẫn giữ một giấy phép nghệ thuật nào đó, cũng là một trong những bước đi của những người tạo ra nó. Ý thức mình đang ở trên một ranh giới, nhà sản xuất phim Dallas Jenkins đã không do dự tập hợp quanh mình các cố vấn tôn giáo. Kitô hữu của Giáo hội Tin Lành Phúc Âm có thói quen hỏi ý kiến một mục sư, một linh mục và một giáo sĩ Do Thái trước khi quay một số cảnh. Quả thế, nếu họ nhớ rằng bộ phim là một tác phẩm hư cấu, thì đối với đạo diễn, nó là một đóng góp cho việc truyền giáo. Ông đã chia sẻ trong một video : « Thiên Chúa đã đặt trong tâm hồn tôi xác tín sâu xa rằng làm việc nghiêm túc trên dự án này là một trong những tiếng gọi quan trọng nhất mà Ngài đã từng gọi tôi ».

Một  trong những khẩu hiệu của bộ phim #BingeJesus [phát xuất từ « binge-watching » có nghĩa là mê xem các tập của một bộ phim, Ndlr] sao chép lại rất rõ ước muốn của nhà sản xuất phim muốn các khán giả của mình « khám phá Thánh Kinh » hay thậm chí « họ lại trở nên nhiệt thành trong đức tin của mình ». Khi thổ lộ với Aleteia, Sonja thừa nhận rằng sự đổi mới này đã là cuộc hẹn dành cho cô. « Khi xem tập 1, tôi đã tái khám phá câu nói trong sách Isaia : « Đừng sợ, vì Ta đã chuộc ngươi về » (Is 43, 1). Câu đó nhắc cho tôi rằng mỗi người chúng ta được Chúa hình thành, hun đúc. Và tôi tìm cách nhắc cho tôi nhớ điều đó mỗi ngày. Có biết bao nhiêu điều mà mọi người đều có thể rút ra cho cuộc sống của mình ! »

Điều tương tự với cha Jim Chern. Lần đầu tiên, một người với 22 năm linh mục đã quyết định, trong một học kỳ, dựa vào bộ phim để giúp cho các sinh viên đắm chìm trong Lời Chúa. Một trong những  buổi tối chiếu phim-giảng dạy đã ghi dấu ấn sâu đậm nơi ngài : « Sau khi xem, một sinh viên nói với tôi : « Khi Chúa Giêsu ôm Nicôđêmô, con tự nhủ rằng con cũng muốn có thể cảm nghiệm sự hiện diện thực sự của Ngài ». Lúc đó, tôi đã trả lời cho cậu ấy : « Con có bao giờ nghĩ rằng bí tích Thánh Thể thực sự là như thế không ? Thiên Chúa trở nên rất gần gũi với con không ? » Tôi đã thấy sự ngạc nhiên trong mắt cậu ấy. »

Những tiết lộ này hay những khoảnh khắc đảo ngược này trong đức tin, những người làm ra bộ phim không ngần ngại chia sẻ chúng. Phải nói rằng những chứng tá tương tự có rất nhiều trên các mạng xã hội. Và việc nhóm làm phim ra mắt các buổi chiếu toàn cầu trên Youtube và Facebook – vào thời điểm bắt đầu xảy ra đại dịch – chỉ thúc đẩy những chia sẻ rất cá nhân này.

Chinh phục thế giới

Vào năm 2020, Jonathan Roumie – nam diễn viên đóng vai Chúa Giêsu trong bộ phim – được vinh danh ở hạng mục « nam diễn viên chính xuất sắc nhất » của Grace Awards. Vào năm 2021, chính bộ phim đã giành được giải thưởng « bộ phim truyền cảm hứng nhất » tại K-Love Awards. Hai giải thưởng này cũng nổi tiếng như giải Oscars trong giới Kitô hữu ở Hoa Kỳ.

Đồng thời, báo chí chính thống cũng dần dần khám phá ra sự hào hứng với hiện tượng. Nhưng vấn đề về tương lai được đặt ra vì, ở chân trời, còn năm mùa nữa cần được tài trợ và quay phim. Điều này cũng có nghĩa là giữ khoảng cách để tiếp tục huy động một lượng lớn công chúng trong nhiều năm. Một thách thức đích thực để tin các chuyên gia về thể loại này : « Người anh hùng điển hình nhất thiết phải có những vấn đề và những điểm yếu, anh ta biết đến những tiến triển để được biến đổi và được thể hiện. Vì vậy, kết thúc một cuốn phim, anh ta không hoàn toàn như lúc đầu. » Còn nhân vật Giêsu, Thiên Chúa làm người thì sao ?  Lăng kính được các nhà làm phim chọn để kể « Đấng được chọn », nghĩa là theo dõi cuộc sống và cái nhìn khác lạ của những người đã biết Chúa Giêsu và cuộc sống của họ đã được biến đổi khi tiếp xúc với Ngài, phải chăng nó sẽ đưa loạt phim cho đến kết thúc đó ?

Hiện tại, bộ phim được mở rộng ra quốc tế. Ở Pháp, Saje Distribution và Canal + Séries đã được cung cấp đặc quyền về mùa thứ nhất bằng giọng Pháp. Vì thế, công chúng nói tiếng Pháp sẽ có thể khám phá bộ phim từ tháng Mười Hai. Một động lực có lẽ sẽ mang lại cho nó sự thành công bên kia Đại Tây Dương.

———————-

Tý Linh chuyển ngữ

(nguồn : Lauriane Vofo Kana, Aleteia)

Bộ phim rất hay về Chúa Giêsu “The Chosen” (Đấng được chọn). Có thể tải ứng dụng The Chosen xuống điện thoại và xem miễn phí, có phụ đề tiếng Việt.