BÀI GIÁO LÝ VỀ SỰ PHÂN ĐỊNH – BÀI 1. PHÂN ĐỊNH NGHĨA LÀ GÌ ?

Tóm tắt bài giáo lý của Đức Thánh Cha

Anh chị em thân mến,

Hôm nay, chúng ta bắt đầu loạt bài giáo lý mới bàn về sự phân định, tiến trình đưa ra những quyết định đúng đắn về ý nghĩa và hướng đi của cuộc đời chúng ta. Trong các sách Tin Mừng, Chúa Giêsu sử dụng hằng ngày sự phân định được thực hành bởi những người đánh cá và thương gia để dạy về tầm quan trọng của việc khôn ngoan chọn sống theo ý muốn của Thiên Chúa. Sự phân định đích thực đòi hỏi kiến thức, sự sáng suốt và kinh nghiệm nhưng còn sự khôn ngoan của tâm hồn, sự cam kết vững chắc và nỗ lực không ngừng. Là một cách thực thi sự tự do được Thiên Chúa ban cho, sự phân định thiêng liêng tìm cách biết chỗ đứng của chúng ta trong kế hoạch của Đấng Tạo Hóa dành cho chúng ta và cho thế giới chúng ta. Vì các quyết định của chúng ta, tốt hay xấu, đều có thể làm cho trái đất, như Thiên Chúa muốn, thành một khu vườn tráng lệ hay thành một sa mạc không có sự sống. Sự phân định đích thực, nảy sinh từ mối tương quan yêu thương với Thiên Chúa và sự tự do của con người chúng ta, mang lại niềm vui và sự viên mãn thiêng liêng sâu xa. Chúng ta hãy cầu xin Chúa Thánh Thần soi sáng và hướng dẫn chúng ta trong những nỗ lực hằng ngày để sống thánh thiện, khôn ngoan và trung thành với chân lý cứu độ của Tin Mừng.

——————————————-

Anh chị em thân mến, chúc anh chị em một ngày tốt lành!

Hôm nay, chúng ta bắt đầu một chu kỳ giáo lý mới : chúng ta đã kết thúc loạt bài giáo lý về tuổi già, bây giờ chúng ta bắt đầu một chu kỳ mới về chủ đề phân định. Phân định là một hành vi quan trọng liên quan đến mọi người, bởi vì chọn lựa là một phần thiết yếu của cuộc sống. Người ta chọn thức ăn, quần áo, lớp học, công việc, mối quan hệ. Trong tất cả những điều này, một dự án cuộc sống được thực hiện, và ngay cả mối tương quan của chúng ta với Thiên Chúa cũng được cụ thể hóa.

Trong Tin Mừng, Chúa Giêsu nói về sự phân định bằng những hình ảnh được lấy từ đời thường ; chẳng hạn, Ngài mô tả người đánh cá chọn lựa những con cá tốt và vất bỏ những con cá xấu ; hoặc thương gia biết cách xác định, trong số nhiều viên ngọc trai, viên ngọc trai nào có giá trị lớn nhất. Hoặc người đang cày ruộng tình cờ gặp được một thứ hóa ra là một kho báu (x. Mt 13, 44-48).

Dưới ánh sáng của những ví dụ này, sự phân định tỏ ra như một bài tập của trí tuệ, của kỹ năng và cả ý chí, để nắm bắt thời cơ thích hợp : đây là những điều kiện để đưa ra một chọn lựa tốt. Cần có trí tuệ, kỹ năng và cả ý chí để đưa ra một chọn lựa tốt. Và cũng có một cái giá cần thiết để sự phân định trở nên hiệu quả. Để thực hiện công việc với khả năng tốt nhất của mình, người đánh cá phải tính đến sự lao nhọc, trải qua những đêm dài trên biển, và rồi vất bỏ một số cá bắt được, chấp nhận lỗ lãi vì lợi ích của những người mà nó được nhắm tới. Người buôn ngọc trai không ngần ngại bỏ ra mọi thứ để mua cho được viên ngọc trai đó ; và người đã tình cờ tìm được kho báu cũng vậy. [Đây là] những hoàn cảnh bất ngờ, không có kế hoạch, trong đó điều cốt yếu là nhận ra tầm quan trọng và tính cấp bách của một quyết định phải được thực hiện.

Mọi người đều phải đưa ra quyết định ; không có ai làm thế cho chúng ta. Ở một góc độ nào đó, người lớn có thể tự do xin ý kiến; chúng ta có thể suy nghĩ, nhưng quyết định là của chúng ta. Chúng ta không thể nói, « Tôi mất điều này, bởi vì chồng tôi đã quyết định, vợ tôi đã quyết định, anh tôi đã quyết định ». Không. Anh chị em phải quyết định, mỗi người chúng ta phải quyết định, và vì lý do này, điều quan trọng là biết cách phân định, để quyết định tốt thì cần phải biết cách phân định.

Tin Mừng gợi ý một khía cạnh quan trọng khác của sự phân định : nó liên quan đến cảm xúc. Người đã tìm  thấy kho báu không gặp khó khăn gì trong việc bán mọi thứ, niềm vui của ông là rất lớn (x. Mt 13, 44). Thuật ngữ được sử dụng bởi thánh sử Matthêu chỉ một niềm vui rất đặc biệt, mà không một thực tại nào của con người có thể ban tặng ; và thực sự nó được lặp lại trong rất ít các đoạn Tin Mừng khác, tất cả đều liên quan đến cuộc gặp gỡ với Thiên Chúa. Đó là niềm vui của các Đạo sĩ  khi, sau một hành trình dài và gian khổ, họ lại nhìn thấy ngôi sao (x. Mt 2, 10) ; niềm vui, đó là niềm vui của những phụ nữ trở về từ ngôi mộ trống sau khi nghe thiên thần loan báo về sự phục sinh (x. Mt 28, 8). Đó là niềm vui của những người đã tìm thấy Chúa. Đưa ra một quyết định tốt, một quyết định đúng đắn, luôn dẫn anh chị em đến niềm vui cuối cùng đó ; có lẽ trên con đường anh chị em phải chịu một chút bấp bênh, suy nghĩ, tìm kiếm, nhưng cuối cùng quyết định đúng đắn mang lại niềm vui cho anh chị em.

Trong cuộc phán xét sau cùng, Thiên Chúa sẽ thực thi sự phân định – sự phân định lớn lao – đối với chúng ta. Những hình ảnh của người làm nông, người đánh cá, và người  thương gia là những ví dụ về những gì xảy ra trong Nước Trời, một Vương quốc được thể hiện nơi những hành động bình thường của cuộc sống, vốn đòi hỏi chúng ta phải thể hiện lập trường. Đây là lý do tại sao điều quan trọng là phải có khă năng phân định : những lựa chọn lớn có thể nảy sinh từ những hoàn cảnh mà thoạt đầu xem ra thứ yếu, nhưng hóa ra lại có tính quyết định. Chẳng hạn, chúng ta hãy nghĩ đến cuộc gặp gỡ đầu tiên của thánh Anrê và Gioan với Chúa Giêsu, một cuộc gặp gỡ bắt nguồn từ một câu hỏi đơn giản : « Thưa Thầy, Thầy ở đâu ? » – Chúa Giêsu đáp : « Hãy đến mà xem » (x. Ga 1, 38-39). Một cuộc trao đổi rất ngắn gọn, nhưng đó là khởi đầu của một sự thay đổi mà từng bước sẽ ghi dấu ấn trong suốt cuộc đời của họ. Nhiều năm sau, Thánh Sử sẽ tiếp tục ghi nhớ cuộc gặp gỡ đó vốn đã thay đổi ngài mãi mãi, và thậm chí sẽ ghi nhớ thời gian : « Lúc đó là khoảng bốn giờ chiều » (c. 39). Đó là giờ mà thời gian và vĩnh cửu đã gặp nhau trong cuộc đời ngài. Và trong một quyết định tốt, có một cuộc gặp gỡ giữa ý muốn của Thiên Chúa và ý muốn của chúng ta ; có một cuộc gặp gỡ giữa con đường hiện tại và vĩnh cửu. Đưa ra quyết định đúng đắn, sau một chặng đường phân định, là thực hiện cuộc gặp gỡ này : thời gian với vĩnh cửu.

Vì thế : kiến thức, kinh nghiệm, cảm xúc, ý chí : đây là một số yếu tố cần thiết của sự phân định. Trong loạt bài giáo lý này, chúng ta sẽ thấy những yếu tố khác, cũng quan trọng như nhau.

Như tôi đã nói, sự phân định liên quan đến sự lao nhọc. Theo Thánh Kinh, chúng ta sẽ không tìm thấy cuộc sống trước mắt chúng ta, được đóng gói sẵn, cuộc sống mà chúng ta phải sống. Không ! Chúng ta phải quyết định mọi lúc, theo thực tế xảy ra. Thiên Chúa mời gọi chúng ta lượng giá và chọn lựa : Ngài tạo dựng chúng ta được tự do và muốn chúng ta thực thi sự tự do của mình. Vì thế, đòi hỏi việc phân định.

Chúng ta đã thường có kinh nghiệm này : chọn một điều gì đó có vẻ tốt đối với chúng ta nhưng lại không. Hoặc biết điều tốt thực sự của chúng ta là gì nhưng lại không chọn nó. Không giống như động vật, con người có thể sai lầm, có thể không muốn chọn cách đúng đắn – tự do, phải không ? Và Thánh Kinh cho thấy điều này ngay từ những trang đầu tiên. Thiên Chúa ban cho con người một chỉ dẫn rõ ràng: nếu ngươi muốn sống, nếu ngươi muốn tận hưởng cuộc sống, thì hãy nhớ rằng ngươi là một thụ tạo, ngươi không phải là tiêu chí của sự thiện và sự dữ, và những chọn lựa mà ngươi đưa ra sẽ có một hậu quả, đối với ngươi, đối với người khác và thế giới (x. Stk 2, 16-17) ; ngươi có thể làm cho trái đất trở thành một khu vườn tráng lệ hoặc có thể biến nó thành một sa mạc chết chóc. Một giáo huấn căn bản : không phải ngẫu nhiên khi đây là cuộc đối thoại đầu tiên giữa Thiên Chúa và con người. Cuộc đối thoại là : Chúa trao sứ mạng, ngươi phải làm điều này điều kia ; và mỗi người, từng bước mà họ thực hiện, phải phân định xem nên đưa ra quyết định nào. Sự phân định là sự phản ảnh của tâm trí, của tâm hồn, mà chúng ta phải làm trước khi đưa ra một quyết định.

Sự phân định là một đòi hỏi phải có nhưng không thể thiếu đối với cuộc sống. Nó đòi hỏi tôi biết mình, tôi biết điều gì tốt cho tôi ở đây và bây giờ. Trên hết, nó đòi hỏi một mối tương quan con thảo với Thiên Chúa. Thiên Chúa là Cha và Ngài không để chúng ta một mình, Ngài luôn sẵn lòng khuyên nhủ chúng ta, khích lệ chúng ta, đón nhận chúng ta. Nhưng Ngài không bao giờ áp đặt ý muốn của Ngài. Tại sao ? Bởi vì Ngài muốn được yêu thương chứ không phải sợ hãi. Lại nữa, Thiên Chúa muốn những người con, chứ không phải những nô lệ: những người con tự do. Và tình yêu chỉ có thể được sống trong tự do. Để học cách sống, người ta phải học yêu thương, và vì điều này, cần phải phân định: tôi có thể làm gì bây giờ, đối mặt với những chọn lựa này? Hãy để nó trở thành một dấu hiệu của tình yêu lớn hơn, của sự trưởng thành lớn hơn trong tình yêu. Chúng ta hãy cầu xin Chúa Thánh Thần hướng dẫn chúng ta! Chúng ta hay cầu khẩn Ngài mỗi ngày, đặc biệt khi chúng ta phải đưa ra những chọn lựa.

——————————–

Tý Linh chuyển ngữ

(theo Vatican.va)